Klik hier voor het Sjef-hoofdmenu, met lynx naar het officiële Sjef-reglement
en naar de lijst van previous winners.
Rolverdeling:
V: De voorzitter van DDR
S: Sjef
ik: de schrijver van dit artikel
Nou, nou, nou, nou, wat een weertje! Het is me het weertje wel, de laatste tijd! Is dat nou een zomer? Het lijkt wel herfst! Je zult toch in Nederland op vakantie zijn! 't Regent al weken! En wie weet hoeveel weken het nog zal blijven regenen! Soms lijkt het wel, of het helemaal nooit meer zal ophouden met regenen!
Maar laten we even reëel wezen: met 45 graden in de schaduw drijf je toch ook uit je
hemmetje! Schamele troost, dat begrijp ik best, maar van zo'n hitte, dag-in, dag-uit, daar knapt
een mens toch ook niet op!
S: Het ligt aan de straalstromen, schijnt zo te wezen.
V: [gehinderd]: Wat nou Sjef?
S: Jawel, ik heb het gelezen. Het ligt aan de straalstromen in de atmosfeer, die om de aarde
vliegen, stond vanmorgen in de krant.
V: Sjef, laten we nu deze maand de bekendmakingsbijeenkomst s.v.p. eindelijk eens éven
serieus benaderen. Straalstromen! Straks beweer je nog dat de Russen er achter zitten met hun
atoomproeven, of de Marsmannetjes van de graancirkels.
S: Maar...
V: Nee Sjef, niks te maren! Maren zijn meren, en water hebben we al genoeg gehad, de laatste
weken! Zowel uit de lucht als uit de bodem, in de tramtunnel. Dit is geen tijd voor small talk!
Genoeg gezwamd over het weer! We gaan beginnen! Zet de overhefprojector alvast maar aan!
En deze keer graag een beetje voorzichtig, Sjef! We hebben dit jaar al drie keer zo'n moderne
overhefprojector gehuurd, en al die drie keren heb jij hem gemold. Ik zou het deze keer zeer
op prijs stellen, iets terug te zien van het losgeld, ehhh, ik bedoel: de borgsom die ik heb
moeten storten. Kan het deze maand misschien een keertje zonder ongelukken Sjef;
dankjewel, alsjeblieft?
S: Okidokie!
V: [met officiële bekendmakingsstem]: Dames en heren van dit virtuele gezelschap DDR-lezers. Hierbij heet ik mezelf van harte welkom in uw virtuele midden! Vandaag staat op het programma de tweede virtuele bekendmakingsbijeenkomst van de Sjef Koekenbakker Award. En wat zijn we heden blij, dat we deze maand niet besloten hadden tot een échte bijeenkomt in het
Rijksmuseum voor Incompetentie, Corruptie, Uitstel en Beleidsblunders, gevestigd in de voormalige Haagse Tramtunnel! Dan waren we nu bijna net zo nat geweest als als we het gewoon in de openlucht hadden gehouden.
Het was wél een slag, vorige week: eerst het vertrek van Joducus Meijer, conservator en tegelijkertijd voornaamste onderdeel van de collectie van dat museum, en een dag later het zoveelste Lek, waardoor ook de rest van de inventaris is weggespoeld. Wel jammer; het museum was pas geopend.
Goed; zand erover; volstorten met grind, die handel. Er zijn nog leuke musea genoeg in
Nederland, waar je met het hele gezin naar toe kunt, als de vakantieverveling van die
vervelende blagen van je je gaat vervelen. Neem bijvoorbeeld Naturalis in Leiden. Daar is
onlangs een nieuwe aanwinst tentoongesteld; een buitengewoon opmerkelijk fossiel: de laatste
bekwame locale politicus van Nederland. Hij moet ergens in de vroege 18e eeuw overleden
zijn. De 18e eeuw vóór Christus, wel te verstaan [satirische grijns].
Zo, en dan nu maar snel beginnen met de stekeltjes van de maand, want er ligt weer een hele stapel. Het was een zowel psychisch als fysiek loodzware maand, juni 'nul. Zo zwaar, dat de eenmansjury van de Sjef Koekenbakker Award twee extra weken nodig had om alle prijzen te verdelen. We kunnen goddomme zo langzamerhand elke week wel een Sjef uitreiken.
Om te beginnen een vaste klant: NoordNEP, in Fryslân also known as NooitNèt. Wat hebben
ze deze maand nou weer uitgevroten? Leg de eerste pannenkoek maar op het fornuis, Sjef
[even een grapje, om op goedkope wijze de lachers op mijn hand te krijgen].
[kreunt]. Kreun. Sjef, zou je het beeld misschien zodanig kunnen bijregelen, dat het althans bij
benadering rechthoekig is??
S: okidoki!
V: [vloekt] Godverdomme, Sjef, dit lijkt nergens op. Het is helemaal uit proportie. Het lijkt
het spoorwegnet van Nederland wel, na een warme dag en een onweersbuitje.
S [onverstaanbaar].
V: Sjef, je kunt de lenshouder in ruwweg 100 standen draaien, en het projectiescherm ook.
Dat zijn in totaal ruwweg 10.000 standen. Eén van die standen is de goede. Precies één. Niet
meer en niet minder. Kwestie van even bijdraaien. Dat had je trouwens van te voren al moeten
doen, Sjef. Nu is het te laat. Nu zitten we hier allemaal virtueel te wachten.
[drie kwartier later]
V: Sjef, laat maar. Láát het nu maar zo. Beter zal het niet worden. Nu is hij ongeveer regulier
rectangulair. Zit er nou in Godsnaam niet verder aan te mieren. Alleen een beetje scherper. Als
je dat nog voor elkaar zou kunnen krijgen. Een tikje scherper. Die andere knop. Die ronde.
V: Oh, Sjef, misschien is het beter als je die knop de andere kant....
S: [met overslaande gil-stem]: ik kan d'r niet meer tegen! Ik kan me d'r toch zo verschrikkelijk kwaad om maken, hè. Hier, pak aan!
[begint de projector te slopen]
[BOEM, WOP, KLAP, BREEK, KNAK, KLETTER-DE-KLETTER]
V: Héé, héé, héé, hou daar onmiddellijk mee op, Sjef! Ben je nou helemaal, helemaal, be.. be..
be... belatafeld!!!
S: [met krokodillentranen]: ik kan hier echt niet meer mee omgaan, hoor!
V: En dan sloop je de boel maar! Het is fraai, dat moet ik zeggen! Stomme hooligan! Vooruit
Sjef! Ga wat nuttigs doen! Ga uit mijn ogen! Ga maar naar de keuken! Daar staat nog een
vuile vaat van 225 virutele koffiekopjes met aangekoekte melk en met virtuele aangekoekte
suiker! Ga die eerst maar eens afwassen! Met Dreft!
[Sjef snotterend af].
Goed, u heeft het misschien al gezien op de sheet die daarnet gedurende enige tijd geprojecteerd is geworden. Er is weer van alles mis met NoordNEP / NooitNèt. Het verhaal wordt steeds gekker.
We zijn al gewend aan te korte treinen, aan stremmingen en aan het ontbreken van een eerste klas in de rijtuigen van dit vierde-klas spoorbedrijf. Ook zijn we al gewend aan die lullige kutsmoesjes voor al dat leed. Het nieuwste is nu weer, dat het aan concurrent NS ligt. Die zouden in de werkplaats van Onnen de gammele NS-wrakken die er worden binnengebracht, voorrang geven, zodat NoordNEP met de brokken blijft zitten.
Een bekende treinspotter uit Oude Pekela denkt daar anders over; die heeft in zijn eentje becijferd dat NoordNEP gewoon te weinig bakken van NS heeft overgenomen. Maar hoe het ook zij: mensen van NooitNèt, denken jullie nou echt, dat dit alles jullie klanten, die zich in Zuidhorn, Sauwerd, ehhh... Dreinrijp en Hinderlopen in die volle treinen van jullie proberen te proppen, ook maar éne moer interesseert? Jullie moeten je problemen met NS zelf maar oplossen, en ze niet uitvechten boven het hoofd van de reiziger!
We zijn ook al gewend aan NooitNèt's belachelijke ideeën om hun eigen incompetentie te verbloemen. Zo hebben we vorig jaar smakelijk gelachen om het uitreiken van boekenbonnen aan gedupeerde reizigers, zodat zij al lezend in de kou op de volgende trein konden wachten. Dus ze hadden ons best het belachelijke voorstel mogen besparen, om op alle scholen in Groningen en Friesland het eerste lesuur te laten vervallen, en om overal de brugklas en de propedeuse (de eerste klas, dus) op te heffen.
Bepaald origineel is dit idee ook niet; Rob Den Besten heeft zoiets ook al eens geroepen, in of rond 1992, tijdens één van zijn aanvallen van rivierblindheid. Laat het bedenken van dit soort geflipte plannen voortaan maar aan haar van Netelenbos over: die heeft ten slotte in het onderwijs gezeten (zonder dat zij daar veel geleerd heeft).
Een stekel dus voor NoordNEP. De tweede stekel gaat naar de Provincie Groningen, die hetzelfde NoordNEP een boete van 350.000 gulden heeft opgelegd wegens aanhoudende wanprestaties. Terecht natuurlijk, en uniek in de geschiedenis van het Nederlandse OV. Maar niet al te slim. Groningen had kunnen weten wat ze te wachten stond, nadat NooitNèt er in Friesland al een jaar lang een soepzooitje van had gemaakt. Verder kun je natuurlijk wel op je klompen aanvoelen, wie ervoor opdraait. De reiziger natuurlijk, die straks nog meer betaalt, voor nog minder zitplaatsen. Die 350.000 gulden zullen door het kommersjele NoordNEP toch op één of andere manier terugverdiend moeten worden, over de rug van de passagier héén.
Stekeltje nummer drie. Die hebben
we weer op sheet. Het is een foto,
gemaakt door Marcel
Kouwenhoven, onze man in
Rijswijk. Wel jammer van die
overhefprojecter. Hij is misschien
nog reparabel, maar daar kopen
we nu niets voor. Weet je wat?
Geef die sheet maar even door.
Begin daar maar linksvoor. Even
tegen het licht houden, dan weet je
alles. En géén vieze, vette duimen
erop maken, s.v.p.! Netjes
beetpakken bij het randje.
Voor stekeltje drie keren we terug naar Den Haag. Kijk, zo ziet een boog in een trambaan eruit, nadat die karbouwen van Haagse Harry's Tram Mij. eroverheen gegaan zijn met hun trams met vierkante wielen. Zware slijtage, inderdaad; let maat eens op die haarscheuren. Even voor de smeuïgheid: deze foto is gemaakt in Rijswijk Steenvoorde, waar pas sinds augustus 1999 trams rijden.
Vorige maand meldden we al, dat alle trams van lijn 7 met versleten wielen aan de kant stonden, ten gevolge van verkeerd baanonderhoud. Die tramwielen zijn inmiddels hersteld. Ook deze versleten bogen zullen over een paar jaar vervangen moeten worden. In een normale stad gaan ze minstens 10 jaar mee. Pure sabotage; alsof het OV al niet duur genoeg is.
Een andere vorm van sabotage wordt beoefend door het rijdend personeel van HTM. Het stond als komkommernieuws in de krant, al wisten wij van DDR het al jaren.
Haagse trambestuurders rijden opzettelijk langzaam, om langere pauzes te krijgen.
- (????). [vraagtekens in de zaal]
V: Wij kunnen dit uitleggen. Als de trams op een bepaalde lijn vaak te laat binnenkomen op het eindpunt, dan wordt het jaar daarop de rijtijd op die lijn verlengd. Zodat de bestuurders het jaar daarop nóg langzamer moeten gaan rijden, om het jaar daarop nóg langere pauzes te krijgen.
We zitten dus in een visuele cirkel, en die is er de oorzaak van, dat de gemiddelde snelheid van de HTM elk jaar daalt, terwijl er aan de andere kant miljoenen gepompt blijven worden in doorstromingsprojecten.
De trambestuurders hebben ruzie met de HTM-leiding over hun rij- en rusttijden, en ook die
ruzie wordt uitgevochten over de rug van de reiziger. Wat ons betreft mogen die
HTM-"bestuurders" (een tram heeft geeneens een stuur) direct door naar het arbeidsbureau.
Zij gaan niet langs Start, niet langs het eindpunt en ontvangen geen 200 gulden. Zij ontvangen
alleen maar stekeltje nummer vier.
De opsteker van de maand gaat naar Connixxion en de gemeente Leiden, voor het
busstation in die stad. Dat is onlangs officieel geopend, hoewel het in de praktijk al meer dan
een jaar disfunctioneert. Over dit busstation zijn moedgevende berichten te melden.
Het DRIS heeft begin juli 'nul weliswaar gedurende meer dan een week slechts de tekst "KIJK
OP BUS" getoond; Connixxion was vergeten, de nieuwe dienstregeling, ingaande zondag 2
juli, in het systeem in te voeren. Maar inmiddels werkt het DRIS gelukkig weer, op het
gebruikelijke betrouwbaarheidsniveau van 25%.
Verder hebben de reizigers die het DRIS proberen te ontcijferen, geen last meer van
verblinding door de middagzon. Niet dat daar iets aan gedaan is. Nee, de zon heeft zich ook in
Leiden al in geen weken meer laten zien.
Tenslotte zijn de zeven halteperrons elk voorzien van een afdakje. Heel attent. Helaas is dit
zodanig geconstrueerd, dat het alleen bij windkracht-'nul en bij afwezigheid van regen enige
bescherming biedt.
Goed nieuws uit Leiden dus. Minder goed gaat het in Hilversum, een stad waar ik toch al een
pesthekel aan heb. Er zou daar een busbaan aangelegd worden van Noord naar Zuid, parallel
aan het spoor. Een prima idee van een ijverige verkeersambtenaar, daar in dat stadhuis van
Dudok van Hilversum. Dan ben je als busreiziger voortaan in een paar minuten die rotstad uit,
terwijl je nu een complete Dudok-sightseeing krijgt van minstens twintig minuten.
Helaas, het mocht niet zo wezen. De gemeenteraad, waarin de partij Laakbaar Hilversum bijna
de absolute meerderheid heeft, stemde het plan af. Wij worden hierdoor gesterkt in ons
vooroordeel, dat er in Hilversum voornamelijk halve garen wonen. De digitale reiziger hoopt,
dat NS het aantal Intercities tussen Amersfoort en Amsterdam gaat verviervoudigen, zodat die
spoorwegovergang voor straf helemaal niet meer openkomt.
Keren we, na dit bus-intermezzo, nog even terug naar het vervoer op ijzeren wielen. Het zesde
en laatste stekeltje gaat naar bepaalde conducteurs van NS. Het soort conducteurs dat je
kunt aantreffen in een comfortabel eerste-klasse fauteuil, of in de cabine van de meester. Dit
zijn de slampampers die het hardst jeremiëren over hun arbeidsomstandigheden en over wat de
passagiers allemaal misdrijven. Met hun gejammer en gejank hebben ze twee dingen
bewerkstelligd:
1) Hun ijverige collega's zijn zo kotsmisselijk van ze geworden, dat ze in de ziektewet beland
zijn;
2) Potentiële conducteurs, door NS geworven in grote krantenadvertenties, hebben zich en
masse laten afschrikken door deze verhalen, en zijn een serieus vak gaan leren.
Gevolg van dit alles: treinen dreigen uit te vallen door een conducteurstekort. De oplossing is
door ons al vaker aangedragen: afschaffen, die blauwe pet, die ons toch alleen maar pest.
Gratis treinvervoer; hoe durft NS er überhaupt nog geld voor te vragen?
Zo, dat waren de stekeltjes. en dan nu...
[Sjef komt weer binnen]
S: [kreunend van vermoeidheid]: De afwas is klaar, hoor!
V: Mooi. Schenk dan iedereen nog maar een tweede kopje koffie in, in een blinkend schoon
kopje. Dat hebben we wél verdiend met die kou.
[Sjef mopperend af].
Goed, en dan nu: de bekendmaking van de winnaar van de Sjef Koekenbakker Award van de
maand juni van het jaar negentien-nixx.
Daarvoor moeten we even terugkeren naar maandag de 19e. Iedereen die nu zo verschrikkelijk ligt te kankeren op het slechte weer is het misschien al vergeten, maar we hebben deze zomer wel degelijk zomer gehad, toen het eigenlijk nog lente was. De zomer van 2000 viel op maandag 19 juni 2000, twee dagen voor het begin van de zomer van 2000.
De zondag daarvoor was de opmaat; toen bereikte het kwik hier en daar al waarden van 29 graden. Een hogedrukgebied ter hoogte van de Azoren voerde onophoudelijk warme lucht naar onze streken.
[De voorzitter maakt met zijn armen brede maai-gebaren, à la Erwin Krol. Niemand in het publiek begrijpt dat dit bedoeld is als satire op de weerman, en iedereen kijkt hem verbijsterd aan, alsof hij compleet krankzinnig is geworden].
Na een warme dag volgde een zwoele nacht [maai, maai] met temperaturen van 18 graden, voor wie nog wakker was, of niet kon slapen van de hitte [stompzinnig lachje]. De dag daarop beleefden we de eerste, en vermoedelijk ook de laatste tropische dag van de jaren dubbelnul. Het kwik steeg tot waarden [maai, maai] van 32 graden aan de kust, tot hier en daar en overal in het binnenland: 33, 34 of vooruit: [vrolijk-toegevend gebaar met de handen] 35 graden.
Deze temperatuurstijging was teveel voor het krakkemikkige spoorwegnet van Nederland. Juist in Noord-West Nederland (waar het altijd het koelst is), ging het mis. Reelzen die voorheen nog recht waren, trokken krom; bovenleidingen hingen er door de uitzetting slapjes bij; vitale data-verbindingen smolten als sneeuw voor de zon, spoorbruggen die "neer" waren, wilden niet meer "op" (zodat de treinen rustig door kon rijden, zou je denken). Nathouden hielp niet meer (pappen evenmin): midden in de avondspits stond het hele treinverkeer van Den Helder via Weesp tot aan Lelystad stil.
Urenlang zaten de reizigers naar adem te happen in een stikhete trein. NS, die vorige maand nog een Sjef heeft gewonnen voor slechte of ontbrekende informatie bij stremmingen, kon de reizigers niet informeren over de vraag hoe lang het nog zou duren. Uiteindelijk namen de reizigers het heft maar in eigen hand, verlieten de trein en begonnen langs de spoorbaan naar het dichtstbijzijnde station te lopen. Volgens NS zelf heeft dit menige gevaarlijke situatie opgeleverd (???, wat is er zo gevaarlijk aan, om te lopen langs een spoorbaan waar de stroom is uitgevallen en waar de treinen dientengevolge stilstaan???).
De mare verspreidde zich door Nederland: behalve bij sneeuw, vorst, storm, vallende blaadjes, hagel en bliksem, hoef je er voortaan ook bij warm weer niet meer op te rekenen dat de treinen nog rijden.
Ook in dit geval waren de uitvluchten niet van de lucht. Het zou niet liggen aan NS; het zou liggen aan Rail Infra Beheer, een soort overheidsinstantie, voortgekomen uit NS, die verantwoordelijk is voor de infrastructurele wantoestanden op het Nederlandse spoorwegnet.
Maar zoals hierboven al is opgemerkt bij de uitvluchten van NoordNEP / NooitNèt: Het interesseert de reiziger geen zier, of het nou Jantje of Pietje zijn schuld is, en dit, en dat. Bovendien heeft ons onderzoeksteam ontdekt, dat RIB en NS feitelijk nog één organisatie vormen; de ontvlechting en de onthechting zijn nog maar een poosje op de lange baan geschoven.
Er is dus nog steeds sprake van één ongedeelde NS. We noemen dit bedrijf op deze site voortaan simpelweg dé NS, zonder ons nog te verdiepen in het organogram en het organigram, die zo langzamerhand een oppervlakte hebben van elk 10 vierkante meter.
De Sjef Koekenbakker Award voor juni 'nul is dus toegekend aan dé NS. Dat is dan de derde
keer in successie, maar dat kunnen wíj op onze beurt niet helpen. Dé NS mag de Sjef ophalen,
in bijgaand steegje, op de middelste maandag van deze maand, om 13.13 uur.
[Sjef op, met dienblad vol koffiekoppen]
Ah, daar is Sjef, met de koffie. Lekka, lekka! Geef mij de eerste maar. Ik heb een droge bek
van al dat typen. Sjef! Pas op Sjef, daar liggen nog de onderdelen van de overh....
[BOEM, KLETTER, DZJIEM, RINKELDEKINK!].
ik: op dit punt moet ik als schrijver van dit artikel ingrijpen in de loop der virtuele geberutenissen. Die vallende koffie, dat is me net een beetje te veel slapstick. We gaan nu afglijden naar het niveau van André van Duin. Daarom voorlopig basta met de Sjef.
Tijdens ons zomerreces wordt er geen S.K.A. uitgereikt. De eerstvolgende zal eind augustus worden toegekend. Ook in de herfstdagen van het jaar 'nul zullen er elke maand weer fraaie prijzen te verdienen zijn voor iedereen die de belangen van de OV-reiziger aan zijn of haar laars lapt.
Ik wens een ieder een prettige vakantie toe, voor zover al niet geweest en al niet weer terug.
Frans Mensonides
op een regenachtige donderdagavond in juli 'nul,
Namens de Sjef-jury, de directie, de voorzitter, de lezers, kortom: Dé digitale reiziger.
Het enige jurylid van de Sjef Koekenbakker Award wijst aan, hoe het in werkelijkheid zit
(foto: Marcel Kouwenhoven)