We zaten namelijk van de week bij onszelf te denken, aan wie wij deze maand de Sjef Koekenbakker Award zouden gaan schenken. Toen kwam op de redactieburelen van de Digitale Reiziger een artikel binnen uit het rayon Noord-Nederland. Een artikel van Wim Scherpenisse, waarin het serviceniveau van het noordelijke spoorwegbedrijf NoordNEP gehekeld wordt. Dat schrijven is als bijlage bij dit juryrapport gevoegd en maakt daarvan onverbrekelijk deel uit.
Alhoewel Wim - op de hoogte van de Sjef-reglementen - NoordNEP nadrukkelijk NIET nomineerde voor de Sjef van november 1999, besloot de jury ogenblikkelijk - unaniem en zonder hoofdelijke stemming - de Sjef toch toe te kennen aan deze noordelijke railhobbyisten.
Bij dezen dus. Wel moeten wij van de Sjef eventjes de hand in eigen boezem steken.
Vaak is op De digitale reiziger gepleit VOOR regionalisering van het treinverkeer. We hadden daarvoor twee redenen.
In de eerste plaats wilde NS die onrendabele nevenlijntjes al lang kwijt. Men deed dan ook alle moeite om de reizigers weg te treiteren. Onder nieuw provinciaal management zou zo'n lijntje een wedergeboorte tegemoet kunnen zien, hoopten wij. Aanbesteding zou leiden tot een golf van regionaal bewustzijn. "Handen af van ONZE trein!"
In de tweede plaats zeiden wij: "beroerder dan NS kunnen die regionale spoorwegmaatschappijen het niet doen."
Maar daar hadden we buiten de waard gerekend, of liever gezegd buiten de directie van NoordNEP, want dit bedrijf is er wonder boven wonder binnen een halfjaar in geslaagd, de wanprestaties van NS verre te overtreffen.
Meteen na de zomer sloeg de verloedering al toe. Dat heb je vaak, een paar maanden na de opening van een kersvers bedrijf. Het nieuwtje is eraf en daarmee het enthousiasme van het personeel. Binnen korte tijd trad een niveau van verslonzing en versloffing in, dat tot dusverre alleen werd aangetroffen op Randstedelijke nevenlijnen, zoals de Hofpleinlijn en het Rijnboemeltje Leiden - Utrecht.
In augustus moesten we NoordNEP en NS al berispen voor het verbreken van de tariefintegratie; vanuit het vervoersgebied van NoordNEP waren geen doorgaande kaartjes naar het buitenland meer verkrijgbaar. Een maatregel, overigens, die ijlings werd teruggedraaid, nadat er een vuil stukje over was verschenen op DDR.
Niet alleen op het gebied van tarieven dreigt desintegratie; ook het overnemen van NS-aansluitingen is niet heilig meer, getuige het artikel van Wim.
Toegegeven: toen wij in oktober 1999 het NoordNet bereisden, maakte dit op ons nog niet de deplorabele indruk die nu naar voren komt uit de berichtgeving. Maar kort na ons bezoek aan Hindeloopen ging het fout. Tot verbijstering van de treinreizigers (die in dit land toch wel wat gewend zijn) bleek dat NoordNEP te weinig treinen had overgenomen van NS. Dat wil zeggen: precies voldoende om de normale dienst uit te voeren, waarbij de volgende omstandigheden zich niet mochten voordoen:
Laten in oktober nou al die vier dingen tegelijk gebeuren! Niemand had er rekening mee gehouden, dat er in de herfst meer mensen vervoerd wensen te worden dan in juni. De treinen raakten overvol, voornamelijk op het traject Groningen - Leeuwarden.
Als noodgreep werd het aantal CollegeLiners verhoogd (CollegeLiners zijn bussen voor studerende treinreizigers). Deze maatregel kon de druk op de ketel niet verminderen. Dagelijks bleven er tientallen reizigers achter op de perrons, doordat de te korte treinen al uitpuilden.
NoordNEP moest nu op korte termijn maatregelen nemen. Dat is altijd even slikken voor OV-beleidsmakers. Van de schrik deed men niet wat voor de hand zou liggen (een paar treinen erbij huren bij NS, of ergens anders); NoordNEP maakte een noodsprong.
Er werd in de spits een busdienst Zuidhorn - Groningen geïntroduceerd. Die bus doet drie keer zo lang over de reis als de trein. Een nog raardere sprong: gedupeerde reizigers kregen boekenbonnen uitgereikt, om de verloren tijd al lezend te kunnen doorbrengen. Wat zal het gezellig zijn in die NoordNEP-bussen: al die reizigers die om te tijd te doden, zitten te scanderen uit hun gedichtenbundels.
Met OV-kwaliteit heeft dit alles natuurlijk niets te maken. Daarom valt NoordNEP de
twijfelachtige eer te beurt, de laatste Sjef van dit jaar toegekend te krijgen. Tot volgend jaar,
jongens, als jullie ook het spoorwegverkeer ten oosten van Groningen verziekt hebben.
Frans Mensonides
namens de partijdige (want altijd partij trekkend voor de reiziger) Sjef-jury
17 november 1999
Een klokkenluider moet lucht gekregen hebben van de aan NoordNEP toegekende Sjef. Anders kunnen wij het nieuwsbericht niet verklaren, dat wij onlangs op teletekst zagen: NoordNEP is in onderhandeling over de aankoop van Schotse spoorrijtuigen (de Schotse zuinigheid zal de directie aanspreken, vermoeden wij), waarmee - zoals er opgewekt bij wordt vermeld - "de capaciteitsproblemen zullen zijn opgelost".
Helaas moeten wij vaststellen, dat er een nieuwe truc bedacht is om bedrijven te nomineren voor de Sjef, wat niet is toegestaan. Deze truc zagen wij onlangs in praktijk gebracht op een E-mailgroep voor railhobbyisten. Er werd melding gemaakt van een aantal missers van NS bij de informatievoorziening aan reizigers. Gesteld werd, dat NS hiervoor eigenlijk een Sjef zou moeten winnen.
Na onderzoek door een detectivebureau bleken deze mails afkomstig te zijn van NS-medewerkers, die zodoende het felbegeerde kleinood, vervaardigd van blik, waaibomenhout en Velpon, in handen probeerden te krijgen.
Dat gaat dus mooi niet door, mannen!! Een klein beetje originaliteit, AUB! Slechte informatievoorziening; dat kennen we nu zo langzamerhand wel. Gun de concurrentie ook eens een Sjef.
Als troost voor de ambitieuze NS-mensen de navolgende foto. De waterverf van het
NoordNEP-logo begint al af te bladderen. Daaronder wordt het NS-logo alweer zichtbaar.
