Rare kleurtjes op de foto, maar in werkelijkheid erg mooi
Het is op maandag 28 september 2009 geopend en overtreft alle maquettes en artist impressions: het nieuwe, cq. vernieuwde RET-metrostation Rotterdam Centraal. Het mag dan 9 meter onder maaiveld liggen, het is er net zo helder als op een zonnige zomerdag in de buitenlucht. Duizenden lampen (geen gloei- meer, hopelijk) zorgen voor daglicht, dat helwit zou als sfeervolle spotjes langs de wanden niet zouden zorgen voor mystieke kleurzwemen. Die komen wat eng en poeperig over op de foto, ze zijn bijna niet weg te PhotoShoppen, maar werken echt heel sfeerverhogend als je zelf ter plaatse bent.
Ruim opgezet, overzichtelijk, zonder donkere hoekjes. Dat was de filosofie van architect Maarten Struijs, die al heel lang werkt bij Gemeentewerken Rotterdam, en dus feitelijk gewoon maar gemeenteambtenaar is, maar toch een Kunstenaar – dingen die eigenlijk niet kunnen samengaan, in mijn optiek. Struijs schiep een waardige opvolger van de donkere spelonk waarin de Rotterdamse metro 41 jaar lang doodliep. Het nieuwe station ligt in het verlengde daarvan; je komt nog door dat oude kreng als je Rotterdam Centraal nadert met een metro vanuit Slinge of Spijkenisse.
Dit station is dus het nieuwe eindpunt van die metrolijnen. Maar het blijft geen eindpunt. Meteen voorbij het einde van het perron begint de Statentunnel, die al snel afzinkt naar een diepte van 30 meter beneden het straatoppervlak. Die geboorde tunnel loopt door tot even voor station Melanchtonweg. Met ingang van ergens in de zomer van 2010 zullen de metro’s uit Slinge via het Randstadrailnet doorrijden naar Den Haag CS. Het doodlopende stuk spoor tussen Melanchtonweg en Hofplein wordt dan buiten gebruik gesteld.
De metrovoertuigen uit Spijkenisse gaan ook na 2010 niet verder dan dit nieuwe station en zullen keren op het middenspoor, dat nu nog niet in gebruik is.
Ik ben hier in de avondspits op dinsdag de 29 ste. En ik ben lang niet de enige fotograaf. Misschien wel de enige filmer. Drie video’s staan sinds vorige week on-line:
Nieuw metrostation Rotterdam Centraal (1) 0:30
Die haastige forenzen hebben zelf niet door, wat voor schouwspel ze vormen op de steile wand.
Nieuw metrostation Rotterdam Centraal (2) 0:42
Binnenkomende metrotrein uit Spijkenisse, met op 0:20 op de voorgrond een levensmoeie sukkel op het perron.
Nieuw metrostation Rotterdam Centraal (3) 1:32
Mierenhoop in de spits, waarin op 0:22 dé eenheidsworstkantoorbediende door het beeld stuift, op 0:31 gevolgd door zijn broer. Daartussenin een jonge vrouw met holle angstogen, die wellicht achterna wordt gezeten. Heerlijk om het proletariaat langs te zien paraderen, als je zelf als halve rentenier op dinsdag geen beroepsmatige verplichingen hebt.
Het meest foto- en filmgeniek is de schuine spiegelwand, tevens de onderzijde van de roltrappen. Reizigers – de flaneerders, niet de haastige forenzen – hebben er lol in, hun eigen spiegelbeeld te zien. Minstens even grappig is het bekijken van de drommen passagiers, die in die schuine spiegel als vliegen tegen de muren op lijken te kruipen.
Goed, het heeft een lieve duit gekost. 146 miljoen euro is ervoor neergeteld, en daarmee was het project 7% duurder dan oorspronkelijk begroot. Er is 4 jaar over gedaan, waar slechts 2,5 jaar op de planning stond. En tijdens de bouw dreigde er het een en ander te verzakken op het Weena.
Maar dat is allemaal een peulenschil als je het vergelijkt met de Noord-Zuidellende in de andere metropool van Nederland. In Amsterdam zeuren ze niet over een paar procentjes overschrijding; de begroting gaat er altijd meteen maar met een factor 2 of 3 over de kop. En een decennium uitstel is er niets. Bovendien verzakt de boel daar daadwerkelijk, en niet bijna.
En had ook Den Haag rond de eeuwwisseling niet een probleempje met een trem- of zwemtunnel, die twee keer zo duur werd als begroot en twee keer zo lang duurde? En wat hebben ze daar dan uiteindelijk gekregen voor al die centen? Een donkere horreur met afstotelijke, grauwe, stenen wanden, houtwerk dat wel eens een lakje kon gebruiken en gribussen van trappenhuizen.
Een trotse Rotterdamse kantoorklerk kijkt en wijst om zich heen. ‘Daar kunnen ze in Den Haag en Amsterdam nog wat van leren!’, zegt hij tot zijn collega. En bij die woorden sluit ik me geheel aan. Er heerst hier feestvreugde, en terecht! De foto’s:
Einde van het perron. Ziet gij al iets komen uit Den Haag?
Het mooie, lichte, licht gebogen perron, met de trappen naar het daglicht. Roltrappen en liften zijn er ook.
Fotogeniek!
Het middenspoor. De metro's van en naar Spijkenisse zullen hier keren, terwijl de Randstadrailen Slinge – Den Haag CS v.v. van de buitenste sporen gebruik zullen maken.
Vier pubertjes steken de koppen bijeen om zichzelf weerspiegeld te zien. Toen ik zo oud was, vond ik de voorganger van dit station toch ook heel bijzonder, hoe afgetrapt het er de laatste jaren ook uitzag. Een voor die tijd heel modern gebouw, dat bovendien toegang gaf tot de enige metrolijn van ons land, al was hij dan maar 6000 meter lang. De reizigers chipten nog niet, maar konden een tourniquet openen met een magneetkaartje dat zijn tijd heel erg ver vooruit was. En uit het seinhuis op het perron weerklonk om de vijf minuten het commando aan de metrobestuurder: ‘WILT U VERTREKKEN!’.
Op weg naar de uitgang…
…die je hier ziet.
Deze ingang steekt wat bleekjes af bij de rest van het station. Ik sta hier met mijn rug naar de bouwput van het nieuwe treinenstation Rotterdam CS, waar al jaren geen zichtbaar schot in zit. Ze hopen dat het in 2011 klaar is, of anders in 2025. In 2025 moeten hier maar liefst 330.000 reizigers per dag in- of uitstappen in trein, metro, bus plus tram; drie keer zo veel als nu. De metro is er in ieder geval klaar voor.
Frans Mensonides
7 oktober 2009
Er geweest: dinsdag 29 september 2009
© Frans Mensonides, Leiden, 2009.