Wandeling: Utrecht - Bunnik langs de Kromme Rijn

Eén van mijn favoriete wandelingen overbrugt een afstand van 14 kilometer tussen de spoorwegstations van Utrecht en Bunnik en volgt de kronkels van de rivier de Rijn, die hier niet ten onrechte de Kromme Rijn heet. Een gevarieerde voettocht langs grachten, weilanden, forten en landgoederen.

Het eerste stuk gaat door de binnenstad van Utrecht. Je volgt de Oude Gracht, met zijn statige stadskastelen en zijn diepe werfkelders aan het water.

Buiten de stad, op weg naar fort Rhijnauwen, loop je door landgoed Amelisweerd. Niet al te piepjonge lezers zullen zich deze naam nog wel herinneren. In het begin van de jaren 80 liep heel actievoerend Nederland (voor zover het de lauwe jaren 70 had overleefd) te hoop tegen de aanleg van een snelweg langs dit landgoed. Maanden duurde de strijd (en het bijkomende gevecht onder taalpuristen: was het "a-ME-lisweerd" of "A-melis-WEERD"). Het resultaat was dat de snelweg verdiept werd aangelegd. Veel heeft dit niet geholpen: overal in Amelisweerd is het gedreun te horen van de auto's op de snelweg.

Rhijnauwen is de naam van een jeugdherberg, van een populair thee- en pannenkoekenhuis en van een midden-19e eeuws fort, dat deel uitmaakt van een gordel verdedigingswerken om Utrecht. Nooit is hier een schot gelost. Fort Rhijnauwen heeft zijn militaire functie al lang geleden verloren. Het biedt nu woonruimte aan talloze planten en vleermuizen. Het fort is niet vrij toegankelijk. Wel wordt op gezette tijden aan personen vanaf 10 jaar de mogelijkheid geboden, een rondwandeling te maken onder leiding van een gids. Voor deze attractie is reserveren gewenst: bel 0900-1288732 (VVV Utrecht).

Voorbij het fort ontrolt zich een fraai uiterwaardenlandschap.

Het dorp Bunnik heeft een aardig kerkpleintje. Verder is er niet veel aan, maar het is nu eenmaal het eindpunt van deze wandeling. Ik wil niet onvermeld laten, dat Bunnik het centrum is van de Nederlandse frisdrankindustrie.


Duur van de wandeling: 4 uur


Routebeschrijving.

De wandeling begint in de stationshal van Utrecht CS. Verlaat deze hal in de richting van winkelcentrum Hoog-Catharijne. Volg de blauwe borden met witte letters richting Vredenburg.

Het Vredenburg is een groot marktplein; steek dit diagonaal over. Je loopt in de richting van de Bijenkorf op de Lange Viestraat. Sla deze straat rechtsaf in. Voorbij de Mac-Donald sla je ter hoogte van het bord RONDVAART rechtsaf de Oude Gracht in. Het water van deze gracht heb je aan je linkerhand. Steile houten trappen voeren naar de werfkelders; neem er eens een kijkje!

Na ca. 500 meter zie je een gebouw met Griekse zuilen; het oude stadhuis. Hou hier rechts aan. Met de etalage van boekhandel Broese en Kemink aan je rechterhand loop je nu de Choorstraat in. Meteen linksaf Hanegeschrei, een heel kort steegje; daarna een terras oversteken, de Vismarkt, en rechtsaf slaan. Je hebt het water van de Oude Gracht nu aan je rechterhand. Rechtdoor lopen. De gracht gaat tijdelijk over in de Lichte Gaard, gevolgd door de Donkere Gaard; het water zie je niet meer. Voorbij de Donkere Gaard heet het weer Oude Gracht (Tolsteegzijde); het water ligt opnieuw aan je rechterhand. De gracht gaat even verderop over in de Twijnstraat, een smalle winkelstraat.

Aan het einde van de Twijnstraat rechtdoor de Tolsteegburg over. Links zie je een gebouw met het gemeentewapen boven een poortje. Steek hier over; ga NIET het poortje onderdoor maar vervolg je weg aan de overkant van de straat. Over de brug linksaf (links van je is water). Je bent nu op de Tolsteegsingel. Voorzichtig: het is hier verschrikkelijk druk. De Tolsteegsingel gaat voorbij de brug meteen over in de Kromme Rijn; hou de gelijknamige rivier aan je linkerhand.

Je gaat een lage brug onderdoor. 400 meter verderop gaat de kade over in een geasfalteerd voetpad. Blijf dit volgen. Je passeert een ijzeren hek en loopt even later onder een spoorbaan door. Bij de Waterloobrug steek je een straat over.

Een kleine kilometer verderop is er een tweesprong op het punt waar je een autoweg nadert. Neem het linkerpad. Dit voert onder een heel laag viaduct door. Denk aan je hoofd en let niet op de ratten; ze doen niets.

Daarna rechtdoor blijven lopen, met nog steeds het water aan je linkerhand. Rechts zie je een onderdeel van de Lunetten, ook een 19e eeuw verdedigingswerk. Je kruist een kilometer verderop de Laan van Maarschalkerweerd; weer een kilometer daarna ga je onder de gewraakte snelweg door. Even verder passeer je een houten hek. Opnieuw een kilometer verderop gaat het weiland langs de rivier over in bos; via een bruggetje loop je het landgoed Amelisweerd binnen


.

Boerderij langs de Kromme Rijn


Na ca. 400 meter sla je linksaf over een brug met een witte houten leuning. 100 meter verderop splitst het pad zich in tweeën. Kies de linkertak, langs het beekje. Je ziet schuin rechts voor je een wit landhuis; dit laat je rechts liggen. Even verderop zie je aan je linkerhand een huisje met donkere houten balken. Het pad blijven volgen. Je passeert een houten hek en je ziet de achterkant van het landhuis aan je rechterhand. Aan je linkerhand zie je even verderop, aan de overkant van een weids grasveld, in de verte de gebouwen van Universitair centrum De Uithof. Blijf het pad volgen. Je loopt een bosje in; bij een gammel groen hek sla je rechtsaf, richting BEZOEKERSCENTRUM.

Over een fraaie boslaan loop je al maar rechtdoor, totdat je schuin rechts een brug met ijzeren spijlen ziet. Steek de brug over (tenzij je meer dan 1,5 ton aan bagage bij je hebt). Rechts zie je een landhuis; dit is Oud-Amelisweerd. Links is, in een bijgebouw, het bezoekerscentrum.

Ga een brug met witte houten leuningen over en sla linksaf. Als het goed is, heb je de Kromme Rijn nu weer aan je linkerhand. Na 750 meter eindigt het pad bij een houten hek en gaat het over in een parkeerterrein. Hier linksaf, opnieuw over een brug met witte houten leuningen. Voor je zie je de jeugdherberg, een gebouw met een poortje. Loop het poortje onderdoor. Bij de ANWB-wegwijzer sla je rechtsaf richting Bunnik / De Bilt.

Je bevindt je nu op een geasfalteerde B-weg. Na een minuutje zie je aan je rechterhand het theehuis Rhijnauwen, waar gelegenheid bestaat tot het scoren van een versnapering, waar je nu zo langzamerhand wel aan toe bent. De geasfalteerde weg maakt ter hoogte van het theehuis een scherpe bocht naar links. Blijf deze weg volgen. Je ziet een wegwijzer van Staatsbosbeheer: "Fort bij Rhijnauwen 400 meter". Na die 400 meter afgelegd te hebben, zie je een nieuw bord van Staatsbosbeheer. Sla hier rechtsaf. Links zie je het gesloten hek van Fort Rhijnauwen. Keer dit hek de rug toe en sla de Vossengatsedijk op. Dit is een geasfalteerd fietspad, dat met paaltjes is afgesloten voor autoverkeer.

Vanaf de Vossengatsedijk zie je hier en daar wat onderdelen van het fort: stenen bunkers en schuttersputjes. Na de dijk over ca. 600 meter gevolgd te hebben, kom je bij een viersprong met ANWB-wegwijzer. Kies voor de richting "LF4a midden Nederland route van Den Haag naar Enschede". Je bevindt je nu op een smal fietspad met heggen aan weerszijden. Als je niet wilt doorlopen tot Enschede, sla je 300 meter verderop rechtsaf.

Spoedig kruis je de Kromme Rijn via opnieuw een brug met witte houten leuningen. Meteen na de brug linksaf, het voetpad op. Je hebt het water van de rivier nu weer aan je linkerzijde. Volg de kronkels van de rivier over een afstand van ca. 1500 meter. Je maakt een grote omtrekkende beweging om Bunnik, dat je in de verte aan je rechthand ziet. Na die anderhalve kilometer afgelegd te hebben, linksaf over een brug met witte en groene leuningen. Meteen over de brug rechtsaf; je hebt het water nu voor de verandering eens aan je rechterhand.

Rechts aan de overkant zie je een kasteelachtig landhuis; wat verderop enkele fraaie boerderijen, waarna meteen de bebouwde kom van Bunnik begint. Enkele hectometers verderop linksaf een bruggetje over met groene ijzeren leuningen. Daarna meteen rechtsaf. Wonderlijk genoeg heb je het water nu nog steeds aan je rechterhand; dit bewijst wel hoe grillig de loop van de Kromme Rijn hier is.

Na ongeveer 100 meter ga je ter hoogte van een modern gebouw een houten hekje door; weer 100 meter verderop sla je rechtsaf over een brug met zwarte ijzeren leuningen (weinig eenheid in kleurstelling in Bunnik). Meteen over de brug het Kerkpad op, een grindpad. Rechts zie je een wit huis met het opschrift "De Witte huisjes" en verderop een 13e eeuwse Romaanse zaalkerk.

De parkeerplaats voor de kerk schuin oversteken; het "Wapen van Bunnik" aan de linkerhand houden. Linksaf de Smalleweg in; aan het eind daarvan schuin links. Je loopt nu over de ventweg van een brede en drukke verkeersader. Na 100 meter zie je aan je linkerhand een 20e eeuwse kerk. Een paar stappen verderop de drukke verkeersader oversteken bij de voetgangersoversteekplaats.

Nu is het een kwestie van de ANWB-bordjes volgen richting Station Bunnik. Na nog zo'n tien minuten lopen zie je dit station links van je opdoemen.

Hier eindigt deze wandeling van ca. 14 kilometer. Hemelsbreed ligt Bunnik slechts zo'n 7 kilometer van Utrecht. De trein vertrekt om 2 en 32 minuten over het hele uur en brengt je in 6 minuten terug in de Domstad.

Frans Mensonides
17 juni 1999