Onvoltooid

Deze week een zeer ongebruikelijke aflevering van REFLEXXIONZZ!. Hij bestaat uit twee onvoltooide afleveringen van REFLEXXIONZZ!

Het eerste fragment had de opening moeten worden van een column over de politiek in Nederland. Als inleiding vond ik het wel geslaagd, maar ik wist geen goed vervolg. Ik had, na die inleiding geschreven te hebben, ineens zo ontzettend de balen van politiek, dat ik er feitelijk helemaal niets meer over wilde schrijven. Daarenboven gaat de rechtercolumn ook al gedeeltelijk over wethouders en gemeenteraden.

De tweede onvoltooide column was de opmaat tot een kort verhaal, dat te lang dreigde te worden (hoewel je een column op Internet zo lang kunt maken als je wilt, waarmee je een ontegenzeggelijk voordeel hebt boven een krantencolumnist).

Het verhaal beviel me bovendien niet helemaal. Het is geschreven in de "hij-vorm", wat ik niet gewend ben. De hoofdpersoon, Erik Holendrecht, had bovendien moeten overkomen als een schlemiel, terwijl hij, zoals hij nu geportretteerd staat, voornamelijk onsympathiek is.

De echte kwaaie pier uit dit verhaal had moeten zijn: ene Roderik Bullewijk, maar die kwam niet goed uit de verf, toen ik hem in een proefzinnetje probeerde neer te zetten. Verder is de naam Roderik Bullewijk me net iets te jolig (wat op zich natuurlijk niet echt bezwaarlijk is in een tragi-komisch bedoeld verhaal). Ook een uitspraak die Erik over Roderik zou gaan doen, "hij heeft een hoofd als een hamerhaai", vond ik ineens een beetje té.

Kort en goed: deze week op deze plaats twee halve columns, in plaats van één hele. Tóch een hele dus, zeker na deze inleiding: het is een héle column over de worsteling van een schrijver (schrijver dezes, in casu een dilettant) met zijn stof.

De democratie

In de jaren dat ik leerde voor papierschuiver, kreeg ik eens onderricht in staatsinrichting. Het vak werd gegeven door een vrij hoge ambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken, een doorgewinterde cynicus van ongeveer 63 jaar, die alles al meegemaakt en gezien had. Een man met felle, hardblauwe steekoogjes, die vergroot en vervormd werden door een centimeters dikke jampotbril. Je kon hem maar beter te vriend houden: ook het mondelinge examen werd door hem afgenomen, en als hij de pik op je had, hoefde je niet rekenen op een coulante houding, noch op een acceptabel cijfer.

Op zekere dag liet deze man zich een uitspraak ontvallen die me altijd is bijgebleven (wat in principe ook de bedoeling is van onderwijs: dat het je bijblijft). Hij zei, dat hij terugverlangde naar de 17e en 18e eeuw, toen Nederland nog bestuurd werd door de zo vaak gehekelde regentenkliek. "Regenten waren over het algemeen bekwame bestuurders. Ze hadden er tenslotte voor doorgeleerd, en het was hun vak. En ze konden zich geheel wijden aan hun bestuurlijke taken, want er waren nooit verkiezingen. Ze hoefden zich geen zorgen te maken over hoe ze overkwamen op het publiek, en ze konden het zich permitteren, verder vooruit te denken dan het eerstvolgende vrijdagse vragenuurtje in de ministerraad".

De docent laste een korte pauze in, om zijn wijze woorden tot ons te laten doordringen. Sommigen kalkten het verhaal zelfs neer in hun dictaatcahier. Toen zei de jurist, met een spijtige ondertoon in zijn stem: "Maar tegenwoordig kan dat natuurlijk niet meer, een bestuur van regenten. Tegenwoordig hebben we democratie".

Humor (2)

Erik Holendrecht wist niet wat hij erger vond: boodschappen doen met Saskia, of in zijn eentje. Eigenlijk had hij het helemaal niet op winkelen. Je liep je voortdurend wild te ergeren in zo'n grote, drukke supermarkt, tussen al die huisvrouwen.

Met Sylvia erbij had hij tenminste nog wat aanspraak, tijdens de wandeling van bijna een kwartier naar het grote winkelcentrum. Een bijkomend voordeel was, dat hij Sylvia de helft van de tijd het oranje boodschappenkarretje kon laten trekken. Hij had niet graag, dat mensen hem met zo'n karretje zagen. Dat was niets voor een kerel, zo'n ouwewijventas op wieltjes. Zo'n schoonmoedertas, noemde hij het altijd. Maar even reëel blijven: zijn rug begon de laatste jaren nogal snel op te spelen. Het was ergens toch wel handig: wieltjes onder zo'n tas.

Het nadeel met Sylvia erbij was altijd dat gezeur in die winkel. Altijd heel onnozel commentaar. En maar commanderen: pak dit, pak dat, let op zus, kijk uit voor zo. "Nee, de koffie staat toch niet tussen de ontbijtkoek!". Of hij een klein kind was.

En kwam het dan tot inpakken, dat kon hij helemaal geen goed meer doen. Zachtjes deed hij de snibbige stem van zijn vrouw na, na om zich heen gekeken te hebben of niemand hem hoorde. "Erik, waarom smijt je nou dat grote pak diepvries weer bovenop de biscuitjes? Nu is alles natuurlijk weer gruis". Zo'n vervelende, kribbige opmerking. "Ach mens", zei hij dan, "zal er zo'n koekje doormidden breken. Wat dan nog. Je kunt ze toch niet héél doorslikken".

Op donderdag had hij trouwens helemaal geen keus. Sylvia werkte dan. Sylvia werkte drie dagen per week. En zijn kinderen waren nooit thuis, als er iets gedaan moest worden. Hij had het Dick nog gevraagd. "Loop je even mee naar het winkelcentrum, voor de gezelligheid?". "Ach man, ik zit voor mijn tentamen generatieve Syntaxis", gromde zijn zoon. "Dat heb ik je toch verteld, pa?"

Ja, ja, klaar was je, met drie studerende kinderen. Pa was er alleen maar voor de centen, en verder moest hij zich liefst helemaal nergens mee bemoeien.

Hij naderde de winkel. Een bedelaar hield een gore jat omhoog. Even verderop zat zo'n vervelende ouwe pik aan een accordeon te trekken. Het leek nergens naar; kattengejank. Op een viezige handdoek, die de man voor zich had uitgespreid, lag wat muntgeld.

In het halletje van de winkel zaten een paar van die opgedirkte taarten UNESCO-kaarten te verkopen. Of hij nou thuis was of in de supermarkt: de hele wereld wilde altijd geld van hem hebben. Ze zagen hem als een portemonnee op pootjes. Erik lachte. Een portemonnee op pootjes. Zulke dingen bedacht hij altijd zo maar. Hij had gevoel voor humor.