Tegen kwart voor twee verlaat ik een verjaardagsfuif in het centrum van Hoorn. Bij het station aangekomen is het een hels kabaal. NS is met een grote werktrein bezig aan de sporen. Ik loop naar et busstation. Bij de halte van lijn 217 naar Amsterdam CS staan al enkele jongeren te wachten.
Oef! Heb ik me in ieder geval niet vergist, er rijdt wel degelijk een nachtbus hier. In het wachthokje vindt een discussie plaats over de invoering van de toeslag op de bussen. Voorheen gold voor de nachtbussen het normale tarief: strippenkaarten en abonnementen waren gewoon geldig.
Sinds vorige week dient er echter een toeslag van f 2,50 te worden betaald. Een jongen vindt het begrijpelijk:"wat denk je dat dat kost, zo'n chauffeur 's nachts". "Belachelijk", reageert een meisje, "ik heb een hartstikke duur abonnement en dan kan ik nog een keer extra betalen ook. Ik zeg gewoon dat ik geen geld meer heb."
Hoewel de bus om 01.55 uur moet vertrekken, komt deze pas om 01.58 aan. Het is een gelede
bus. Dertien passagiers stappen in, het verkopen van de toeslagen neemt maar liefst zes
minuten in beslag. De meesten betalen met papiergeld wat dan weer gewisseld moet worden.
Enkele passagiers laten hun ongenoegen over de toeslag blijken aan de chauffeur. Maar de
chauffeur vertelt dat hij het er ook niet mee eens is:"Het is een aanfluiting. Het houdt alleen
maar op, maar ja, je moet niet bij mij zijn, maar bij de regering". Met dat laatste zal hij wel zijn
directie bedoelen. Het meisje uit het wachthokje wendt inderdaad voor dat ze helemaal geen
geld meer heeft om de toeslag te kunnen betalen. Maar als de chauffeur, ook niet achterlijk,
haar vertelt dat ze dan maar moet gaan lopen vindt ze opeens toch nog een tientje onderin haar
jaszak. "Maar dan wil ik wel mogen roken, voor die f 2,50". De chauffeur vindt het echter niet
goed. "Nee, want ik rook ook niet". Met negen minuten vertraging vertrekken we uit Hoorn.
In de Hoornse wijk Grote Waal stappen de eerste passagiers alweer uit.
Druppelsgewijs loopt de bus leeg. Maar bij Beets stappen er ook nog twee jongeren in. Bij het
busstation in Edam aangekomen, zijn er nog zo'n zes passagiers over. Maar hier stappen er
ook weer zo'n twintig in. Hier neemt het toeslagen verkopen wat minder tijd in beslag, vooral
omdat meestal een persoon van een groepje voor de anderen betaalt. Binnen vier minuten zijn
we weer vertrokken. Op een van de andere halten op het busstation staan nog zeker tien
personen te wachten op een van de andere lijnen die hier komen. Hoe dichter we bij
Amsterdam CS komen, hoe meer bussen we tegenkomen. Het aantal nachtbussen is de laatste
jaren flink gegroeid, er rijden er tientallen rond in Nederland. Alle bussen die we tegenkomen
zijn geleed. De bezetting varieert van nagenoeg leeg tot stampvol, maar over het algemeen
toch goedgevuld. Met een minuut of vijf vertraging arriveren we om kwart voor drie op het
Centraal Station van Amsterdam. Er staan en rijden vele bussen, zowel van de NZH als van
het Gemeente Vervoer Bedrijf (GVB) van Amsterdam. Alleen de trams ontbreken, die staan in
de remise bij te komen van de dagelijkse rondjes door de Amsterdamse drukte. De
hoofdingang van het CS is door middel van een rolluik afgesloten. Nachttreinreizigers dienen
van een zij-ingang gebruik te maken.
Ik loop naar de halte van lijn 162 naar Amstelveen. Deze zal mij om 02.55 uur naar het Leidseplein brengen. De toeslag die ik op lijn 217 heb gekocht geeft recht op overstappen op andere NZH lijnen. Ook het GVB heeft vorige week een ander tariefstelsel ingevoerd waarbij ook een toeslag geldt. Alleen hoeven houders van een OV-jaarkaart of een GVB-dag/meerdagenkaart hier geen toeslag te kopen.
Ook lijn 162 wordt met een gelede bus gereden. Lijn 162 is een drukke lijn. Tussen het Leidseplein en Amstelveen wordt in de nacht van zaterdag op zondag zelfs een kwartiersdienst onderhouden! Als ik instap is van deze drukte nog weinig te merken. We vertrekken met z'n vijven, chauffeur incluis. Op de Nieuwezijds Kolk willen twee mannen instappen. Zij zijn echter in het bezit van een GVB-toeslagenkaart. Omdat deze niet geldig is op NZH lijnen stappen zij direct weer uit. De chauffeur verwijst hen door naar een GVB-bus. GVB en NZH werken hier fijn samen aan tariefdesintegratie!
Ter hoogte van het Nieuwe De La Mar theater, vlak voor het Leidseplein, staan we in de file! Een file van bussen welteverstaan. Er staan vijf gelede bussen op de "vrije" busbaan, zowel van de NZH als van het GVB, te wachten tot ze het Leidseplein kunnen oprijden. De voorste bus zal wel bezig zijn met toeslagen te verkopen, daarmee de Leidsebrug voor andere bussen blokkerend.
Na ongeveer vijf minuten wachten is onze chauffeur het zat. Via de combofoon overlegt hij
met z'n collega voor hem of het mogelijk is niet via de busbaan, maar via de normale rijbaan
naar de Leidsebrug te rijden. "Weet je wat ik ga doen, ik ga het proberen" klinkt het door de
luidspreker. Maar het begint nu weer een beetje op gang te komen. Op het Leidseplein stap ik
uit. Zeker tien bussen, de meeste geleed, staan aan de verschillende haltes op het Leidseplein
gehalteerd. Er zijn niet alleen GVB en NZH bussen, maar ook die van Midnet zijn aanwezig.
Zij rijden naar Almere. Een informatiebusje en twee GVB-autootjes "ondersteunende taken"
completeren het nachtelijke circus. De voorste bus belemmert steeds de bussen achter hem.
Bij elke bus staan rijen jongeren te dringen voor de deur om naar binnen te kunnen. Gemiddeld
duurt het een minuut of tien voor iedereen binnen is.
Om 03.18 komt de laatste bus die ik vannacht zal nemen aanrijden: Lijn 240 naar Alkmaar. Vanaf Alkmaar gaat deze verder als lijn 260 naar Heerhugowaard, waar ik woon. Vertrektijd volgens dienstregeling 03.19. De chauffeur is echter tot 03.38 uur, maar liefst twintig minuten (!) bezig met het verkopen van toeslagen en strippenkaarten. Ook hier wordt af en toe gediscussieerd over de toeslag en de chauffeur vertelt elke keer geergerd dat hij het ook niet heeft verzonnen. Deze niet-gelede bus raakt helemaal vol, vijf personen moeten staan (of gaan op de grond zitten). Enkele jongeren roken een sigaret. De chauffeur doet echter zijn best om te doen alsof hij niets merkt, hoewel de passagiers op de stoelen direct achter hem hun rook in zijn nek blazen.
Direct na vertrek drukt er iemand op de stopknop, maar pas op het station van Krommenie-Assendelft wordt gestopt. Er komt nu weer wat ruimte in de bus. Een groepje van drie voorin is een joint aan het draaien. Ze twijfelen echter of ze hem ook daadwerkelijk zullen opsteken. Een jongen hakt uiteindelijk de knoop door: hij schuift het noodluik een stukje open en steekt de joint nu aan. De chauffeur rijdt onverstoorbaar verder, hij is immers al twintig minuten vertraagd. Vijf voor half vijf arriveren we op het station van Alkmaar. De meesten zijn nu uitgestapt, er zijn echter vijf doorgaande reizigers naar Heerhugowaard. Hier stapt niemand in. Op de Kanaalkade echter, aan de rand van het Alkmaarse centrum, stappen nog negen mensen in. We rijden een rondje door Heerhugowaard. De chauffeur heeft er blijkbaar geen zin meer in want ter hoogte van de Krusemanlaan vraagt hij de resterende passagiers naar hun bestemming. Als blijkt dat iedereen naar het station van Heerhugowaard moet, neemt hij de korste weg. Hierbij wordt een deel van de route en halten overgeslagen. Je zult er maar op de bus staan wachten. Vlak voor het station gaat de bus de verkeerde straat in: niet de Umbriellaan, maar de doodlopende Deimoslaan. De chauffeur moet achteruit terug. Als op het station iedereen is uitgestapt, rijdt de bus via de Westtangent direct terug naar Alkmaar, wederom een behoorlijk deel van de route via Smaragd, Amstel en Oosttangent overslaand. Tien voor vijf. Ik spring op mijn hier gestalde fiets en weet nog net voor vijf uur mijn huis te bereiken.
Naar Homepage De digitale reiziger