Bergen op Zoom: overstappen van de trein op de gereedstaande bussen naar Zeeland.
Een hele maand lang, van zaterdag 22 maart tot / met maandag 21 april 2008, rijden er geen treinen in Zeeland. ProRail heeft tot deze ingrijpende maatregel besloten in verband met grootscheepse renovatiewerkzaamheden op het 62 km. lange railtraject Bergen op Zoom – Vlissingen. Over een afstand van in totaal 50 km. worden dwarsliggers en ballast vervangen en overwegen opgeknapt. Ook worden hier en daar geluidswallen aangebracht om het in intensiteit toenemende goederenverkeer aan het oor te kunnen onttrekken.
Met de bus dus. NS heeft voor die 31 treinloze dagen een uitgebreide vervangende busdienstregeling opgezet. Vanaf Bergen op Zoom rijden elk halfuur Directbussen naar Goes, Middelburg en Vlissingen. De eerste twee rijden non-stop naar hun bestemming; de laatste maakt nog een tussenstop bij station Vlissingen Souburg.
Daarnaast rijdt er een Stopbus Bergen op Zoom – Vlissingen, die stopt bij alle stations. In de spits wordt een en ander aangevuld met een Directbus Goes – Middelburg.
Verlenging van reistijd valt niet te voorkomen. Inclusief de overstap in Bergen op Zoom zijn de reizigers naar Goes, Middelburg en Vlissingen een half uur langer kwijt dan normaal. Beroerd pakt de busoperatie uit voor passagiers naar Arnemuiden. Bijna anderhalf uur zijn zij onderweg met die boemelbus uit Bergen op Zoom, terwijl een treinritje op dat traject een stijf halfuurtje kostte. Maar echt beroerd zijn passagiers eraantoe die na hun busrit nog moeten overstappen op dunnetjes streekvervoer, dat in normale omstandigheden perfect op de trein aansluit. Die streekbus zal wel niet wachten op aankomst van de NS-bus…
Echt zaken die forenzen en studenten in de gordijnen kunnen jagen: een hele maand deze ellende, die terugkeert op elke werkdag. Hebben er geen protesten weerklonken tegen deze operatie, die ook net zo goed in een aantal nachten en weekenden had kunnen plaatsvinden? Zeeuwen zijn nogal gedwee, heb ik het idee. Ik vind weinig scheldkanonnades op het WWW. Ook is er geen fulminatie van Spithorst, die laatst nog wel tot schuimbekkens toe geroerd was over een problematisch sneeuwochtendje rond Rotterdam.
NS heeft wel een paar concessies gedaan aan de reiziger. In de eerste plaats rijdt er die hele maand elk halfuur een IC vanuit de Randstad naar Bergen op Zoom, terwijl er onder normale omstandigheden elk uur een strandt in Dordrecht. Ten tweede heeft men beterschap beloofd ten opzichte van het opwarmertje voor deze operatie, dat plaatsvond in de herfstvakantie van 2007. Toen lagen de trajecten Roosendaal – Bergen op Zoom en Goes – Middelburg eruit, en schijnt het vervangende busvervoer in een complete chaos ontaard te zijn. Verder krijgen houders van een eersteklas-abonnement compensatie voor het feit dat die bussen geen eersteklas kennen.
Ik ging kijken, en wel op donderdag 27 maart 2008, een dag waarvoor perioden met regen voorspeld waren. Gelukkig heeft zich op die dag slechts een zo’n regenperiode voorgedaan, maar die duurde vanaf het moment dat ik voet zette op Bergen op Zoomse bodem tot / met mijn vertrek uit die plaats ruim 6 uur later. Verregende foto’s dus in deze rapportage, die eigenlijk niet allemaal geschikt zijn voor plaatsing. Laten we het maar gooien op ‘sfeervol’; dat klinkt beter dan ‘mislukt’.
Oh ja, ik bezocht die dag ook nog een museum in een verregend Goes en onderweg tevens een futuristisch, digitaal, volautomatisch toilet. Daarover iets in een apart verhaal. Dan heb ik voor volgende week ook weer een aflevering van De digitale reiziger; ik werk Zeeuws zuinig in deze tijden!
Wie je ook hoort klagen over het busvervoer, in ieder geval niet de streekvervoerders Arriva, Connexxion en Veolia en de touringcarondernemers AMZ Topdeck, Bizon Tours, Brabant Express, Van Fraassen Tours, De Jong Intratours, De Kock Tours, Muijs Scaldis, Renesse-Middelburg-Vlieland (???), VIOS (?) en Zeebra Tours, die vandaag de bussen en chauffeurs leveren.
Het Brabantse Bergen op Zoom is meer dan ooit de laatste stad voor de woestijn. De trein uit Amsterdam is aangekomen. Een processie van ongeveer 150 volgens plan gestrande treinpassagiers begeeft zich naar het bus’station’. Er staat een bus of zes klaar achter de fietsenstalling, 1 à 2 per bestemming. In de spits zal dat niet genoeg zijn, en zal het aantal opgevoerd moeten worden tot 2 à 3 per bestemming. Er zijn dan continu 30 tot 40 bussen onderweg door het Zeeuwse land.
De overstaptijd is krapjes. Ik ben achterop geraakt door het fotograferen en kan nog net mee met Muijs naar Goes. Stel nou, dat de trein uit het westen 10 minuten te laat aankomt in Bergen op Zoom. Ik ben er helemaal niet gerust op dat die vloot bussen daarop blijft wachten. Eerder zie ik ze allemaal leeg vertrekken.
En zo zit je dan een hele middag te kijken naar ruitenwissers die het water wegzwiepen, te midden van Zeeuwen die hun lot lijdzaam ondergaan, op dezelfde manier waarop ze alle watersnoden van achtereenvolgende eeuwen doorstaan hebben.
De bus van Muijs is zeer comfortabel. We passeren de garage van concurrent Zeebra langs de snelweg. De rit duurt korter dan aangekondigd: na 40 minuten, met 10 minuten ‘vervroeging’, arriveren we achter het station van Goes.
Voor een overstap op het streekvervoer, en trouwens ook voor de stad Goes zelf, moet je de spoortunnel onderdoor. Waar je toch nog twee treinen ziet: deze, en (buiten beeld) een V-IRM dubbeldekker.
Later die middag reis ik per stopbus van Goes naar Middelburg, met de knieënkraker van Van Fraassen, een erg krappe bus, die zich in Arnemuiden en Middelburg ook door erg krappe straatjes moet manoeuvreren. Ja, dat dwergje aan de andere kant van de gang, 1,35 meter hoog, heeft eindelijk eens een comfortabele zitplek.
10 minuten vertraging is ons deel. Het is mede veroorzaakt door de NS-conducteur, die op het moment dat de bus wil vertrekken uit Goes, nog even alle kaartjes van alle passagiers wil zien. ‘Gaat dat lang dure?’, grauwt de busbestuurder, ‘ik mot me wel aan een dienstregeling houwe, ken je d’r effe rekening mee houwe?’ De conducteur controleert de kaartjes nu wat gejaagd, laat het bij een reprimande voor zwartrijders en begint, met die knorrige chauffeur, niet aan een uitzettingsprocedure.
Aankomst in Middelburg, waar het zogezegd is opgehouden met zachtjes regenen. Kaartcontrole vindt hier plaats buiten de bus, zodat de reiziger zich in de regen helemaal moet uitkleden om zijn vervoersbewijs tevoorschijn te halen.
Ik zie af van een bezoek aan Vlissingen, waar het ook wel zal regenen. Terug naar Bergen op Zoom in een bus van opnieuw Muijs, waar je je natgeworden haar zo lekker kunt droogrossen aan de gordijntjes.
Dat is dan nog de charme van een treinreis per bus: je uitzicht op de spoorbaan is beter dan vanuit de trein. Er is voldoende te zien: trossen met ProRail-wagentjes die het nieuwe grind aanvoeren voor het talud; allerlei werktuigen op de baan die niet op treinen lijken.
Helemaal geen wanklank vernomen vandaag, in en om de bus. Ook in deze bus ondergaan reizigers lijdzaam hun lot. De kop is er natuurlijk ook af; de voorlaatste dag van de eerste week. Over 3,5 week is alles weer normaal.
Bussen zie je natuurlijk bij de vleet. Elk kwartier komt je een vloot van ca. 7 bussen tegemoet vanuit Bergen op Zoom.
Kijk, dit bedoel ik nou met sfeervol. Een bewogen foto, in de dubbele zin des woords. In het centrum van Bergen op Zoom zal wel geklaagd worden over die wegkastelen die zich er een weg door banen.
Ook deze bus arriveert zeer ruim op tijd op zijn bestemming. Eindpunt, in de regen die maar geen einde wil nemen.
‘Ob Schiene oder StraBe – Transporte 1. Klasse!’ Het zou het motto kunnen zijn van de busoperatie, die op deze regendag (OK, momentopname, slag om de arm) een gestroomlijnde, goedgeorganiseerde indruk maakte. Toch zullen vele Zeeuwen uitkijken naar het aanbreken van dinsdag 22 april, als het weer per trein kan; daar ben ik zeker van.
Frans Mensonides
31 maart 2008
Er geweest: 27 maart 2008
© Frans Mensonides, Leiden, 2008
