De matroos
Hoe
zou je Huygens’ schets De matroos beter kunnen
illustreren dan met het levensverhaal van Michiel de Ruyter
(1607-1676)? De zeeheld, van wie in 2007 de vierhonderdste geboortedag
herdacht werd, ging op 11-jarige leeftijd naar zee als bootsmansknecht
en klom op tot admiraal.
Toen Huygens in 1623 zijn zedeprint De matroos schreef, was De Ruyter een van de tienduizenden Nederlandse matrozen die de wereldzeeën bevoeren. Huygens zal hem toen nog niet gekend hebben. Toch lijkt Huygens’ matroos sprekend op De Ruyter. Ook hij maakt carričre. In het begin van zijn loopbaan is hij alleen maar op buit uit, evenals de soldaat uit een andere zedeprint. Gevechten met de vijand stalen zijn karakter en wakkeren zijn vaderlandsliefde aan. Door zijn dapperheid en zijn ervaring klimt hij in de rangen.
Huygens oordeelt gunstig over deze matroos. Maar vaderlandsliefde mag nooit ontaarden in blinde zelfopoffering. Dat staat gelijk aan zelfmoord, een gruwelijke zonde.