De Sjef Koekenbakker Award wordt iedere maand uitgereikt aan een persoon, groepering of instantie die de belangen van de Nederlandse OV-reiziger geschaad heeft. Klik hier voor het Sjef-hoofdmenu, met lynx naar het officiële (zij het sterk verouderde) Sjef-reglement en naar de erelijst van voormalige winnaars.

En hier dan de uitnodiging aan alle lezers van De digitale reiziger tot deelname aan de verkiezing voor de Sjef Koekenbakker Award van juni 2001; de laatste voor de zomervakantie. In juli wordt er traditioneel geen "Sjef" uitgereikt; niet alleen de kiezers zijn dan met vakantie, maar ook de beleidsmensen die in OV-land de problemen veroorzaken.

Alvorens we overgaan tot het bekendmaken van de nominaties van deze maand, moeten mij helaas twee kanttekeningen van het hart. Het is gezeur; wie het niet lezen wil, moet maar een flink eind doorscrollen, totdat hij DE KANDIDATEN ziet staan.

Ten eerste wil ik namelijk een redelijke verklaring geven voor het feit, dat ik deze woorden schrijf terwijl een hoofddoekje mijn schedel bedekt. Jazeker, ik draag een hoofddoekje, ook al kun je dat niet zien, maar toch is het zo. Nu zou ik op mijn eigen site natuurlijk best een hoofddoekje kunnen dragen zonder daarover tekst en uitleg te hoeven geven. Maar ik geef die tekst en uitleg volgaarne, want ik draag dat doekje niet zo maar, doch om demonstratieve redenen. Ik word namelijk schijtziek van dat gezeik over die hoofddoekjes. Al dan niet hoofddoekjes op school; al dan niet hoofddoekjes in de rechtszaal.

Voor wat betreft de school: al jarenlang worden in de klaslokalen de meest idiote schedelbedekkingen getolereerd, variërend van schier tot op de vloer hangende herenkapsels in mijn eigen puberteitsjaren, tot die idiote, vieze, plakkerige petjes waarmee de huidige schooljeugd zich meent te moeten tooien. De reden, dat wij indertijd lang haar droegen, was: protesteren tegen het establishment (ook wel een beetje om op te vallen, al viel je niet erg meer op in een klas waar 75% van de leerlingen langharig was). Dat werkte een paar jaar perfect, totdat ook het establishment lang haar ging dragen, waarna wij, angry young men plotsklaps weer iets anders moesten verzinnen.

Ongetwijfeld is met die petjes iets vergelijkbaars aan de hand, al heb ik het woord "establishment" al een 25-tal jaren niet meer horen gebruiken, en is het even uitgestorven als "ende" in de betekenis van "en"; onze strijd ertegen is blijkbaar geslaagd.

Niemand maakt zich kortom druk om lange, korte of ontbrekende haren, om piercings, ponies, tatoeages en petjes; het zal allemaal wel slijten met de jaren (behalve de tatoeages, die operatief moeten worden verwijderd als de drager er genoeg van heeft). Maar gaat het om hoofddoekjes, en worden die om religieuze redenen gedragen, en betreft dat een religie die onwelgevallig is aan "de God van Nederland" (Nescio), dan is er ineens sprake van een probleem.

In de rechtszaal speelt een ander hoofddoekjesprobleem. De rechtbankgriffeuse, die om religieuze redenen een hoofdoekje droeg in de rechtszaal, is in een andere rechtszaal in het gelijk gesteld. Daar het een religieuze reden betreft, mag zij voortaan een hoofddoekje dragen in de rechtszaal.

Maar dat is natuurlijk ook van de zotte. Want als een andere griffeuse een hoofddoekje draagt, niet om religieuze redenen, maar uit esthetische overwegingen, of omdat zij scheuten in haar nek krijgt van die eeuwige tocht in die rechtszalen, dan mag het ineens niet. Ook dat klopt niet. Dat is meta-discriminatie in het kwadraat, of zoiets; ik zal nog wel eens rustig uitzoeken wat het precies is, en daarom draag ik vandaag een hoofddoekje; zie me maar eens tegen te houden!

Ten tweede wil ik iets opmerken over de veranderde rol van de held in de samenleving; ik sleep er weer alles bij vandaag. In verband met mijn beperkte tijd sla ik de historische helden over: de watergeuzen en de verzetslieden uit WO II. Die helden zijn dood. De nieuwe held, de laatste weken zwaar gepromoot door alweer zo'n indringende overheidscampagne, is slechts gewapend met een mobiele telefoon, waarmee hij 1-1-2 belt als hij een medeburger in nood ziet verkeren. Vadertje staat verlangt niet van ons, dat we ons lens laten schoppen door een horde agressieve onverlaten, zoals de oude helden zonder mankeren zouden doen, met altijd nog een postume fakkeltocht in het vooruitzicht. Nee, een simpel telefoontje volstaat. Inmiddels lijkt het me, gezien het schrijnend tekort aan politieagenten, hoogst onwaarschijnlijk dat er na dat telefoontje één op de plaats des misdrijfs verschijnt, maar wat kan het bommen, als ik mijn plicht maar gedaan heb!

(Soms lijkt zelf ingrijpen beter, zoals ik onlangs probeerde te doen toen ik op het tramstation naast Den Haag CS een hoogbejaarde Hagenaar met zijn rollator doodgemoedereerd in de lengterichting over de trambaan zag kuieren. Ik wees hem (tegen een oude man durf ik wel!) op het aan zijn handelwijze verbonden gevaar; bood hem zelfs nog aan, zijn karretje op het tramperron te hijsen, maar ontving slechts het dringende advies, met met "me ège" te bemoeien, wat ik vervolgens maar gedaan heb. Ik had hem ook voor zijn eigen bestwil van die trambaan kunnen sleuren, maar dan hadden andere "helden" ongetwijfeld 1-1-2 gebeld).

Sinds een jaar bestaat er ook een 1-1-2 voor misstanden in het OV. Het is de brievenbus van De digitale reiziger, die altijd dol is op OV-leed, want ons periodiek moet eens per twee weken vol.

Bekijk het volgende lijstje eens.

*** De bende bij NS wordt steeds groter, in plaats van kleiner. Geen nominatie over ontvangen.

*** Machinisten laten geen gelegenheid voorbij gaan om door rood te rijden. Alleen de smoezen daarvoor zouden al een nominatie waard zijn: het sein hing te hoog, of stond te laag; de machinist had te weinig ervaring op dat traject, of juist te veel; het seinbeeld was te onverwacht, of juist te verwacht; de lamp was te fel, of te vaag; het dienstrooster voor die dag was te saai, of juist te levendig. Nooit ligt het aan de meester. En aan zulke mensen lever je je over; als je in een trein stapt. Het leek me een nominatie waard.

*** Onveilige treinen, die willens en wetens worden losgelaten op het reizende publiek;

*** Die ellende op de "spoorlijn" (om dat brok ijzer maar even met die naam aan te duiden) Almelo - Mariënberg. Daar is van alles aan de hand; er rijden vaker bussen dan treinen. Maar ik heb me er niet uitputtend in verdiept: geen nominatie.

*** NoordNEP, dat Nieuweschans niet eens meer weet te bereiken;

*** Dat belachelijke gekloot van Stinktus op Arnhem - Winterswijk en Winterswijk - Zuften. Vorige week ging ik er argeloos naartoe. Nooit een nominatie ontvangen, dus het zou allemaal wel goed lopen. Mooi niet!

De kandidaten

Leed genoeg, in OV-land. Toch heeft onze meest recente oproep om nominaties voor de Sjef, slechts twee reacties opgeleverd. Hier volgen zij.

De eerste nominatie is gericht tegen - hoe kan het ook anders - dé NS. Ik ontving een stukje in DDR-stijl. Ik citeer het, op gevaar af, dat men mij ervan gaat verdenken, deze nominatie zelf ingediend te hebben, quod non.

Bijgaand een mooi (nou ja, mooi) voorbeeld van het onvermogen van NS Reizigers en NS VL om een storinkje op te heffen. Op woensdag 9 mei gaf 's morgens vroeg een treinstel van de sneltrein Den Haag - Arnhem in Woerden de geest. Bij de huidige achterstanden in het materieel-onderhoud door NepTrain is dat niet wonderbaarlijk. Het gestrande treinstel stond op spoor 5, en dus fors in de weg, waardoor het treinverkeer reeds forse vertraging ondervond. Toen ik 's avonds weer per trein en met flinke vertraging langs Woerden sukkelde, bleek het betreffende treinstel nog altijd op dezelfde hinderlijke plaats te staan. De extra sneltreinen Utrecht - Gouda - Rotterdam vielen grotendeels uit zodat de wel rijdende treinen weer eens op haringtonnen leken; bovendien reden de sneltreinen en IC's nog altijd met vertragingen van zo'n 20 minuten. Daarmee was de kans op een beperkte genoegdoening door NSR een geringe financiële aderlating te laten ondergaan ook nog verkeken.

Een normaal functionerend spoorbedrijf zou toch in staat moeten zijn een gestrand treinstel binnen enkele uren (laat ik het ruim nemen) naar een plek te slepen waar dit in ieder geval niet in de weg staat (een afstand van 500 meter was daarvoor al voldoende geweest). Dus niet NSR (dat kennelijk niet in staat was een opdracht hiervoor te geven), NS-VL (dat niet is staat was zoiets zelf te bedenken) en Neptrain (dat zich als "dealer", "service"-organisatie en "spoor-wegenwacht" kennelijk weinig aantrekt van de wensen van de klant en diens klanten).

De vraag is uiteraard wie je voor zo'n collectief brevet van onvermogen moet nomineren voor een Sjef. De NS is tenslotte sinds de opsplitsing in zichzelf profilerende, maar van onvermogen druipende bedrijven verworden tot een veelkoppig monster zoals de Draak van Smook uit de Koning van Katoren (een goede vergelijking, want in dit boek staat ook de oplossing van het probleem beschreven). Het enige verschil tussen de spoorwegen en de Italiaanse mafia is tenslotte het feit dat de mafia georganiseerd is! NS Reizigers komt echter het meest in aanmerking, omdat die tenslotte eigenaar (eigenlijk gebruiker) is van de treinen, en die als eerste aan de klanten zou moeten denken. Omdat de vertragingen onder de 30 minuten bleven, had dit uiteraard nauwelijks financiële consequenties, zodat men de moeite kennelijk niet nam om in beweging te komen.

Einde citaat. Gaarne sluiten wij ons aan bij de mening van de nominerende, dat NS, ondanks alle overige instanties waarheen dit bedrijf met een beschuldigende vinger kan wijzen, als laatste in deze keten-van-leed, toch verantwoordelijk blijft voor de service aan de klant. Iets vergelijkbaars geldt voor de al eerder genoemde Stinktus-ellende, al zal dat tot die boerenpummel van een machinist, die ik op het perron van Deutekom ontmoette, de eerste twintig jaar nog wel niet doordringen.

Nog een aanvulling. Misschien kent niet iedereen "De koning van Katoren". Dit was het populairste kinderboek uit de jaren zeventig. De auteur, ene Jan Terlouw, liet zijn hoofdpersoon binnen het bestek van ca. 225 pagina's vrijwel alle wereldproblemen oplossen, gelijk Hercules in de oudheid. Daaronder dus die draak. Die leefde in een sterk vervuild moeras, waar hij de pure zwavel kon inademen die op hem een opmonterend effect had. Die draak had een onplezierige eigenschap: wanneer je hem de kop afhakte, groeiden er twee nieuwe koppen voor in de plaats. De romanheld hield niet van halve maatregelen, en liet de draak in miljoen stukjes ontploffen. Maar eilaas: uit elk brokstuk groeide een nieuwe draakje. [zo ging het ongeveer. Correct me if i'm wrong. Ik kan me de verhaallijn na dertig jaar niet helemaal meer voor de geest halen]. Maar een geluk bij een ongeluk; elke blunderaar heeft wel eens mazzel: door de klap van de explosie werden de zwaveldampen weggeblazen, en overleden die kleine proto-draakjes aan een overdosis zuurstof.

Wij, als bewuste jonge lezertjes beseften natuurlijk heel goed, dat deze draak ziemboliez bedoeld was, en stond voor de milieuvervuiling, waar iedereen zich nogal sappel over maakte in die periode. Iedereen, behalve Terlouw zelf, want Terlouw is nog een blauwe maandag minister van Economische zaken geweest, en wilde toen heel Nederland plus de Noordzee volplempen met kernafval. Na tien maanden had het volk genoeg van hem, en heeft men hem verbannen naar Katoren.

Maar wat heeft dit alles te maken met het leed, dat dé NS heet? Evenals de draak uit "De koning van Katoren" is NS versplinterd in 1001 brokken. Tot zover zie ik de gelijkenis. Maar dat de lucht erdoor opgeklaard is, kan ik niet zeggen.

***

De tweede nominatie is bestemd voor streekvervoerder Connixxion. Wat hebben ze nu weer misdreven? Gaarne laat ik een klokkenluider aan het woord uit conniksion-district Noord-Oost-Zuid-West.

Beste reizigers,

connexxion (dat zijn naam tegenwoordig zeer terecht met een kleine letter spelt) maakt door middel van plukfolders in de bussen bekend, dat de dienstregelingboekjes zijn afgeschaft. In plaats daarvan zet connexxion andere 'communicatiemiddelen' in, om ons 'blijvend te informeren' over de dienstregeling.

Een van die communicatiemiddelen is Internet. Op de site http://www.connexxion.nl zou de dienstregelinginformatie vanaf zondag de 10e beschikbaar zijn.

Drie dagen later staat de overgrote meerderheid van de buslijnen in de regio's Leiden en Haaglanden nog steeds niet on-line; de reiziger wordt doodleuk verwezen naar de dienstregelingboekjes (die met ingang van zondag j.l. niet meer bestaan). Verder bleek lijn [nummer zoveel], waarmee ik deze hele week toch naar kantoor gegaan ben, helemaal niet meer te bestaan; bij intoetsen van [nummer zoveel] kreeg ik alleen de keus uit een lijn in de regio Haarlem (die in de kromtaal van connexxion NoordWest-Zuid heet) en een in de regio Arnhem. Volgens de halte-informatie (die zowaar al aangebracht was) zijn de vertrektijden van lijn [zoveel] enkele minuten verschoven, maar deze wijziging staat niet vermeld in de regionale wijzigingsfolder.

Niet-internetbezitters zijn aangewezen op het postkantoor, waar gratis dienstregelingfolders verkrijgbaar zouden zijn. Bij het postkantoor bij mij in de buurt waren ze er gisteren nog niet, al werd me geruststellend verteld: "ze moeten wel komen".

Er is nog een derde manier om dienstregelinginformatie los te krijgen van connexxion: via interactieve teletekst. Ik heb geen idee hoe dat modernisme werkt, maar ga me er beslist niet in verdiepen, want ook daar zullen connexxions dienstregelingen wel schitteren door afwezigheid.

Het zou voor de hand liggen, dat er lijnfolders zouden hangen in de bussen van de desbetreffende lijn, maar ook op dat briljante idee is connexxion niet gekomen.

Ik vraag me (onder andere) af, wat er mis is met het aloude busboekje. Zo'n jaar of twaalf geleden kocht je voor in totaal niet veel meer dan een tientje de busboekjes van NZH, WN en CN, en dan kon je een jaar lang in de Randstad in ieder geval je weg vinden. Maar toen werden busmaatschappijen nog met een hoofdletter geschreven.

Groeten

[naam klokkenluider]

Deze brief ontvingen wij op de 13e; drie dagen na de beruchte tiende juni. Een blik op de site van Connixxion, en een blik op het lege folder-rek in de postkantoor bij mij om de hoek, leerde me op heden, dat er in de door de lezer geschetste situatie nog geen enkele verandering is gekomen.

Inmiddels zijn er in alle periodieken in en om Leiden artikelen verschenen over de afwezigheid van Connexxion-dienstontregelingen. Zelfs tot het Leidsch Dagblad is het doorgedrongen, dat er iets fout zit.

De ROVER-afdeling Leiden heeft naar de pers voor klokkenluider gespeeld, en is daarmee verantwoordelijk voor deze (volkomen terechte) negatieve publiciteitsgolf. Zij verkeren in een hooglopend conflict met Wout Terra van Connixxion, de aartsblunderaar en knoeipot, die de farce met die dienstregelingen op zijn geweten schijnt te hebben. Het verbaast me niets; ik ken Terra nog uit mijn eigen ROVER-tijd. Aanvankelijk maakte hij een goede indruk op me. Maar dat is verrot lang geleden.

Over Connixxion gesproken: een paar maanden geleden hadden we het op deze plek over de klachtafhandeling door Connixxion. Een klacht uit december 2000, over het busvervoer rond Driebergen, had ik februari ingetrokken, omdat ik daar inmiddels niet meer werkte, en iedereen in dat dorp verder een auto heeft. Op die klacht kreeg ik kort geleden alsnog een reactie (hoewel dat voor mij dus niet meer hoefde). Vanzelfsprekend werd mijn klacht ongegrond verklaard. Het was niet zo, dat Connexxion niet in staat was, bussen op tijd te laten rijden.

Eveneens ontving ik bericht op een klacht over een rokende chauffeur op lijn 65. Na een week of tien; Connixxion overtrof zichzelve. Het busbedrijf, bij monde van mevrouw Maas, (met wie ik in 1998 in Boskoop nog eens een middagje ruzie heb gemaakt, waarbij bleek dat het mens werkelijk van toeten noch blazen wist). Mevrouw Maas dus, schreef me dat uit onderzoek was gebleken dat de desbetreffende chauffeur niet gerookt had. Ik heb de man overigens nooit meer gezien; compleet in rook opgegaan. Misschien heeft hij wel een slepende longaandoening opgelopen door al dat niet-roken.

Genoeg gekletst! Hieronder volgt de Ballot-Box. Uitleg is overbodig. Stemmen kunnen worden uitgebracht tot / met zondag de 15e juni.

Zo, nu het hele verhaal nog even overlezen, of het niet te bot is. Ik heb mijn complete site, De digitale reiziger en filialen, namelijk aangemeld bij de Internetgids van ILSE, met dat logo van dat akelige, verwende, onvriendelijke meisje. Dit nuffige wichtje wil alle sites eerst zelf bekijken, alvorens ze op te nemen. Oppassen is dus geboden, al zou ik niet graag een avond op ILSE passen.

De digitale reiziger

Aldus gedaan, getekend en volhard op 26 juni 2001.