Meppelweg
Eerder verschenen in deze reeks:
In elleke boch´ gaat-ie op z´n zèkant legge; RR 3 naar Loosduinen (14 maart 2007)
‘We hebben weer stroom!’, Erasmuslijn Rotterdam Hofplein – Den Haag CS (14 november 2006)
TRAMmelant is het handelsmerk! RR4, Oosterheem – Monstersestraat (6 november 2006)
Een nieuwe reisstijl: kruipen van Hofplein naar Nootdorp (16 september 2006)
Diep beschamend! (3 september 2006)
Kattenrug op krakeling? Ombouw Hofplein- en Zoetermeerlijn (5 augustus 2006)
Ook de eerste weken van Randstadraillijn RR 4 (Den Haag CS – De Uithof) verliepen niet vlekkeloos. Op vrijdag 25 mei derailleerde er weer eens eentje, zonder passagiers. De dag daarop kreeg ik zelf, als enige passagier, het buitenkansje, tijdens een rit van De Uithof naar CS de remise Zichtenburg van binnen te zien, zoals bovenstaande foto bewijst. Al eerder werd ik op dit traject vervoerd door een trambestuurder die niet wist waar de knoppen zaten. Dit miljardenproject blijft gekweld door amateurisme, op alle fronten en niveau’s.
Deze aflevering van De digitale reiziger verschijnt op een verjaardag. Op 2 juni 2006 kwam er een einde aan 98 jaar treinexploitatie op de Hofpleinlijn en 29 jaar op de Zoetermeerlijn. Daarmee is het voor een aantal stations op de Zoetermeerse krakeling ook precies een jaar geleden dat er voor het laatst een railvoertuig stopte. De rest van het verhaal is bekend, en zo niet, na te lezen door bovengenoemde links te volgen.
De hoop, dat het volledige netwerk van Randstadrail nog voor die verjaardag in gebruik zou zijn, is gedurende de afgelopen maanden langzaam vervlogen. September hoor je nu vaak noemen, laten we hopen dat men 2007 bedoelt.
Toch mag de OV-reiziger in Groot Den Haag niet mopperen, want op woensdag 16 mei is weer 6 kilometer Randstadrail in gebruik genomen. Het gaat om RR4, Den Haag CS – De Uithof, die na een paar maanden RR3 (Den Haag CS – Loosduinen) gezelschap is komen houden.
Vanaf Den Haag CS tot aan het kruispunt Loosduinseweg / Noord West Buitensingel rijden beide lijnen gelijk op. In de tramtunnel hebben ze bovendien gezelschap van de klassieke tramlijnen 2 en 6. Daarom heeft men de frequentie van de afzonderlijke lijnen gemeend te moeten verlagen. Zowel RR3 als RR4 lijnen rijden nu in de spits om de 7,5 minuten, waar RR 3 in de eerste maanden van zijn bestaan in ieder geval tot Bohemen nog om de 5 minuten reed.
RR4 rijdt op met lijn 2 tot aan de De La Reyweg, het punt waar Maasbachs Wereldzending zit, in een oude megabioscoop ( Jesús dice : “ Yo soy el camino, la verdad y la vida” ). Aan de De La Reyweg stond vroeger het ziekenhuis waar ik in 1961 van mijn amandelen ben afgeholpen. Een angstaanjagend gebouw, met gangen, hoog als kathedralen, waar die kinderschrik rondliep met dat lampje op zijn voorhoofd. De naam ‘De La Reyweg’ bezorgt me 46 jaar later nog altijd de bibberaties. Zo maar een herinnering die opwelt in een stukje dat helemaal niet ‘retro’ is.
Goed; terzake. De tram slaat de Apeldoornselaan in, het enige echt nieuwe traject van RR4. Het is een verbindingsspoortje van ongeveer een halve kilometer lengte tussen de routes van lijn 2 en 6, langs een geavanceerde ondergrondse parkeergarage, waar de auto’s met een lift de grond in zinken.
Daarna verenigt RR4 zich dus weer met lijn 6, die een omweggetje achter de rug heeft door de Schilderswijk en langs de Haagse Markt. Doordat RR4 dit trage tracé afsnijdt, boeken de passagiers naar ziekenhuis Leyenburg en verder een tijdwinst van 5 minuten. Voor zover ik kan overzien, zijn dit de enige reizigers die er echt op vooruit gaan door Randstadrail.
Lijn 6 (Leidsenhage – De Uithof) zou bij opening van RR4 ingekort worden tot Leyenburg, maar – het refrein van Randstadrail – het keerlusje voor het ziekenhuis was nog niet af. Lijn 6 is daarom nog verder ingekort: tot een oude keerlus op het Castricumplein. RR4 slaat deze halte over; op de halte Monnickendamplein kun je overstappen van de oude tram op de nieuwe lightrail of omgekeerd. Verwacht daar maar geen aansluiting: de dienstregelingen van beide lijnen zijn vanzelfsprekend niet op elkaar afgestemd, het zou te mooi wezen.
Na Leyenburg is het nog maar een minuut of 7 naar het eindpunt bij wintersportcomplex De Uithof, de voormalige keerlus van lijn 6.
Gedurende de afgelopen weken heb ik drie slagen gemaakt naar deze uithoek van de stad. Deze keer nu eens niet als wereldvreemde railhobbyist, maar als onderdeel van mijn sociale leven. In dit verafgelegen stukje Den Haag wordt namelijk iemand verpleegd die ik regelmatig opzoek.
Op mijn eerste RR4-dag nam ik ouderwets plaats achter de bestuurder, wat ik ook al graag deed toen ik nog in het bezit was van mijn amandelen. Ik trof een bestuurder die niet goed wist waar de knoppen zaten. Aarzelend liet hij zijn hand over het toetsenbord glijden, waar wel keuze is uit een dozijn van die kleurige ronde dingen; moeilijk te onthouden wat wát. Ook verliet hij regelmatig tijdens de rit zijn zetel om op de grond te speuren naar… misschien naar de rem, ik weet het niet.
De maximumsnelheid van een randstadrailvoertuig bedraagt 80 km/uur, maar deze bestuurder durfde niet harder dan 30 met dat gevaarte. Worden deze mensen zonder opleiding de baan op gestuurd? Het heeft er veel van weg, als je het volgende incident overdenkt.
Uithof
Op vrijdag de 25ste liep in de ochtendspits maar weer eens een lightrailvoertuig uit de rails, zo ongeveer de tiende ontsporing, ik ben de tel kwijt. Het gebeurde in de ochtendspits op het wisselcomplex op de Meppelweg, tussen het eindpunt en de remise Zichtenburg. De tram was over een klapwissel gereden en toen achteruit gereden, voordat alle draaistellen de wissel gepasseerd waren. Dan ontspoor je natuurlijk. Was de bestuurder nog niet wakker, of zat ook hij voor het eerst van zijn leven in de tram, en had niemand hem verteld dat je niet achteruit mocht rijden op een wissel?
De dag daarop neem ik vanaf De Uithof RR4 naar CS. Ik verbaas me over het feit dat de tram daar weliswaar op het voorgeschreven uur vertrekt, maar vervolgens meteen al twee minuten voor een rood negenoog staat; ideaal voor de punctualiteit. Even verbazingwekkend is de eindbestemming op de display: ‘Zoetermeer Javalaan’.
Dat laatste feit is voor de bestuurder reden, om na een rit van slechts 400 meter het remiseterrein op te rijden; hij wil niet verder met een tram met een verkeerde bestemming. ‘Andâhs lèk’ het net of u de pgimeuâh hep van Zoetâhmeâh’, zegt hij me. Nou ben ik al eens met Randstadrail naar Zoetermeer Oosterheem gereisd, maar dat is inmiddels ook alweer een half jaar geleden.
De tram rijdt dus de remise in – met kille haatogen nagestaard door een man of tien op de halte Beresteinlaan, die hem aan zich voorbij zien gaan. Ik zwaai nog naar ze, maar dat kan ze niet opvrolijken. De bestuurder en de twee wagenbegeleiders putten zich uit in excuses. Maar ik wuif ze weg, de rol spelend van de sukkel die het allemaal over zijn kant laat gaan. Intussen fotografeer ik stiekem het remisecomplex, waar een normale sterveling nooit de kans voor krijgt.
Zo’n overstapje is geen sinecure. Eerst moet aan een hotemetoot gevraagd worden, welke tram rijklaar is voor een slagje naar CS. Zit je daar dan in, dan blijkt die geen ‘wissel-èzâh’ (wisselijzer) in de cabine te hebben. Dit attribuut moet dan ergens vandaan getoverd worden, en blijkt vervolgens onmisbaar te zijn om het remiseterrein te verlaten. De bestuurder rijdt vijf meter, moet dan met die pook een wissel omzetten, kan weer vijf meter rijden, moet weer zijn cabine uit, etc.
Inmiddels verneem ik als ongewilde luistervink alle roddels uit de kring van de wagenbegeleiders: wie er verliefd is op wie (‘je ziet het altèd gelèk aan Maris a’sse vâhliefd is’), hoe lang ziekteverzuim acceptabel is als je een beuk hebt gekregen van een zwartrijder, en dat Bert altijd de grootste mond heeft bij het teambuildingsoverleg, en daarmee zijn carrièrekansen schaadt. Het zal me een carrière zijn, bij de HTM.
Uiteindelijk rijden we toch nog weg, de wachtenden op de halte Beresteinlaan ontzet achterlatend; die halte wordt opnieuw niet aangedaan. Andere mensen dan daarnet; inmiddels zijn er al twee trams gepasseerd.
Uiteindelijk bereik ik CS nog. De tram rijdt vervolgens leeg door naar de Laan van NOI; langs seinen en borden die met vuilniszakken zijn afgedekt, en blijkbaar nog niet mogen meedoen. Nog een paar maanden geduld, dan beleven we de primeur van een ritje naar, noem er eens een: Buytenwegh of De Leyens.
Dat wordt dan deel 6. Tot zover deel 5. Hieronder nog een paar foto’s.
Frans Mensonides
2 juni 2007
Er geweest: 20, 26 en 29 mei.
Foto’s: 26 en 29 mei behalve: tramtunnel (een maand of wat geleden).
Oud en nieuw bij het Monnickendamplein
Al maanden en maanden is het keerlusje bij Leyenburg in staat van wording
Het nieuwe traject over de Apeldoornselaan, ter hoogte van de parkeerlift
© Frans Mensonides, Leiden, 2007