Bus 60.
58, nee: 44 sec

Heenreis

Op 14:57 stap ik op HS in de verlate Intercity naar Heerlen. De trein bestaat uit de bonte samenstelling DDM + 2 ICR + 4 K4 + 2 ICR + 1 Plan W. Ik neem plaats in de verder lege dubbeldekker.
De vorige keer dat ik een trein in deze samenstelling had, waren om duistere redenen de eerste drie rijtuigen afgesloten. In Rotterdam liep een kudde conducteurs vervolgens alle deuren te ontgrendelen, waardoor er enige minuten vertraging ontstond.
Hoewel de linkerdeuren in Holland Spoor wel open wilden, geven de rechtercollega's op Rotterdam geen krimp. Weer dit gedonder! Ik meld dit aan het duo conducteurs even verderop. Ze beloven er naar te kijken. Echt veel zin hebben ze geloof ik niet.

Eenmaal het station verlaten loop ik via het Stationsplein de binnenstad in. Een van mijn favoriete wandelingen die nooit verveeld. Via het overdekte winkelcentrumpje bij de Holland Casino, langs de bioscopen naar de Lijnbaan. In de Rotterdamse binnenstad is het altijd wel gezellig. De trams tingelen gewoon op straatniveau.
Op de Erasmusbrug kijk ik of ik op de Wilheminimapier al een taxi zie. Ik verwacht dat lijn 60 door een ingehuurde taxi wordt gereden. Hooguit een taxi-busje. Ik neem mezelf voor hard te lachen als ze voor dat kippeneindje een normale 12-meter bus zouden inzetten. Voorlopig zie ik echter nog geen openbaar voertuig rijden.

De Wilheminapier is nu een dure kantoorlocatie. Vroeger was het een loods- en haventerrein, waar je 's avonds prima van je geld af kon komen. De oude pakhuizen zijn helemaal opgeknapt en verbouwd tot luxe appartementen. Een aantal kantoren staat aan het water, met een werkelijk grandioos uitzicht op de Nieuwe Maas, de Erasmusbrug, en natuurlijk de binnenstad met al zijn hoogbouw. Een FastFerry maakt de draai naar de steiger.

Aan de punt van de pier is het bekende Hotel New York gevestigd. Hoewel het nu meer als simpel terrasje gebruikt wordt, blijft het een markant punt. Al was het alleen maar omdat er een hoog kantoorgebouw naast staat, waarachter hotel New York bijna geheel verstopt raakt.
Op de parkeerplaats achter het hotel was de bushalte van lijn 66 Pendrecht - Kop van Zuid, die vroeger na Wilheminaplein doorreed naar hier. In verband met te weinig kandizie op het laatste traject is het eindpunt van lijn 66 teruggelegd naar Rijnhaven. Een tijd lang heeft de Wilheminapier dus zonder OV gezeten. maar nu is het terug, in de vorm van de superkorte lijn 60. Jawel!

Bus 60

Aan de halte staat een reguliere RET-bus, zo eentje met een grote 'kuif'. Toch krijg ik geen lachbui, zoals ik mezelf had voorgenomen. Ik krijg plaatsvervangende meelijde met RET. Hoe kun je nou zo'n grote bus inzetten op zo'n lijntje? Personeel, materieel en geld te veel?

Ik rond de pier over het terras van New York. De bus heeft ondertussen geen vin geroerd. Het wordt me duidelijk dat de bus enkel rijdt als er iemand instapt. Vervelend voor die spaarzame reiziger die nu vanaf Wilheminima-plein wil reizen.
Het haltebordje vermeld niet zoals gewoonlijk de te passeren haltenamen. Slechts een tekst die de reiziger-in-spé duidelijk maakt dat hier in de spitsuren op verzoek een bus rijdt naar metrostation Wilheminaplein. Simpel en effectief.

Zoals gezegd, de bus staat al klaar. De chauffeur ontbreekt op de voor hem bestemde stoel. Zou hij lekker op het terras zitten? Moet een reiziger eigenhandig de claxon bedienen, in de hoop dat de bestuurder van zijn cake vandaan komt? Dit doet me denken aand de vorige zomervakantie in Oostenrijk waarbij een kabelbaan speciaal voor ons in werking werd gezet, door een werknemer die zelf met de kabelbaan aan kwam zeilen naar het onbemande station.

Net boven de ramen van de bus steekt een stukje hoofd omhoog. De chauffeur heeft een wat geriefelijker zitplaats opgezocht. Ga toch buiten zitten man, lekker weer! "Ga toch lekker lopen jongen, lekker weer!" zou de de chauffeur natuurlijk ook terug kunnen zeggen. Maar als OV-hobbyist wil ik deze bus gewoon een keer gehad hebben.
Ik stap in; chauffeur kijkt op; ik toon mijn studentenkaart; chauffeur keurt het goed en staat op; ik neem plaats op een stoel; chauffeur kijkt even naar buiten of er nog andere reizigers zijn (neen); chauffeur neemt plaats achter het stuur en start; bus rijdt weg; ik kijk op mijn horloge. 16:02:58.

We rijden met een gezapig tempo achter de vernieuwde oudepakhuizen langs. Een aantal mensen zit buiten in de magere zon bier te drinken. De bus moet even slalommen om iemands benen, die ze heeft uitgestrekt op de weg. Aan de quasi-verontwaardige handbewegingen van de chauffeur is op te maken dat de twee elkaar al eerder hebben ontmoet. Zouden er buiten mij werkelijk andere passagiers op deze lijn zijn, zodat de chauffeur meerdere rondjes rijdt? Nauwelijks voor te stellen.

We maken een kleine slingerbocht ter hoogte van het theater. De eerste halte & tevens eindpunt. Als de bus stilstaat is 16:03:56. Slechts 58 seconden gereden. De kortste OV-buslijn van Nederland!

Nawoord / terugreis

Hoewel, is dit wel de kortste buslijn van Nederland? Zijn er echt geen andere pendels te vinden die een even nutteloos bestaan lijken te hebben? Jawel. Van station Amsterdam Bijlmer vertrekt het pendelbusje naar het Transferium Amsterdam Arena. Een miezerig stukje dat voornamelijk voert over voetgangersgebied en een stukje busbaan tussen de spoorbaan en de Arena. Helaas voor mij is de bus volgens mij alleen toegangelijk voor Transferium-gebruikers (Wat?!? Bestaan die dan?).

De 33 zit- en circa 50 staanplaatsen draaien collectief over een bus-shortcutje, en hobbelen terug naar de beginhalte. Uiteraard onbezet.
Ik steek het kruispunt over richting het metrostation. Even overweeg ik de metro te nemen. Ik zou dan met de (rol-)tram of lift afdalen naar Neerlands nieuwste, duurste, ruimste en vooral mooiste metrostation. Op het metrotunnel staat het Wilheminahof, een bijzonder groot kantorencomplex. Het gebouw staat als een soort brug over de metro heen, waardoor een soort 'venster naar de stad' ontstaat. Mooi.

Mocht lijn 60 een ongekend succes worden -wat bijzonder onwaarschijnlijk is- dan kan RET overwegen een peoplemover in te zetten. Dat is namelijk van het begin af aan het idee geweest. Zo'n futuristische locatie is natuurlijk een prima plek voor een futuristisch vervoermiddel. Toch verwacht men te weinig rendement op de hoge investeringen (duh!).
Het zal menigeen misschien verbazen dat er al in ruime mate rekening is gehouden met een peoplemover. In de ondergrondse stationshal van de metro bevindt zich een houten wand, die duidelijk afsteekt tegen het verder kale witte kunststof. Achter deze wand bevind zich een redelijk grote ruimte, met in ruwbouw het station voor de peoplemover. Het te rijden traject is als een diepe 'sloot' in de betonvloer te aanschouwen. Het doet denken aan een droogstaande wildwaterbaan van de Efteling. De tunnel richting pier loopt na zo'n vijftig meter dood. Wat ik me weet te herinneren van een toevallig bezoek aan een openhuis op Arhitectuurdag was zelfs de stalling voor de voertuigen al in ruwbouw gemaakt.

Ik besluit toch maar te gaan lopen over de Erasmusbrug. Die wandeling is vaste prik als ik voor de zoveelste keer in Rotterdam ben. Het aantal keren dat ik 's middags even kwam uitwaaien is talloos. Onderaan de brug staat een keet, met een geluidsdinges op het dak. Een aanplakblaadje maatk duidelijk dat het om een kunstproject gaat, waar passanten binnen 'anders' kunnen luisteren naar het omgevingsgeluid. Toch durf ik de stap niet te nemen.

Op 'Noord' komt tram 20 net aanrijden, en ik stap in. Het is een tram met camera's. De beelden worden opgenomen, om na incidenten terug te kijken. Doet het altijd goed voor De leukste thuis. Soortgelijke camera's zitten sindskort ook in de Sprinters op de Zoetermeer Stadslijn. Het leuke echter aan de Rotterdamse cameratrams is dat je als passagiers de beelden kunt meekijken. Voorin de achterbak hangt een plat schermpje met live beelden. Zo voelen raddraaiers zich hopelijk ook echt bekeken.
Een soortgelijk livegebeuren is ook bij de metro te aanschouwen. Schermen met vier beelden te gelijk laten de situatie zien op alle metrostations van de RET. De beelden worden begeleid met melige teksten als: rijpe 40'er, slank, winterkleding, terwijl de personen die door het beeld lopen uiteraard niet aan dit signalement voldoen. Gieren, lachen, brullen...

Op Centraal neem ik snelbus 204 naar Zoetermeer/Leiden. De zuidkant van deze lijn noem ik sinds enige tijd de Slaaplijn, gezien het hoge percentage mensen dat de rit gebruikt om de oogjes toe te doen. Twee-nul-vier leent zich hier dan ook prima voor: de eerstvolgende halte ligt na zo'n 19 minten rijden, en de echte haltes komen pas na 27 minuten rijden. De comfortabele rit over de snelweg en doorstroomwegen, en de absentie van luidruchtige schooljeugd doet de rest. Na zo'n tien minuten zie je de meeste reizigers met hun hoofd naar opzij of naar voren buigen. Zelf doe ik overigens fanatiek mee.
Dit in tegenstelling tot de noordelijke helft van de lijn, Leiden - Zoetermeer. Die noem ik SoveXX (Studenten-OV EXXpress), naar het enorme OV-kaartgehalte richting/uit Leiden. Hier wordt juist levendig gebabbeld.

Tussen Bleiswijk en Zoetermeer is men plotseling best ver met de aanleg van de HSL-Zuid. Er is slechts al zand gestort om het tracé voldoende te laten inklinken. Toch toont het al heel anders.

Op station Zoetermeer Oost weet ik juist over te stappen op stadsbus 72, eveneens naar Centrum West, maar voor mij gunstiger. De chauffeur van 72 staat ivm de warmte met open deur te wachten voor de gesloten spoorbomen, en kijkt nors voor zich uit. Hij schrikt als ik mijn keel schraap als ik al drie seconden niet opgemerkt ben.

Maarten Batenburg, 1 juni 2001