WEEK 14 / 2 APRIL 2000
| Frans Mensonides
De kwartjesvindster (een verhaal van een dubbeltje) In de Intercity naar Schiphol zat ik tussen Meppel en Zwolle tegenover een dame van een jaar of 65. Ze was bezig met een haakwerkje en keek onderwijl met strakke blik uit het raam. Zo te zien kon het landschap haar niet erg bekoren. De schuifdeur ging open en de railtender verscheen op het toneel. Nu veranderde de vrouw van houding. Ze kreeg iets genieterigs over zich. Iets warms, dat zou er nu best ingaan, meende ik dat zij dacht. Ze wenkte de jongen van de railcatering en bestelde een warme chocolademelk. Het gevraagde werd ingeschonken en neergezet; een handjevol munten verwisselde van eigenaar. De dame begon opnieuw uit het venster te kijken. Wat minder stuurs, verbeeldde ik me; ze had nu immers het vooruitzicht op iets plezierigs. Na een minuut pakte zij het bekertje vast en bracht het omzichtig naar de mond. Even blazen, en daarna een voorzichtig nipje. Dat slokje viel haar niet mee. Geergerd zette zij de beker op het tafeltje terug. “Hee, hee, jongeman”; brulde ze plotseling; ik schrok er een beetje van. Er kwam geen reactie. De vrouw keek om, maar de railtender was al uit het zicht verdwenen. “Die chocolademelk is half lauw”, zei ze tegen mij, op iets minder luide toon, “Dit accepteer ik toch echt niet!”. Met een katachtige beweging sprong ze overeind en liep naar de schuifdeur. Zij schoof hem open en brulde: ”Hee, hee, jongeman, kom jij eens even terug! Die chocola is lauw!” De passagiers in de coupé lieten hun krant, puzzel of leesboek zakken. Er werd verbaasd gekeken, over de rand van smalle leesbrilletjes. Wat zou er aan de hand zijn? Werd er iemand aangerand, misschien? De jongen liet zijn karretje in de steek en keerde op zijn schreden terug. “Die chocolademelk is lauw,“ bitste de vrouw, “voor lauwe rommel betaal ik écht niet.” “Oh sorry, hoor”, bracht de jongen uit. Hij mompelde iets van: ik heb het ook maar zo meegekregen. Er ontstond een korte patstelling. Andere chocolade dan lauwe was niet voorhanden in de wagen. Uiteindelijk deed de jongen wat het meest voor de hand lag: hij restitueerde de klagende consumente de aanschafsprijs. Even vroeg ik me af, of hij nu ook het - immers niet betaalde - bekertje vol lauw bocht zou terugeisen, maar daar begon hij wijselijk niet aan. Snel maakte hij zich uit de voeten. Ik zag de reizigster aarzelen. De hele boel in de prullenbak gooien? Nee, dat was zonde. Na ampele overweging dronk ze het bekertje toch maar leeg. Een kwartiertje later zag ik de vrouw opnieuw, en wel in de Zwolse stationsrestauratie, die onlangs een metamorfose heeft ondergaan tot Brasserie. Niet dat ze daar nu ging zitten slempen. Nee, ze moest alleen even naar de WC. Althans, zoveel viel op te maken uit wat zij met duidelijk verneembare stem tegen een serveerster riep: “Dit vind ik echt een schandaal, zeg; één gulden voor eventjes naar het toilet, belachelijk, gewoonweg!” De deur van het toilet was voorzien van een automaatje, en van de tekst “gulden inwerpen; kruk naar beneden drukken”. “Er komt net iemand uit”, zei een man met een praktische inslag. “Als je opschiet, kun je gratis naar binnen”. De vrouw beende naar het toilet. “Mevrouw, laat die deur even open”, schreeuwde ze. Opnieuw wist zij enig opzien te baren. “Houd u die deur even vast, mevrouw!”. Nog net op tijd wist de kwartjesvindster de deur te bereiken. Zij ging het toilet binnen, met de voldane blik van iemand die gaat uitpissen wat zojuist genuttigd is; gratis. Sfeerbeeld uit Zwolle's Brasserie; KLIK voor de foto column-archief |
De digitale reiziger
 "Buurtbewoners" Ik merk vaak, zo tijdens het schrijven van artikeltjes voor REFLEXXIONZZ! en De digitale reiziger, dat ik twee petten opheb. De ene is de ROVER-pet, die me al jaren te krap zit. De andere is de DDR-pet, die is uitgevoerd volgens eigen design, en daardoor meestal wel past. Vanwege die twee petten reageerde ik enigszins gespleten op het nieuws dat onder andere via Hans Wolbers' OV-nieuwsbrief tot me kwam: HTM-lijn 5 Den Haag HS - Centrum - Benoordenhout - Duinzigt) wordt opgeheven. Na 1 juli 2000 is Duinzigt alleen nog bereikbaar met lijn 18 (Rijswijk Steenvoorde - Den Haag Clingendaal). De laatste lijn rijdt daartoe van Clingendaal door naar het huidige eindpunt van lijn 5; een flinke omweg. Dit alles komt niet helemaal uit de lucht vallen: sinds enkele jaren rijdt lijn 5 alleen nog overdag, terwijl numero 18 na valavond zijn diensten overneemt. En nu dus de totale opheffing. Reden: gebrek aan rentabiliteit. In de spits werd lijn 5 massaal gebruikt door scholieren, forenzen en bezoekers van ziekenhuis Bronovo; daarbuiten werd de bus massaal gemeden door bewoners van de poenige buurt Benoordenhout en het iets modalere Duinzigt. Vooral de Benoordenhouters zouden zich nog steeds het liefst willen laten vervoeren in een koets met vier paarden ervoor, en stappen in ieder geval nooit in zoiets vulgairs als een bus. HTM moet op lijn 5 in de ochtendspits een hele vloot van bussen laten uitrukken (wat veel geld kost) en buiten de spits lege bussen heen en weer laten rijden (wat ook veel geld kost). Opheffen, dus! (al kun je met zulke argumentatie vrijwel alle buslijnen van Nederland wel opheffen). In Benoordenhout en Duinzigt houden ze niet zo van OV. Dat bleek rond 1990, toen de gemeente Den Haag het - in de ogen der buurtbewoners - onzalige plan opvatte, een tramverbinding Rijswijk Steenvoorde - Duinzigt in het leven te roepen. Dat hebben ze geweten, bij de HTM! Terwijl in het niet overdreven rijke Steenvoorde nog enig enthousiasme werd vernomen voor het tramplan, sloegen in deftig Den Haag alle stoppen door. Een tram in onze wijk? Over ons lijk. Dan dalen onze huizen in waarde! De hetze tegen de tram nam groteske vormen aan, vergelijkbaar met die tegen de bus in de Coebel (waar de buurtbewoners hun verzet inmiddels hebben gestaakt). Roland van Onselen, indertijd preses van ROVER-Den Haag, werd tijdens een informatieavond in Benoordenhout uitgejouwd en weggehoond, toen hij een lans voor de tram durfde te breken. Geschrokken van al het tumult zette Den Haag het tramplan enkele jaren in de ijskast. De tramverbinding Steenvoorde - Den Haag is er uiteindelijk toch nog gekomen, en wel in de vorm van Lijn 17 (wat ook niet geheel zonder complicaties is verlopen). Deze lijn eindigt keurig netjes op het keerlusje boven Den Haag CS, zonder dat iemand nog durft te spreken over doortrekking naar de habitat der rijken. Je zou kunnen veronderstellen, dat al die buurtbewoners een even grote hekel hebben aan de tram als aan de bus. Dan zou de opheffing van lijn 5 een diepe opluchting moeten veroorzaken, en een evenredige stijging van de toch al niet bescheiden huizenprijzen. Maar zie: bij de wijkbewoners sloegen de stoppen opnieuw door. "Handen af van onze bus!". Stormachtige protestgolven van mensen die toch ongetwijfeld geld genoeg hebben om een taxi te kunnen laten voorrijden. Nu keer ik even terug naar die twee petten. Als je de ROVER-pet ophebt, moet je natuurlijk diep verontwaardigd zijn dat HTM een grote groep reizigers van hun mobiliteit berooft. Maar van onder mijn DDR-pet dacht ik: misschien hadden ze in 1990 toch maar beter akkoord kunnen gaan met die tram. Misschien is dit een typisch geval van "eigen schuld, dikke bult". Met mijn DDR-pet op, vond ik de opheffing van HTM-lijn 5 verreweg het beste nieuws uit Hans Wolters' nieuwsbrief. |
