Gedurende die vier dagen heb ik als een ware Hollander schaamteloos gebruik gemaakt van de tarief-staking, en met plezier! Op donderdagmorgen had ik nog een hard hoofd in deze vakbondsactie, en zag ik er het nut niet van in (maar dat kwam misschien doordat ik toen op kosten van mijn werkgever reisde). Ik meende, dat we die gratis ritjes uiteindelijk dubbel en dwars zelf zouden moeten terugbetalen, via nieuwe bezuinigingen en tariefsverhogingen; Connexxion moest de eindjes toch aan elkaar knopen, met E. 250.000 gederfde inkomsten per dag. Maar in de loop van mijn lange weekeinde ben ik toch vele voordelen gaan zien in deze staking, die geen staking was.
Hier volgt een kort dagboek; ook gratis.
Tussen de middag terug met de tram. Het was toen al wat drukker dan normaal, leek me, hoewel die tram altijd wel vrij vol zit. Weinig voordeel voor mij: ik moest om privé- (studie)redenen door naar de Uithof, met het stadsvervoer van GVU, en moest dus toch drie strippen stempelen vanaf CS.
Die avond mijn eerste echt-gratis rit, van Leiden Centraal naar Zuid-West. Alle bussen hadden
rode stickers op de deur: GRATIS VERVOER. Het was nogal raar om zonder strippenkaart
een bus in te stappen. Ik zal er niet makkelijk aan wennen; je voelt je net een winkeldief.
Leiden - Voorburg met lijn 45; daar overstappen op 39 (Voorschoten - Naaldwijk), een nieuwe lijn, die een stuk rijdt van de oude route van 48 (Leiderdorp - Delft) en van die van nummer-zoveel (Den Haag - Naaldwijk via Rijswijk en Wateringen).
De bus was duidelijk drukker dan normaal. Naast het normale publiek van scholieren, waren er veel pretrijders: een paar arme bijstandsgerechtigden (op het oog; daar maken ze mij ook voor uit, vermoedelijk, met mijn jas van drie winters geleden plus wandelschoenen) en veel ouderen die het er eens goed van namen, elkaar markante dingen aanwezen die ze onderweg tegenkwamen, en vaak niet eens wisten waar de bus precies heenging.
In Naaldwijk, na een rondje rond de kerk en door een veel te groot overdekt winkelcentrum voor zo'n plaatsje, overgestapt op de 128 naar 's-Gravenzande. De chauffeur beantwoordde mijn groet niet (alsof beleefdheid niet *altijd* gratis is, vandaag, morgen, en volgende week ook nog).
Tijdens dat ritje zat een stoere jongen van 17 tegen een paar meisjes op te sommen met wie hij allemaal 'beuken' had gehad, de laatste tijd, welk relaas uitmondde in de verzuchting: 'Ik heb maar twee, drie echte vrienden. De rest zijn allemaal kankerlijers, die van je profiteren als het goed gaat, en van wie je de tering kunt krijgen als het slecht gaat, maar van mij kunnen ze allemaal de tiefes krijgen.'
Hij had pas nog een nacht vastgezeten op het politiebureau, voor iets dat Erwin gedaan had, dus toen hij vrijkwam, had hij Erwin meteen maar in elkaar gebeukt, waarna diens vader verhaal kwam halen... etc. De jongen in de bus was op weg naar de dokter; hij liep op krukken; hij had zijn been gebroken (tijdens alweer een beukpartij? dat vermeldde het verhaal niet), en daarna was hij opnieuw 'op zijn bek gekankerd', waarna 'het bot was uitgescheurd'. Hij vertelde dit alles op achteloze toon.
Dat vermogen, om onderweg opmerkelijke mensen te ontmoeten, heb ik gelukkig nog niet verloren, in mijn post-DDR-tijd. Over 's-Gravenzande zou ik nog kunnen vertellen, dat het Nederlands' meest onbekende badplaats is. Iedereen weet dat het in het Westland ligt, maar geen sterveling, of je zou er moeten wonen, weet dat het pal aan zee ligt.
In 's-Gravenzande was ik een jaar of 10 niet geweest. Ik zat te wachten totdat de bus op het Vaartplein zou arriveren, waar bij de markt het busstation was. De bus sloeg echter de richting van Hoek van Holland in, en ik stapte snel uit. Na enig zoeken vond ik alsnog het Vaartplein. Waar vroeger gelovik de bushalte was, staat nu weer zo'n naar modern bouwsel met donkerrode stenen.
Na wat rondlopen door dat akelige durp, waar het altijd waait, belandde ik op de Julianalaan, en zag de 123 naar Den Haag, die ik had willen nemen, net wegrijden. Ik pakte dus de 128, die op de terugweg bleek uit Hoek van Holland. Weer datzelfde stuk chagrijn achter het stuur, dus. Die is ook met 60% loonsverhoging niet meer te helpen. Het gaat trouwens maar om een marge van 0,6 procent, plus wat principiële kwesties, waarin ik me van mezelf niet hoef te verdiepen.
Via Naaldwijk, De Lier, 't Woudt en Den Hoorn ging het naar Delft. Een aardige rit. 't Woudt was laatst nog op TV-West; het is het allerkleinste dorp van Zuid-Holland; een oude kerk met een handjevol huizen eromheen. Toen ik nog in Rijswijk werkte, ben ik er eens naartoe gelopen op een vrije middag; ca. 1,5 uur.
Van Delft nam ik de bus naar Zoetermeer, via de TU-wijk (waar nu toch uiteindelijk geen tram
gaat rijden, als ik het nieuws goed heb bijgehouden), Delfgauw, dat ook enorm is uitgebreid
sedert mijn laatste bezoek, en Pijnacker. Daarna met de 170 naar huis. 18.00 uur thuis; moe
doch voldaan na ca. 30 niet-betaalde strippen.
In het begin van de middag op pad na het ritueel van de zaterdagse boodschappen. In bus 31 naar het station zaten een man of 80. Daar overgestapt op lijn 51 naar Haarlem. Opnieuw 80 man; proppen. Instappen gaat razendsnel; geen oponthoud door dat gedoe met kaarten stempelen, en de chauffeurs hebben inmiddels in de gaten dat je ook de achterdeur gewoon kunt opendoen.
Het bleef druk gedurende de gehele rit langs de bollen. "Is dat nou alleen maar omdat het gratis is?", vroeg een man me op tut-tuttende toon, maar ook hij maakte de hele rit van bijna anderhalf uur van Leiden naar Haarlem! Er was fikse vertraging, niet door de drukte in de bus, maar door de toeristenpiek in de Bollenstreek.
Geen wanklank werd vernomen. Men was inschikkelijk en maakte plaats voor kinderwagens. Kinderen belandden op de schoot van wildvreemden. "Als je op dat knopje drukt, stopt de bus bij de volgende halte", hoorde ik een oma uitleggen aan haar complete nakomelingschap, die vanaf de wieg tot vandaag altijd nog per auto vervoerd was.
Ineens begreep ik wat er deze dagen aan de hand is: een geweldige promotiecampagne voor het OV! Connexxion verdient die paar rotcenten natuurlijk binnen de kortste keren terug aan nieuw geworven klanten. OV moet goedkoper, of liefst gewoon gratis, heb ik altijd al gevonden, en het blijkt maar weer. Er zou toch minstens een gezins- cq. meerpersoonskaart in het leven geroepen moeten worden voor de weekenden, vergelijkbaar met wat in Duitsland al jaren bestaat.
Hoe zit het trouwens met die gederfde inkomsten? Connexxion mist natuurlijk zijn directe inkomsten via wagenverkoop, plus de subsidie die de overheid daar per verkocht kaartje bijlegt, maar ik weet niet of de streekvervoerbedrijven meteen ook gekort worden op de gelden via de voorverkochte strippenkaarten.
In Haarlem liep ik van de Tempeliersstraat via het centrum naar het station. Daar kwam ik een ander actief ROVER-lid tegen. Hij stond op punt de 90 te nemen naar Heemstede, en ik ging voor de gezelligheid even mee. Ik vroeg hem naar de kwestie van die voorverkochte kaarten, maar ook hij wist het niet; het is gewoon nog nooit eerder voorgekomen.
Ik bleef maar zitten in 90; in Kat- of Noordwijk zou ik kunnen overstappen. Ook lijn 90 zat vol (ca. 50 passagiers), en bleet dat tot voorbij Noordwijk. Een grote uitzondering; ik heb er op de grens van Noordwijk en Katwijk nog nooit meer dan 10 mensen in zien zitten. Op de boulevard van Noordwijk waren opvallend veel mensen ingestapt; veel Hagenaars hebben vandaag hun tradionele weekeind-strandwandeling verplaatst van Scheveningen naar het noorden.
In Katwijk aan den Rijn stapte ik over op lijn 31 naar Leiden Zuid-West. Onderweg allemaal
volle bussen vanuit Leiden tegengekomen; OV-promotie, nogmaals.
Dezelfde taferelen als gisteren. Bij elke halte in Berkel en Bergschenhoek een kluit instappers; met ca. 65 reizigers aan boord reden we Hillegersberg binnen. Even later waarschuwde de chauffeur degenen die over wilden stappen op de tram; daarvoor moest vandaag *wel* betaald worden!
Terug met de trein, i.v.m. de tijd. Toen we waren aangekomen op Leiden Centraal bleek lijn 31 naar Zuid-West net weg, en we pakten dus opnieuw de 170, die vrij dicht bij ons in de buurt stopt. Maar toen was het uit met de pret, want deze chauffeur had toevallig niets te maken met publieksvriendelijke acties, had zijn koffiepauze opgeofferd om met een mesje het rode GRATIS-stickertje van de ruit te krabben (het was niet helemaal gelukt; echte kwaliteits-gom!) en liet iedereen de strippenkaart trekken. Daar niemand daarop gerekend had, gaf dit veel gezoek en discussie, en we vertrokken met een fikse vertraging.
Een man met karakter. Hij heeft gelijk, dat hij niet met dat idiote vakbondsgeneuzel meedoet. Mijn bewondering kende geen grenzen; rechtschapen mensen die tegen de stroom inroeien, hebben altijd mijn onvoorwaardelijke sympathie, of het nu om breedbeeld-TV's gaat, of om strippenkaarten.
Even later, bij de Korevaarstraat, weigerde hij aanvankelijk de achterdeur open te doen.
-"U heeft niet tijdig op de stopknop gedrukt".
-"Welles"
-"Nietes"
Mijn bewondering verbleekte zienderogen. Deze man is gewoon een vervelende treiter, die dagelijks van huis gaat met het doel zijn passagiers zoveel mogelijk het leven zuur te maken. Een houding, waarmee je het je vooral jezelf lastig maakt, op den duur; ik zie zulke dingen bij anderen vaak heel duidelijk.
"GRATIS? Waar staat dat?" (hij wees) "Ziet u hier soms een GRATIS-sticker op de ruit?"
De chauffeur genoot zichtbaar van zijn Machtspositie, maar het zal hem slecht vergaan, want je hart moet wel hard slijten met 8 uur ruzie per dag. Vroeg of laat (maar waarschijnlijk vroeg) krijgt hij bovendien een dreun voor zijn hersens van een buspassagier met een vergelijkbare karakterstructuur, bijvoorbeeld die vervelende beuker met zijn losse handjes, uit die bus in het Westland.
Thuis zag ik op teletekst, dat de partijen in het streekvervoer weer om de tafel zaten. Alles weer normaal, morgen?
Deze gratis-actie is zeker voor herhaling vatbaar. Gelukkig is er in het streekvervoer elk jaar een nieuw CAO-conflict.