Nieuwe reexx - Aflevering 69 ZONDAG 29 DECEMBER 2002

Jaaroverzicht Rond de jaarwisseling Ik word ieder jaar weer zo verschrikkelijk bunzig van dat gedoe rond de jaarwisseling: dat terugblikken naar waar toch niets meer aan te doen is; dat vooruitblikken naar wat je nog niet kunt weten, en in ieder geval onvermijdelijk is. Waarom bijvoorbeeld terugkijken op een jaargang REFLEXXIONZZ!? Het is niet eens een volwaardige jaargang; hij telt slechts 7,5 maand. Ik begon ermee toen het voorjaar al een aardig eind op streek was. Aan de andere kant: ik heb behoefte aan een weekje rust, na in 7,5 maand tijd 75 columns, verhalen, et cetera geproduceerd te hebben, met een totale omvang van 109.300 woorden. Daarom heb ik besloten, de komende twee afleveringen een beetje te teren op oude roem, mede omdat rond de jaarwisseling alles toch altijd wat minder is dan in de rest van het jaar. Deze aflevering, die je nu leest, de laatste van het jaar 2002, bestaat uit deze inleiding, die je nu leest, gevolgd door de uitslag van onze “Wimpel-wissel” verkiezing voor schandalig OV-beleid, en wordt besloten met het overzicht van de beste verhalen van het afgelopen jaar. Volgende keer, in de eerste aflevering van 2003, ga ik iets ongehoords doen, dat echte schrijvers hun publiek nooit aandoen: hun prullenmand over hen uitstorten. In de loop van het jaar heb ik enkele schrijfsels ongepubliceerd gelaten, omdat ik ze van onvoldoende niveau vond; zelfkritiek misstaat niemand. Uit die schrijfsels doe ik nu een ruime greep, en zet een aantal fragmenten eruit alsnog on line; toch nog. Dat geheel vul ik aan met veelbelovende begin-alinea’s van verhalen die uiteindelijk onvoltooid gebleven zijn, en fragmenten die ik geknipt heb uit al te lange afleveringen; ik wilde mijn lezer dit jaar niet meer opzadelen met reisverhalen van 16 a 17 A4-tjes, zoals in het tijdperk van De digitale reiziger wel voorkwam. De week daarop zal ik de lezers die ik dan nog over heb, laten genieten van deel 3 uit de reexx “Mijn eigen Zeestraat van Huygens”, waarvan ik absoluut niet weet, wat ik erin moet zetten; ik heb de zee inmiddels aan het eind van deel 2 al bereikt. Toch nog iets NIEUWS!!! op deze site: de eerste aflevering van een reexx over de popmuziek van weleer, onder de titel: Soundbites of the sixties (seventies, eighties). Je vindt de soundbites voortaan soms rechtsonder op deze pagina, in het deel dat op een of andere manier tot dusverre elke keer blanco blijft. * * * Dan nu de uitslag van de verkiezing van de Wimpel-wissel 2002 voor OV-wanbeleid. In onze Sinterklaas-aflevering riepen we de lezer op tot deelname aan een verkiezing van de grootste zeperd op OV-gebied van dit gedenkwaardige jaar 2002. Slechts 22 lezers namen de moeite tot het uitbrengen van een stem; dat is niet veel, mensen!, nog geen 10% van ons bestand van trouwe lezers. En het is zo’n kleine moeite, even klikken. Het blijkt wel, dat het een goede zaak geweest is, de traditionele maandelijkse Sjef-verkiezingen uit de tijd van De digitale reiziger af te schaffen; het blijft bij een eenmalige reprise. De uitslag. Op een gedeelte vierde plaats is geëindigd: de gemeente Leiden, voor de beoogde route van de Rijn Gouwelijn die per se door de binnenstad moest. Leiden verwierf 1 stem; ik meen me te herinneren dat het de mijne was. Veel geluk is de inwoners van Leiden niet beschoren, als het om verkiezingen gaat. Ik schreef onlangs, dat een referendum over de tramroute niet doorging, omdat het het gemeentebestuur niet goed uitkwam. Maar ook het burgemeestersreferendum, dat de burgerij beloofd was, gaat niet door. De gemeenteraad heeft namelijk een voorkeurslijstje geproduceerd waarop slechts één kandidaat stond (nog een fouterik ook), dus dat zal een wat karig referendum worden aan de boorden van de Oude Rijn. Ex-aequo met Leiden is geëindigd de Rotterdamse Elektrische Tram (RET), met dus eveneens 1 stem voor het plaatsen van nutteloze tourniquets die niemand tegenhouden. Och, als die jongens nu poortjes willen plaatsen, láát ze dan toch, moeten de kiezers gedacht hebben! Ex-aequo op twee: Dé NS, met de klucht van de gevallen boomblaadjes, en de Zuid-Tangent, bedacht door de Provincie Noord-Holland en het Regionaal Orgaan Amsterdam, en uitgevoerd door connexxion; beide 5 stemmen, ofwel 23% van het totaal uitgebrachte geldige stemmen. En dan blijft er voor de winnaar nog slechts een naam over, die van Balkenende, waarvan wij hopen dat het straks na de verkiezing inderdaad een Balkeneinde zal worden (met dank aan Spr!ts). Zijn kabinet verhoogde de tarieven van het stads-streekvervoer, waarop bovendien tientallen miljoenen euro’s bezuinigd werd. Puur afbraakbeleid, onopgemerkt door klaagorganisaties als de Consumentenbond, maar gelukkig wel gelaakt door onze eigen REFLEXXIONZZ! lezers, die 10 stemmen uitbrachten op onze tovenaarsleerling, 43% van het totaal. Een terechte winnaar. Een echte prijs hebben we nog niet, even niet aan gedacht in de drukte; de Wimpel-wissel is niet meer dan een naam. Maar we flansen wel iets in elkaar met een wimpel en een wissel, iets dat lelijk genoeg is om “plastiek” genoemd te worden. Het kleinood zal op dinsdag 21 januari 2003, aan de vooravond ván, uitgereikt worden in het perscentrum Nieuwspoort aan niemand meer dan premjee Balkenende zelf. En nu het balken ten einde! Hier volgt het * * * overzicht van de 15 beste verhalen in REFLEXXIONZZ!, samengesteld door niemand meer of minder dan mezelf. Eigen roem dus, maar wel handig voor de lezers die juist zijn teruggekeerd van een zeiltocht rond de wereld, de complete jaargang gemist hebben en geen zin hebben, hem van A tot Z tot zich te nemen; die kunnen zich beperken tot de absolute hoogtepunten. Hier is mijn lijstje. *1* Van Oude God naar Luchtbal, OV-reisverhaal; aflevering 60; 28 november 2002 Veel Nederlanders denken dat Antwerpen een mooie stad is. Een vooroordeel dat snel verbleekt als je er echt goed om je heenkijkt. Stukken over België worden altijd leuk. En als je je reis begint op Oude God, en beëindigt op Luchtbal, dan zit je bij voorbaat al gebeiteld. *2* Louter Presentexemplaren, OV-reisverhaal; aflevering 20; 21 juli 2002 Zonovergoten dag op Walcheren. Dit verhaal lees ik altijd over als ik somber dreig te raken. Dat licht, die milde douche van paarserig, raarderig licht, daar! Wanneer ga ik zelf verhuizen naar dat eiland? Wat me ervan weerhoudt: hoe vrolijk zal het er in de winter zijn?? *3* Driemaal daags één placebo; Column; aflevering 18; 13 juli 2002 Informatief, geinig en ook wel een beetje serieus; zo moet een aflevering van REFLEXXIONZZ! zijn, vind ik, met een goed evenwicht tussen deze drie elementen. Deze voldoet in mijn eigen ogen volledig aan mijn eigen eisen, al gaat hij over een periode in mijn leven die zo snel mogelijk vergeten moet worden. *4* In loondienst; van onze consultancy-poot; aflevering 16; 7 juli 2002 Andere ongemakken staan centraal in dit stuk, nl. die van het arbeidsleven. *5* Trammen door Amsterdam (1) - de Combino; OV-reisverhaal; aflevering 31; 19 augustus 2002 Amsterdammers hebben nu, na een halfjaar, alweer de mond vol over de nadelen van hun nieuwe Combino-trams. Je krijgt er de kots in, de informatiedisplays doen het niet altijd, je kunt er ondanks aanwezigheid van een conducteur gemakkelijk zwartrijden (wat sommigen juist een voordeel vinden), en weet ik veel wat nog allemaal niet meer. En van de zomer was iedereen er nog zo enthousiast over… In dit stukje zijn overigens de bijzaken, een aantal volkomen verknipte Amsterdammers, interessanter dan het openbaar vervoer; daarom is het doorgedrongen tot de top 15. *6* De Afgrond; Apartje; in aflevering 51; 27 oktober 2002 Een zogenaamd Apartje, een niet-realistisch verhaal, een diep-literaire bevlieging in mijn voor het overige zo schamele oeuvre. Er zijn er de laatste maanden niet veel meer in me opgekomen; het blijft bij een losse enkeling. Het probleem is: een OV-reisverhaal of een column kun je altijd wel schrijven; dat lukt altijd. Maar voor apartjes is een zekere mate van inspiratie nodig, die me vaak ontbreekt. Apartjes worden overigens niet door al mijn lezers gewaardeerd. Naar aanleiding van dit verhaal werd ik benaderd door een Radio- of TV-programma (dat schreven ze er niet bij, en behoorde ik blijkbaar te weten) dat een special aan het voorbereiden was over hoogtevrees. Men meende dat ik daaraan leed - hetgeen inderdaad het geval is. Een ingenieur uit Delft had een revolutionaire therapie tegen hoogtevrees bedacht (ik zie therapieën eerlijk gezegd liever door medici ontwikkeld worden). Die therapie wilde men ten overstaan van het gehele Nederlandse volk op mij uitproberen, waarbij “het beslist niet de bedoeling was, mij voor aap te zetten”. Ik heb beleefd doch gedecideerd geweigerd; ik wil nl. helemaal niet van mijn angsten af; wie het verhaal goed gelezen heeft, had dat natuurlijk al begrepen. *7* Atropos (zij die de levensdraad afsnijdt) Apartje; aflevering 56; 14 november 2002 Ook alweer zo’n weinig gewaardeerd apartje. De redactie van een literair e-zine stuurde het me terug, met de mededeling dat men een heel streng selectiebeleid voerde. Helaas blijkt dat niet altijd uit hun periodiek zelf, waarin kort tevoren nog een buitengewoon slecht geschreven verhaal was verschenen, dat in hoofdzaak handelde over neuken op weinig voor de hand liggende plekken. Misschien moest ik ook eens wat vaker over neuken schrijven; aandachtspuntje voor 2003! *8* Je weet dat je uit bent; Column; aflevering 2; 21 mei 2002 Een van de vele stukken over moderne ongemakken. Wel aardig, en in ieder geval bondig. *9* Zonnewende: Fietsverhaal; aflevering 14; 1 juli 2002 Een sfeervol verhaal, schreef een lezer me, en daar sluit ik me gaarne bij aan. Het eerste en enige fietsverhaal in REFLEXXIONZZ! *10* Als de rook om je hoofd is verdwenen OV-reisverhaal; aflevering 41; 20 september 2002 “In de beperking toont zich de meester”, zoals de Duitse dichter Goethe zei. Het is niet zo’n kunst, een boeiend reisverhaal te schrijven over een sledehondentocht op Groenland, of een bergbeklimming ergens in de Himalaya. Maar over vier ritjes met een Haarlemse stadsbus, en twee korte wandelingetjes op een landgoed en in dorpje bij een dijk? Ik kreeg het voor elkaar. Ook weer zo’n lucide verhaal, vol helder licht, dat ik graag herlees. *11 en 12* Mijn eigen Zeestraat van Huygens (1) en (2) ; Literaire wandeling; afleveringen 63 en 65; 9 en 16 december 2002 Het lastigste verhaal van dit jaar: de vertaling van die ingewikkelde Zeestraat-fragmenten; al die geschiedkundige feiten die moesten kloppen, en niet te vergeten die wandeling met Huygens, en zijn voortdurende woordspelingen waarom je dan maar weer moet lachen. *13 en 14* Jaren in zwart-wit (1) en (2) ; Opa vertelt; afleveringen 47 en 49; 13 en 20 oktober 2002 Nostalgisch verhaal over de oertijd van de televisie, op speciaal verzoek van een lezer die het zich allemaal ook nog kan herinneren. *15* Mores leren; Column; aflevering 45; 5 oktober 2002 Actuele columns horen eigenlijk niet thuis in de greatest hits; een halve week na publicatie zijn ze meestal al achterhaald. Echter, de discussie over Wormen en Naarden sleept zich nu al een eeuwlang vruchteloos voort, zoals ik aantoon… * * * Dit doet me eraan denken dat ik de lezers mijn welgemeende excuses nog aan moet aanbieden voor een tweetal vervolgafleveringen, die wel zijn aangekondigd, maar niet verschenen. In de eerste plaats deel 3 van de reexx over het OV rond de stad Haarlem, werktitel: “Een onaangenaam mensch in de Haarlemmerhout”, dat ik maar laat vervallen. Haarlem is saai genoeg om het verhaal erover tot twee delen te beperken. Dan ligt er nog het verhaal “Hoe blijf ik een wezel”, het beoogde vervolg op de boekbespreking van Joep Schrijvers’ “Hoe word ik een rat”. Van dat vervolg heb ik nooit meer weten te produceren dan de titel; mocht ik er nog een volledig verhaal van weten te maken, dan kan ik deze belofte alsnog gestand doen. Tot volgend jaar! Frans Mensonides Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. Alvast een citaat uit een volgende aflevering: Gedurende drie kwartier doorkruis ik deze niet al te interessante stad, en overal zie en hoor ik de veegwagen. De borstels blijven grazen, totdat het laatste kauwgompapiertje van straat is verdwenen. Lawaai valt des te meer op in stilte.

Pasfoto: foto: Wim Scherpenisse Colofon REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten. Dit digitale magazine verschijnt in de regel twee keer per week; wie elke maandagmorgen en vrijdagmiddag een bezoek aflegt, zal meestal wel iets nieuws vinden. Teksten: Frans Mensonides en/of Fris Spr!ts, tenzij anders vermeld. REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ! Winterzonnewende - Utrecht - Dordrecht: drie unieke busdiensten - Do. 26.12.2002 - - - - Roodneuzige rendieren en jengelende bellen - Gratis busvervoer in Dordrecht - Zo. 22.12.2002 - - - - Buch versus Büch - De autobiografie, een dubbele leugen - Do. 19.12.2002 - - - - Mijn eigen Zeestraat van Huygens (2) - Panorama, Internetlectuur en vis - Zo. 16.12.2002 - - - - Afdrukken voltooid - Een printer zonder inkt - Do. 12.12.2002 - - - - Mijn eigen Zeestraat van Huygens (1) - Historie en persoonlijke herinneringen langs een oude weg - Ma. 9.12.2002 - - - - Wimpel-wissel 2002 voor OV wanbeleid - U KUNT NOG STEEDS STEMMEN! - Do. 5.12.2002 - - - - Ontguisd - Pietje Bell, Jozef Geelman, Chris van Abkoude en ik - Ma. 2.12.2002 - - - - Overzicht van ALLE verschenen afleveringen; 1998 - heden Soundbites of the eighties (1) Een nieuwe rubriek op deze site, gewijd aan de populaire muziek van weleer. Van omstreeks 1965 tot circa 1986 heb ik de mutaties van de hitlijsten nauwgezet gevolgd. Een ongewoon lange periode, die misschien wel past bij iemand wiens leven bestaan uit één lange, vroeg ingezette puberteit. Ik heb herinneringen aan één generatie muziek, en zou duizenden eertijds populaire melodieën mee kunnen zingen (en doe dan dan meestal ook, als er niemand in de buurt is). In deze rubriek wordt per aflevering telkens één van die toppers van weleer in de schijnwerper gezet, met achtergrondinformatie en persoonlijke herinneringen. “Soundbites” wil niet zeggen dat er hier muziek valt te downloaden, of dat muziekfragmentjes ten gehore gebracht kunnen worden. Daarvoor ontbreekt me het technische inzicht, hoe je dat voor elkaar krijgt. Neen, het “geluidssplintertje” is niets anders dan een stukje uit de tekst. Dank zij Internet kun je met wat Google-en van vrijwel al je favorieten van de afgelopen 40 jaar de tekst in handen krijgen, die je vroeger maar half of helemaal niet verstond. Altijd een verrassing: sommige nummers blijken werkelijk ergens over te gaan, en andere monumenten uit de pop-historie hebben een tekst die door een kleuter geschreven zou kunnen zijn. Alleen tekst dus; liefhebbers zullen de melodie erbij vanzelf wel in zich horen opkomen. Hoe dat dan met instrumentale nummers moet, weet ik ook niet, maar daar pas ik tegen die tijd wel een mouw aan. Ik doe bijvoorbeeld: Pwèèp pwe weh weh wemp. (suis, ruis) Pwèèp pwe weh weh wemp ( rrrrt, krrrt, zzzzzzoeeeeiiiingggg!) Pwèèp pwe weh weh wemp (ruis, suis) Pwèèp-pwe-weh-wom ( rrrrt, krrrt, zzzzzzoeeeeiiiingggg!) Pwèèp-pwe-weh-wom (etcetera, etcetera) En iedereen herkent natuurlijk ogenblikkelijk Oxygene IV, met Jean Michel Jarre op de sintesuizer (nummer 4 in de Veronica top 40 in de zomer van ’77). Hier volgt deel 1. Nummer: Stop the Cavalry Uitvoerende Artiest(en): Jona Lewie Tekst: Jona Lewie Jaar:1980 Veronica Top veertig: nr. 9 Radio 2 top 2000: Niet genoteerd Soundbite: Mister Churchill comes over here to say we're doing splendidly. But it's very cold up here in the snow marching to and from the enemy. Oh I say it's tough I have had enough can you stop the cavalry. I have had to fight almost ev'ry night down throughout the centuries That is when I say oh yes yet again can you stop the cavalry. Mary Bradley waits at home in the nuclear fallout zone Wish I could be dancing now in the arms of the girl I love. Wish I was at home for Christmas. Volledige tekst: klik hier Goed: Last Christmas van Wham! is onlangs terecht uitgeroepen tot de vervelendste kerstplaat aller tijden, maar wat was dan de leukste? Ik kies - met enige reserve; bestaat er zoiets als een leuke kerstplaat? - voor dit nummer van Jona Lewie. Vrolijk nummertje met een wat ouderwets klinkend orgeltje (vermoedelijk ook uit de synthesizer) en een volledig blaasorkest dat enkele malen als bij donderslag een pittige mars inzet. Het nummer verscheen op het Stiff-label, dat in die dagen garant stond voor wat dwarse, alternatieverige muziek. Een thema dat zo oud is als de wereld: de soldaat die liever bij zijn geliefde is; als zodanig is “Stop the cavalry” niets bijzonders. Maar wat doet een nuclear fall out zone in een kersthit? Het nummer lijkt een soort protestsong, en is gemaakt aan de vooravond van 1981, het somberste jaar uit de naoorlogse geschiedenis. De wereld zuchtte onder het juk van twee dementerende ouwe kerels, Ronald Reagen en Leonid Brezjnjev, die er steeds met moeite van weerhouden konden worden, hun overkill aan kernbommen over elkaars hoofden uit te storten, met verwoestende gevolgen voor West-Europa dat maar mooi tussen die twee gekken in lag. Jona Lewie’s eindejaarshit was, hoe vrolijk ook, kenmerkend voor een zwartgallige tijdgeest, en tevens de trendsetter van een hele discotheek aan nummers over de doem die boven ons hoofd hing. Reagan zit momenteel in een krankzinnigengesticht, terwijl Brezjnjev goddank al lang in het mausoleum bivakkeert. Van Jona zelf hebben we na de kerstdagen van 1980 weinig meer gehoord. De zanger, geboren als John Lewis, en gewezen student sociologie, speelde in 1972 mee in de zeldzaam irritante zomerhit Sea Side Shuffle van Terry Dactyle and the Dinosaurs, en begon in 1977 aan een solo-carriere waarvan The Cavalry het enige hoogtepunt was. Nu leeft hij al heel lang in de vergetelheid, de fall out zone waar de meeste artiesten uiteindelijk wel in terecht komen. De uitsmijter, door Fris Spr!ts Nog snel even naar de kapper voor de feestdagen Prettige HAARwisseling! Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts. © 2002, Frans Mensonides, Leiden 53-1/218/356(75)/109,3