De digitale reiziger presenteert:

RET-lijnen 60/61, ofwel: SWAB-lijnen

SWAB-lijnen. Wat mag dat nu weer betekenen? SWAB staat voor de zoveelste poging van de Rijksoverheid om de spitsreiziger het Openbaar Vervoer in te krijgen. SWAB is de afkorting van Samen Werken Aan Bereikbaarheid, de opvolger van vele andere afkortingen met de S van Samen, zoals SAMOVE (samenwerking Openbaar vervoer) en Samen op weg.

(Nee, Samen op Weg was iets met Evangelie, of Oecumene; ik bedoel eigenlijk: Wijs op Weg. Jaren geleden heb ik als vertegenwoordiger van ROVER deel uitgemaakt van Wijs op Weg - regio Den Haag. Een raar samengeraapt zooitje, bestaande uit OV-reizigers, fietsers, wandelaars, spoorweglieden, busbonzen, een meiske van de HTM en een man die iets vaags deed bij de provincie. Deze club kwam eens per maand bijeen om te overleggen over alternatieve vormen van vervoer. Het waren vergaderingen , waarvan je de notulen al op voorhand kon schrijven en waarbij de besluitenlijst op de achterzijde van een postzegel paste. In 1991 nam Wijs op Weg - Den Haag het eerste en enige verstandige besluit in zijn bestaan: nl. om zichzelf op te heffen Dit tussen haakjes en in kleine, cursieve lettertjes).

Onder de noemer SWAB stelt het ministerie tot en met het jaar 2000 90 miljoen gulden beschikbaar voor de inzet van extra openbaar vervoer in de zeven grote stadsgewesten (naast de vier grote steden zijn dit: Stadsregio Eindhoven; Knooppunt Arnhem-Nijmegen en Regio Twente). Trajecten, die parallel lopen aan filegevoelige wegen, komen voor subsidiering in aanmerking. Tot dusverre is alleen aan buslijnen SWAB-geld toegewezen; in de loop van 1998 zullen waarschijnlijk spoorverbindingen volgen, alsmede vervoer over water.

SWAB-bussen maken zoveel mogelijk gebruik van bestaande of nieuw aangelegde vrije busbanen, zodat de reizigers een riant uitzicht hebben op de files die zij de rug hebben toegekeerd.

RET had in september 1997 de primeur van SWAB: dit bedrijf introduceerde twee nieuwe buslijnen. Lijn 60 verbindt Ridderkerk met Vlaardingen (maandag tot en met vrijdag overdag in halfuursdienst); Lijn 61 (Ridderkerk-Spijkenisse) rijdt alleen in de (brede) spits en versterkt lijn 60 op het traject Bolnes - Busstation Stormhoek. Twee lange lijnen door de zuidvleugel van het Rijnmondgebied, langs forenzenwijken, slaapsteden, industrieterreinen, scheepswerven, havenhoofden, container-terminals en snelwegen.

Vanaf de ca. 6 meter hoge dijk heb je een mooi uitzicht over de nieuwbouwwijk Ridderkerk-Drievliet, de snelwegen in de verte, de brug over de Noord, het silhouet van de hijskranen langs de Maas en de zich samenpakkende wolken boven 's-Hollands polders. Lang kan ik er niet van genieten, want bij de Sporthal zal om 14.53 lijn 60 vertrekken voor een rit van ruim een uur naar Vlaardingen.

De chauffeur rijdt zichtbaar onwennig door Ridderkerk, tot twee maanden geleden terra incognita voor de RET. Regelmatig raadpleegt hij de dienstregeling; telkens als een reiziger zijn strippenkaart wil laten afstempelen, telt hij het aantal zones op de vingers van zijn hand. De route is simpel een kwestie van pijlen volgen; overal in Ridderkerk heeft RET borden geplaatst met de cijfers 60 en 61. 61 begint zijn rit op industrieterrein Donkersloot en rijdt via Slikkerveer naar Bolnes, waar de routes van beide lijnen samenkomen. Vanaf de Groeninx van Zoelenlaan, nabij de grens Rotterdam / Ridderkerk, hebben we een riant uitzicht op de A 16, die zich schrap aan het zetten is voor de middagfile.

De bus rijdt langs Groenenhage, het busknooppunt van IJsselmonde, en het vernieuwde station Lombardijen. In Rotterdam-Zuid is lijn 60 in feite een extra stadsdienst, in een gebied dat toch al niet slecht bedeeld is met openbaar vervoer. Om die reden is het niet echt druk in onze bus, behalve wanneer, even voor Slinge, de bus ineens volloopt met studerenden. Twee haltes verder, bij het metrostation, stappen ze alweer uit.

In de Waalhaven wordt een aanzienlijk gedeelte van ons Bruto Nationaal Product bijeenverdiend. Dat mag ook wel eens gezegd worden. Er is hier, in de vorm van RET 68 (Zuidplein - Heyplaat), altijd al een goede verbinding geweest met de rest van de stad. Bus 60 vervult nu eindelijk de wens van een rechtstreekse verbinding met Vlaardingen. Voorheen was vanuit deze stad een omweg met circa zeven keer overstappen nodig om de Waalhaven te bereiken. Toch is er geen stormloop op mijn bus. Misschien ben ik te vroeg en wordt op dit tijdstip nog steeds met de spreekwoordelijke Rotterdamse ijver gewerkt aan onze economie.

De ECT-terminal is altijd weer indrukwekkend. Het ding schijnt vrijwel volautomatisch te draaien en levert dus geen echt grote bijdrage aan de woon-werkfiles.

Op de Vondelingenplaat, nabij de ingang van de Beneluxtunnel, ligt tussen de raffinaderijen het busstation Stormhoek. Hier kan overgestapt worden op de lijnen van de Botlekbus van de Fa. Vipre. Vipre verzorgt bedrijfsvervoer in deze door het reguliere openbaar vervoer vergeten hoek van Nederland. Naast de Botlekbus onderhoudt Vipre ook verbindingen met het Europoortgebeid; de zgn Deltadienst

Na de Beneluxtunnel doemt Vlaardingen op. Bij station Vlaardingen-Oost staat een menigte forenzen op de bus te wachten. Het is duidelijk dat lijn 60 ook binnen Vlaardingen de rol van stadsdienst heeft.

We passeren het ronde Verploegh Chasséplein, een minirotonde avant la lettre en beklimmen het betonnen Liesveldviadukt dat het winkelhart van Vlaardingen doorsnijdt. Hier stap ik uit, hoewel lijn 60 nog verder rijdt naar Holy.

Van het viadukt neem ik een halfuur later ZWN-lijn 82 naar Spijkenisse. In Spijkenisse stap ik om 17.12 aan boord van lijn 61, richting Ridderkerk. Ik besluit te blijven zitten tot Metrostation Slinge. De drukte is weer niet overweldigend. Het Havengebied moet duidelijk nog wennen aan het verschijnsel 'openbaar vervoer'. Bij Shell-Pernis draait de bus het enorme parkeerterrein op. Dit staat vol met de leasebakken die tegenwoordig behoren tot de belangrijkste arbeidsvoorwaarden. Hoe groter, hoe beter. Hoe beter, hoe groter. Welgeteld één passagier staat te wachten bij de halte, pal naast de hoofdingang. Het is een kantoorjuffrouw die kouwelijk is weggedoken in haar winterjas; kraag omhoog.

Terwijl we in de richting van de Waalhaven rijden, zie ik op de snelweg de lange kralen van rode lichtjes, die aantonen dat het autokilometer-reduktiebeleid in dit land nog niet eens in de kinderschoenen staat, maar hooguit in de luiers ligt.

In de Waalhaven komt er eindelijk een beetje klandizie voor lijn 61. Hier zijn de mensen al een tijdje gewend aan de aanwezigheid van openbaar vervoer. We bereiken Slinge. Als ik uitstap doe ik snel een nieuwjaarswensje: dat vele Ridderkerkers, Bolnessenaren (?), Slikkerveerders, IJsselmondianen, Vlaardingesen en Spijkers dit jaar werkelijk de auto laten staan en het niet weer laten bij goede voornemens. SWAB-bussen: een goed initiatief. Nu de passagiers nog.