De Sjef Koekenbakker Award is een maandelijkse
prijs, die door De digitale reiziger wordt uitgereikt
aan een persoon, instantie of groepering die de
Nederlandse OV-reiziger het leven zuur heeft gemaakt.
Tot voor kort besliste een geheimzinnige eenmansjury over de toekenning van deze prijs. Een nogal dictatoriaal gebeuren, waarbij de lezer van De digitale reiziger geen enkele inspraak had; laat staan invloed. Het was de lezer zelfs niet toegestaan, nominaties in te dienen voor de Sjef.
Daarin gaat nu verandering komen. Dat gaan wij uitleggen.
Tot zover de samenvatting wat hieronder in een zeer lange inleiding vermeld staat.
Ongeduldige mensen, die graag meteen to the point komen, kunnen deze inleiding gevoeglijk
overslaan.
Sjef Koekenbakker Award: the previous winners
In de eerste plaats zitten we in Nederland met het luxe-probleem van de vakantie. Vroeger, zo'n jaar of dertig, veertig, vijftig geleden, had je een bouwvakvakantie van veertien dagen. Vrijwel iedereen stopte dan op zaterdagmorgen synchroon zijn koffers in de achterbak van de "kever". We maakten kennis met het verschijnsel verkeersopstopping.
Heel Nederland was collectief de hort op. Twee weken slechts; daar moest je dan tot Kerstmis maar weer op teren.
De thuisblijvers hadden vakantie in eigen stad: buren waren opgeduveld, zodat je rustig en ongestoord in je tuin kon zitten; straten waren verlaten; in het zwembad was ineens plek genoeg.
Het enige probleem was dan: de boodschappen. Alle kruideniers, slagers en groenteboeren waren ook tegelijkertijd op pad. De bakker en de melkboer kwamen twee weken lang niet aan deur (dat doen ze nu helemaal niet meer, dus dat probleem is opgelost).
Als na twee weken de "bouwvak", zoals het kortweg heette, voorbij was, dan keerde iedereen en bloc terug. Eerst een hele maandag op de zaak vakantieverhalen vertellen en zwart-witkiekjes laten circuleren. En dan allemaal dinsdag weer flink aan de slag. Aanpakken: voor de wederopbouw, en later voor de welvaartsstaat. "Wie niet werkt zal niet eten", en "kennis is macht", hebben ze mij, als lid van de verloren patatgeneratie, in mijn jeugd altijd volgehouden.
Hoe anders is dat nu, anno 2000. De bouwvakvakantie duurt tegenwoordig geloof ik een
week of zeven. Bovendien is er vakantiespreiding. Als het zuiden al lang en breed weer aan het
werk is, moet het noorden zijn koffers nog pakken.
Het heeft allemaal fnuikende gevolgen voor het vergadercircuit in Nederland. Want dat is ook nog een nadeel, vergeleken met dertig, veertig, vijftig jaar geleden: Nederland is een vergaderland geworden, in plaats van een werkland.
Wat zie je gebeuren? Door die idioot lange vakanties wordt er in juli en augustus totaal niet meer vergaderd. Want er zijn altijd wel mensen op reis, en er is nou nooit eens een quorum aanwezig.
Maandenlang wordt Nederland feitelijk niet bestuurd. Daar spinnen we allemaal goed garen bij, want dan worden er ook minder beleidsblunders gemaakt. Maar voor ons van De digitale reiziger, die ernaar streven, tien keer per jaar een Sjef Koekenbakker Award uit te reiken voor OV-wanbeleid, is het natuurlijk de dood in de pot.
Ook deze maand, augustus 'nul, is er helemaal niets gebeurd waarover we kunnen kankeren.
We moeten, om toch nog een "Sjef" uit te kunnen reiken, onze toevlucht nemen tot de
"Stekeltjes van de maand"; de personen, bedrijven en instanties die in juni 'nul nog te licht
werden bevonden voor een prijs.
De tweede reden dat "De Sjef Koekenbakker Award" in een crisis zit: we hebben geen jury meer. Het geheimzinnige enige jurylid van de Award heeft ons land verlaten, en beslist niet voor een zonvakantie. Begin juli heeft hij de kolder in de kop gekregen. De laatste maal dat ik hem zag, had hij opvallend wijde pupillen, lag er een waanzinnige blik in zijn ogen, en ging hij gekleed in zo'n groen en bruin gevlekt vechtpak.
Gevraagd naar de reden van dit alles, antwoordde hij, dat hij in Zuidoost-Europa orde op zaken ging stellen; militairement. Momenteel onderhandelt het ministerie van Buitenlandse zaken (voor zover niet op vakantie in het buitenland) over zijn vrijlating.
Wij zijn dus op zoek gegaan naar een nieuw enig jurylid. Een man of vrouw, die aan een strak profiel moet voldoen. Gedecideerd, grillig, arrogant, onredelijk, door zijn omgeving omschreven als een irritante braakpoeder; die eigenschappen moest onze man of vrouw wel bezitten.
Nu liggen die mensen niet voor het oprapen op onze overspannen arbeidsmarkt. De meeste van hen zijn nl. al werkzaam in de politiek, of de OV-sector, en zouden, door een benoeming tot jurylid, rechter in eigen zaak worden.
Wij hebben dus iemand benaderd van vèr buiten de OV-wereld. Het was Roelof Luinge, met afstand de meest irritante scheidsrechter uit het betaalde voetbal.
Roelof Luinge (voor degenen die hem niet kennen) is zo'n arbiter, die voor de meest onbenullige vergrijpen - desnoods omdat iemands kousen afgezakt zijn - een gele kaart trekt. Omdat hij heel erg streng is, maar ook, en vooral, omdat het hem een kick geeft. Hij geeft gele kaarten, omdat hij het doen kan; omdat hij de macht heeft, gele kaarten te trekken, en hij geilt op het gebaar waarmee hij ze uit zijn borstzakje haalt.
Een andere eigenschap, die Luinge zeer geschikt zou maken als jurylid: zijn grilligheid. Want soms trekt Luinge géén kaart, als het wel zou moeten. Een speler schopt de poten van zijn tegenstander finaal aan gruzelementen. Expres. Die is voor de rest van het seizoen wel uitgeschakeld, denken vriend en vijand. De hele tribune verwacht, dat het róód wordt, maar Luinge gebaart van: doorspelen. Hij geeft die kaart niet, omdat hij het laten kan; omdat hij de macht heeft, die kaart op zak te houden. En hij geilt op het gebaar, waarmee hij "doorspelen" gebaart.
"Ik ben voor jou niet bang, lul!", voegde AZ-trainer van der Lem Luinge afgelopen zaterdag vanuit de dugout toe, duidelijk verstaanbaar, ook voor de kijkers van Studio Sport. Dat was tactiek van de ervaren en geslepen oefenmeester. Hij rekende erop, dat iedereen zou denken, dat Luinge nu wel wraak zou nemen, door diverse spelers van AZ de gele kaart te geven. Maar - nog steeds volgens van der Lem - Luinge stelt het zeer op prijs, zijn reputatie van grilligheid waar te maken. Luinge zou dus juist - nog steeds volgens van der Lem - géén gele kaarten geven, elke overtreding van AZ met de mantel der liefde bedekken en van der Lem na afloop als een goede vriend de hand schudden.
Van der Lem had echter een klein denkfoutje gemaakt. Als iedereen denkt, dat Luinge grillig zal reageren, dan reageert hij juist heel normaal (voor zijn doen), zo grillig is hij wel. Luinge stuurde twee AZ-ers voor lullige overtredingen van het veld, en van der Lem moest na afloop door vier potige jongens in bedwang worden gehouden, om te verhinderen dat hij de spelleider zou aanvliegen.
Luinge was dus de man die we moesten hebben. We deden hem meteen na afloop in de
kleedkamer het vererend aanbod, het enige jurylid te worden van de Sjef Koekenbakker
Award. Iedereen verwachtte, dat hij dit aanbod dankbaar zou accepteren, en daarom weigerde
hij.
Nu is het eerste geen probleem; we hebben gewoon een paar oude "Stekeltjes van de week" herlezen, en daaruit het volgende lijstje van genomineerden samengesteld (in alfabetische wanorde):
1) De gemeenteraad van Hilversum, meer in het bijzonder de politieke groepering Laakbaar
Hilversum, die een voorstel heeft weggestemd tot aanleg van een vrije busbaan langs het
spoor. Lees daarover alles in het Sjef-artikel van juni '00. De busbaan had de doorgaande
reiziger in staat moeten stellen, deze akelige gemeente zo snel mogelijk te doorkruisen. Het
niet-doorgaan ervan is daarom te beschouwen als een gemiste strafschop.
2) Gemeente Leiden en busbedrijf Connixxion, voor het busstation bij Leiden Centraal. Wij
hebben er al vaker over geschreven, onder meer hier. Een DRIS dat nauwelijks leesbaar is, en
zelfs op goede dagen niet meer dan 75% van de bussen juist weet te voorspellen; een
stationsplein vol kuilen en vol neergekwakte fietsen; afdakjes bij de busperrons die je hooguit
kunt beschouwen als parodie op een abri; een overdekte wachtruimte die alleen tijdens
kantooruren geopend is... Kortom: aan aanfluiting, en een rode kaart waard.
3) NoordNEP, alias Nooitnèt, de meest noordelijke railconcurrent. Niet vanwege de
materieelschaarste en de rotsmoesjes die daarvoor verzonnen worden. Daarvoor heeft dit
"bedrijf" (groot woord) de Sjef al gewonnen in november 1999. Wel voor het krankzinnige, en
bovendien weinig originele voorstel om de lestijden van HBO's en universiteiten aan te passen
aan de dienstregeling van NoordNEP. Het is de zaken 180 graden omdraaien. Het OV moet
zich aanpassen aan vervoersbehoeften die leven in de maatschappij, en niet andersom.
NoordNEP heeft zich met zijn voorstel méters buitenspel geplaatst.
(Opmerkelijke lezers zullen er misschien over vallen, dat Dé NS ontbreekt in dit lijstje van
kandidaten, hoewel er de afgelopen zomermaanden toch weer het nodige is foutgegaan op het
NS-net. Dat hebben wij gedaan, omdat Dé NS dit jaar tot dusverre al drie van de zes Sjefs
gewonnen heeft, en daarmee ruimschoots aan de taks zit).
Ook het tweede probleem, het ontbreken van een jury, is geen probleem. Want die jury, dat ben JIJ!!
Deze maand, als experiment (er volgt natuurlijk een lange evaluatiebijeenkomst in "De blije Werelt" in Lunteren) wordt de Sjef toegekend door de lezer van De digitale reiziger, via het aloude middel van de democratische verkiezing. Deze verkiezing vindt nu nog plaats per E-mail, maar bij een eventuele herhaling streven wij naar toepassing van één van de vele polling-systemen die op Internet zijn te vinden.
Zo'n stemming vereist natuurlijk een goed reglement. Ook dat is niet zonder slag of stoot gegaan; wat wel, in dit land?
Wij hadden een conceptregelement laten opstellen door notaris Hoefnagel uit Meulunteren, maar die man werd een (hoef)nagel aan onze doodskist, want hij kwam aanzetten met een reglement van 298 artikelen, elk bestaande uit een compleet alfabet aan subartikelen.
Dat leest geen hond, en daarom hebben we zelf een zeer eenvoudig voorlopig reglement opgesteld (dat bij de evaluatie vanzelfsprekend nog geamendeerd en gemodificeerd kan worden). Het luidt als volgt:
En bedenk: wie geen gebruik maakt van zijn stemrecht, verliest het recht om de komende vier
jaar te kankeren op de politiek, het weer en het OV in dit land (dat slaat nergens op, al wordt
het altijd gezegd door mensen die zichzelf heel redelijk en democratisch vinden).
Dus: KLIK HIER, en breng uit; die stem!.
De digitale reiziger
22 augustus 'nul
DE DRIE KANDIDATEN; OP ARCHIEFFOTO
Spoorwegovergang Hilversum (januari 2000)
Langs dit spoor zou de Hilversumse vrije busbaan gekomen zijn, als de gemeenteraad het plan
niet had verijdeld.
Stationsplein Leiden (april 1999)
Busreizigers proberen vergeefs, het DRIS te ontcijferen.
Station Leeuwarden (maart 2000)
NoordNED schrijft de reizigers voor, wanneer zij mogen instappen in de ultrakorte treintje-jes.