LAATSTE
ZES AFLEVERINGEN
312: CHATTEN MET CHATGPT:
VROUWENSCHRIK OP DE VROUWENWEG? (07/09/2025)
311. 'WIJ
STAAN HIER OOK MAAR'; STEPHAN BALKENHOL IN DE KUNSTHAL
(06/07/2025)
310. FENIX,
MIGRATIEMUSEUM IN ROTTERDAM
(29/06/2025)
309. ACHTUNG!
NEANDERTHHALERS IN NEANDERTHALMUSEUM (24/05/2025)
308.DE PEPER-
EN ZOUTTEST: VALKUILEN BIJ EEN
SOLLICITATIEGESPREK (06/04/2025)
307. JAN
MANKES, WOUDSTERWEG, VERSTILLING EN
STRIJD (23/03/2025)
Ik heb een opvallend talent om op de verkeerde partij te
stemmen. 2 jaar geleden gunde ik mijn stem voor de Tweede Kamer aan de NSC van
Pieter Omtzigt. In het FHM’etje dat ik daarover schreef, liep ik al voorzichtig
vooruit op de zeperd die zou volgen. De NSC blijkt nu het grootste één-verkiezingswonder
uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis: van 0 naar 20 zetels in 2023, en
nu terug van 20 naar 0.
Maar ook in 2021 zat ik er finaal naast. Uit misplaatste
gevoelens van nostalgie stemde ik op de PvdA, en gunde een voorkeursstem aan Khadija
Arib. Die een dolkstoot in de rug kreeg van nota bene haar eigen partij, en de
politiek moest verlaten.
Ik kan die stemmen niet meer wegpoetsen, en kan ze ook niet
verslijten voor een jeugdzonde. Dat FHM’etje zou ik kunnen wissen, maar dat
helpt ook niet; Internet onthoudt alles, ook wat je zelf het liefst vergeten
zou.
Deze keer viel mijn keuze op de SP, hoewel ik ooit gezworen
heb dat ik nooit zou stemmen of wat ik de Stalinistische Partij of ook wel
Staking Partij noemde. De partij ‘waar Marx en Lenin nog steeds op een voetstuk
staan’, geciteerd uit een bekend liedje over iets anders.
Hoe het zo gekomen is, dat ik toch stemde op de partij van
de gestaalde kaders, ga ik hieronder proberen uit te leggen. Maar eerst nog wat
volstrekt irrelevante mededelingen.
Kiezen betekent ook: kiezen naar welk stembureau je gaat. Ik
weet niet of dat in alle gemeenten zo is, maar in Leiden mag je stemmen in elk
van de 55 stembureaus; meteen al een bron voor keuzestress.
De vorige keer dat we naar de stembus mochten, stemde ik in
mijn voormalige middelbare school. Voor wie het vergeten is: dat was in juni
2024 en het ging toen om het Europees Parlement. Ik wilde perse naar die school
om te herdenken dat ik daar precies een halve eeuw geleden van verwijderd was,
op eigen dringend verzoek, overigens. ik schreef erover in Malden, of all
places.
Maar voor TK2025 keerde ik toch terug naar het prikkelarme
stembureau in de Opstandingskerk bij mij in de buurt. Prikkelarm, dat hoeft
voor mij niet zo. Maar ik ben de laatste tijd zelf wel knap opstandig.
Tegelijkertijd hunker ik, heel inconsequent, ook naar de opstanding
van een nieuwe leider in dit verdeelde land. Net als vele kiezers verlang ik
eigenlijk naar een saai middenkabinet met dito ministers. Alles beter dan het
narrenschip van Schoof dat we het afgelopen ruime jaar gehad hebben; het enige
kabinet in de geschiedenis dat 2 keer gevallen is, demissionair tot in het
kwadraat.
Toch stemde ik niet tactisch op één van de grote 5, maar kleurde
het vakje rood van Jimmy Dijk, de leider van de SP. Die heeft in het verleden
gewerkt in een kartonfabriek, en is dus ooit thuisgekomen met een natte rug;
iets waarvan ik Frans Timmermans niet verdenk.
Maar dat is niet de hoofdreden dat ik op de SP gestemd heb. Het
begon allemaal met de NAVO-top in Den Haag van afgelopen juni. Daarbij werd besloten dat de Europese leden
hun uitgaven aan defensie op termijn zouden opvoeren van 2% tot 3,5 à 5% van
het BNP.
Die 3,5% is dan bestemd voor defensieve kerntaken, en de ook
niet kinderachtige rest van 1,5 % komt ten goede aan dingen die ook hun nut zouden
kunnen hebben in vredestijd, zoals infrastructuur. Ik denk dat ze van plan zijn
om de Nedersaksenlijn ervan aan te leggen. Over die lijn kunnen ze dan troepen
vervoeren naar de Duitse grens, als het gevaar ooit weer uit het oosten gaat
dreigen.
Dat dóét het ook, volgens de oorlogshitsers en fearmongers
die de discussie bepalen in de media en de politiek, om ons rijp te maken voor
de aderlating. Poetin zou, volgens een zorgvuldig gecreëerd vijandsbeeld, zo
ongeveer heel Europa willen veroveren, als hij klaar is met Oekraïne. Maar daar
is hij de afgelopen jaren geen stap verder gekomen. Zijn geld, tanks en soldaten zijn bijna op.
Wat kan hij nog klaarspelen?
Met die 5% stijgt de defensiebegroting van 25 miljard euro naar
60 miljard; 35 miljard extra, of je een emmer leeggooit. Waar haal je dat weg?
Vooral bij de zorg, bleek uit het weinige wat erover gezegd werd tijdens de
verkiezingscampagnes; de zorg die al zo zwaar onder druk staat.
Bij al die debatten die we de afgelopen weken hebben moeten
aanzien en -horen, werd deze olifant in de kamer lang niet altijd benoemd.
Politici konden er ook beter over zwijgen. Het geld moet ergens vandaan komen:
is het niet van de zorg, dan wel van het onderwijs, of via een fikse
belastingverhoging.
35 miljard euro, dat is een onvoorstelbaar groot bedrag. Maar
als je het deelt door het aantal inwoners van Nederland, dan wordt het
concreter. Bijna 2000 euro per capita per jaar, zoveel gaat onze (schijn)veiligheid ons kosten.
Met al dat geld gaan we wapens kopen in de USA, omdat we als
Europa onafhankelijk willen zijn van de USA. Vrijwel iedereen in Europa vindt
Trump een gevaarlijke gek, maar alle Europese NAVO-landen zegden Trump grif het
geld toe waar hij om vroeg. Om van hem af te komen, gaan we hem eerst spekken. De
logica in dit verhaal valt niet erg op.
Ik besloot mijn stem voor de Kamerverkiezingen deze keer te
laten bepalen door deze belachelijke geldsmijterij aan defensie, al zou ik
moeten stemmen op een partij waar ik verder niets in zie.
Toen ik alleen nog maar mocht stemmen op de daarnet genoemde
school, voor de schaduwverkiezingen van middelbare scholieren, stemde ik op de
PSP (Pacifistisch Socialistische Partij). 2025 had alles in zich om me te doen
terugverlangen naar mijn puberale politieke roots. Maar de PSP is opgegaan in
GroenLinks, en die is verzwolgen door de PvdA,
waar ik mijn bekomst van heb.
Voor welke partij dan nu gekozen? Ik riep de hulp in van
ChatGPT. Niet om dit stukje te schrijven. Dat doe ik nog het liefst zelf, al
biedt de AI-bot me bij iedere chat aan om het van me over te nemen. Ook niet om te vragen op welke partij ik moest
stemmen. Er kwam in de media kritiek op het feit dat de chatbot je voornamelijk
Frans of Geert adviseerde, als je vroeg, aan wie je je stem moest geven. Maar ja,
als je een stomme vraag stelt aan chatGPT, dan krijg je een stom antwoord.
Kiezen moet je echt zelf doen.
Nee, ik vroeg een lijstje met de standpunten van alle
partijen over die NAVO-miljarden. In dat soort opdrachten is ChatGPT echt goed.
Binnen een minuut kreeg ik antwoord. Veronderstel dat ik 25
verkiezingsprogramma’s had moeten uitpluizen…
Al snel bleek dat ik echt niet moest zijn bij de grote
partijen. De PvdA wil alleen meer geld ter beschikking stellen voor defensie, als
het niet ten koste gaat van zorg, onderwijs of klimaat. Ja, zo lust ik er nog
wel een paar. Natuurlijk gaat het ten koste van iets anders, als je 35 miljard
over de balk smijt aan bommen en granaten! Meer uitgeven zonder dat het iets
kost; gratis bier! Als je met zulke stelregels thuis je huishoudboekje beheert,
beland je in de schuldhulpverlening.
CDA vraagt van ons een ‘vrijheidsbijdrage’, af te tappen van
de consument door bijvoorbeeld een BTW-verhoging. Alsof de boodschappen al niet
duur genoeg zijn! Het plan is nog niet erg goed uitgewerkt. Maar het is alvast een
prachtig bedacht eufemisme, hoor: vrijheidsbijdrage.
Voor ouderwets pacifisme kom je terecht op de flanken, bij
de splinterspartijen, bij de rafelranden van de politiek. Ik kon kiezen uit
partijen waarvan ik normaliter niet zou overwegen om er op te stemmen:
Forum voor Democratie: bruinhemden, nu met die nieuwe dame,
die er maar niet in slaagt om vriendelijk te kijken;
DENK: Jodenhaters en Erdogan- en Pallie-pijpers (hebben ze
ook standpunten over Nederland?);
Partij voor de Dieren: een club van half verwappiede
figuren, die in eigen gelederen de vrede al niet eens weten te bewaren;
Vrede voor Dieren: afsplitsing van de Partij van de Dieren;
splinter met 0% kans op een zetel.
Bleef over: de SP.
Kiezen is soms: kiezen tussen twee of meerdere kwaden, eieren
voor je geld kiezen, een meloen doorslikken, over je eigen schaduw heenstappen,
of welk cliché je er ook maar tegenaan wilt gooien.
Dit stukje schreef ik grotendeels op de verkiezingsdag zelf,
voordat de stemlokalen gingen sluiten en de uitslagen begonnen binnen te
stromen. Over de uitslag schrijf ik een andere keer misschien wel meer.
FHM
2 november 2025
Kiezers in de avondschemering bij het BOP (Buurtontmoetingspunt)
aan de Herenstraat in Leiden
VOLGENDE AFLEVERING: DE BORSTPARTIJ ROEPT VRAGEN OP; DE ONBEKENDE MEESTER I.S. (09/11/2025)
