Jaargang 5 Aflevering 54 VRIJDAG 8 NOVEMBER 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. Algemene beschouwing Tram of Ark Dit stuk gaat over de Rijn Gouwelijn (Gouda - Alphen - Leiden - Katwijk / Noordwijk), alias de RGL, en is niet het eerste dat op deze site over dat onderwerp gepubliceerd wordt. In de aflevering van 14 januari 2001 schreef ik dat de RGL als een komeet is, die zo eens in de 18 maanden langskomt. Momenteel is hij er weer; de hele herfst hebben we er in Leiden en omstreken last van gehad. Voor het navolgende is het wellicht aanbevelenswaardig dat de lezer die aflevering uit 2001 (her)leest; dat spaart uitleg, en jaagt bovendien de Nedstat-teller weer wat omhoog. Ook het toen vervaardigde kaartje, met bijbehorende uitleg, kan verhelderend werken. In 1998 deden wij de tramroute per bobo-bus. Ook in dit artikel, over de Veenlijn, figureert de RGL.
Zouden er nog burgers in Nederland rondlopen, na de farce van Paars, en die van Pim, die een laatste restantje vertrouwen behouden hebben in de wijsheid van politieke beslissingen? Zo ja, dan moeten het mensen zijn, die er nog nooit één tot stand hebben zien komen in hun nabijheid. Dat sluit (ex-)ambtenaren op voorhand uit, en ook actieve leden van belangenorganisaties als ROVER, die wel eens met wethouders en gedeputeerden om de tafel hebben gezeten, of een gemeentelijke commissievergadering bijgewoond hebben. De gemeenteraad van Leiden heeft vorige week dinsdag de onzalige beslissing genomen, de RGL-Oost (Gouda - Leiden) door het centrum van die stad te laten rijden, op sterk afraden van de plaatselijke ROVER-afdeling. Ik ben van die afdeling zes jaar lang, van 1990 tot 1996, secretaris geweest, en ben de laatste maanden weer tijdelijk en incidenteel bij het bestuur aangeschoven, zoals ze ook altijd een paar ministers-van-staat uit het oudemannenhuis halen als het vaderland echt in nood verkeert. Zoals in het hierboven gelinkte artikel te lezen staat, waren er twee alternatieven voor de route van de RGL-Oost door de gemeente Leiden: buitenom, via het bestaande spoor uit Alphen, en binnendoor, langs het stadhuis.
ROVER zag, en ziet, drie bezwaren in de laatste variant: Dat alles heeft ROVER-Leiden nog eens met goede argumenten onder elkaar gezet in een brandbrief, die de gemeenteraadsleden aan de vooravond van de raadsdiscussie op hun deurmat vonden. Of deze brief door ook maar één van de leden der vroedschap gelezen is, waag ik te betwijfelen. Hou me voor het vervolg van dit artikel ten goede; ik heb alles van horen zeggen. De raadsvergadering heb ik zelf niet bijgewoond wegens ziekte; ik was bij voorbaat al misselijk. Slechts één raadslid, de heer van As, die de eenmansfractie vormt van de Christenunie, heeft tegen de centrum-variant gestemd. Daarvoor werd dat ene lid dan nog eens gekapitteld door verkeerswethouder Pechtold (Demagogen ’66): van As moest maar niet zo dwars zijn; het kon toch niet zo zijn, dat alle andere 38 raadsleden op het verkeerde spoor zaten… De liberale politicus is blijkbaar niet al te bijbelvast; als hij alleen Genesis maar had gelezen, had hij geweten dat menigmaal een rechtschapen eenling de geschiedenis een andere wending heeft gegeven (maar dat was nog voor de uitvinding van het verschijnsel: “democratie”). Van As zou best eens een moderne Noach kunnen zijn, die zich liever laat voortbewegen in een ark dan in Pechtolds lightrail-illusie. Deze plotselinge link naar de godsdienst is niet zo vergezocht als hij schijnt; die RGL lijkt wel een religieus credo, waar je maar in moet geloven, zonder bewijsvoering. Er is in deze regio geen politicus, om één punt te noemen, die verontrust is geraakt door het tempo waarin die tramlijn duurder wordt. Het is nog maar een paar jaar geleden dat voor de gehele RGL (Gouda-kust) een bedrag begroot werd van een half miljard gulden. Momenteel is alleen het tekort op de RGL-Oost (Gouda-Leiden, slechts een deelproject, dus) al opgelopen tot ruim 200 miljoen euro. Bovendien heeft het kabinet-Balkenende in een van de laatste dagen van zijn bestaan bepaald, dat de regio (gemeenten en provincie) dit tekort zelf moet aanvullen. Wat krijgt onze streek terug voor dat kapitaal? Adviesbureau AGV heeft het uitgerekend, en onder elkaar gezet in het rapport “Technische rapportage vervoerwaardestudie planfase”. Dit rapport, uitgebracht in opdracht van het projectbureau RGL, heb ik onlangs bij datzelfde projectbureau ten koste van een pittige woordenwisseling in handen gekregen. Wie de moeite neemt, de foliant uit te spellen, ziet staan wat de RGL ons oplevert:
- Het gebruik van de auto in de regio neemt na voltooiing van de gehele RGL met 1% af, vergeleken met de nulvariant (de situatie zonder RGL); Dat is karig. Rond 1990, de periode dat de RGL werd bedacht, sprak men nog wel eens over “OV maal twee”: projecten als de RGL zouden het OV-gebruik kunnen verdubbelen, en het autogebruik met tientallen procenten terugdringen. Ik zou als politicus geen honderden miljoenen euro’s overhebben voor slechts een marginale stijging van het OV-gebruik, tenzij het me natuurlijk om het prestige ging dat een tram met zich meebrengt, en niet om het belang van de OV-reiziger. Dat reizigersbelang laat ook de gemeenteraad niet geheel koud; men heeft op de valreep nog een motie aangenomen dat de bus “aandacht verdient”, of zo’n formulering, zodat men met schone handen naar huis kon, zonder het gevoel, een florerend busnet de nek omgedraaid te hebben. Het genoemde rapport van AGV is niet het enige wat verschenen is over de RGL; de adviessector is de laatste jaren flink wijzer geworden van de voorgenomen tramverbinding. Een van de meest fanatieke rapportenschrijvers is Boudewijn Leeuwenburgh van adviesbureau LB Mobility. Die man ken ik. In de tijd dat ik secretaris was van ROVER-Leiden, leidde hij het district Leiden van busmaatschappij NZH, de voor-voor-voorloper van connexxion. Elk kwartaal hadden wij óverleg met hem, vergaderingen waar ik met intense walging aan terugdenk. Met die man was geen goed garen te spinnen; hij bezat een heel effectieve soort vriendelijkheid, waar alle goede suggesties en alle kritiek op afstuitten. In al die jaren hebben we op stadsvervoergebied niet veel meer voor elkaar gekregen dan een onderlinge aansluiting van twee buslijnen in Voorschoten, die het jaar daarop alweer uit de dienstregeling geschrapt werd. Een bedroevend resultaat; mijn periode als ROVER-bestuurder heeft me, als geen andere fase in mijn leven, doen inzien dat alle menselijke inspanning zinledig is. Die Leeuwenburgh nu, heet de uitvinder te zijn van de RGL. Indertijd had hij het er ook al iedere keer over. Wat denk je, dat er gebeurt wanneer je de bedenker van een tramplan een rapport laat schrijven over de haalbaarheid ervan? Juist! Daarom geeft wethouder Pechtold ook zo gaarne opdrachten aan LB Mobility, want elke bestuurder ziet zijn eigen credo’s graag bevestigd. Dat zoiets, een advies waarvan je op voorhand al weet hoe het luidt, een lieve cent kost: geen mens die er over valt. In het meest recente rapport van LB Mobility staat te lezen, dat de tramroute door de binnenstand gunstiger is dan de buitenomvariant. Zo heeft LB Mobility becijferd dat de omzet van de winkels in het Leidse stadshart met 1,5 miljoen euro per jaar zal stijgen als de trams door de Breestraat rijden in plaats van over bestaand spoor. Geen politicus die uitrekent, hoe lang het dan duurt voordat de regio zijn bijdrage van 200 miljoen heeft terugverdiend (133 jaar, dus); een ingezonden brievenschrijfster uit Voorschoten is bij mijn weten de enige die daarover een opmerking gemaakt heeft. Daarmee hebben we het meest grove schandaal van deze tragikomedie nog niet genoemd. Dat is het tram-referendum. Boze buurtbewoners hadden duizenden handtekeningen verzameld voor een referendum tegen de tram door hun straatje. Nu ben ik beslist geen voorstander van referenda (zoals ik al eens heb uitgelegd in een helaas verloren gegane vroege aflevering van dit magazine). Die buurtbewoners zijn om de verkeerde reden tegen die tram; alleen maar omdat ze hem niet voor de deur willen hebben, en niet omdat OV ze iets interesseert. Ik heb dus mijn handtekening niet gezet (en ben ook beslist geen principiële tegenstander van een tramroute door de binnenstad). Maar als ik wel getekend had, zou ik me nu grotelijks bekocht gevoeld hebben. Dat referendum gaat namelijk niet door, hoewel door de aanvragers aan alle eisen voldaan is. De gemeenteraad heeft het referendum afgeschoten. Waarom? Wethouder Pechtold (van D’66, de partij die een zo warm voorstander is van volksraadplegingen) wees de raad er op, dat een referendum tijd kost, en de aanvraag voor rijkssubsidie op het RGL-project binnenkort de deur uitmoet. En ja, de gemeente had dan ooit wel eens een referendumverordening vastgesteld, maar als je zo’n referendum je slecht uitkomt, dan maar liever niet. Vrijwel alle raadsleden zagen de redelijkheid van dat standpunt in. Zo werkt dat in onze democratie: je neemt een puur op emoties gebaseerde beslissing, koopt de argumenten ervoor in bij de adviessector, luistert niet naar verstandige mensen, en snoert de oppositie de mond. Het is een klucht; je zou er om moeten lachen, maar in de herfststemming waarin ik verkeer, stemt het me diep somber.
Je zou weg moeten!, weg uit dit verziekte politieke klimaat. Ik ga aan van As vragen, of hij nog een plaatsje voor me heeft in zijn ark; dat ga ik doen.
Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. |
Pasfoto:
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten.
REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Mannen van 45 - Drie columns over een vergeten minderheidsgroep - Ma. 04.11.2002 De uitsmijter, door Fris Spr!ts Veel studenten PABO kunnen niet goed rekenen En niet goet zpelluh, ook! Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts.
© 2002, Frans Mensonides, Leiden 45/203/341(60)/78,0 |