Jaargang 5 Aflevering 9 MAANDAG 17 JUNI 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. OV-consumententest Tramspotten per SMS Je zou, als je bij een halte staat, graag willen weten wanneer ‘ie komt, en hoe lang je dus nog moet wachten. Het lijstje met vertrektijden in de abri geeft geen uitsluitsel; daarop staat alleen de dienstregeling afgedrukt, en die houdt geen rekening met verkeersomstandigheden, sneeuwstormen, uitval van ritten, grote drukte en chauffeurs of bestuurders die problemen hebben met klokkijken. In Antwerpen voorzien ze al jaren in deze reizigerswens. In de vorige eeuw al zag ik in die stad boven de meeste tramhaltes een display met lampjes, die aangaven hoeveel haltes de tram nog van de mijne verwijderd was, en het aantal minuten dat zijn verschijning naar schatting nog zou duren. Merk op, dat zo’n schatting niet veel nauwkeuriger is dan die op het vertrektijdenlijstje: immers tussen daar en hier kan de tram oponthoud oplopen, of een paar verkeerslichten méé hebben. Eveneens kun je opmerken dat je niet geholpen bent met de wetenschap dat de tram nog zo-en-zolang op zich zal laten wachten. Je moet die tijd toch uitzitten of uitstaan; veelal is de wachttijd te kort om ondertussen nog een boodschap te kunnen doen. De betekenis van dit lampjessysteem is vooral psychologisch: je raakt geobsedeerd door die verspringende signalen, en vergeet daardoor de ergernis van het wachten; zoiets observeerde ik in het dubbel-artikel dat ik gewijd heb aan de Antwerpse tram. HTM gaat een stapje verder. Het Haagse stadsvervoerbedrijf heeft, ex aequo met de OVR-reisplanner, onlangs de ROVER-reizigersprijs 2002 gewonnen voor digitale reisinformatie. De website van HTM mag er wezen: er is een klikbare routekaart, en je kunt de vertrekstaten van alle bus- en tramhaltes opvragen. Weinig gecharmeerd zal de jury vermoedelijk geweest zijn van de dynamische halte-informatie op enkele drukke knooppunten; deze doet het even goed als vergelijkbare systemen in de rest van Nederland; beslist geen bekroning waard, dus. Maar buitengewoon grote lof oogstte HTM met zijn allernieuwste gimmick: actuele reisinformatie via Internet of, daar de meeste reizigers geen Internet bij zich hebben, de mobiele telefoon. Het is nog maar een experiment; er wordt een proef genomen op tramlijnen 1 (Scheveningen - Delft) en 9 (Scheveningen - Vrederust), en buslijn 25 (CS - Vrederust). De met biele foon gewapende reiziger hoeft maar twee dingen te weten: het viercijferig haltennummer (dat afgebeeld staat op de vertrekstaat en / of op het gele haltebord zelf), en het telefoonnummer van deze HTM-service, dat 06-24 94 94 94 luidt. Vervolgens maakt hij een SMSje aan, louter bestaande uit het haltenummer, verzendt dit naar het gemelde 06-nummer, en presto: hij krijgt prompt reisinfo retour. Deze bestaat een opsomming van de eerstvolgende 3 à 4 trams die aan die halte te verwachten zijn, in de juiste richting (de halte aan de overkant heeft vanzelfsprekend een ander nummer). Bij trams die al onderweg zijn, wordt een schatting gegeven van het aantal minuten dat de doorkomst nog duurt; van wagens die nog aan het beginpunt staan, verschijnt de vertrektijd-volgens-dienstregeling. Ik besloot het te proberen, gezeten in mijn leunstoel, laat op de avond. Ik heb tegenwoordig ook zo’n telefoon, omdat ik ervaren heb dat tijdens treinstremmingen altijd alle Telfort-toestellen op de perrons defect zijn, waarmee je het thuisfront je vertraging had willen melden. Als alles gewoon op tijd reed, had je helemaal geen mobieltje nodig. Ik maakte een SMS aan, luidende ‘2018', het nummer van de halte Delft NS op lijn 1, richting Tanthof (dat ik op Internet had opgezocht) en verzond het, in de onaantastbare zekerheid dat het systeem niet zou werken. Maar tot mijn verbazing klonk zo’n 20 seconden het tingeltje dat de binnenkomst van een SMS aankondigde. Inderdaad, een keurige melding dat het nog 3, 18 en 30 minuten zou duren alvorens de eerstvolgende drie trams naar Tanthof aan de halte zouden verschijnen. Nu is het leuk, in mijn huiskamer te vernemen, dat er nachtelijke trams langs de Vliet stuiven, op weg naar Delft, maar ik kreeg nu toch het verlangen dit systeem in het écht te testen. De zaterdag daarop, we schrijven dan de achtste juni, toog ik naar Den Haag CS. - - - - Het is zonnig, wat broeierig en plakkerig weer, en het halteperron van lijn 1 en 9 richting Scheveningen staat vol met strandgangers. Ik sta te modderen met mijn telefoon, en dwaal door de overvloed aan menu’s. Lastig, staand typen. Ik heb dat kreng nog niet zo lang; er zitten wel vierduizend functies op waarvan je er in het dagelijkse belverkeer slechts drie nodig hebt. Ook bestudeer ik de halte-vertrekstaat, om straks de papieren informatie met de elektronische te kunnen vergelijken. Lijn 1 en 9 rijden op zaterdag elk in kwartierdienst, met min of meer onderlinge afstemming, zodat er regelmatig trams aan de halte verschijnen. Al de tijd dat ik bezig ben, komt er geen tram de hoek om. De menigte bij de halte zwelt aan. Dan is het 14:54. Ik verzend de boodschap ‘2601' naar de HTM, en weet een halve minuut later, dat de volgende trams naar het strand zullen verschijnen over 6 minuten (lijn 1), 7 minuten (lijn 9), 13 minuten (alweer een 9) en 14 minuten (lijn 1). Uit dit rijtje blijkt al, dat het tramverkeer vanmiddag niet op rolletjes loopt; het is moeilijk, in deze cijferreeks een 7,5 minuten-patroon te onderkennen. De eerste twee trams arriveren circa 6 minuten nadat ik de mail ontvangen heb; dat klopt dus. Maar de rest laat op zich wachten. Ergens een opstopping? Wat doe je, als ondanks al je ge-SMS de tram niet komt? Er zit weinig anders op, dan telkens nieuwe SMS-en in te sturen, in de hoop dat je de wagens daarmee naar je toehaalt. Kort daarop neem ik van halte 2602 aan de overkant tram 1 naar Delft. Ik maak een tussenstop op Holland Spoor. Hier halteren 9 tramlijnen; vanmiddag onaangekondigd door het DRIS, dat zwart blijft. Ik verwacht, dat iedereen nu wel naar zijn telefoon grijpt om ongeduldig naar de HTM te SMS-en wanneer de tram komt. Er wordt in mijn omgeving driftig gebeld, maar alleen mondeling; ik ben vanmiddag de enige die de nieuwe hobby van het elektronische tramspotten staat te beoefenen. Dan verder naar Delft, met een tram waarvan de komst vlekkeloos via SMS is aangekondigd. Ook de halte Delft NS, die ik laatst op die avond vanuit mijn huiskamer in de gaten hield, heeft een DRIS; het werkt zowaar. Waarom, vraag ik me af, zetten ze bij alle haltes niet zo’n display neer, zodat iedereen, ook zonder een SMS te versturen, kan zien wanneer er een tram komt; dat ouderwetse 20ste eeuwse systeem van Antwerpen? Maar daar heb je natuurlijk niets aan als je op kantoor zit, en je per se op het allerlaatste nippertje wilt vertrekken, om het uiterste uit je werkdag te halen. Ik besluit die kantoorsituatie te simuleren, en loop naar de Nieuwe Kerk, waar ik mijn werkplek maar even denk. Ik SMS, met de rug geleund tegen een eeuwenoude muur. De tram gaat over 10 minuten; het is zes minuten lopen, en ik kan dus hier nog 3 minuten blijven talmen, om een veilige marge van één minuut over te houden. Heel het leven is rekenen, en plussen, en minnen; “uitkijken en dagen tellen”, zoals wijlen mijn grootmoeder placht te zeggen. Maar ik tel alleen de minuten, en bedenk hoe weinig mijn oma van dit hele gedoe begrepen zou hebben. Dit weekend worden in Delft de straattheaterdagen gehouden, of zoiets. Ik heb hier vele jaren geleden eens zo’n stuk openluchttheater gezien; een volstrekt onbegrijpelijk opus, opgevoerd door een stelletje Walen, met knoertharde popmuziek, onverstaanbare teksten, walmende rookpotten, pelotons wielrenners die kris-kras over het plein reden, en een fraai uitgedoste toverprinses op een kar, die langs de toeschouwers werd voortbewogen door een tractor. Vandaag heb ik geen oog voor het theater, noch voor het publiek, noch voor het stadsschoon. Honderden Delftenaren zien me in snelwandeltempo langs de gevels lopen, terwijl ik verwoed druk op de toetsen van een mobieltje. Hijgend passeer ik het Prinsenhof en breek bijna mijn nek over een slordig opgestelde kinderwagen met passagier erin. Maar het mag de pret niet drukken; ik lig nog steeds op schema. Als ik me opstel bij de halte Prinsenhof zie ik de tram in de verte aan komen rijden, juist op het moment dat mijn telefoon meldt dat hij binnen 1 minuut bij de halte van die naam zal arriveren. Een warm gevoel doorstroomt mijn ziel: het werkt echt! Niets bevredigender voor een 21ste eeuwer dan te ontdekken dat de werkelijkheid overeenkomt met wat hij alreeds op zijn elektronisch display heeft waargenomen. Op weg naar Hollands Spoor raak ik werkelijk in vuur en vlam voor het experiment van HTM. Ik blijf SMS-en verzenden en ontvangen, en wel met het doel, mijn eigen tram te spotten, en te schatten, wanneer hij bij HS zal arriveren. Mijn kinderlijke enthousiasme wordt vaag overschaduwd door de gedachte dat het systeem voor dit soort Spielerei niet ontworpen is, en ik bovendien geheel uit vrije wil de bankrekening van de provider zit te spekken; ik heb al 28 SMS-en verzonden, deze middag. Maar: ben ik een digitale reiziger, of niet? De aankomst op HS; precies zo laat als mijn telefoon al voorspeld had. Tijd voor een conclusie. Tramspotten per SMS, moet dat nou? Ja, het moet, want het kán. Is het leuk? Zeker: het is weer eens wat nieuws, en het werkt écht, tegen mijn verwachting in. Heeft het nut? Zeer beperkt; ik heb het hier en daar in dit verslag al laten doorschemeren. Is zoiets nu werkelijk een prijs waard? Hooguit bij gebrek aan beter; zolang de échte verbeteringen in het OV nog op zich laten wachten. Frans Mensonides
Deze rubriek verschijnt als regel twee keer per week; nl. één keer in het weekend en een keer midweexx. Als je maandagmorgen en vrijdagmiddag kijkt, zie je meestal wel iets nieuws. Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. |
Pasfoto Frans Mensonides
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
Deze rubriek verschijnt onregelmatig, maar gemiddeld twee keer per week, en maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Donderdagmiddag Vier buitenbeentjes uit 1998
- Do. 13.06.2002 De uitsmijter, door Fris Spr!ts NS-Plan voor metrofrequentie Maar dan alleen in de Sp!ts, toch zeker? Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts. © 2002, Frans Mensonides, Leiden 25/158/290 |