't is vast een Spaanse!

Nationaal reizen met Internationale treinen



Het abonnement op de NS-Voordeelurenkaart is in maart opgezegd. De kaart is door het afschaffen van avondretour, Rail Idee en Museumjaarkaart niet meer rendabel. Natuurlijk stuurde NS ons half april doodleuk een nieuwe kaart die weer twee jaar geldig is. Per omgaande retour gezonden en maar afwachten of er 99 gulden van de postbankrekening wordt afgeschreven. Zal wel.

Rondje midden Nederland

Op zondag 22 april 2001 was het tijd om de kaart "op te maken" middels een rondje midden Nederland per internationale trein. NS Stations is in Rijswijk sinds kort een nieuwe vervoerder. Met twee voertuigen: "Lift richting Den Haag" en "Lift richting", inderdaad "Delft", staat er met grote witte letters op een blauw bord in de zuidhal van dit uitgestrekte stationscomplex. Ze blijken echter niet verder te dalen dan naar het perron. Daar is nu wel een geel bordje vastgeschroefd met daarop "Pas op! Snelle treinen. Houd voldoende afstand". Inderdaad rijdt hier tien maal daags de Thalys met 140 kilometer per uur langs. Maar ook de gewone snel- en intercitytreinen rijden hier met dezelfde snelheid voorbij.

Tweeverdiepingenstoptrein

De tweeverdiepingenstoptrein, u weet wel, die met het gifgroene interieur en tafeltjes bij het venster met nietwegblaasbaar confetti, wordt al voor Den Haag Moerwijk voorbijgereden door de bekende rood/gele Beneluxtrein uit Brussel. Maar die wacht op station Den Haag Hollandse Spoor geduldig op overstappers uit de stoptrein uit Roosendaal. Deze overstap wordt, hoewel die officieel niet bestaat, normaal gesproken altijd geboden. De stoptrein vertrekt zelfs eerder dan de Beneluxtrein die wij hier namen, naar Den Haag Centraal. Veel zwanenpaartjes in de weiden langs de spoorlijn en door de bomen was het nieuwe buitenhuis van Willem-Alexander en Máxima te zien. Dat hebben ze van zijn zingende tante overgenomen. Het zonder afremmen passeren van station Leiden Centraal is nog steeds iets waar ik niet aan gewend raak. Bij Sassenheim in Zuid-Holland waren nog een paar bloeiende bollenvelden te zien. De trein is goed bezet. De conducteur kwam niet controleren maar had iets nieuws bedacht: met een rugzak in de hand liep hij heen en weer door de trein. Even later riep hij in NS-Engels door de luidspreker om "Of a passangzjer from Seattle to the middle of the train could come". En ja hoor. In ons rijtuig stond onmiddellijk een wat ouder typisch Amerikaans echtpaar op "We are from Seattle" en zij liep direct in de verkeerde richting. Onmiddellijk heb ik haar natuurlijk aangehouden en back gestuurd. Haar man was aan medereizigers aan het vragen om op de koffers te letten. Na een tijdje kwamen ze weer terug. Ongeveer bij station Hoofddorp, waar op het opstelterrein de InterRegio-trein Havelsee al klaar stond, liep een ietwat verwarde man te zoeken naar zijn rucksack. Natuurlijk hebben we deze man ook richting conducteur gezonden.



Lusten geen geld

Op het levendige Schiphol was bijna niets meer te zien van de brand bij de grootste Burger King van Europa. Hij was wel dichtgetimmerd, maar een bordje meldde dat de King weer spoedig opengaat. De supermarket schrijft op de deur dat kaas en zo weer vrij mag worden verkocht en meegenomen. De ergste crises na de uitbraak van mond- en klauwzeer bij evenhoevige wezens is weer voorbij. Maar de aanschaf is toch af te raden, want kaas is hier verschrikkelijk duur. Ook al het andere vinden wij duur, zoals 8 stroopwafeltjes voor 5 gulden. De bagagetransportronddraaibanden spuwden vele koffers uit en achter in de hal was, sinds ons vorige bezoek, alweer een nieuwe Gate gebouwd. Op het voorplein reden GVB-, HTM- en Sternet-, samen met veelsoortige hotelbussen, heen en weer. De haringman was zijn kraampje aan het opbouwen en voor de NS-loketten stonden enorme rijen reizigers te wachten voor een kaartje. De zes NS-Ticket-automaten bleven praktisch ongebruikt. Maar ja, die lusten geen buitenlands geld en Nederlandse bankbiljetten.



Fietstempo

Precies volgens schema arriveren wij en de internationale trein naar Berlin bij spoor 3. Voorop de NS locomotief en daarachter zes lichtblauw/lichtgrijze rijtuigen van de Deutsche Bahn A.G., waarvan 1 met een bistro-café afdeling. Ons rijtuig had ook een soort fietsenstalling in zich. Bij het reeds afgebroken station Amsterdam De Vughtlaan ontmoeten we een Thalys PBA met stoompluim naar Paris Nord. Ook op station Amsterdam Centraal stapten veel reizigers in van velerlei nationaliteiten. Raar vond ik dat NS op het spoor naast ons 3 minuten eerder de stoptrein naar Amersfoort Schothorst liet vertrekken. Kijk in het spoorboekje tabel 40 a, bladzijde 504 er maar op na: geheel volgens dienstregeling. Daardoor hadden de reizigers alle tijd om te kunnen genieten van Amsterdam West, de Arena en nieuwe theaters en boulevard, station Weesp, dit weekeinde uitgeroepen tot hoogtepunt in de zoveelste klucht "NS zet bussen in" en van de werkzaamheden op de spoorlijn naar Almere. Later bleek dat een collega de kwaliteit van de werkzaamheden van de aannemers, en Rover de kwaliteit van het vervangend busvervoer, geaudit hebben. Deze aannemer heeft zijn Kiwa NEN-EN-ISO 9001 kwaliteitssysteemcertificaat in ieder geval verlengd gekregen. De trein begon steeds langzamer te rijden. Het Naardermeer met de Bunker van De Bie, de chocoladefabriek van Naarden (heeft die een andere eigenaar?) en de televisiestudio's van John de Mol en NOB werden nu in fietstempo voorbijgereden. Aan het eind van het perron van station Hilversum kon de trein echt niet langzamer meer en stopte een minuut of vijf. De herdenkingsnaald bij, en het paleis Soestdijk zelf, waren deze zonnige ochtend goed zichtbaar.



Nootwijkerbroek

Op het verder uitgestorven station Amersfoort stapten weer veel reizigers, met veel bagage, in en konden slechts met moeite een plaatsje vinden. Ook de fietsenstalling was nu geheel bezet met mensen. Waarschijnlijk hebben de reizigers uit zuidwest Nederland deze trein gemist. Volgens de thuis geraadpleegde teletekst reden er deze ochtend "door uitgelopen werkzaamheden geen treinen tussen Woerden en Utrecht". Die aannemer had ongetwijfeld geen Kiwa-certificaat. Maar op de stations onderweg, zoals Rijswijk, geen melding van stremming gezien. Slechts 2 minuten te laat werd Amersfoort verlaten. Ook verlaten zijn de vele weilanden onderweg. Vanwege het MKZ-virus is er geen koe te bekennen. Ook de bossen zijn geheel verlaten. Heel onwezenlijk op zo'n mooie zondagochtend in april. Weet u waar de lucht geheel begon te betrekken met vele donkere regenwolken: precies, bij het passeren van het inmiddels omgedoopte Nootwijkerbroek. Als dat geen toeval is. Bij Apeldoorn was de lucht weer volledig helder. Ook in Twente geen koe te zien.

Meester in Hengelo

Kluts kwijt

In Hengelo troffen we de InterRegio-trein IJsselmeer. Die was om half acht uit wereldstad Berlin vertrokken en had al vele kilometers achter de rug. Op een groot gedeelte van het Duitse traject is de normale snelheid 200 kilometer per uur. Heel wat mee dan de 68 kilometer per uur tussen Amsterdam en Amersfoort. Ook stonden er een paar nieuwe Lint treinstellen van Syntus. Het met natuurstenen geplaveide stationsplein kon ik me zo niet herinneren. Ook het Boerenleenbank Theater had ik nog nooit gezien. De volgende dag las ik op de voorpagina van mijn ochtendblad dat er daar die zaterdagavond een waar drama had afgespeeld in de openingsvoorstelling van het inderdaad gloednieuwe theater: Koning Oedipus was bij de première de kluts kwijt! Gelukkig was er wel een dokter in de zaal en Julius Best heeft zijn kluts de volgende dag weer hervonden. Hengelo was, op een paar GSM-ende buitenlanders na, geheel uitgestorven. Erg knap vind ik dat die kleine telefoontjes die rare talen gewoon kunnen verstaan.



De Stem

Langs het eilandperron waren inmiddels drie Buffel en 1 Plan U dieseltreinstel binnengebromd. Na een druk uit- en weer ingestap vertrokken ze weer en wij reden via het mooie Delden, Goor (hier woonde ooit een, mij verder onbekende, familie Pikkemaat op de Holdijk in Goor) en Lochem naar de thuisbasis van de personeelscollectieven van NS. Hier zijn we snel overgestapt (nog sneller ook nog een foto geschoten van een Lint treinstel van Syntus die al gewoon in dienst is) op de sneltrein naar Roosendaal. Ik dacht dat die dit weekeinde maar tot Arnhem zou rijden. Ook hier zet NS bussen in tussen Arnhem en Nijmegen. Dat klopt wel, maar de helft van de treinen rijdt ook gewoon. Wil je eens wat langer onderweg zijn, of erg gehoorzaam want De Stem van NS roept in Arnhem regelmatig op om met de bus te gaan, dan neem je op het voorplein de langzame NS-bus. Gewone reizigers gaan natuurlijk niet met die bus.

Autotunnel

Wij nemen de achteruitgang en lopen door de Burgemeesterswijk naar het mooie park Sonsbeek. Het Watermolenmuseum is wegens verbouwing definitief gesloten. Ooit herrijst het als Nederlands Watermuseum. Door het park stroomt een echte beek en telt maar liefst vier indrukwekkende watervallen. Onder 1 daarvan kan je doorlopen. Je blijft dan weliswaar zelf droog, maar je sandalen en sokken komen onder de blubber. Er blijkt ook een bruggetje te zijn, waarschijnlijk speciaal voor sandaaltoeristen, gebouwd van zwerfkeien, menhirs en Hengeloos plaveisteen. Wat verderop is een imposante stalen hangbrug met twee pijlers over de beek gespannen. Ook is het mogelijk een echte berg te beklimmen en zijn er diverse uitspanningen met drukbeklante zonnige terrassen. De bomen zijn hier erg dik en hoog. Via de Sonsbeekweg en het Willemsplein komen we in het centrum en bestellen bij de Arnhems/Amsterdamse Febo patat en ijs. Een aanwinst voor Arnhem is de autotunnel, waardoor voetgangers tussen centrum en station alleen nog maar last hebben van fietsers en mooie blauwe gelede trolleybussen.

Sonsbeek

Nooit meer Soep van de dag

Uit de automaat halen we ICE-toeslagkaartjes en zien dat de smoezelige stationsrestauratie eindelijk is opgedoekt. We hebben er wel eens meegemaakt dat ze ons de Soep van de dag weigerden te verkopen. We zaten aan het verkeerde tafeltje of zo. Maar andere tafeltjes werden ons niet aangeboden en alle andere aanwezigen aten grijnzend hun Soep van de dag. Spoor 8 - 9 bood ons maar liefst twee InterCityExpress-treinen. Wij namen de ICE 148, de naamloze opvolger van EuroCity-trein 148 "Frans Hals". Natuurlijk lukte het ons wel om aan het einde van de trein, in een bijzondere coupé met tien zitplaatsen in bioscoopopstelling, plaats te nemen en over de lege machiniststoel heen naar de spoorbaan te kijken. De beste plaats is de rechter stoel links achterin. Er zat al een, etend en een raar soort Duits pratend, gezin. Ik stel voor om, omdat dat hem niet lukte in deze ruimte plaats te nemen, ICE 148 de volgende naam te geven: "Frans Mensonides". Genoemd naar de enige echte, nu nog slechts in kleine kring bekende, Nederlandse Digitale Reiziger.



IJstijd en ice-train

Eén van de vier achtdelige Nederlandse ICE 3-treinstellen, met nummer 406 1t/m8 53, reed deze rit. Ook op menig modeltreinbaan rijdt dit door Märklin precies op schaal nagebouwde model haar rondjes rond de plastic Faller-kerk. Er zijn zeventien ICE 3-treinstellen die ook in Nederland mogen rijden. De overige 37 exemplaren kunnen alleen in Duitstalige gebieden rijden. Pas nadat de conducteur in het NS-Duits meermalen had omgeroepen dat deze trein beslist niet van plan was "Nach Köln te fahren", sloten de deuren zich, begeleid door kleine piepjes, en vertrok. Van binnen is deze splinternieuwe trein nog mooier dan van buiten. Alles is zeer luxe en toch doelmatig, de deuren in de trein openen en sluiten automatisch, het water bij het fonteintje spuit vanzelf water als het nodig is, het toilet vangt wat de reizigers erin deponeren netjes op en de trein heeft voor informatie duidelijke display's, omroep en papieren- en vriendelijke levende meertalige treinbegeleiders. Ook de airco werkt naar behoren en er is een echt restaurant en een bistro-café in het midden van de trein. Kortom, een trein zoals een trein altijd zou moeten zijn (Engelstaligen noemen deze trein de "ice-train"). Opvallend is hoe weinig geluid van buiten in deze trein doordringt en de vele treinen die we richting Arnhem zagen rijden. Bij iedere overweg danst de trein zachtjes op en neer. Ook op de zuidelijke Veluwe heeft de spoorbaan kennelijk last van baanverzakkingen of wellicht is de laatste ijstijd is nog steeds bezig stuwwallen te duwen.

Krokettenkwartjes

Station Ede-Wageningen blijkt, nu de trein er niet stopt, bij het perron een wel erg scherpe bocht te hebben. De kroketautomatiek aan het eind van het perron is al lang verdwenen. Tijdens mijn vakantie in Ede in 1970 heb ik hier heel wat kwartjes in de automaat en op de grond gevonden, achtergelaten door gehaaste reizigers. Daar kocht ik dan vervolgens een kroket van, voor twee kwartjes. Ook een om zijn lange sluitingstijden beruchte overweg, en het drukke goederenverkeer naar de Akzo, is hier verdwenen. Bij station Driebergen-Zeist is de Sneltrein uit Arnhem naar Den Haag/Rotterdam op zijspoor drie geparkeerd en kunnen we hem ongehinderd inhalen. Bij het naderen van station Utrecht Centraal wordt de ICE rechts gepasseerd door een volle racende conneXXion bus. Tijdens het stationnement in Utrecht komt de Sneltrein uit Arnhem, en ook de Intercitytrein uit Maastricht, naast ons staan. De Intercitytrein met 12 rijtuigen is weer gevarieerd samengesteld: gewone intercityrijtuigen, een IC-plus-rijtuig met kinderhoek, reeds gereviseerde eerste klasse intercityrijtuigen, een paar plan W-rijtuigen (het Nederlandse zusje van de Duitse Silberlinge, met van die enge vouw-klapdeuren) en natuurlijk 1 dubbeldeksrijtuig. Maar wij mogen als eerste vertrekken. Onderweg zijn de eerste bouwactiviteiten voor de spoorverdubbeling al zichtbaar en is de route in de namiddagzon langs het Amsterdam Rijnkanaal weer mooi als altijd. Op dit traject schijnt altijd de zon, net zoals het in Düsseldorf altijd regent. Nonstop bereiken we iets voor vijf uur Amsterdam Centraal, links van ons passeert een Duitse ICE-3 op weg naar Köln, rechts staat een Thalys PBKA gereed om naar Paris te snellen en wij laten ons verleiden om nog even een wandeling door het centrum te maken.



Amsterdam stinkt

Druk, druk, druk. Enorm druk op deze zondagmiddag. Alle winkels zijn nog open en de halve wereld is in zonnig Amsterdam. Een wenkende kapitein van de meestbezochte attractie van Nederland zeggen we vriendelijk gedag en via Damrak, Nieuwmarkt, de nog steeds opgebroken Dam en Rokin, Kalverstraat en Heiligenweg bereiken we het totaal opgebroken Koningsplein. Tramverkeer is hier een paar maanden niet mogelijk. Het is nog steeds druk en overal in het centrum stinkt het naar drugs en overdadige parfum en aftershave. Verder lopen we via het eveneens opgebroken Spui naar het voormalig hoofdpostkantoor achter het Paleis op de Dam. De blauwe museumtram 464 is ook nog actief. Via de Nieuwendijk komen we voor de derde keer vandaag in het centraal station en kopen pizza en koffie. Op het perron kunnen we kiezen tussen de gereedstaande Intercitytrein en de Internationale trein naar Den Haag Hollandse Spoor. Natuurlijk kiezen we voor de eerstvertrekkende Beneluxtrein. Het rijtuig met de bagageafdeling is de enige zonder roken afdeling. Even bijkomen van al die stank en smullen van de pizza.



Studiereis

Een groepje Vlaamse dames zit gezellig keuvelend achter ons. Moe en voldaan van een weekeindje studiereis in Amsterdam, zoals ze tegen de conducteur vertellen. "Ohhh, wat een schoone trein staat daar. I, C, E staat er op" roept een van de madammen hardop, vlak nadat we het station zijn uitgereden, om te vervolgen met "'t is vast een Spaanse!". "Onze" ICE staat nu langs het reinigingsperron. De Vlaamse heeft gelijk, deze trein is schoon. En Spaans is kennelijk altijd mooi. Op station Schiphol stappen toch wat mensen uit, hoewel hen dat tegenwoordig uitdrukkelijk verboden is. De trein is vol en zonder hindernissen bereiken we al spoedig station Den Haag Hollandse Spoor. En wat altijd mislukt, gaat nu voor het eerst toch goed: we stappen uit, rennen naar spoor 3 en halen de op het punt van vertrek staande stoptrein naar Rijswijk nog, samen met nog een dozijn reizigers. In Rijswijk heerst rust, rust, rust. Alle 50.000 inwoners zijn in rust. En wij, na zo'n 12 1/2 uur, 12 1/2 kilometer wandelen en 455 spoorkilometer in 8 treinen, ook.

Een reiziger uit Haaglanden