Jacobse en Van Es: vrije jongens op het Binnenhof

Jacobse: 'De lijsttrekkers, eh, moeten elke dag naar de koningin voor advies aan haar uit te brengen over in welke opstelling wij het politieke spel gaan spelen!'
Van Es: 'Zo, zo! Mag ik mee?'
Jacobse: 'Mag ik mee? Je moet mee!'
Van Es: 'Oh!'
Jacobse: 'Da’s toch onze lijn? Samen voor ons eigen!'

(…)

Jacobse: 'Nou gaan die partijleiders maandenlang vreselijk over mekaar zitten roddelen bij de koningin. Van: koningin, Terlouw moet u niet nemen, want die is tussen twee etages in de facelift blijven hangen. En wist u dat Wiegel net z’n sigaar in uw begonia hep uitgedrukt? En wist u dat Den Uyl helemaal geen Engels ken? En dat Van Agt zo’n hangkont hep omdat hij een kruisraket in z’n broek hep hangen?'
Van Es: 'Eerlijk?'
Jacobse: 'En de koningin die leest de hele week al Story en Privé om te weten hoe het met haar zuster gaat, dus de roddel komt ‘r neus uit. En daarom doen wij daar niet aan mee, aan dat gekat, als Tegenpartij, hè! Wij doen het heel anders. Jij trapt een balletje met de prinsjes, ik zit intussen een potje te toepen met Claus en ik zeg tegen de koningin: Majesteit, de Tegenpartij is de enige partij die niet aan uw koninklijke hoofd zeurt. Gaat u effe lekker leggen!’
Van Es: 'Tuurlijk! Gaat u effe lekker een uurtje plat.'
Jacobse: 'Beter nog: uurtje uiltje knappe. Beter nog: ik haal een koevoet uit de wagen, en ik zeg tegen d’r: gaat u maar rustig een beetje verder hakken, Majesteit, aan Jantje Beton.'
Van Es: 'Oh ja, dat doet ze zo, eh zo graag.'
Jacobse: 'Zodat wij langzaam maar zeker paleisvrienden worden, en de koningin denkt: héé, zo ken het ook!'
Van Es: 'Tuurlijk, tuurlijk, enne na, na, na een maandje of twee dan nemen we wat gebakken scholletjes mee, dat ze niet hoeft te koken.'

‘Bij de Koningin’, Van: Gouden Doden – de nagelaten tapes van Jacobse en Van Es. 1993.

Twee Haagse penozejongens, geschapen door twee Hagenaars. F. Jacobse (vóórnaam onbekend) en Tedje van Es waren twee van de honderden typetjes die Kees van Kooten en Wim de Bie in het leven hebben geroepen in hun televisieshows uit de periode 1974-1998. Jacobse en Van Es maakten de beeldbuis onveilig in de seizoenen 1978-1981.

Deze twee ‘vrije jongens’ vormden een duo van hardwerkende beroepswerkelozen. Nooit waren ze te beroerd om hun ‘klâhwe uit de mâhwe’ te steken om iets bij te verdienen bij hun uitkering. Met hun activiteiten zochten ze soms de grenzen van de wet op en gingen daar meestal ver overheen. Jacobse, ooit op een duizendste punt gezakt voor zijn mavodiploma, beschouwde zich als de intelligent criminal van het duo; Tedje was de domme meeloper.

De activiteiten van het tweetal omvatten onder andere het 'winterklaar' maken van tuinen van argeloze bejaarden, met gebruikmaking van 'neutronenkorrels'. Ook verdienden zij een oneerlijke boterham in de alternatieve geneeskunde. Verder hingen ze de gigolo uit als oprichters en enige medewerkers van het escortbureau ‘Maison Prettie Boy’ en leverden zij cocaïne, aangelengd met Dreft, aan rijke intellectuelen als Wim de Bie.

Eind 1980 raakten hun levens in een stroomversnelling, toen Jacobse besloot, een politieke partij op te richten en deel te nemen aan de Tweede Kamerverkiezingen van mei 1981. Hun Tegenpartij omarmde een ultrarechts gedachtegoed en was daarmee een parodie op enkele rechtse splinterpartijen die in de loop van de jaren 70 waren opgekomen: de Nederlandse Volksunie van Joop Glimmerveen en de Centrumpartij van Hans Janmaat.

De Tegenpartij had een paar vreemde trekjes. De oprichters waren voorstander van deportatie van allochtonen naar de buitengewesten van Nederland; iedere nationaliteit zijn eigen provincie. Verder had de partij een bedenkelijke militante tak: WODAN (Wij Ontspannen Door Alleen Natuur). Ook op hun partijbijeenkomsten was het niet pluis: lastige vragenstellers werden zonder pardon gemolesteerd.

In tegenstelling tot wat de bedoeling was van Van Kooten en De Bie: de partij sloeg aan bij een deel van het kiezerspubliek. Toen de verkiezingsdag naderde, was de - fictieve - Tegenpartij zelfs goed voor enkele zetels in de politieke peilingen.

Van Kooten en De Bie besloten, zich te ontdoen van Jacobse en Van Es, die hen boven het hoofd begonnen te groeien. In de uitzending van 10 mei 1981 pleegde De Tegenpartij een staatsgreep door de parlementsgebouwen gewapenderhand in te nemen. Het Binnenhof werd vervolgens bestormd door mariniers, er ontstond een vuurgevecht en beide partijleiders kwamen om het leven. Einde van de twee meest spraakmakende typetjes uit de Nederlandse televisiegeschiedenis.

Meer weten?

Op hun pik getrapt! De Vierde Simpelceedee van het Simplistisch Verbond. Bonus: Gouden Doden – de nagelaten tapes van Jacobse en Van Es. 1993. Phonogram. (CD).