Meer op De digitale reiziger over de Haagse VINEX-wijken:
Wateringseveld (augustus 1999)
Nootdorp (mei 1999)

De site van stadsgewest Haaglanden

Het gelul overslaan, en meteen naar de foto's!

Zoals al vaker op deze site is geschreven, wordt in en om Den Haag een gordel van VINEX-wijken gerealiseerd, die over een paar jaar plaats zal bieden aan pakweg 75.000 inwoners. De wijken heten Wateringseveld, Ypenburg, Nootdorp, Leidschenveen, Sijtwende en Emerald, en zijn hier en daar zo dicht tegen elkaar aangebouwd, dat je niet weet waar de ene begint en de andere ophoudt. Deze VINEX-zone wordt voorzien van hoogwaardig openbaar vervoer, dat - lijn 17 naar Wateringseveld - al gedeeltelijk is opgeleverd, en waarvan een ander gedeelte in aanbouw is. (Ook wat verder weg van Den Haag wordt het één en ander gerealiseerd: denk aan Zoetermeer Oosterheem, Pijnacker Zuid, en nieuwe wijken bij Berkel, Rodenrijs en Bergschenhoek, waar "straks" de Randstadrail soelaas moet bieden voor de groeiende mobiliteit).

Uitgebreide railwerkzaamheden vinden momenteel plaats bij de Hoornbrug in Rijswijk. Hier zal binnenkort de nieuwe tramlijn 15 aftakken van de al bestaande lijn 1 (Scheveningen - Delft Tanthof). De sporen worden verlegd van de zijkant naar het midden van de brug. De Hoornbrug is het begin van een 4,5 kilometer lang tramtraject-in-aanleg, dat een eindpunt zal vinden bij het nieuwe centrum van Nootdorp, op de plek van de voormalige Drafbaan. Lijn 15 (voorlopig Nootdorp - Den Haag CS) wordt in de loop van 2002 in twee fases in gebruik genomen. In de (verre) toekomst zal hij van Nootdorp naar het Haagse Statenkwartier gaan rijden, en de drukste tramlijn van de HTM worden. Totdat station Ypenburg is geopend, aan de spoorlijn Den Haag - Gouda, krijgt lijn 15 echter Den Haag Centraal als eindpunt, zodat Nootdorpers en Ypenburgers toch een rechtstreekse verbinding krijgen met het belangrijkste station van de regio, zij het per tram.

Met ingang van 28 mei 2001 is de Hoornbrug afgesloten voor alle tramverkeer. Voor het overige verkeer zijn twee zeer smalle rijstroken opengelaten, waarvan buslijn 15 (Den Haag HS - Nootdorp) nog nèt gebruik kan maken, ten koste van ernstige vertragingen.

Tram 1 is tot september 2001 uit de vaart genomen. Van die gelegenheid gaat men gebruik maken door ook de uit de jaren 30 daterende Rijneveldbrug te Delft te renoveren. Lijn 1 is nu in drie brokken verdeeld. Het trajectgedeelte Tanthof - Wateringsevest wordt overgenomen door een tijdelijke buslijn 1, die via de Beatrixlaan doorrijdt naar station Rijswijk. Daar kan men overstappen op tram 17, die normaal tot Den Haag CS rijdt, maar nu is doorgetrokken naar Scheveningen, via de route van lijn 1. Het middengedeelte van lijn 1, van Rijswijk Dorp naar de Wateringsevest in Delft, is zelf ook nog eens in drie stukken verdeeld, en wordt bediend met achtereenvolgens bus 15 voor de oversteek van de Hoornbrug, een belbusje langs de Vliet, en de Delftse stadsbus. Geen erg klantvriendelijk oplossing. Ook over de tijdelijke buslijn 1 bereikten ons al klachten. De bus rijdt met dezelfde frequentie als die lange trams; in Tanthof is de capaciteit beslist onvoldoende. Bovendien schijnt er lang niet altijd aansluiting te zijn bij station Rijswijk, van bus op tram en omgekeerd, hoewel dat wel de bedoeling was.

Goed, alle vooruitgang gaat met schokken, als een Luxemburgse processie. Het wordt echt heel mooi, het OV in Ypenburg en omgeving. Het blijft niet bij lijn 15. De tweede tramlijn die dit gebied zal doorkruisen, is lijn 19 (Delft TU - Leidsenhage), die straks ook via de vernieuwde Rijnveldbrug zal rijden. De opening van deze lijn staat voor 2004 à 2005 op het programma. Ronduit spectaculair wordt de passage van het Rijn en Schiekanaal, alias De Vliet. De tram kruist het kanaal twee keer; de eerste keer in Delft, via die al genoemde Rijneveldbrug; daar is nog weinig bijzonders aan. Maar de tweede passage, tussen Leidschenveen en Leidschendam, gaat via een ca. twee kilometer lange tunnel. Deze trambaan, annex autoweg doorkruist straks de Leidschendamse wijk Sijtwende, die er als het ware bovenop gebouwd wordt. Als het een beetje meezit, rijden er eerder in Leidschendam trams door een tunnel, dan in Den Haag zelf.

Het is de bedoeling dat tramlijn 19 in Leidschenveen de Randstadrail (Thans Hofpleinlijn en Zoetermeerlijn) gaat kruisen, maar onlangs is bekend geworden dat het Randstadrailproject op zijn vroegst in 2007 voltooid zal zijn.

Verder krijgt ook Wateringseveld een tweede tramverbinding, die zal aftakken van de huidige route van lijn 8 en 9 op de Melis Stokelaan, en de VINEX-wijk zal bereiken via de Dedemsvaartweg. Dan zijn er nog plannen voor een Haagse Tangent, een circa 30 kilometer lange hoogwaardige lijn van Kijkduin naar Zoetermeer, via Loosduinen, Den Haag Zuid West, Wateringeseveld, Rijswijk, Delft, Delfgauw / Emerald en Pijnacker. Het is nog niet zeker of deze lijn met bus of tram geëxploiteerd zal worden.

In afwachting van tram, tangent, Randstadrail en het spoorwegstation Ypenburg, moeten de vroege bewoners van Ypenburg, Nootdorp en Leidschenveen het voorlopig doen met de bus. Maar liefst acht lijnen doorkruisen dit gebied.

Op zondag 20 mei 2001 maakten wij een fietstocht door de Haagse VINEX-wijken, onder leiding van Maarten Batenburg, die hier goed bekend is, en in tegenstelling tot mij, al die buslijnen met hun talloze wijzigingen uit elkaar kan houden. Maarten onderhoudt een site over (de toekomst van het) OV binnen de driehoek Den Haag - Zoetermeer - Rotterdam.

Tijdens de fietstocht maakte ik een aantal zonnige foto's van het openbaar vervoer in wijken waar ik me geen koophuis kan permitteren, maar waar je gelukkig nog wel naar mag kijken. Klik HIER voor een kaartje van Ypenburg, Nootdorp en Leidschenveen. Op de plattegrond staan de huidige buslijnen in blauw ingetekend; de toekomstige tramlijnen in rood, de spoorlijn Den Haag - Gouda in geel en de toekomstige Randstadrail (thans Zoetermeer- en Hofpleinlijn) in zachtgroen. In het kaartje bevinden zich een elftal lichtblauwe sterretjes (enkelen helemaal aan de rand). Bij een klik daarop verschijnt een foto. Alle foto's, inclusief verklaring, vindt je HIER

Frans Mensonides

7 juni 2001