Na zeven jaar uitstel, waarover <<< HIER meer, is op donderdag 1 juli 2010 dan toch nog HTM-tramlijn 19, Leidschendam MCH Antoniushove – Delft Tanthof, geopend, met gratis tramvervoer gedurende twee dagen. Ik ging op de tweede gratis dag, vrijdag 2 juli 2010, en nogmaals op de derde, zaterdag de 3e, toen de poeplap getrokken moest worden. Hieronder zie je een fotorapportage met 19 foto’s, in hodologische volgorde, zoals ik dat pleeg te noemen. Maar eerst het complete verhaal.
Het complete verhaal over de openingsdagen, dan; dat over die zeven jaar uitstel heb ik al gedaan in het gelinkte artikel, dat bovendien in de loop der jaren door (tien)duizenden gelezen is, en daarmee genoegzaam bekend. In goede sprookjes komt alles na zeven jaar toch nog op zijn pootjes terecht. Laten we ons dus tot het heden beperken.
Lijn 19 is een 17 kilometer lange tramlijn, waarvan het bijzondere is, dat hij de binnenstad en de twee grote stations van Den Haag niet aandoet, en daarmee, in de geheimtaal van verkeer-ologen, ‘tangentieel’ genoemd mag worden. En net als de Zuidtangentbus voert zijn route – afgezien van de oude binnenstad van Delft – langs nieuwbouw. Nu beschouw ik als nieuwbouw wat ik zelf nog heb zien bouwen, dus dat is zo langzamerhand een zeer relatief begrip.
Lijn 19 vormt het sluitstuk van het Agglonet, dat rond 1990 op de tekentafel lag. Dat voorzag in snelle verbindingen naar de VINEX-wijken rond Den Haag. Het kenmerkte zich door betrekkelijk grote halteafstanden, een goede doorstroming en gebruikmaking van gewone trams, zonder het sneltrams of lightrail te noemen.
Dat plan heeft gezorgd voor een uitbreiding van het tramnet met een kleine 30 kilometer. In 1994 werd lijn 1, Scheveningen – Delft, verlengd naar Delft Tanthof (ik schreef er drie jaar later over). In 1999 kwam de geheel nieuwe lijn 17 in dienst (toen: CS - Wateringen), in 2002 gevolgd door 15 (CS – Nootdorp). En in de herfst van 2007 (drie jaar geleden alweer??) werd lijn 16 doorgetrokken naar Wateringen.
Lijn 19 dus het sluitstuk, maar de lijn is nog niet af. Voorlopig rijdt de tram naar Delft Tanthof, maar uiteindelijk moet hij zijn eindpunt vinden in de TU-wijk. Daarvoor moet eerst de Sint Sebastiaansbrug vernieuwd worden. Dat zal wel 2015 worden, want even snel een nieuwe brug neerleggen is te veel voor een innovatieve en technologische stad als Delft. Daartussenin komt er ook nog een periode van 18 maanden dat Tanthof, dat nu de luxe kent van twee tramlijnen, helemaal railloos zal zijn. Dit natuurlijk in verband met de aanleg van de Delftse spoortunnel, waarmee onlangs een aarzelende start is gemaakt.
Als iets zo lang duurt als de komst van lijn 19, dan is altijd de vraag wat uiteindelijk overheerst: de opluchting dat het toch nog gelukt is, of de kater van ‘Het bezit van de zaak is het eind van het vermaak’. Op 2 juli, een snikhete dag, met de WK-voetbalwedstrijd Nederland – Brazilië op het programma, overheerst het eerste; bij ondergetekende, zowel als bij het massaal opgekomen publiek.
Zelfs de trambestuurders zijn op deze gratis dag on-Haags vrolijk en beleefd. Bij het naderen van het eindpunt MCH-Antoniushove spreekt een trambestuurder de hoop uit dat wij het net zo’n leuk ritje vonden als hij. En we mogen desnoods de hele dag gratis heen en weer rijden, al is het daar wat warm voor: “Ut watâh laup’ me nâh al ovâh me rgug!’
Mensen maken er een familie-uitje van. Bij MCH zie ik een puberrijk gezin vanuit de tram overstappen op de geparkeerde fietsen. Ze zijn even heen en weer geweest naar Tanthof, een aardige besteding van een vakantiedag. Een ritje Leidschendam – Tanthof duurt ca. 40 minuten; station Delft wordt na een minuut of 28 bereikt.
De dag daarop, zaterdag de 3e, komt toch een beetje de kater. En dat ligt zeer zeker niet aan het voetbal, want na de boeiende demonstratie ‘je eigen glazen ingooien’ door het Braziliaanse elftal gloort voor ons land de wereldtitel aan de einder. Nee, het komt meer doordat lijn 19 nu een gewone lijn is, waarvoor gechipt of gestript moet worden. De passagiersaantallen kelderden naar een heel klein plukje mensen per tram.
Toch zijn de verwachtingen van deze lijn nog steeds hooggespannen. En waarom ook niet; langs de route staan huizen en kantoren, en er zijn er nog in aanbouw, ook. Zo’n lijn moet een paar jaar groeien; drie jaar staat ervoor, en dan zal hij uiteindelijk zijn ramingen (18.000 passagiers per dag, inclusief het traject naar TU) wel halen.
Wel spijtig dat hij slechts rijdt in kwartierfrequentie. Voor een lijn waarop veel overgestapt zal worden, is dat wel erg weinig. Ook is natuurlijk jammer, dat de tramlijn loopt door een gebied waar iedereen twee auto’s voor de deur heeft staan. Als je in een nieuwe wijk vanaf dag één de tram kunt nemen, gaat daar meer wervingskracht vanuit dan wanneer je er 7 jaar op moet wachten.
De foto’s. Dat die van zaterdag te herkennen zijn aan hun donkerheid, ligt ook niet aan sombere toekomstverwachtingen, maar aan het omgeslagen weer, laat ik dat er even bijzeggen. Lijn 19 telt 7 nieuw aangelegde kilometers, en loopt over 10 kilometer via al bestaande lijnen. In onderstaande foto’s heb ik natuurlijk vooral de nieuwe stukken in beeld gebracht.
Beginpunt bij ziekenhuis MCH in Leidschendam. Die moeilijk fotografeerbare zwarte tram zat me de hele vrijdagmiddag dwars. Lijn 19 deelt de keerlus met nummer 6 naar Leyenburg. Ook rijdt hij een heel klein stukje gelijk op met lijn 2 (Leidschendam Noord – Kraayenstein). Die lijn ligt deze zomer plat in verband met ombouw tot Randstadrail.
Weigelia, in winkelcentrum Leidsenhage.
H voor Heel Hard? Nee, de trams rijden stapvoets in dit voetgangersgebied. Maar waar die H voor staat, weet ik niet.
Sijtwendetunnel. Ik fotografeer dit punt vanaf een fietsers- en voetgangersbrug. En kijk nog net op tijd op mijn horloge. Vrijdagmiddag 2 juli 12:59, bijna had ik het moment-subliem gemist. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 13:00, gejuich en jubelklanken (waar blijft het vuurwerk??), het jaar is precies middendoor, en vanaf nu resteert er minder van 2010 dan we al achter de rug hebben.
Sommige mensen denken dat een jaar na 30 juni op de helft is, maar dat is het gevolg van onvoldoende diep doordenken. De eerste zes maanden van een jaar duren 181 dagen, de laatste zes 184. Het midden van het jaar valt dus anderhalve dag later, dus in principe om 12:00 uur op 2 juli, maar in werkelijkheid nog een uur later omdat we de klok in april een uur vooruit hebben gezet. In schrikkeljaren valt het midden ook op 2 juli, maar dan om 1:00 uur in de nacht.
Een bijzonder moment op een bijzondere plek op een in meer opzichten bijzondere dag. Een gelukkig nieuw halfjaar toegewenst aan alle lezers van dit magazine!
Halte Voorburg Oosteinde in de Sijtwendetunnel. Honderd meter verder duikt de tram onder de Vliet door. Nee, ik zal niet beginnen over mijn Voorburg-gevoel, maar deze metro-achtige halte is beslist een aanwinst voor het dorp.
Dit station ligt vrij dicht onder het maaiveld, temidden van moderne flatgebouwen. De perrons zijn toegankelijk met trappen aan de uiteinden en een lift in het midden. Vlak hierbij lag tot 1961 de tramhalte Damsigt van de Blauwe Tram. Na een halve eeuw heeft dit buurtje zijn tram weer terug, al zie je hem niet van boven.
Brug over de A4.
Geen reusachtige mobiele telefoon, maar een kantoorgebouw. Een tram rijdt heuvelaf.
Halte Klaverveld in Leidschenveen.
De halte onder Randstadrailstation Leidschenveen. Hier kun je overstappen richting Den Haag Centrum, Zoetermeer en Rotterdam.
Het zitmeubilair is minder comfortabel dan apart.
Halte De Lanen
NS-station Ypenburg gefotografeerd door de achterruit van een tram. We kruisen hier tevens de A12.
Halte Scholekstersingel, op het stuk dat lijn 19 deelt met nummer 15.
Richting Delft over de Rijswijkse Landingsbaan
Halte Anthony Fokkersingel. ‘Je moet nou eens ophouden met: Ja-maar’, krijgt een meisje van een jaar of zes te horen van haar moeder, ‘je loopt nou de hele dag al te mauwen!’ Ja, wie loopt er nu ook te mauwen, als je gratis met lijn 19 mag!
Alweer een kruising met het rijkswegennet: de A13. De tram rijdt over deze brug maximaal 15 km/uur; ik weet niet waarom dat is. Ik fotografeer hem van een ongeveer 6 meter hoge geluidswal.
Op de Vrijenbanselaan, op weg naar het punt waar lijn 19 aantakt op nummer 1, om daarmee gezamenlijk naar Tanthof te rijden. De tram rijdt hier een paar hectometer door de gemeente Rijswijk. Het is daarmee, na lijn 1, 10, 15 en 17, de vijfde tramlijn door Rijswijk, maar de Rijswijkers hebben er niet veel aan, want hij stopt er niet.
Bij Delft Station (waar klaarblijkelijk enkele fietsers hun karretje hebben vastgesjord om met de tram verder te reizen).
Het eindpunt aan het Abstwoudsepark, waar we zowaar ook nog een bus op de foto krijgen. Een opluchting, toch, het schrijven van dit stukje; Jawel, hij rijdt nu echt!
Frans Mensonides
5 juli 2010
Er geweest; vrijdag 2 en zaterdag 3 juli 2010
Twee videootjes van de Sijtwendetunnel, geschoten op de regenachtige dinsdagmiddag 13 juli 2010.
Van de Oude Middenweg naar de Noordsingel, via de Sijtwendetunnel (3:22)
Tram stopt op halte Oosteinde in de tunnel (1:18)
© Frans Mensonides, Leiden, 2010.
<< naar thuispagina Frans Mensonides