SJEF KOEKENBAKKER AWARD
JANUARI 2000:
SLOW FERRY en WATER-BUG



Hierboven een afbeelding van de felbegeerde Sjef Koekenbakker Award. Dit stukje moderne design is vervaardigd in de NS-werkplaats Haarlem. Een knap staaltje NS-kwaliteit; twee dagen nadat deze foto gemaakt was, viel de Award uit elkaar.


Stekelig

Een nieuw jaar, met nieuwe stekeligheden. Ook in 2000 zullen vervoersbedrijven, chauffeurs, conducteurs, machinisten, lokettisten, ministers, gedeputeerden, wethouders, en velen die ik vergeten ben, zich alle moeite getroosten om ons, OV-reizigers, het leven zuur te maken, en daarmee een gooi te doen naar de Sjef Koekenbakker Award, die elke maand door ons wordt uitgereikt.

Daar velen geroepen zijn, doch weinigen uitverkoren, introduceren wij dit jaar de "Stekeltjes van de maand"; troostprijzen voor degenen die wél hun best hebben gedaan, doch niet in voldoende mate om in aanmerking te komen voor de Sjef.

Vele stekeltjes zullen dit jaar terechtkomen bij haar van Netelenbos, die er maar niet in slaagt, meer dan tien automobilisten per jaar tot het OV te bekeren. Alles wat zij probeert (of het nou transferia zijn, of spitsbussen, of spitsboten, of elektronische tolheffing), pakt duurder uit, en levert minder rendement op dan de worst die de ambtenaren haar hebben voorgehouden. Ook deze aflevering van de Sjef Koekenbakker Award is weer geheel gewijd aan de mislukte pogingen van de rijksoverheid om de automobilist in het OV te krijgen.

***

Een hoogst merkwaardig artikel verscheen onlangs in de staatscourant, de laatste courant in Nederland die nog enige betrouwbaarheid uitstraalt. Het was de aflevering van donderdag 6 januari 2000; daar kan iedereen het nalezen.

Er stond gedrukt, dat de VROM-raad (wat dat ook maar is) de auto niet langer beschouwt als milieuprobleem. Daar schrok ik even van, want zou de milieubeweging dan jarenlang voor niets tegen het vierwielige monster geageerd hebben?

Dat viel erg mee, want volgens de VROM-raad zijn de auto's - mede door de lange strijd voor een beter leefmilieu - thans zó schoon, dat het OV eigenlijk nog vuiler is. Alleen de CO2 die uit de uitlaat walmt, is nog een probleem, maar voor de reductie van de CO2-uitstoot zal voortaan de industrie moeten opdraaien.

De VROM-raad stelt vervolgens: "Het rijksbeleid tot beperking van de mobiliteit is ronduit mislukt". Blij, dat eindelijk eens iemand het toegeeft. Maar het is wel merkwaardig: het beleid heet mislukt, maar desondanks wordt beweerd dat de doelstellingen (een schoner milieu) toch nog gehaald zijn.

Op dit punt aangekomen denk je als lezer, dat het rijk de strijd tegen de vierwieler definitief heeft opgegeven, maar dan spelen ze plotseling de troef uit van de "leefbaarheid". De automobiliteit vormt geen bedreiging meer voor het milieu, maar nog wel voor de leefbaarheid. Wat dan wel het verschil is tussen die beide begrippen; dat moesten ze ons maar eens uitleggen.

O, ja: ook voor de bereikbaarheid vormt de automobiliteit een bedreiging. Vergissen wij ons, of zegt de VROM-raad hier helemaal niets nieuws, en herhalen ze gewoon hun eigen lippendienst van de afgelopen 12 jaar?

Toch nog iets nieuws onder de zon, op de valreep van het artikel in de Staatscourant. Geen nieuwe wegen aanleggen, zegt de VROM-raad, maar: "technologische innovatie (met als einddoel de automatische voertuiggeleiding waardoor de capaciteit van de weg ten volle wordt benut)". Heel vernieuwend. Er werd al in 1970 over geschreven, over die treintjes van radiografisch bestuurde auto's, en toen was men ervan overtuigd, dat het rond 1990 wel uitgevonden zou worden. De voertuiggeleiding is een eeuwige belofte, net zoals de magneetkaart voor het OV, waarvan in 1989 gezegd werd dat hij "volgend jaar" geïntroduceerd zou worden. Volgend jaar; dus ook in 1990. 1990 was me het jaartje wel; het langste jaar uit onze geschiedenis.

Ligt dit nu aan ons, of staat die VROM-raad gewoon maar een beetje uit zijn nek te raaskallen? Ik heb het artikel in de Staatscourant nog eens overgelezen. Ja, de VROM-raad is inderdaad aan het raaskallen, en wint daarmee een stekeltje van de maand.

***

De personeelsleden van GVB-Amsterdam staakten afgelopen woensdagmorgen tegen de privatisering, die tot gevolg zou hebben dat ze voortaan wat minder makkelijk kunnen frauderen. Wij vinden deze werkonderbreking zo beschamend on-origineel, dat het ons zelfs geen stekeltje waard is; het GVB wint dus geen stekeltje. Nee, jongens, al boden jullie een miljoen. Wij zijn wel partijdig, maar niet omkoopbaar.


Slow Ferry en Water-Bug's

En dan de Sjef Koekenbakker van deze maand. Die gaat naar de Slow Ferry Rotterdam - Dordrecht, en de water-bugs die sedert november de rivieren rond Dordrecht onveilig maken.

Introductie van deze bootverbindingen is niet meer nodig; DDR heeft er vorig jaar uitgebreid genoeg over geschreven. Lees het maar na: slechte informatievoorziening; schepen die niet tijdig werden opgeleverd; gezeur over hekgolven; alternatieve dienstregelingen die van dag tot dag veranderden; enorme vertragingen.

Kinderziekten. Als je het maar kinderziekten noemt, dan mag alles in dit land. Toch: Eind december werden de twee ontbrekende waterbussen geleverd; nu zouden de kinderziekten zo langzamerhand genezen moeten zijn. Vandaar dat wij op maandag 10 januari 2000 nog eens een kijkje namen (Ik kan nu met recht over "wij" spreken, want de moeder van ondergetekende ging mee, omdat zij dit wereldwonder-te-water ook wel eens wilde zien).

Een blik op de webside van de Slow Ferry en de Water-bugs deed me op voorhand het ergste vrezen. De dienstregeling was nog steeds niet op het afgesproken peil; zowel Slow Ferries als Water-bugs voeren in 40 minutendienst, in plaats van eens per half uur.

In de praktijk was het nog erger. "Wegens omstandigheden", zo meldde Slow Ferries op een slordig vodje papier, was de helft van de vaarten Rotterdam - Dordrecht uitgevallen. Dit betekende, dat de frequentie van het watermonster gedaald was tot eens per 80 minuten.

Geen nood: Connexxion zet bussen in. Dat lijkt me ook verreweg het beste wat ze met die schuiten kunnen doen: ze vervangen door een busdienst. Je rijdt toch in een halfuurtje tijd wel van Rotterdam naar Dordt; zelfs in de spits.

De boot deed er niet minder dan 50 minuten over. Op de ca. 600 meter brede rivier de Noord geldt een inhaalverbod; althans dat meenden wij te kunnen opmaken uit het feit dat de Slow Ferry stapvoets voer achter een boot vol zeecontainers.

Een overtocht van 50 minuten, dat wil zeggen dat zelfs die 80-minutendienst ook niet meer haalbaar is. En dat de Water-bugs, die nu met die 40-minutendienst erg ruim in hun tijd zitten, toch nog vertraging dreigen op te lopen; immers de Water-bugs worden verondersteld, aansluiting te geven op de Slow Ferries.

Dit alles mist zijn uitwerking niet op de populariteit van de Slow Ferry en de Water-bug: zij varen nu bijna leeg heen en weer, op een paar toeristen na. Mijn moeder was, in haar functie van toeriste, wel tevreden over het gebodene: het uitzicht op die rivieren was prachtig, en dor de beperkte snelheid kon je alles heel goed bekijken.

Maar laten we wel wezen: kritische forenzen trek je met zo'n wanproduct niet. Vergelijk de Slow Ferry eens met de trein. Wij verlieten Dordrecht met de IC van 16.44; precies elf minuten later reed de trein station Blaak binnen. "Zijn we nu al in Rotterdam?", vroeg mijn moeder, die uit de heenreis had geconcludeerd, dat beide steden heel erg ver uiteen liggen.

Kortom: de eerste Sjef van 2000 gaat naar de Slow Ferry en de Water-bugs, hoewel het me aan mijn hart gaat, want inderdaad: het uitzicht vanuit die boten is heel mooi.


Water-bug op de Noord, gefotografeerd vanuit de Slow Ferry


Opstekers

Tot slot van al deze ellende nog een paar opstekers. De eerste is bestemd voor (verrassing!) het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Jazeker, want ze doen ook nog wel eens iets goed, daar in de Scheveningse Bosjes. Het ministerie van V&W heeft een vierbaans snelweg laten aanleggen tussen Zoeterwoude-Rijndijk en Alphen a/d Rijn, terwijl de spoorwegen het op dat traject nog steeds moeten doen met één rijstrook. Door een procedurefout (of zoiets; feitelijk snappen wij er ook de ballen van) mogen er echter maar twee rijstroken van de vier in gebruik genomen worden; de twee andere stroken zijn afgesloten met piketjes.

Een uitstekend initiatief van V & W om het autoverkeer te frustreren! Wij hopen op nog meer van deze procedurefoutjes, zodat er straks tussen Roelofarendsveen en Schiphol in de ochtendspits nog slechts één van de acht rijstroken beschikbaar zal zijn. Als de mensen dán de trein niet nemen, dan weet ik het niet meer.

De tweede opsteker van deze maand gaat naar haar van Adelmund. Zij heeft de problemen bij het zgn. "studiehuis" in het middelbaar onderwijs in één klap opgelost, en wel door de natuurwetenschappen, het enige intelligente vak dat nog gegeven wordt op de middelbare school, radicaal af te schaffen. Daarmee maakte ze honderden leraren in één pennenstreek brodeloos.

Je vraagt je misschien af: "Wat heeft dat met OV te maken", maar iemand die zulke krankzinnige beslissingen neemt (en ze bij een klein beetje tegendruk ook net zo makkelijk weer terugdraait), zal - naar te vrezen valt - in het volgende kabinet de post van Verkeer en Waterstaat aangeboden krijgen. Wij wilden Adelmund alvast gunstig stemmen door haar een opsteker toe te kennen.

Oh ja: de verkiezingstermijn voor de Sjef Koekenbakker Award 1999 is gesloten; de winnaar wordt volgende week bekend gemaakt.

Frans Mensonides
Namens de jury van De Sjef Koekenbakker Award.
14 januari 2000


De onderkant van het fileprobleem (Van Brienenoordbrug, gezien vanuit de Slow Ferry)


SJEF-HOOFDMENU, met een overzicht van voormalige winnaars