De digitale reiziger presenteert:

Almere en een nachtrit

over diepvrieskoffie en een fietsbus


Al gedurende enkele weken zien we op televisie een reclamespotje over Almere. Een koor zingt enthousiast over hoe geweldig het wel niet is in de grootste stad van onze jongste provincie. Een goede reden om dit enthousiasme eens kritisch te analyseren. Eén ding kan ik u alvast verklappen: over het busvervoer in deze stad is De Digitale Reiziger in ieder geval erg enthousiast. Alleen moeten ze eens nieuwe bussen kopen!

Zaterdag 10 januari 1998.

Op deze tweede zaterdag van het jaar zit ik om vijf voor half negen 's morgens in de intercity van Heerhugowaard naar Nijmegen. In Sloterdijk stap ik over op de trein aan de overkant van het perron: de sneltrein naar Lelystad. Om het niet al te gemakkelijk voor mezelf te maken rij ik niet door tot aan Almere, maar stap in Weesp over op de trein naar Hilversum.

Deze keer gaat de overstap volgens wens. Het is me echter al dikwijls overkomen dat ik mijn aansluiting op dit station de mist in zag gaan. Gelukkig verandert NS dit bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling op 24 mei as. Aan het loket van Hilversum is een oude dame in discussie met één van de lokettisten. De vrouw wil twee voordeelurenkaarten. Zodoende krijgt ze ook twee maal zeven dagen vrij reizen. Ze wil echter slechts één pasfoto inleveren. Vroeger was dat ook altijd zo, zegt ze. De lokettiste maakt haar echter duidelijk dat ze voor elke kaart een pasfoto moet inleveren. "Is het echt waar?", vraagt ze. "Ik vertel geen sprookjes, mevrouw!" repliceert de lokettiste. Ze heeft maar één pasfoto bij zich zodat ze onverrichter zake vertrekt.

Stopknop

Midnet buslijn 156 naar Almere CS vertrekt met vijf passagiers vanaf het station. In het busboekje lees ik dat passagiers die op de carpoolplaats in Blaricum willen instappen tijdig op de daar aangebrachte stopknop moeten drukken. Anders zal de bus de snelweg niet verlaten. Langs de snelweg zie ik een soort verkeerslicht staan, met daarop "156" verlicht. Blijkbaar heeft iemand op de stopknop gedrukt. De chauffeur verlaat de snelweg en rijdt naar de carpoolplaats. Hier is echter niemand te zien zodat we maar weer terug de snelweg oprijden. Even voor kwart voor tien bereiken we Almere Centraal Station. Het CS grenst direct aan het winkelhart van de stad. Je loopt bij wijze van spreken zo vanuit de trein V&D in. Aldaar drink een bak koffie, hoe burgerlijk!

Vastgeketend

Na deze koffiepauze stap ik in stadslijn 5. Het stadsnet van Almere wordt verzorgd door Midnet. Alle buslijnen rijden bijna geheel op een eigen busbaan. Middels bussluizen is de toegang afgesloten voor het overige verkeer. Anders dan in Amsterdam rijden hier ook geen taxi's. Sommige doorsteken zijn beveiligd door middel van rinkelende bellen alsof het een

spoorlijn is! De stad wordt door de spoorlijn Weesp-Lelystad min of meer in tweeën gesneden. Parallel hieraan rijden twee bundels buslijnen van Almere Muziekwijk of -Haven naar Almere Buiten via CS. Lijn 5 rijdt vanaf station Muziekwijk naar Almere Buiten en doet onderweg ook beide andere NS-stations aan. Het grootste deel van de dag rijdt deze lijn in een kwartierdienst.

De bus rijdt niet erg snel. Desondanks is de doorstroming goed vanwege de vrije busbanen en omdat de bus bij elke kruising groen licht heeft. Alle bussen zijn daartoe uitgerust van een systeem om de verkeerslichten te beïnvloeden, VETAG genaamd.

Erg druk is het niet, hooguit tien personen. Vlak voor het eindpunt wordt er op de stopknop gedrukt, maar bij de halte stapt niemand uit. "Hij zit vast!", roept een meisje. Haar vriend zit met de ketting van zijn sleutelbos vast tussen twee stoelen. De buschauffeur staat op om te komen helpen maar na enig gepiel is de jongen al los. Lachend vervolgt de chauffeur zijn weg.

Diepvrieskoffie

Op station Almere Buiten is, zoals op steeds meer stations, een WIZZL. Het loket is hierbij vervangen door een minisupermarkt. Kun je als je op het station aankomt gauw nog even een brood of een stukje vlees kopen. Ik heb trek in een bakje koffie, maar een rood lampje op de koffieautomaat geeft aan dat de koffie op is. Ik geef het door aan de balie. De verkoopster (of

is het nou een lokettiste?) verdwijnt naar achteren en komt even later terug met een pak koffie en een krukje. "Ja, het zit nogal hoog allemaal", legt ze uit. "Wat is het nou eigenlijk voor koffie?", vraag ik, "oploskoffie of gewone koffie?" "Diepvrieskoffie", antwoordt ze. "Bij D.E.

zetten ze heel sterke koffie en die vriezen ze in. Hier moet de koffie drie dagen ontdooien in de koelkast. Dan wordt het met heet water verdund, anders is ze veel te sterk. Maar het is prima koffie hoor".

Omdat het heerlijk weer is voor de tijd van het jaar, tot veertien graden is voorspeld, drink ik mijn koffie, die inderdaad prima is, buiten in het zonnetje op. Als ik de koffie op heb komt net lijn 1 aangereden. Omdat de chauffeur dezelfde is als net van lijn 5 besluit ik niet in te stappen. Die chauffeur zal wel denken, een beetje rondjes rijden met de bus zeker!

De wachttijd op de volgende bus, een kwartier, besteed ik aan het bekijken van de omgeving. Het station ligt, evenals CS, midden in een winkelgebied. De bus van lijn 1 is, zoals de meeste bussen hier, ook weer zo'n ouwe bak. Een echte stadsbus: drie stoelen op een rij in plaats van vier en drie deuren. Zonde van de capaciteit. Wel bevorderlijk voor het snel uitstappen bij drukke haltes zoals CS. Lijn 1 loopt al gauw vol. Hoewel de bus op CS grotendeels leeg loopt, is deze zo weer vol. Er stappen twee stadswachten in. Ze gaan helemaal achterin zitten. Ik vraag me af of ze instappen omdat ze ergens heen moeten, of om de boel in de gaten te houden. Het maakt niet uit, het resultaat is natuurlijk hetzelfde. De bus rijdt in een lus door Almere Haven. Op de halte Haven centrum, in Almere Haven, stap ik, en bijna iedereen, stadswachten incluis, uit. Ook hier is weer een druk winkelcentrum. Hier wil ik verder met lijn 2 naar station Muziekwijk.

Op de haltepaal zie ik echter dat lijn 2 alleen op werkdagen rijdt. Dan maar met lijn 3. Maar lijn 3 rijdt tegengesteld aan lijn 1. Omdat ik niet weer hetzelfde stuk terug wil, wacht ik maar weer op lijn 1, weer een kwartier dus. In de tussentijd help ik nog twee oude dames met het terugzetten van hun winkelwagens. Ook deze bus is goed gevuld.

Vroeger...

Bij de halte praten twee andere oude dames over vroeger. Kennelijk was toen alles beter: "Mijn kleinzoon zegt gewoon 'jij' tegen mij! Dat hoefden wij vroeger toch niet te proberen?" "Nee, en je durfde toch ook niet over het gras te lopen?", antwoordt de andere vrouw. "Het komt allemaal door de TV, ze zenden tegenwoordig toch geen normaal programma meer uit? Vroeger had je nog wel eens een goede opera, maar tegenwoordig is het allemaal house en drugs enzo."

Gelukkig komt de bus er al aan. Wel ruim vijf minuten vertraagd. De chauffeur weet het ook. Via de combofoon, een soort mobilofoon, probeert hij voor één van de passagiers een aansluiting te regelen. Het wordt nu echt vol, diverse mensen moeten staan. Een meisje stapt in, laat in een glimp haar abonnement zien en loopt door. "Mag ik hem nog even zien?",

roept de chauffeur naar achteren. Na het abonnement bekeken te hebben constateert hij dat het niet geldig is. "Dit is een één sterabonnement voor Stad. Daar mag je niet mee in Almere Haven. Of bijbetalen, of uitstappen!" Het meisje stapt uit. Zal wel hopen dat de chauffeur van de volgende bus niet zo uitgeslapen is.

CS - Muziekwijk - CS

Op het Centraal Station aangekomen neem ik de trein van 14.07 naar Almere Muziekwijk. Een ritje van nog geen twee minuten. Aldaar aangekomen neem ik weer lijn 5, terug naar CS. Dit gedeelte heb ik vanmorgen nog niet gehad.

Zoals op vele haltes in Almere wordt hier een nieuwe, ruime, abri gebouwd. De bus loopt al snel vol. Naast mij gaat een bejaarde dame zitten. "Geen jong meisje hè, wat bij je komt zitten." Helaas. Bij het verkoopkantoor van Midnet op het stationsplein (CS) haal ik een

foldertje over lijn 2N, een nieuwe nachtlijn in Almere. Lijn 1 naar Haven is zojuist vertrokken, dan maar wachten op lijn 3. Samen rijden ze acht keer per uur tegen elkaar in een rondje door Haven. In deze bus is het heel wat minder vol, nog niet de helft van de stoeltjes is bezet. Ik stap weer uit op halte Haven - centrum. Omdat ik nog wel meer te doen heb vandaag dan alleen in de bus zitten neem ik streekbus 157 naar Amsterdam Amstel. Eindelijk weer een fatsoenlijke, moderne streekbus met goede stoelen! Een echtpaar stapt in en laat twee maal twaalf strippen stempelen. Ze moeten dus nog een heel eind met de bus. "Ik wens u sterkte!", zegt de chauffeur.

Vakantie

Bij busstation 't Oor stapt nog een vrouw in en met z'n tienen rijden we over de A6 naar Amsterdam. In Amsterdam rijden we over de Middenweg, de route van tram 9, naar het Amstelstation. Ik ben nog op tijd voor de trein van 15.36 naar Den Helder. Het is behoorlijk druk in deze intercity. Tegenover mij zit een echtpaar te lezen in allerlei vakantiefolders over

Canada. Als ik eens om me heen kijk zie ik dat zowat iedereen in de coupé met z'n neus in de vakantiefolders zit. Da's waar ook, in de Utrechtse Jaarbeurs wordt de vakantiebeurs gehouden. De NS heeft er in ieder geval een goeie aan. Even na kwart over vier ben ik thuis.

*******

Alweer van huis

Om 18.25 zit ik alweer in de trein, nu opweg naar een verjaardag in Alphen aan den Rijn. Omdat verslagen over verjaardagen buiten het bestek van "De Digitale" vallen, beperk ik mij tot de heen- en terugreis. Nog voor Alkmaar Noord laat de conducteur zich zien. "Ah, u heeft nog een oude kortingskaart, u krijgt binnenkort een nieuwe!", vertelt hij een dame achter mij. "Nou, ik weet niet of ik nog wel een nieuwe neem, in de krant las ik dat jullie tussen Den Helder en Alkmaar alleen nog maar in de spits treinen willen laten rijden." "Ach mevrouw, da's allemaal politiek", antwoordt de conducteur. "Dat baanvak gaan ze echt niet sluiten, die trein

zit de hele dag vol!" "Het zou ook belachelijk zijn, ze hebben pas het spoor tussen Alkmaar en Schagen verdubbeld (Heerhugowaard- Schagen, Red.) en dan gaan ze het sluiten. En nou is het dubbelspoor en nog rijden jullie niet op tijd. Vandeweek nog, acht minuten vertraging in Schagen, ik begrijp niet hoe dat kan op dat kleine stukkie van Den Helder." De conducteur

vertelt wat over defecte wissels, wachten op kruising, defecte treinen. "En het gebeurt ook vaak dat er een aanrijding is." Dat is weer nieuw voor mij. De conducteur loopt weg, want we zijn inmiddels op Alkmaar Noord. Een man drie banken verderop heeft het gesprek gevolgd. "Ach mevrouw, u moet maar de helft van wat ze vertellen geloven hoor. Den Helder - Schagen is twintig kilometer. Als ie dan al acht minuten vertraging heeft, zijn ze gewoon te laat vertrokken. Zaten ze gewoon koffie te drinken!" En zo mengen nog een aantal mensen zich in de, interessante, discussie. De conducteur heb ik overigens niet meer gezien.

Luxe

In Sloterdijk stap ik over op de sneltrein Schiphol - Den Haag CS. Op Schiphol is het erg rustig. Ik had wel een hoop vakantiegangers verwacht. Ik loop naar buiten en zie net lijn 197 vertrekken. Verdorie, vier minuten te vroeg! Maar het was de 197 naar Amsterdam want even later komt de 197 naar Alphen aanrijden. Deze NZH buslijn wordt doorgaans door een luxe BOVA touringcar gereden. Ook nu is dat het geval. Passagiers kunnen, net als in de interliner, zelf verlichting en ventilatie boven hun, verstelbare, stoel regelen. Alleen geldt hier het normale strippenkaarttarief! De bus stopt tegenwoordig ook bij het brugrestaurant over de A4. Vroeger

was dit van AC Restaurants, tegenwoordig zit er een restaurant van V&D. Ik heb er vroeger dikwijls met mijn ouders gegeten, als we terugkwamen uit Zeeland. Rond kwart over acht ben ik op mijn bestemming.

Terug

Om 0.22 zit ik, met één andere passagier, in de laatste stadsbus van lijn 77 naar het station. De wachtruimte in het station staat blauw van de rook, ondanks duidelijke stickers die aangeven dat roken hier verboden is. De trein van 0.39 naar Leiden Centraal arriveert even na half één al. Even later voel ik waarom: de trein uit Utrecht wordt gekoppeld aan deze trein, die uit Gouda blijkt te komen. In Leiden heb ik vijf minuten tijd om over te stappen op de laatste sneltrein naar Amsterdam CS. Wel gaan er nog de hele nacht ieder uur nachttreinen. Vijf minuten is voldoende. De trein, vier 'bakken', is goed gevuld, gezien het tijdstip.

Om half twee arriveren we op Amsterdam Centraal. We komen aan op spoor 2. De rest van de perrons zijn door middel van dranghekken afgesloten. Alleen de zij-ingang van het station, bij het GWK, is geopend. De hoofdingang is met een rolluik afgesloten. In de tunnel wordt ingangscontrole gehouden. Buiten doet de eeuwige hotdogverkoper goede zaken. Op het Damrak is het nog druk met uitgangers.

Hamburger

Ik neem de NZH nachtbus 161 naar Uithoorn. Voor nachtritten geldt een toeslag van f 2,50. De chauffeur rijdt flink door over de vrije trambanen: hoewel er twaalf minuten staan voor het traject CS - Leidseplein, zijn we er in vijf minuten. Ik stap uit. Ik moet nog een minuut of twintig wachten op lijn 240 naar Alkmaar - Heerhugowaard. Opeens heb ik trek in een hamburger. Gelukkig is Mc Donalds nog geopend.

Om nog even op Almere terug te komen: om 02.05 vertrekt GVB lijn 700 naar Almere, half gevuld. Om kwart over twee sta ik op de Leidsebrug te wachten op de 240. Op het wegdek liggen drie meiden. Een ander meisje neemt een foto van hen. Ik sta er wat bij te lachen en krijg opeens een lollie in mijn mond geduwd. De meiden moeten dezelfde bus als ik hebben en ik ga bij hen achter in de bus zitten. Als tegenprestatie voor de lollie deel ik keelpastilles uit. Een van de meiden, die duidelijk veel te veel gedronken heeft, gaat er vandoor met het doosje en deelt aan alle andere passagiers, een stuk of zeven, een pastille uit. Ook aan de chauffeur. Als ze terugkomt is het doosje bijna leeg. "We mogen roken, als we de as in dit doosje doen"' zegt ze tegen het meisje naast me, dat Simone blijkt te heten. En meteen gooit ze het doosje leeg. "Nah, Simone, wat doe je nou?" zegt Simone. Het blijkt dat alle vijf de meiden Simone heten. Ik geloof er weinig van. Na een verder gezellige rit stappen de meiden in Alkmaar uit.

Op het station stappen drie jongens in. Een van hen heeft echt geen geld meer voor de toeslag. "Nou, loop maar door, jongen.", zegt de chauffeur.

Fiets

Op de Kanaalkade, centrumhalte, stappen welgeteld 51 passagiers in. Een jongen betaalt voor een groepje van zes. Omdat ze nog geen strippenkaart hebben is hij maar liefst f 51,- kwijt: vier strippen van anderhalve gulden plus een knaak toeslag per persoon. Het duurt ruim een kwartier voordat iedereen voorzien is. Op een gegeven moment zijn de toeslagen zelfs op, zodat de laatsten niet hoeven bij te betalen. De (niet gelede) bus is weer bomvol, velen moeten staan. In Heerhugowaard loopt de bus druppelsgewijs leeg. Op het station ben ik de enige nog. "Zo, jij bent de laatste", zegt de chauffeur tegen mij. "Ja, ik moest er eigenlijk al op de Amstel uit, maar mijn fiets staat hier nog", zeg ik. "Waar staat je fiets?" "Hier, in de fietsenstalling", antwoord ik. "En waar moet je heen?" "Oostertocht." "Nou dan zet je je fiets toch even hier, in de bus!" Dat laat ik mij natuurlijk geen twee keer zeggen en ik snel de bus uit om mijn fiets te halen. Gelukkig staat 'ie er nog. Ik til mijn fiets de bus in en ben binnen vijf minuten thuis. Normaal is het ruim tien minuten fietsen! Inmiddels is het bijna vier uur, de bus is ruim 20 minuten vertraagd. Tijd om te gaan slapen.

Roland van Duin
Januari 1998.


TERUG naar homepage De digitale reiziger