De Sjef Koekenbakker Award wordt iedere maand uitgereikt aan een persoon, groepering of instantie die de belangen van de Nederlandse OV-reiziger geschaad heeft. Klik hier voor het Sjef-hoofdmenu, met lynx naar het officiële (zij het sterk verouderde) Sjef-reglement en naar de erelijst van voormalige winnaars.

Geachte lezers en lezeressen,

Hier dan de echt allerlaatste aflevering van de Sjef Koekenbakker Award. Van dit onderdeel van De digitale reiziger is het namelijk zeker, dat het na de winterstop niet meer terugkomt, zo heeft de Raad van aandeelhouders besloten. Voor vandaag staat alleen nog op het programma: de uitslag van de laatste Sjef-verkiezing. Maar voordat ik verder ga, wil ik eerst mijn dank uitspreken aan de lezers en de kiezers, die deze rubriek van De digitale reiziger tot het allerlaatste moment tot zich genomen hebben. Uit onze luister- en kijkcijfers en marketentster-onderzoeken blijkt zonneklaar, dat de laatste maanden alleen de sterksten onder de lezers, de mensen met een gietijzeren maag en dito doorzettingsvermogen, nog geklikt hebben op de Sjef-artikelen, om de gifbeker, gevormd door deze site, tot de laatste druppel te ledigen. Al die OV-ellende! (en dan zwijg ik nog maar over de manier hoe het gebracht wordt). Het moet een opmerkelijk span mensen zijn, de lezers van deze rubriek! Ik verdenk sommigen ervan, dat ze ook een avondvullende show van Paul de Leeuw kunnen uitzitten zonder te hoeven vomeren. En dat ook doen, louter om het te bewijzen. Maar ondanks deze wat zure woorden: dank, duizendmaal dank aan de dappersten onder mijn lezers!

Dan de Sjef-verzieking van november 2001, tevens lest best. We hadden niet minder dan vijf kandidaten. De afgelopen maanden werden er bij Sjef-verkiezingen gemiddeld altijd nog zo'n 24 stemmen uitgebracht, maar sedert de Planet-crash zijn er toch weer vier kiezers afgehaakt. 20 stemmen dus; elf was al voldoende voor een absolute meerderheid, maar de virtuoze winnaar heeft er zelfs twaalf behaald.

Eerst komen echter de losers aan bod. Dat waren deze maand NS-Reizigersverlies en de Brabantse Busdienst Afbrekers, die met respectievelijk hun smakeloze, seksistische personeelswervingscampagnes, en hun poging om het streekvervoer in hun eigen streek de nek om te draaien, slechts 1 stem verwierven, en daarmee de vierde plaats delen.

Hun nederlaag is wel begrijpelijk. Bij NS-Reizigersverlies was het me meteen al duidelijk dat alleen Minnie (Minima) er op zou stemmen, en in het West-Brabantse polderland en op Tholen heeft vrijwel iedereen een auto, en worden geen OV-tijdschriften gelezen. Bovendien zijn ze daar Gereformeerd.

De gedeelte tweede plaats komt toe aan de connixxion-collectieven, die de reizigers meenden te moeten vervelen met allerlei paragraafjes in hun CAO waar ze boos over waren, en aan Doctoranders Schaafsma die onlangs aan de juniversiteit van Delluft gepromoveerd is tot professor in de weetnietkunde met zijn proefschrift over nieuwe, moderne treindienstregelingen waarbij spoorwegmaatschappijen zich een slag om de arm mogen houden over de vraag, of, waar, wanneer en waarheen een trein precies vertrekt.

Dan zullen wij er verder geen doekjes meer om winden: de enige winnaar, met een ruime absolute meerderheid van 60% van de uitgebrachte stemmen, is ZKH Meester Pieter Hol van Boven, voor het rondtoeteren van onzinnige uitspraken over het OV in alle media die nog naar hem willen luisteren, en dat zijn er helaas nog veel te veel.

Geheel uit de lucht vallen komt deze overwinning niet; dat PhvB niet door één, maar door twee lezers was genomineerd, uniek in de Sjef-historie, was al een veeg teken. Meteen vanaf het moment da de stembussen geopend waren, nam ons Prinsenkind al een voorsprong, en die heeft hij niet meer afgestaan. Och, als Pieter zelf achter het stuur van een auto zit, haalt ook geen mens hem meer in. Pieter mag bovendien alles; al hun verkeerszonden worden leden van het Koninklijk Huis ruimhartig vergeven; de schuld gaat altijd naar de andere partij.

De Rijksvoorlichtingsdienst had op dit alles geen commentaar; wij hebben dat ook niet gevraagd, eerlijk gezegd

De Sjef, de laatste Sjef, in elkaar geknutseld met velpon, en bestaande uit een blikken sculptuur op een voet van goedkoop waaibomenhout, zal worden uitgereikt Ten Paleize, en wel door Joop Schafthuizen, de beroemdste levenspartner van Nederland (zoals PhvB de beroemdste zwager is). Onmiddellijk na de uitreiking zal Schafthuizen ter verhoging van de plechtige feestvreugde zijn broek laten zaken om de koninklijke aanwezigen zijn pielemans te laten zien, en vervolgens zijn achterwerk.

Nu ik het erover heb - mag ik even een zijsprong maken naar een onderwerp dat met OV niet al te veel te maken heeft: ik heb me godsgruwelijk geërgerd aan dat gedoe rond de uitreiking van een nog belangrijker prijs dan de Sjef Koekenbakker Award, of liever gezegd: het niet doorgaan van die uitreiking. Het verhaal is bekend: de Belgische vorst Albert heeft, op instigatie van zijn minister van cultuur, afgezien van de uitreiking van een driejaarlijkse literaire prijs aan Gerard van het Reve, alleen omdat diens levenspartner, bovengenoemde Schafthuizen, de bizarre gewoonte heeft, overal aan iedereen zijn pielemans te laten zien. Hoe durven die twee hypocriete kwezels! Laat ze in België godverdomme eerst zorgen, dat ze die smeerlap van Dutroux eindelijk eens hoog en droog aan een boom ophangen, en laat ze zich daarna eens buigen over onze veel minder erge vieze zielige ouwe mannetjes, zoals Schafhuizen en Reve.

Ik vraag me trouwens af, wat ze bedoelen met Vlaamse cultuur. Ik zie erbij: met mayonaise besmeurde artisanale grafmonumenten vol slordig uitgehouwen engelenkopjes; een minister voor cultuur kan het in Vlaanderen nooit druk hebben.

Verder zie ik het nut niet in van literaire prijzen voor het gehele Nederlandse taalgebied. Nederlanders en Vlamingen zullen elkaar nooit begrijpen, laat staan elkaars boeken. Bij de Letterenbibliotheek van de Utrechtse universiteit staan de moderne Vlaamse schrijvers apart van de Nederlandse. Nog nooit heb ik een lezer zien staan voor die kast met moderne Vlamingen.

Als ik nog even een zijsprong binnen een zijsprong mag maken, een meta-zijsprong, dus; ik zag gisteren tot mijn ontzetting op het journaal wat blijkbaar nooit eerder tot me is doorgedrongen: op die nieuwe Euro-munten, waarmee we na 1 januari monoppelie mogen spelen, staan wel degelijk nog de vorsten en symbolen afgebeeld van de 12 deelnemende landen. En ik meende nog wel, dat we het nationale chauvinisme definitief achter ons hadden gelaten!

Natuurlijk gaan al die nog steeds nationale munten op den duur hopeloos door elkaar lopen, zeker als de Europeanen, niet gehinderd door valutabeperkingen, het hele jaar door de deur bij elkaar gaan platlopen. En wie zorgt er dan voor, dat alle Beatrixen weer netjes terug komen naar Holland, en alle harpen in Ierland? Maar waar ik heen wil: straks zit je, na een dagje België, opgescheept met een hele zak vol wisselgeld, op de achterkant waarvan die cultuurbarbaar staat afgebeeld. Die kun je in Nederland gewoon weer uitgeven, maar dan zadel je er een landgenoot mee op. Beter is: gewoon alle Belgische euromunten ter hoogte van Essen uit de trein te kieperen, na er flink op gespuugd te hebben.

Zo, en met deze twee onsmakelijke intermezzi eindigt hier vijf jaar Sjef Koekenbakker Award (die in het eerste jaar overigens nog de Flapdrol van de maand heette). Ik heb het graag gedaan, al die tijd, al heb ik er nu diep berouw van, dat ik mijn te overvloedige vrije tijd niet aan iets nuttigers heb besteed dan openbaar vervoer.

De digitale reiziger
25 november 2001