Parkshuttle Kralingse Zoom-Rivium.

Door: Maarten Batenburg
Foto's: Frans Mensonides


De Parkshuttle van Connexxion heeft in elk geval twee troeven in handen om een doorslaand succes te worden. Hij belichaamt twee gevleugelde woorden die bijna alles tot een succes maken. Hij is digitaal en hij is light. Lightrail, in dit geval light-asphalt, is een wachtwoord om bij de schatkist in de buurt te komen voor subsidie van de overheid.

Digitaal is datgene wat ons de volgende eeuw zal inflitsen.


In mei van dit jaar nam Frans Mensonides de Parkshutle


Maandag 12 Juli 1999

De Parkshuttle schijnt een automatisch karretje te zijn. Geheel zonder bestuurder pendelt hij tussen metrostation Kralingse Zoom en kantorenpark Rivium in Capelle. In elk geval de moeite waard voor een bezoekje:

Fietstocht er heen

Het is nog ochtend als op m'n fiets ik het huis verlaat. De zon probeert de temperatuur flink omhoog te jagen, wat hem nog lukt ook. Er zijn voor vandaag 25 graden Celsius verwacht, wat niet automatisch wil zeggen dat ze gelijkmatig over de betreffende 24 uur zijn verspreid.

Via de Rottemeren fiets in naar Zevenkamp. De Rottemeren zijn ooit in beeld geweest als tracÚ voor de HSL. Een of andere plan-NO-loog(-isch) had bedacht dat met een tunnel onder het water zowel de reiziger in de tunnel als de recreant aan de oever er voordeel bij hadden. Er zou dan een lange vaart van de Rottemeren tot aan Alphen ontstaan. Over enige golfslag isniets verteld. Net als praktisch alle plannen in OV-land nooit meer iets van gehoord.

Bij De Tochten, het eindpunt van de sneltram, kijk ik even in hoeverre er al rekening is gehouden met verlenging. Over een paar jaar komt achter het eindpunt een nieuwe woonwijk. Ook de sneltram-lijn wordt dan weer langer. Er moeten wel weer een paar met spaarcentjes betaalde volkstuintjes verdwijnen. De tol van mobiliteit.

Via de Schollevaartsedreef (dat moet je dus niet snel uitspreken) fiets ik richting Capelle aan den IJssel. De dreef bestaat uit een breed fietspad. De kruisingen met autowegen bestaan uit bussluizen. In het wat Noord-oostelijkere Nieuwerkerk aan den IJssel rijdt er daadwerkelijk een bus (95) over een soortgelijke baan. Hier niet.

Ergens hier in deze wijk hebben lijn 30 en 94 hun spitseindpunt. Even zoeken hoor. Ik fiets rondjes in een wijk met woonerven die vernoemd zijn naar tekenen en schilderen. Zo is er het Palet, Pastel, Ets, Fresco en nog veel meer. Maar er is ook Grafiek.

Gadverdamme, wat een naam. 'Ik woon aan het Grafiek'; Of is het de Grafiek? Waarschijnlijk voor kluizenaars die niet zo graag bezoek hebben. Dat doet me denken: in Zoetermeer wordt nu een nieuwe wijk gebouwd, Oosterheem. Uiteraard gaat de gemeente weer op zoek naar originele en uitspreekbare straatnamen. Een van de buurten zou een beroepenbuurt worden. Een van de straten zou vernoemd worden naar de Chippendale. Onder de ingeschrevenen zaten opvallend veel vrouwen. Ook het huisnummer 69 was om onbekende redenen erg in trek. Maar nu ik er over nadenk, er zijn nog helemaal geen bouwplannen voor Oosterheem. Was het dag toch een 1-april grap? Uiteindelijk blijkt het eindpunt een straatje verder te liggen bij de lokale Chinees.

Nederlands ex-gevaarlijkste weg, de Abram van Rijckevorselweg, is voorbij Capelle slechts een lokaal weggetje geworden. Des te beter.

Ook in Capelle onderzoek ik de mogelijkheid van verlenging van de metro. Erg waarschijnlijk is het niet, want er ligt een groot kunstmatig natuurpark. In de woonwijk is wel een tracé vrij gehouden, maar er liggen wel allemaal vijvertjes. Pas later besef ik dat de sneltram/metro hier op een viaduct rijdt. Ook verderop aan het tracé staat het viaduct vlak aan de huizen en het lokale park.

Via een veel te groot winkelcentrum waar ik maar niet omheen kom, kom ik eindelijk in de buurt van de Kralingse Veer. De Algeraweg in het verlengde van de stormvloedkering in de Hollandsche IJssel maakt deel uit van de Nederlandse waterkering. Zo ook het tunneltje waar bus 30 gebruik van maakt. Mocht het water ons tot de lippen staan, dan kunnen er uit het plafond van de tunnel een drietal zware stalen kleppen worden neergelaten. Hebben onze voorvaderen gevochten tegen het water en voor dijken, ik rij er dwars doorheen.

Via Kralingse Veer kom ik eindelijk bij het Rivium. Rivium is een standaard kantorenwijk langs de snelweg. De kantoren zijn hier een factortje groter dan elders, net als de nabijgelegen brug die nu toevallig openstaat. Ik rijd over het terrein. Veel leuke sportieve auto's met blitse IT-managers (van dat woord maakt de spellingscontrole rietzangers) achter het stuur. Nou niet precies het soort mensen dat met het OV gaat.

Voordat dan echt aan de reis ga beginnen rijd ik nog even via de bushalte aan de Abram van Rijckevorselweg. De weg heeft gescheiden rijbanen (2x2), maar de busbaan ligt aan de verkeerde kant. Ik weet niet of dit planologisch nou wel helemaal verantwoord is. Als ik op de vertrektstaat van de bussen (97 en 98) wil kijken, pas m'n fiets natuurlijk net niet in de lift.

Als ik even later zonder fiets weer naar boven ga in de stinkende lift, wil de deur niet open.

Op een of andere manier ben ik toch verlost. Ik de verte staat de brug over de Abram van Rijckevorselweg waar de PeopleMover overheen rijdt. Raar gezicht, zo'n dingetje.

Ik stap weer op de fiets, en rijdt naar het eindpunt. Er staat zo'n ding klaar.

De PeopleMover

Een beschrijving: het is een bolvormig karretje, ongeveer even hoog als lang. Ik heb deze keer een rood karretje, maar er is ook een blauwe. Genoeg stof voor kinderen dus om over te ruziën. De voor- en achterkant zijn ogenschijnlijk identiek, maar uitvoerig onderzoek heeft uitgewezen dat er alleen aan de voorkant koplampen zitten. Rondom zitten stootranden,

waarschijnlijk volgepropt met tast- en infraroodapparatuur. Een klein antennetje op het dak verzorgt de communicatie met de anderen.

De weg is eenbaans. In het midden is een stippenlijn. Dat is de route die het dingetje zal volgen. Er onder zitten transponders die het karretje de weg wijzen. Het karretje schijnt ook zelf een kaart in z'n boordcomputer te hebben. Technisch gezien is een nauwkeurigheid van twee a drie centimeter mogelijk. Ik zou het niet beter kunnen met m'n eigen geografische kennis en m'n fietscomputertje.

Er komt een golfbaankarretje aan geracet vanaf de brug. De bestuurder stapt uit en loopt het kantorenterrein in. Waarschijnlijk de oppas van de karretjes.

Ik zet m'n fiets heel nonchalant tegen de buspaal van bus 91 Rivium-Capelsebrug. Verderop zitten een paar werknemers gezellig pauze te houden. Nadat ik wat gedronken heb uit m'n megenomen beker kijk ik een beetje rond bij het apparaat. Naast het wachthuisje staat een kolom met een knopje en wat tekst. Als je op het knopje drukt, zo staat er, wordt het voertuig opgeroepen. Als die er al staat, gaan de deuren open. Een soort lift dus. Voor de betalingsbereide reiziger staat er tevens een stempelautomaat. Ik pak dan eindelijk m’n strippenkaart, niet wegrijden nou, en stempel af. Laat het feest beginnen.

Ik druk op het knopje. Ting, een belletje. Na een seconde ofzo gaan de schuifdeuren open. De deurconstructie lijkt wel wat op die van de Haagse Den Oudstenbussen. In de shuttle kun je kiezen uit twee halten Rivium 1 en Kralingse Zoom. Een andere halte, Rivium 2 is afgeplakt. Verlenging van de baan zit dus al in het verschiet. Ik kies voor Kralingse Zoom. Volgens het bordje buiten wacht de shuttle maximaal twee minuten. Lijkt wel de treintaxi.

De deur gaat vanzelf weer dicht. Binnen zitten er aan elke kant drie zitplaatsen. Een sticker adviseert mensen die moeten staan om zich goed vast te houden. Het is bloedheet binnen. Er is een knopje voor ventilatie. Hij maakt wel veel herrie. Ik druk nogmaals om hem uit te zetten. Helpt niet. Wat heb ik gedaan? Gelukkig gaat hij vanzelf na twee minuten weer uit. De accu's waarop het karretje rijdt kunnen natuurlijk ook opraken.

Een belletje klinkt. Dan een schok. Langzaam komen we in beweging. Je kunt goed horen dat het een elektrisch karretje is. Ik moet lachen: dit is echt ongelofelijk leuk. Ik heb m’n leven in handen van een gekke computer gegeven. Het karretje rijdt helemaal uit zich zelf.

Langzaam neemt hij de keerlus. We komen op het enkele spoor. Vlak voor de enige overweg belt hij drie keer. Deze overweg is altijd helemaal gesloten. Hij gaat pas voor de auto's open als er een auto over wil. Alleen zijn twee overwegbomen weg, zodat er gewoon een vrije doorgang is.

Dan voert hij de snelheid op. We gaan hier de brug op. Hij lijkt niet goed te weten welke snelheid hij wil. Hij schakelt steeds tussen verschillende snelheden. Het valt me op dat de vangrails op de brug erg dicht langs de baan staan. Blijkbaar heeft Connexxion erg veel vertrouwen in de stuurkunsten van de Parkshuttle. Als we weer afdalen laat hij zich even rollen, om vervolgens weer flink om de rem te trappen. Het is een beetje oncomfortabel.

Aan de overkant van de brug wordt gebouwd. Nog meer kantoren. Ik vraag me af of er dan nog meer kruisingen komen met het overige verkeer. In elk geval meer haltes, hoop ik.

We komen bij de eerste inhaalplaats. Omdat het eenbaans is, en er twee karretjes zijn, moeten we de andere kunnen inhalen. Er is echter geen tegenligger dus we gaan gewoon rechtdoor. Ook bij de volgende kruising hebben we het rijk alleen. We gaan naar links. Het spoor gaat hier naar beneden. Plotseling stopt die. Wat moet dit nu weet voorstellen? Ook de metro rijdt erg langzaam. Gelukkig voor mij gaan we weer langzaam rijden. We komen nu op het wat oudere gedeelte van de testbaan. Er is hier een draaicirkel waar de karretjes in hun vroege jaren vanuit Kralingse Zoom steeds keerden. We rijden onder de snelweg door en komen bij het eindpunt. Eerst keren we zodat de deur aan de goede kant zit. Precies voor de halte stopt die. De halte heeft hier zelf ook een deur, ook weer net als bij een lift. Ik stap uit. Mensen die er duidelijk uitzien dat ze ook voor het karretje komen, en niet voor hun werk, stappen in.

Ik kijk toe hoe de shuttle wegrijdt. Hij zegt weer 'ting', de deur gaat dicht, en 'ting', 'ting'; de

koplampen floepen aan, en daar gaat die. In het metrostation Kralingse Zoom is ook de garage weggewerkt. Het andere karretje staat op te laden. Ik kijk even rond in het metrostation maar er is verder niets bijzonders te zien.

Als ik terug ben bij de Parkshuttle is de opladende blauwe shuttle weg. Omdat die iets anders is dan die waar ik in heb gezeten, wil ik daar ook eens mee reizen. Ik wil bij het Rivium opstappen, dus neem ik eerst maar die aanrollende rode. De mensen stappen uit, ik ben de enige die instapt. Het ding piept meteen de hele buurt bij elkaar. Het displaytje aan de wand zegt dat de volgende halte Rivium is, maar zegt ook 'Niet instappen. Uitstappen!'; Beetje tegenstrijdig hè? Ik stap uit.

Het piepen houdt op, maar z'n deuren blijven open. Ik probeer het toch weer. Terstond begint hij weer te piepen. Oké, ik geef me over, Ik stap weer achteruit, en blijf nu buiten staan. De deuren gaan ze keer wel dicht. Hij rolt weg, maar keert en rijdt naar het oplaadpunt. Met uiterste precisie rijdt hij dichterbij. Stopt. Langzaam schuift er een soort 'schoen';

als bij de metro uit. Nog langzamer rijdt hij nu langs het laadpunt, zodat de schoen in de rail valt. Dan stopt die. Tevreden knipperen z'n achterlichtjes. Ach, kijk hem eens gulzig aan die stroomkraan drinken. Ja, dat is lekker hè, op zo'n warme dag als vandaag. Als een baby aan de borst lurkt hij aan het laadpunt. Nou, die is voorlopig nog wel even zoet.

Gelukkig komt de andere shuttle aanrollen. Hij is leeg. Ik stap in. Deze heeft gele sta-stangen. Ook hangt hier geen camera in. Deze keer ben ik niet alleen. Een echte kantoorman en een soort student zijn voor de komende drie minuten m'n verplichte reisgezel. De kantoorman zit met z'n broek voor het 'oog'; van de deur, zodat de shuttle verontwaardigd begint te piepen. Het display vertelt 'Deur geblokkeerd';. Het probleem is snel opgelost en daar gaan we weer.

Even verderop bij de zandvlakte zitten drie meeuwen of duiven op de baan. Ik zie het gevaar aankomen, en ga staan op te kijken wat de shuttle gaat doen. Op de Maasvlakte zit ECT gevestigd met de modernste terminal ter wereld. Automatische vrachtwagens rijden daar de containers af en aan. Ze waren zo geprogrammeerd dat ze moesten stoppen voor obstakels.

Klinkt niet zo vreemd, natuurlijk. Maar er waren meeuwen. Geen idee waar ze vandaan kwamen zo dicht bij zee, maar ze waren er. Na een tijdje begon het ECT een beetje de keel uit te hangen dat de wagens steeds te pas en te onpas stilstonden voor die meeuwen die niet weggingen. Dus nu rijden die dingen gewoon door als er meeuwen voor zitten, die vliegen toch wel weg. Maar onze parkshuttle remt af. Pas twee meter voor de meeuwen trapt hij op de rem, en toetert en belt die furieus. Waarschijnlijk digitaals voor 'Sodemieter op, stomme beesten!'. Hop, daar vlogen de meeuwen weg, bang geworden van zo'n blauw monster. Zich langzaam realiserend dat de weg weer vrij is voert de shuttle de snelheid weer op. We hobbelen de brug over en stappen uit in het Rivium.

Terwijl ik m'n fiets weer start, blijft het karretje staan. Even later als hij net wegrijdt, komt een van mijn medepassagiers terug. Ik kan geen reden verzinnen waarom hij nu al terug moet, maar hij heeft hem in elk geval gemist. Weer enkele minuten later als ik nog even over het terrein fiets, zie ik hem in bus 91 zitten. Dat kan ook. Maar nu komt de Parkshuttle voor niets naar het Rivium. Hij zal heel beteuterd zijn. Als daar tenminste een digitale emotie voor bestaat.

Ik fiets via tram 7 en 9 naar de remise. Even kijken hoe de sporen daar liggen. Bij de Erasmus-universiteit doe ik hetzelfde. Via de Burgemeester Oudlaan weer naar Kralingse Zoom. Onderweg ligt nog een nooit voltooide metrohalte. Alleen een ingang getuigt van deze geldverspilling. Via via kom ik weer bij de Rottemeren. Rustig fiets ik naar huis.

Ach ja, de peoplemover. Het is een ongelooflijk leuk speeltje. Aan de gezichten van de forenzen echter bleek echter duidelijk dat het niet snel genoeg gaat. Zenuwachtig trommelend met hun vingers staarden ze voor zich uit. De maximum snelheid van 15 kilometers per uur is inderdaad aan de lage kant. De Parkshuttle rijdt echter geen uur, maar toch is een snelheid van circa 24 km/h meer dan welkom. Het systeem lijkt me erg duur, maar alleen voor korte afstanden weegt het wellicht op tegen een bus+chauffeur. Bus 91 trok buiten de spits zo'n 6 mensen per keer. Daar kon de shuttle nog niet aan tippen.


De Parkshuttle is alleen op maandag tot en met vrijdag tussen 6.45 en 18.45 in gebruik. Op feestdagen zitten ze lekker fijn in hun hokje te genieten van de vrije dag.