Een nieuwe brug en een nieuw concept, de tram-plus. Reden genoeg om naar Rotterdam te vertrekken en beide aan een onderzoek te onderwerpen.

Niet zo snel

Donderdagmiddag naar Rotterdam om te kijken of de Erasmusbrug nu zijn poorten nu wel heeft opengesteld. Tram-plus 20 naar Zuid staat opgesteld naast het Groothandelsgebouw. Volgens het bordje rijdt de tram gedurende de middaguren elke 8 minuten. De tram van 13.38 uur rijdt net weg. Ik vat dat op als een hint om eens wat lichaamsbeweging te nemen, en te voet naar de brug te gaan. De regenvlagen van vanmorgen lijken weggetrokken. Ik loop langs de route van de tram, en kan al spoedig vaststellen dat er geen speciale maatregelen genomen zijn om de Tram-plus sneller te laten rijden dan zijn collega-lijnen. Bij het Hofplein staat een Tram-plus een flinke tijd te wachten op groen licht. Ook de halteafstanden zijn niet groter dan bij een normale tramlijn. Zo stopt lijn 20 op het Weena vlak voor het Hofplein, en op de Coolsingel bij het Stadhuis, een onderlinge halteafstand van ca. 200 meter.

Op de Schiedamsedijk raken de plussen vast in de verkeersopstopping ten gevolge van wegwerkzaamheden. De rit van CS naar op oprit van de brug zal langer duren dan de 9 minuten die ervoor zijn uitgetrokken in de dienstregeling. De trams zitten behoorlijk vol. De eerste rivierkruisende lijn sedert 1968 lijkt nu al een succes te zijn.

De brug is open

Er zijn me al een tijd geen trams van lijn 20 tegemoet gekomen. Als ik bij de Boompjes aangekomen ben zie ik waarom: de Erasmusbrug staat open, en een gecompliceerd baggerwerktuig passeert. Als ik de brug oploop, gebeurt er geruime tijd niets. "Hij is stuk, hij wil niet meer naar beneden" zegt een optimist. Dan komt de Taklift 3, die ten Westen van de brug lag te wachten, langzaam en majestueus in beweging. Dit gaat duren! De hele stad is nu al één grote file, de automobilisten kijken chagrijnig, en er staan al twee volle trams voor de brug te wachten. Als ik bij het hek aangekomen ben, duurt het nog zeker 5 minuten voordat de enorme brug-klep begint te dalen. Ook aan de andere kant blijken twee Tram-plussen te staan.

ontwrichting

Gedurende de ca. 20 minuten dat ik bij de Wilhelminapier rondloop, zie ik dat het tramverkeer geheel en al op zijn gat ligt. Tientallen passagiers staan bij het fraaie overdekte tramstation op het Wilhelminaplein toe te kijken hoe een lege tram ingewikkelde rangeerbewegingen uitvoert. Hij heeft van de centrale blijkbaar de opdracht gekregen om om te keren, en verspert nu al "driehoekend" de baan voor andere trams. Er is een opvallend groot leger van tram- politie- en havenfunctionarissen op de been om het verkeer rond de brug in goede banen te leiden.

Ik besluit nog niet de tram te nemen (in deze chaos krijg je toch geen betrouwbaar beeld) en over de brug terug te lopen naar de stad. Het uitzicht op 's Neerlands enige echte metropool is indrukwekkend. Het verkeer op de brug zit een half uur na de burgopening nog steeds vast, en in de tramdienstregeling is geen noemenswaardige regelmaat te ontdekken. Ik denk aan de gemeentebestuurders die aan het eind van de jaren 50 het besluit namen om een metrotunnel onder de Maas aan te leggen. Een prestigeproject (Amsterdam was zover nog niet), maar een zinvol prestigeproject. Je zou ze met terugwerkende kracht, evt. postuum, de reizigersprijs 1959 moeten geven.

Pretrijders en petkleppen

Om 15.15 neem ik op de Coolsingel alsnog de tram naar Zuid. De tram is vol. Er zijn meer hobbyisten dan alleen mijn persoon. Twee dames van een jaar of 60 genieten zicht- en hoorbaar van hun ritje over de brug. "Weet jij waar die tram nou precies heengaat in Zuid?" Een bejaarde man is gaan zitten op de voorste bank, waar hij het haltedisplay goed in de gaten kan houden. Hij schrijft de namen van de haltes op een vel papier.

Aan weerszijden van de Laan op Zuid staan nog diverse flatgebouwen in aanbouw. Het passagierstal van lijn 20 zal in de loop van de tijden nog toenemen, al zal er met ingang van januari 1997 waarschijnlijk wel wat concurrentie komen van de metro, die dan een station krijgt op de Kop van Zuid.

In deze tram (en alle andere 20's die ik vandaag zie) rijden drie wagenbegeleiders mee. Zij hebben niet de bevoegdheid om kaartjes te verkopen, stempelen dan wel controleren, maar moeten zich beperken tot het kijken naar de passagiers. Dit drietal vat zijn taak wel bijzonder serieus op, want zij verspreiden zich door de tram, houden voortdurend oogcontact en wisselen voor anderen onbegrijpelijk gebaren uit. Sociale veiligheid is een groot goed, maar dit vind ik wel een beetje overkill. Als je uit de tram op straat stapt staat er ook niet om de 10 meter een politieagent om je te beschermen of in de gaten te houden. Gelukkig niet, want mijn gevoel van veiligheid daalt spectaculair als er zich te veel petkleppen in mijn gezichtsveld bevinden. School *een* van de begeleiders om tot trambestuurder, verhoog de frequentie op lijn 20 naar 5 minuten (geen overbodige luxe), dan kan er op iedere tram nog steeds één wagenbegeleider mee.

Bolnes

Voorbij de Beijerlandse laan takt lijn 20 aan op lijn 2. De dienstregelingen van beide lijnen zijn op elkaar afgestemd; 2 en 20 rijden keurig om en om. Lijn 12, het versterkingslijntje dat soms wel en soms niet extra ritten reed op het middelste gedeelte van lijn 2, is met de komst van 20 opgeheven. Ook de frequentie van lijn 2 zelf is wat gedaald.

Bij Kreekhuizen is het eindpunt van de Tram-plus. De rit heeft 23 minuten geduurd vanaf de Beurs, waarmee de gemiddelde snelheid nauwelijks boven de 20 km / uur uitkomt. De hobbyisten onderscheiden zich van de echte passagiers doordat de eersten naar de halte aan de overkant lopen. De bejaarde man vouwt zijn kostbare lijst met haltes zorgvuldig op en steekt het kleinood in zijn portefeuille.

Ik neem lijn 2 naar Beverwaard, wandel wat rond in het dorp Bolnes, dat achter de dijk ligt te sluimeren, en aanvaard de terugtocht. Lijn 2 lijkt qua uiterlijk en interieur als een tweelingbroer op de Tram-plus. Ook stopt hij op het gemeenschappelijke traject bij evenveel haltes, en is dus niet langzamer. Toch is het maar een gewone tramlijn. Discriminatie!

Hoe plus is plus?

Bij Kreekhuizen weer overstappen. Lijn 20 vertrekt drie minuten te vroeg, vlak achter lijn 2, en blijft leeg, in tegenstelling tot de trams die ons propvol tegemoet komen. De bewoners van Zuid nemen blijkbaar de eerste tram die zich aandient; is dat lijn 2 dan stappen ze bij Maashaven over op de Metro richting centrum, zoals vanouds.

Ook deze rit duurt 23 minuten, maar dan over het hele traject. Daarmee nadert de snelheid de magische 25 km / uur grens. Om 16.47 stap ik uit bij CS. Conclusie: lijn 20 is een nuttige en populaire lijn, maar het "Plus"-karakter van deze nieuwe verbinding heb ik met de beste wil van de wereld niet kunnen ontdekken.

Terug naar Homepage Digtale Reiziger