Jaargang 5 Aflevering 18 ZATERDAG 13 JULI 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. Column 3 maal daags 1 placebo
Nacht, straten, apotheek, lantaren,
Je sterft en wordt opnieuw geboren,
Aleksandr Blok
(Geplukt van de site De Muurgedichten van Leiden)
Maar tegenwoordig heb je anti-depressieve pillen voor iedereen: Prozac, Seroxat en nog zo een paar merknamen. In de USA zijn ze bijna een rage geworden; tientallen miljoenen Amerikanen zijn aan de anti-depressiva. Met het gebruik van die tabletten nemen ook de publicaties over de nadelen hand over hand toe. Onlangs verscheen een bericht over twee Seroxatslikkers, op wie het medicijn een averechts effect had gehad. De een sprong van de rotsen; de ander roeide zijn complete familie uit. Nu ben ik daar niet zo van onder de indruk, al is het natuurlijk tragisch; het zijn maar twee gevallen op al die miljoenen, en misschien waren ze het al van plan voordat zij de pil kregen voorgeschreven. Ernstiger is het feit, dat de pillenfabrikanten het begrip ‘depressie’ steeds verder oprekken, om maar meer van die troep te kunnen slijten aan de lijdende medemens. De makers van Seroxat ontdekten, dat hun middel ook hielp bij patiënten die leden aan een sociale fobie. Dat is een wat onduidelijk omschreven en vaag afgebakend syndroom, dat in wezen neerkomt op ernstige verlegenheid, en angst om onder de mensen te komen. Nu hebben een hoop mensen daar wel eens last van, in bepaalde moeilijke fasen in hun leven, dus heel Amerika aan de Seroxat! Aan ernstig-depressieven, voor wie die medicijnen oorspronkelijk bedoeld waren, verdien je niet al te veel, want die maken misschien nog geen procent van de bevolking uit. Ook tot Nederland is de anti-depressieve pil doorgedrongen. Ik kreeg ze vijf jaar geleden al voorgeschreven, voor wat omschreven werd als een “lichte tot matige depressie”. Daar schrok ik wel wat van, van die diagnose: het kon dus blijkbaar ook nog erger, en ik vond het al erg genoeg. De oorzaken lagen in de werksfeer; ik heb er vaker over geschreven. Ik werkte bij een afdeling waar ik nooit iets afkreeg, waar iedereen zijn problemen op mijn bureau deponeerde, en waar ik zelden iets goeddeed in de ogen van mijn superieuren en collega’s. Als ik linksom deed, brulde iedereen “rechtsom”, en omgekeerd. Geloof me: als dat zo een paar jaar doorgaat, denk je dat je helemaal nergens meer voor deugt. En de mensen, die je het meest de dampen hebben aangedaan, staan dan het eerst klaar met welgemeende adviezen over positief denken. Voordat ik aan de pil ging, had ik eerst nog een tijdje ontspanningsoefeningen gedaan, geen Yoga, maar gebaseerd op een vergelijkbare zweverige filosofie. Die oefeningen hielpen niet; ik werd er bloednerveus van. En toen dus Seroxat; 20 mg. daags; anderhalf jaar lang. Ik moet zeggen: ze werkten uitstekend. Eigenlijk meteen al, terwijl het effect volgens de bijsluiter pas na een maand mag optreden. Ik voelde me meteen fantastisch; ik sliep ‘s nachts weer goed, maakte weer plannen (al werden die voorshands niet uitgevoerd); een duidelijke verbetering over de gehele linie. Ik ging verhalen schrijven; een door de bijsluiter niet vermelde bijwerking, die ik nog heb doorgebeld aan de fabrikant: “je gaat ervan aan de schrijverij”. Zelfs een dag op dat kantoor was soms draaglijk, dank zij die pillen. Stel je mijn ontgoocheling voor toen ik een poosje geleden las, dat anti-depressiva alleen bij ernstige melancholici helpen, en de werking ervan bij matige en lichte gevallen geheel gebaseerd is op wat ze het ‘placebo-effect’ noemen. Een placebo is een nep-pil. Met andere woorden: daar ben ik me 18 keer naar de apotheek gelopen om a raison van 76 gulden een pot met 30 hoera-pillen te halen, terwijl ik evengoed een doosje M&M’s had kunnen kopen! Ik voelde me grotelijks genaaid door een internationale samenzwering van artsen, apothekers en farmaceutische industriëlen. Maar klopte dat verhaal wel? Ik had ook alle lichamelijke bijsluiterwerkingen van Seroxat écht ondervonden; was ook dat dan allemaal inbeelding?? Ik kon me moeilijk een middel voorstellen dat alleen helpt bij erge gevallen, en de minder ernstige ongemoeid laat. Andersom zou logischer zijn. Totdat ik het volgende bedacht: misschien is het wel zo, dat die matige of lichte melancholici niet echt ziek zijn (dan helpt een pil ook niet), maar alleen maar last hebben van negatieve, ingesleten, aangeprate denkpatronen. Als zulke patronen ontstaan zijn door suggestie, dan kunnen ze ook door suggestie genezen. En wat is er dan tegen een neppil? Presto, de placebo! Deze gedachtegang ging vooraf aan een nog veel genialer idee dat, zoals alle verblindende menselijke inzichten, in essentie heel simpel is. Ik nam een oud pillendoosje uit de medicijnkast, kieperde de inhoud in het toilet, en bracht er een etiketje op aan waarop ik met vaste hand mijn naam schreef, en de tekst: “PLACEBO. 3 MAAL DAAGS 1 TABLET. INNEMEN MET THEE OF KOFFIE”. Vervolgens vulde ik het potje met zoetjes, candarelletjes heten ze gelovik, die per stuk nog geen Eurocent kosten. Op dagen dat ik me niet helemaal toppie voel (het komt ook tegenwoordig nog voor) grijp ik naar de pot met placebo’s, waarvan niet alleen je koffie, maar ook je hele bestaan wat zoeter gaat smaken. Telkens wanneer ik zo’n pil neem, suggereer ik mezelf, dat het écht een antidepressivum is. ‘Placebo’ is Latijn, en bekent zoveel als: “ik zal behagen”. Welnu, ik zal mezelf wel behagen; psychologen en apothekers heb ik niet meer nodig. En het helpt; zo goed, dat ik soms in de verleiding kom, om meerdere zoetjes tegelijk in mijn koffie te doen. Maar alles waar ‘te’ voor staat is niet goed, inclusief tevreden, zoals een oude volkswijsheid wil. Daarom heb ik nog een tweede etiket op het potje geplakt met de tekst: “WAARSCHUWING! DE AANGEGEVEN DOSIS IN GEEN GEVAL OVERSCHRIJDEN!”. Want gelukkig zijn, daar is niets op tegen, maar Nederlands eerste verslaafde aan placebo’s, dat wil ik niet worden, in geen geval. - - - - De meer serieuze gegevens in deze column heb ik onthouden uit het dubbeldikke zomerthemanummer van het tijdschrift Psychologie, dat ik terstond na lezing vernietigd heb. Zonde achteraf, want het thema was ‘levenswijsheid’, dus het was zeer de moeite waard geweest om het blad te bewaren. Frans Mensonides
Post scriptum: ingezonden brief in LD Mijn ingezonden brief over de verkeersafwikkeling in de Leidse binnenstad, die de hoofdmoot vormde van aflevering 17 van dit magazine, is op vrijdagavond 12 juli 2002 door het Leidsch Dagblad geplaatst. De kop luidde: “Wie tilt de Leidse verkeersdiscussie boven NAP?” Men heeft van mijn tekst alleen de alineëring aangepast, en hem verder onverkort en ongewijzigd weergegeven. Het is nog een hele lap, als je het in de krant ziet staan (wat heel onwennig is voor een Internet-schrijver). Een veel bondiger brief over dezelfde kwestie was die van H.H.C. Uljé-Plantfeber, die niet veel meer schreef dan dat ook busreizigers graag naar de stad willen, en niet alleen automobilisten. Dat was nu precies wat ook ik wilde beweren. FM Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. |
Pasfoto:
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten.
REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Kopstations en knuffeltram Het zotste idee over het Leidse OV - Wo 10.07.2002 De uitsmijter, door Fris Spr!ts Op het Lowlands festival krijgen pillenslikkers ter plekke een taakstraf opgelegd. Krijgen placebo-slikkers dan ook een nep-taak? Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts. © 2002, Frans Mensonides, Leiden 28/167/299/21,8 |