Jaargang 5 Aflevering 62 DONDERDAG 5 DECEMBER 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. Verkiezing
Wimpel-wissel 2002 voor OV-wanbeleid Op deze site heft in de periode 1998-2001 een rubriek bestaan, getiteld “de Sjef Koekenbakker Award”, die neerkwam op de maandelijkse toekenning van een prijs voor slecht OV-management. In den beginne was ik het enige jurylid van de Sjef Koekenbakker Award; later vond maandelijks een democratische on-line verkiezing plaats, waaraan alle lezers konden deelnemen. Met de nieuwe opzet van de site is de Sjef Koekenbakker Award geruisloos verdwenen, en wel hierom. Uit een uitvoerig marketing-onderzoek door een echt bureau, dat me mijn laatste spaarduiten gekost heeft, is gebleken, dat de rubriek veel minder lezers trok dan de rest van de webstek. Het aantal kiezers bleef ook beneden de verwachtingen; slechts een lezer of 20 per maand nam de moeite, via de ballot-box zijn stem uit te brengen. Bovendien had de Sjef Koekenbakker-rubriek vaak een nogal melige toonzetting, die ik niet meer vond passen in de veel serieuzere somberte van de nieuwe reexx REFLEXXIONZ!. Exit-Sjef dus, maar in deze decembermaand heb ik gemeend te moeten voldoen aan velerlei verzoeken van één lezer, de rubriek een tweede kans te gunnen. Vandaar nog één maal een verkiezing; dit maal van de grootste OV-blunder van het jaar 2002, zo niet van de hele 21ste eeuw, tot dusverre. De prijs die uitgereikt wordt, heet de wimpel-wissel. Voor de etymologie van de uitdrukking “wimpel-wissel” raadplege men deel 27 van deze reexx; het is een pijnlijke herinnering uit mijn schooltijd, toen ik zelf een smadelijke verkiezing won; daarmee is heel die frustratie begonnen. Vijf kandidaten hebben wij genomineerd: Connixxion, kabinet Balkenende, de gemeente Leiden, dé NS en de RET. Het gaat nu verder als volgt: Ik vertel iets over alle vijf kandidaten; in welk opzicht ze dit jaar geblunderd hebben. Daarna volgt er telkens een samenvattend rijmpje, omdat REFLEXXIONZZ! niet aan gedichten doet, maar het op de verschijningsdag van deze aflevering desalniettemin wel Sinterklaas is. Voor de rijmpjes heb ik gekozen voor het ollekebolleke, een door drs. P. geïntroduceerde dichtvorm, met de volgende kenmerken:
*Twee strofen van elk vier regels; Het schrijven van ollekebollekes is moeilijker dan je zou verwachten. Ik heb gedurende een paar woon-werkritten naar de kop van Noord-Holland met veel potloodkauwen en veel godverdomme’s zitten zwoegen op die paar rotversjes, en heb zo nu en dan met de regels moeten smokkelen om het voor elkaar te krijgen; hier en daar een lettergreep weggemoffeld onder het vloerkleed, dan wel uitgerekt tot twéé. Dat heet elisie, respectievelijk epenthesis, maar dat mag je vergeten.
Welaan: hier volgen de genomineerden. Connexxion: de ZuidtangentOp 13 januari 2002 ging hij van start, de 40 kilometer lange busverbinding tussen Haarlem en Amsterdam Bijlmer, over 60% van zijn traject rijdend op een speciaal aangelegde, peperdure busbaan. Wij schreven er indertijd over in een aflevering die geen aflevering was; hij viel midden in de winterstop, en is later geïncorporeerd in de nieuwe reexx RELFEXXIONZZ! als deel nul van de 5e jaargang.Een dikke nul, die konden we ook uitreiken aan de tangent (waarvan niemand weet wat het betekent; Van Dale geeft onder dat hoofdje allerlei dingen die niets met het OV te maken hebben; het houdt verband met muziekinstrumenten en de duistere doctrine der goniometrie). Er was van alles mis met het busproject, variërend van modderspatten, via niet werkende DRIS-displays tot punctualiteit en regelmaat, die ver te zoeken waren. Bovendien deugde de hele opzet al niet; voor de tangent is flink gesneden in de rest van het stads- en streeknet, zodat veel reizigers er per saldo op achteruit gingen. Van de zomer, toen wij de Floriade bezochten, bemerkten we dat vooral in Hoofddorp de bus nog steeds eeuwenlang stond te wachten voor rode negenogen. Ook de organisatie van het vervoer naar de Floriade was niet optimaal; ons bereikten berichten van boze Japanners en Amerikanen die bij de halte overvolle tangent-bussen moesten laten passeren, en dat terwijl de tuinbouwexpositie veel minder bezoekers trok dan verwacht. Een paar manden geleden besteedden we nogmaals aandacht aan het project. Nog steeds liep het busverkeer vast in het centrum van Haarlem, wat mede te wijten was aan de brug over het Spaarne bij de Turfmarkt. We verdiepten ons verder in de doortrekking van de tangent naar IJmuiden, en ontdekten dat deze op een illusie berustte; inmiddels gewaagt zelf de officiële Zuidtangentsite er niet meer van. Afgelopen week heb ik hem op een regenachtige middag ook nog een keer genomen, heen en weer van Haarlem naar Amsterdam ZO. De eerste de beste rit hadden we al een technische storing aan de bus, zo werd ons althans medegedeeld door de uiterst irritante chauffeur, die in drie talen omriep dat het hem allemaal niets kon verdommen omdat hij de volgende dag op vakantie ging naar de Antillen (hij mag er van mij een enkele reis van maken). We moesten uitstappen, hoewel de bus onder zonder problemen in Schalkwijk gebracht had. Gedurende de rest van de middag bleek dat de bussen soms wel voorrang krijgen bij wegkruisingen, maar soms ook niet, met ernstige gevolgen voor de regelmaat en de stiptheid. Een bus raakt even gemakkelijk 5 minuten vóór als achter op zijn schema, wat vorming van “kluitjes en gaten” in de hand werkt. Verder slagen de DRIS-displays er zelfs niet bij benadering in, de juiste tijd aan de reizigers kenbaar te maken. Kortom: de Zuidtangent haalt het kwaliteitsniveau van een heel normale streeklijn, al rijdt hij dan op verschrikkelijk dure infrastructuur. Ze hadden er beter nog vijf keer zo veel geld aan kunnen uitgeven, en er meteen een metro-sneltram van kunnen maken, met overal ongelijkvloerse kruisingen, en een tunnel onder heel Haarlem door. Nu is het project, dat in 1998 voorbarig en volkomen onterecht een Europese prijs voor OV-management toucheerde, blijven steken in kostbare goede bedoelingen. Kortom: wij nomineren connixxion, het bedrijf dat zijn logo erop heeft mogen plakken. Nu is connixxion alleen maar de exploitant; degene die die rottigheid verzonnen heeft, heeft natuurlijk minstens even veel schuld. We zoeken nog uit, wie dat is, en die hoort er zeker meer van… Het vers: Het woord “Zuidtangent”
Waar is het woordenboek?
Ook voor de rijmelaar Kabinet Balkenende: tariefsverhogingen en bezuinigingen streekvervoerHet ploertenkabinet Balkenende zullen we niet licht vergeten; het zorgde altijd voor rumoer, met als dieptepunt de val ervan, op een avond van nationale rouw, toen het deksel van Claus nog niet eens dicht was. Het was het kortste en slechtste kabinet dat we in dit land gehad hebben sedert Willem I in 1813 in Scheveningen aan land stapte, en naar Den Haag liep via de Zeestraat die het onderwerp is van de volgende aflevering.Vooral de OV-reiziger mag wel blij zijn dat het eerste, en hopelijk laatste kabinet Balkenende een zeer kort bestaan beschoren was. Talloze grote OV-projecten, zoals de Hanzelijn en Randstadrail, werden op de zeer lange baan geschoven, miljarden werden geïnvesteerd in nog meer asfalt, en op het stads- en streekvervoer, onder Lubbers en Kok al tot op het bot afgekloven, zou nog tientallen miljoenen per jaar extra bezuinigd worden. Gelukkig is het kabinet zo geschrokken van zijn eigen val, dat deze maatregelen allen (gedeeltelijk) weer teruggedraaid zijn. Behalve helaas: de tariefsverhoging van de strippenkaarten. Per 1 januari 2003 wordt het stads- en streekvervoer minstens 5,5% duurder (voor wagenverkoop stijgt het tarief nog veel sterker), terwijl het salaris, het pensioen, de uitkering of het zakgeld van de meeste busreizigers maar met 2 a 3 % omhoog is gegaan in dit economische rampjaar. Wij hadden verwacht dat de bekende klaag- en zeurorganisaties in dit land er wel tegen te hoop zouden lopen, maar wat schertst onze verbazing: niets was minder het geval. Iedereen was de afgelopen maanden veel te druk met de NS, die hun tarieven via een vies rottruukje het komend jaar twee keer willen verhogen, met in totaal 9%. Bijzonder opvallend, als ik even een zijsprong mag maken, was de wijze waarop de Consumentenbond de publiciteit zocht naar aanleiding van de treintarieven. Niet alleen vergaten ook zij de prijsstijging van bus, tram en metro, maar men begreep ook niet dat NS de tariefklassen heeft afgeschaft, en een treinreis van 50 kilometer straks duurder uitpakt dan een van 49, een van 49 duurder dan een van 48, etc. etc, en zag daarin volkomen onterecht een NS-complot om bepaalde reizigers ernstiger te duperen dan anderen. Eerst even nadenken, voortaan, Consumentenbond, alsjeblieft, voordat je iets blèrt naar de media toe; anders kun je je voortaan beter maar richten op je koor-bizniz: kwaliteitsonderzoek aan broodroosters, automatten en trekdrop. Ook van ROVER weinig rumoer; noch over de dure strippenkaart, noch over de bezuinigingen in het stads- en streekvervoer; het lijkt zo langzamerhand wel een treinenclub in plaats van één voor alle OV-reizigers. Welterusten!, met zijn allen, en neemt exempel aan de VNG! Deze organisatie kwam zeer kort na de aangekondigde bezuinigingen met een uitgebreid rapport over de verwoestende gevolgen daarvan voor de mobiliteit op het platteland en in kleinere steden, en leverde daarmee een bijdrage aan het gedeeltelijk terugdraaien van de maatregel. Het rijm: D’ arme miljonair
Ik houd mijn Bentley maar,
‘k Leeg niet m’n spaarpot voor ‘n Gemeente Leiden: RGL door de BreestraatOver deze grief kunnen we kort zijn, hij is laatst uitvoerig besproken op REFLEXXIONZZ!. In deze aflevering, die hier, zoals de notaris dat formuleert, geacht wordt, onverkort ingelast te zijn, lees je dat de hele gemeenteraad - op een lid na, die zich verstout had, zélf over de problematiek na te denken - akkoord ging met vervanging van een complete bundel buslijnen door één tramlijn. En dat zag als verstandig en vooruitstrevend OV-beleid.Die tram gaat op de Breestraat rijden in strengelspoor, immers de tram mag de heiligverklaarde middenstanders niet in het vaarwater zitten, die op de Breestraat graag willen blijven laden en lossen. Ook hier zou ik willen pleiten voor een ondergrondse oplossing, een U-Bahn naar Duits model: die tram onder het Rapenburg door, en de bussen gewoon over de Breestraat laten rijden. Het ollekebolleke: Leidse politiek
Enkelspoor ’t centrum door!
’t Werkt voor de middenstand Dé NS: Zomerdienstregeling in de herfstOnder Dé NS verstaan we als vanouds de hele familie van bedrijven en instellingen die zijn voortgekomen uit de oude Nederlandse Spoorwegen, compleet met (voormalige) (stief)dochters. Wij willen ons namelijk niet verdiepen in de vraag, wie er precies voor welke ellende verantwoordelijk is; dat interesseert de reiziger ook geen barst, uiteindelijk.Ieder najaar maakt dé NS zich belachelijk met verhalen over op de rails waaiende boombladeren, die de dienstregeling ernstig zouden verstoren. Treinen slippen door, bij remmen of optrekken, wat vertragingen veroorzaakt; wielen van treinen worden vierkant door vastgekoekt bladerdeeg, waardoor treinen uit de dienstregeling genomen moeten worden. Het vreemde is dat men niet eens precies weet waardoor deze verschijnselen veroorzaakt worden. Deze herfst brak een verhitte, in de krant uitgevochten polemiek uit onder railingenieurs, die elk hun eigen verklaring hebben voor het bladerenfenomeen; een volkomen oninteressante discussie, die van geen enkel belang is voor de reizigers die vergeefs op hun trein staan te wachten. Opvallend was, dat geen van deze ingenieurs een verklaring had voor het feit dat alleen dé NS last heeft van de genoemde problemen, en in ons omringende landen de treinen gewoon door blijven rijden, ondanks vallend gebladerte. Dit jaar had dé NS het wel heel erg zwaar. Normaal vallen de blaadjes gespreid over een periode van circa drie weken, maar deze keer kwamen ze, tijdens die zware zondagsstorm, allemaal tegelijk neer (BOEM!). Dé NS, helemaal in paniek door dat natuurgeweld, voerde een zomerdienstregeling in (hoewel het toch al herfst was, dat was juist het probleem) en vergat in de zenuwen de reiziger daarover fatsoenlijk te informeren. We hebben geen aangepast spoorboekje gezien, of tijdelijke vertrekstaten; de reiziger moest meestal maar raaien, welke treinen wel of niet reden. Driewerf schande; een nominatie meer dan waard! Het vers: Een goed blaadje
Ingenieurs nou toch!
Snel nu wat beterders, RET: TourniquetsOok hier kunnen we onverkort verwijzen naar een eerdere aflevering van REFLEXXIONZ! In opus 50 van deze jaargang verbijsterden we ons over het feit, dat RET op metrostations tourniquets neerzet, zonder dat de kaartjes die erin moeten, al uitgevonden zijn, en vervolgens net doet, of die poortjes écht werken. Ook is ons nog steeds niet duidelijk, hoe die toegangspoortjes vandalisme kunnen voorkomen, de voorlichter van de REET wilde ons daarop niet meer antwoorden. Volgens mij kun je als vandaal, zelfs als die tourniquets straks echt functioneren, wat mijn generatie niet meer verwacht mee te maken, gewoon voor 5,60 een dagkaart kopen en onbekommerd alle 45 metrostations vernielen.Echt last hebben we niet van die poortjes (te meer daar ze meestal uitnodigend open staan), maar we hadden van de RET toch serieuzere maatregelen verwacht tegen zwartrijden en onveiligheid. Het laatste gedicht: Waakhond
Droom ik of lieg ik het?
Achter vandalen aan Zo, dit waren de nominees. En nu is het woord aan de reiziger. “U kunt weer billen!”, zoals dat enthousiaste dametje in die TV-quiz elke aflevering uittroept. Maar, waarom me dat nu ineens te binnen schiet? Naar REFLIXXIONZZ! kunt u helemaal niet billen, het telefoonnummer om te billen staat niet eens vermild, daar kunnen we niet aan beginnen; het wordt zeker niet op prijs gestild als u bilt. U kunt bij ons stimmen, dank zij de aloude ballot-box! Maak door middel van een muisklik het rondje van uw keuze zwart, en klik op STIM!
Je wilt er nog even rustig over nadinken? Dat kan, mits je je stim uiterlijk uitbringt op tweede kirstdag, donderdag 26 decimber 2002, drie weken na het verschijnen van dit nummer, dus; dan kunnen we de uitslag nog voor oudejaarsdag bekind maken. Stirkte en succis allemaal, mede namens Sjif Koekenbakker, die geniet van een welverdiend pinsioen. Frans Mensonidis Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. Alvast een citaat uit een volgende aflevering: Ooit heb ik hier een receptie uitgestaan, ter gelegenheid van God-weet-wat; er speelde een combo, en iemand zei tegen mijn vader: “Zo, is dat nou je zoon?”. Het beeld boort zich door de mist der jaren. |
Pasfoto:
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten.
REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Ontguisd - Pietje Bell, Jozef Geelman, Chris van Abkoude en ik - Ma. 2.12.2002 De uitsmijter, niet door Fris Spr!ts Website Stemwijzer geeft stemadvies voor 22 januari 2003 Mijn stemadvies: stem allerwijst (en blijf thuis) Fr!s Spr!ts is verhinderd. Deze was van mijzelf.
© 2002, Frans Mensonides, Leiden 49/211/349(68)/94,1 |