Door: Roland van Duin
De interliner, lijn 351 naar Harlingen Veerhaven van 7.19, is heel wat drukker dan vorige week zaterdag, toen ik op hetzelfde tijdstip instapte. Zat er vorige week slechts één passagier in, nu zijn het er zeven. En dat terwijl er deze week, in tegenstelling tot vorige week geen grote evenementen als Delfsail en open dag Vliegbasis Leeuwarden zijn.
De interliner vervolgt zijn weg via Wieringerwerf, Den Oever en de Afsluitdijk. De interliner
stopt niet op het busstation op de kop van de Afsluitdijk. Lijn 350 (Alkmaar - Leeuwarden -
Drachten) wel. Bij een spoorwegovergang in Harlingen moeten we, net als vorige week,
wachten op de trein naar Harlingen Haven. Ook de bus heeft daar haar eindbestemming.
Ik kijk wat rond bij de Terminal. In de hal hangt een vertrekstaat met de vertrektijden van de treinen. Deze vermeldt nog de dienstregeling '97-'98. Ik geef het door aan een NS-machinist. Hee, een machinist, wat heeft die hier te zoeken? Het blijkt de machinist te zijn van de trein Leeuwarden - Harlingen Haven, die twintig minuutjes pauze heeft en blijkbaar even aan de wandel is gegaan.
Daarna loop ik naar station Harlingen Haven. Volgens het spoorboekje is de looptijd trein - boot minimaal acht minuten. Vier minuten later stap ik in de gereedstaande trein, bestaande uit één Wadloper. Het is nog een onverbouwd stel. Verbouwde stellen hebben onder meer stoelen gekregen in plaats van banken. Aan de buitenkant zijn de nieuwe stellen voorzien van een baanschuiver, om schade bij aanrijdingen te verminderen.
Sinds enkele jaren rijden vrijwel alle treinen uit Leeuwarden na Harlingen door naar Harlingen Haven. Harlingen Haven is vlakbij de Veerbootterminal vanwaar de boten naar Terschelling en Vlieland vertrekken. De beveiliging van het baanvak is nu geautomatiseerd. Ik kan me nog herinneren dat de conducteur bij een overweg moest uitstappen om met een sleutel de overwegbomen te laten zakken.
De redelijk gevulde trein vertrekt om 8.40. In de vorige dienstregeling was dit nog 8.35 uur.
Gevolg was dat de trein in Harlingen zo'n acht minuten stil moest staan omdat deze
daarvandaan pas om 8.47 moest vertrekken. In Harlingen en Franeker stappen er meer dan
twintig reizigers in. In Dronrijp en Deinum zijn het er maar een handjevol.
Op het busstation van Leeuwarden zijn de monitoren en de automatische aankondigingsborden verdwenen. Jarenlang gaven deze aan hoe laat welke bus waarheen zou vertrekken. Ze zijn vervangen door vaste borden. Om 9.37 neem ik snelbuslijn 60 naar de veerhaven in Holwerd. Het is een gelede bus, zodat er voldoende ruimte is voor de bagage van de passagiers. Dat zijn er echter maar dertien. Tijdens de route door Leeuwarden stapt er nog één passagier in. We passeren Vliegbasis Leeuwarden, waar vorige week nog de open dag was. Ook rijden we langs Stiens. In de verte zijn nog de resten van de opgeheven spoorlijn naar Leeuwarden te zien. We passeren verder nog onder andere Finkum en Hallum. Onderweg breekt het zonnetje door. Ik zit aan de zonzijde, heerlijk.
In Holwerd blokkeert een geparkeerde auto midden in een krappe bocht de bus, ondanks een
parkeerverbod. Na enig getoeter van de buschauffeur komt een man uit een werkplaats gehold
en hij verplaatst de auto. Om kwart over tien komen we aan bij het eindpunt, de Veerdam, een
stukje buiten Holwerd.
Ik stap aan boord van de 'Oerd'. Een bordje boven de deur vermeldt dat de boot maximaal duizend passagiers kan (mag) vervoeren. Aan het buffet haal ik koffie en een broodje. "U kunt hier chippen en pinnen" vermeldt een sticker bij de kassa. Mooi. Eindelijk heb ik een mogelijkheid gevonden om mijn nieuwe giropas met chipknip te kunnen gebruiken. Vol verwachting schuif ik mijn pas in de lezer. "Dit is een Postbankpas, die werkt hier niet" zegt de juffrouw achter de kassa. Helaas. Moet ik toch nog op de 'ouderwetse' manier betalen.
Halverwege passeren we de tegenboot, de Sier. De boten zijn vernoemd naar twee enkele honderden jaren geleden door de zee verzwolgen dorpen op Ameland.
Hoewel de afstand hemelsbreed niet groot is, doet de boot er drie kwartier over. Vanwege
allerlei zandbanken (het heet niet voor niets Waddenzee) is de vaarroute enorm kronkelig. De
vaargeul is middels groene en rode boeien uitgezet.
Hoewel het busboekje slechts buslijnen 130, 131 en 132 vermeldt, filmen de bussen óf lijn 50
óf lijn 00. Het haltebord biedt uitkomst. Ik stap in lijn 130 naar de vuurtoren op de andere
kant van het eiland. De bus is goed gevuld. De chauffeur is erg klantvriendelijk, hij deelt
folders uit met de dienstregeling, helpt met het naar binnen- en buitendragen van kinderwagens
en roept alle haltes af. Zelfs voor niet-klanten is hij vriendelijk: op een landelijk weggetje even
buiten Ballum haalt de bus twee fietsers in die een rolstoel aan de hand meevoeren. De
buschauffeur stopt en vraagt hun waar 'dat ding' heen moet. "Naar het bejaardentehuis in
Hollum". "Gooi hem maar achterin, dan zet ik hem daar wel bij de halte neer." En zo
geschiedde.
Ik stap uit bij de halte Herenweg in Hollum en breng een bezoek aan Cultuur-historisch Museum Sorgdrager, gevestigd in een achttiende eeuwse walvisvaarderswoning. Het museum vertelt over de geschiedenis van het eiland.
Na het bezoek stap ik in de 130 van twee uur later, opnieuw naar de vuurtoren, met dezelfde chauffeur als twee uur geleden. De bus zit zo goed als vol.
Op het eindpunt bij de jeugdherberg stap ik uit. De totale rit Vuurtoren/Jeugdherberg - Veerdam duurt een klein half uurtje. Nadat ik de vuurtoren op de gevoelige CCD-chip heb vastgelegd, stap ik in de lijn 131, welke ook wel de Vierdorpenbus wordt genoemd, volgens het haltebord. Het is een soort ringlijn die alle vier de dorpen van het eiland aandoet, maar niet de Veerdam.
Ik ben de enige passagier, maar een halte verderop stappen er zes mensen in. Ik stap uit bij Camping Duinoord, even ten noorden van Nes, aan het Noordzeestrand. Ik kijk hier wat rond, om te zien of de camping geschikt is voor een personeelsuitje van ons bedrijf. Ik ben namelijk bestuurslid van de personeelsvereniging. Het bevalt me wel. De bushalte is om de hoek, en een paar honderd meter verderop is een discotheek. En het strand is vlakbij.
Ik neem de bus naar Nes. In het centrum stap ik uit. Nes is het grootste dorp van het eiland. Ik verken het dorp en op een terrasje neem ik een bakkie thee en een broodje gezond. Na bij de bakker een pak Amelandse Duimpjes (koek) te hebben gekocht stap ik op de bus naar de Veerhaven. Terug Op de boot van 15.30 is het heel wat minder druk dan vanmorgen. Halverwege moeten we wachten op kruising met de tegenboot. De vaargeul is hier namelijk erg smal. Het is al niet anders dan met de trein... Bus 60 staat al gereed bij aankomst. Met drie passagiers vertrekt de twaalfmeterbus naar Leeuwarden, waar we rond de klok van vijven arriveren.
De interliner van 17.08 naar Alkmaar is er één met nieuw interieur. De stoelen staan niet naast elkaar maar ongeveer tien centimeter ten opzichte van elkaar verschoven. Hierdoor is het instappen en uitstappen eenvoudiger en hebben reizigers meer privacy. Bovendien hebben de leuningen een tafeltje en biedt de zitplaats aanzienlijk meer beenruimte. Het bevalt mij, die nooit zo tevreden was met het zitcomfort van de interliner, in ieder geval uitstekend!
Vlak voor we Harlingen binnen rijden gebeurt er iets opmerkelijks: de slagbomen van een brug zijn al bijna gesloten als de bomen aan de linkerkant weer half open gaan. De brugwachter geeft de chauffeur van onze bus een teken: we mogen nog gauw even de brug over! Het scheelt toch een aantal minuten wachten.
Om tien over half zeven arriveert de bus in Heerhugowaard en stap ik uit.
Reizigers naar Ameland vanuit Noord-Holland kunnen het beste met interliner 350 via de Afsluitdijk naar Leeuwarden. Vanuit de rest van het land behalve Groningen kan het beste naar Leeuwarden worden gereisd. Vervolgens kan worden overgestapt op Veonn lijn 60 (sneldienst). Het eindpunt is de veerdam in Holwerd. Vanuit Groningen kan gebruik worden gemaakt van Gado lijn 34. Deze rijdt echter wel minder frequent dan Veonn 60. Het Waddenbiljet is een gemakkelijk alles-in-één-kaartje voor trein-bus-boot-bus maar soms zijn losse kaartjes voordeliger. De bootdienstregeling hangt erg af van de drukte: in het hoogseizoen (juni-juli-augustus) wordt op zaterdag ieder uur gevaren. Buiten het seizoen echter, wordt er maar eens in de twee uur gevaren, in het weekend zelfs maar eens per vier uur. Informeer bij Wagenborg: 0519-542001. Voor voetgangers kost een retour zo'n twintig gulden. De busdienst op het eiland sluit aan op alle aankomende en vertrekkende boten. In het hoogseizoen op bepaalde trajecten zelfs een halfuursdienst. Na 20.00 uur 's avonds rijdt er echter bijna geen bus meer! Bij de chauffeurs van de bussen op het eiland en bij Veonn klantenservice (0513-655867) is op verzoek een gratis dienstregelingsfolder verkrijgbaar. Het spoorboekje (tabel 102 en 103) vermeldt de dienstregeling van bus en boot.