Jaargang 5 Aflevering 21 WOENSDAG 24 JULI 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. KORT VERHAAL, gebaseerd op ware, doch onbegrijpelijke feiten Requiem voor een reiziger Het was een merkwaardig samenraapsel, die vijfkoppige actiegroep van stadsbusgebruikers, waarvan ik lange tijd geleden deel heb uitgemaakt. De initiatiefnemer, die zelf vrijwel onmiddellijk is afgehaakt, had zomaar wat mensen benaderd: schrijvers van ingezonden brieven, bezoekers van inspraakavonden over openbaar vervoer, mensen die al in andere comités zaten. De taken in zo’n actiegroep-in-oprichting worden spontaan verdeeld, volgens de interesses van de leden. Degene die al het schrijfwerk denkt te gaan verrichten, en 75% van de overige daden, meldt zich als secretaris. Als voorzitter werpt de meest bloeddorstige vergadertijger zich op; het is niet zelden een drukbezet iemand die al deel uitmaakt van 9 andere besturen, actiegroepen en colleges, en op wie je dus niet erg hoeft te rekenen bij activiteiten. Er moet een penningmeester komen, en er blijven dan nog wat gewone leden over, die geen bijzondere taak hebben, en doorgaans ook niets uitvoeren. In ons stadsbuscomité hadden we er twee. Er was een onstuitbare praatvader, die beweerde, 35 jaar lang vervoersdeskundige geweest te zijn, maar in werkelijkheid al die tijd belast was met de uitvoering van gemeentelijke verkeerstellingen. De ander was een priester uit een klooster in de omgeving, die tenminste doorgaans zijn mond hield, en aan discussies over misstanden in het OV zelden meer bijdroeg dan een driftig: “wel sapristi!”. Dat ik het secretariaat op me nam, zal niemand verbazen die me kent, gezien het hierboven geschetste profiel. De man over wie dit verhaal gaat, zal ik maar even Hans noemen. Hij wilde wel als penningmeester functioneren, en opende een girorekening, waarop volgens mij nooit een hoger batig saldo dan tachtig gulden heeft gestaan. Veel anders dan die paar tientjes beheren, heeft Hans nooit gedaan. Verder had ik voornamelijk last van hem, maar - over de doden niets dan goeds - niet meer dan van de voorzitter, de geestelijke en die zwetskous. Hans was een gepensioneerd filosoof, een akelig precies mannetje. Hij stond erop, dat elke vergadering uitvoerig door mij werd genotuleerd (terwijl ik meende te kunnen volstaan met een puntsgewijze opsomming van taken, daar de meeste daarvan toch op mijn eigen bordje lagen). Vanzelfsprekend was hij altijd de enige die commentaar had op de notulen. Meestal stond de formulering hem niet aan; mijn verslagen waren een aaneenschakeling van melige, humoristisch bedoelde sp!tsvondigheden, waar hij liever een exacte, neutrale weergave van het besprokene gezien had. De discussie over de vaststelling van de notulen nam vaak bijna de halve vergadertijd in beslag. Hans raakte vervolgens altijd in aanvaring met de verkeersteller in ruste, die zomaar wat in het wilde weg zat te zwammen over wat hem toevallig inviel. “Wat heeft dit er nu in vredesnaam mee te maken?”, vroeg Hans dan vertwijfeld. Maar zelf hoorde hij zichzelf ook graag praten. Vooral over de TGV. In het begin van de jaren negentig was het een belangrijk discussiepunt: moest Nederland worden aangesloten op het Franse paradepaardje, het TGV-net? Velen die het OV kritisch volgden, waren er op tegen. Voor die flitstrein moest een aparte baan aangelegd worden, die miljarden guldens zou kosten. Dat geld zagen critici liever besteed aan uitbreiding van het binnenlandse spoorwegnet. Alle leden van ons actiecomité deelden dit afwijzende standpunt, behalve Hans. En er ging geen vergadering voorbij zonder dat hij een pleidooi hield voor het snelheidsmonster. Als uit zijn hoek “meneer de voorzitter” klonk (aan dat formalisme hield hij als enige de hand), dan wisten wij het al. Zelf had Hans in Frankrijk vaak met de TGV gereisd, en hij vertelde enthousiaste verhalen over de digitale snelheidsmeter, die je kon zien klimmen naar 300 km/uur, en over de afstanden, die wegvielen in dat grote land. Tegenstanders van de TGV verweet hij provincialisme. Tegen die diskwalificatie kwam dan weer protest van de overige aanwezigen (behalve natuurlijk de priester, die volhardde in zijn gebruikelijke zwijgen). Zo’n discussie, geenszins ter zake in een vergadering over stadsvervoer, duurde soms meer dan een uur. Ik haakte snel af, en zat op hete kolen: de avond was al bijna om, en ik wilde graag weten, wat voor huiswerk ik mee zou krijgen voor de komende maand. Smekende blikken wierp ik naar de voorzitter, die dat gepraat natuurlijk had moeten afhameren, maar in plaats daarvan zelf vol overgave aan de discussie deelnam. *** Langzamerhand begonnen de plannen voor opname van Nederland in het TGV-net vaste vormen aan te nemen. Binnen een paar jaar zou de TGV naar Amsterdam gaan rijden; over bestaand spoor en met matige snelheid. Er zou binnenkort een TGV-treinstel naar Nederland komen, voor een paar demonstratie- en proefritten. De dienstregeling daarvan werd zorgvuldig geheim gehouden. Rond die tijd ontbood Hans mij bij hem aan huis om enige toelichting te ontvangen op een concept-bezwaarschrift dat ik had geschreven. Hij kon op de volgende vergadering helaas niet aanwezig zijn, wegens een voorgenomen vakantie in Zuid-Frankrijk, waar hij met die TGV heen zou reizen, uiteraard. Hans woonde in een villadorp; op de fiets toog ik erheen. Ik had zwaar de pest in - wéér een avond kwijt! -, maar Hans was geen man tegen wie je ‘nee’ zei. De visite verliep, ondanks alles, nog redelijk genoeglijk. Hans liet me trots zijn nieuwe PC zien, aangedreven door een 486-chip - hij was de enige in mijn wijde kennissenkring die er al een bezat - en toverde fraaie fractals op het scherm. Dat was een hobby van hem. Zijn uiteenzetting over de wiskundige achtergronden van deze kleurspiralen was zo helder, dat zelfs ik hem nog redelijk kon volgen. Het was de laatste keer dat ik Hans gezien heb. Een week later bereikte mij het bericht van zijn dood. Hij was in zijn hotel aan de Rivièra getroffen door een hartinfarct. De uitvaart vond plaats op de algemene begraafplaats in zijn woonplaats, die gelegen is langs de spoorbaan. Natuurlijk was het voltallige, nu vierkoppige actiecomité aanwezig. De voorzitter schaarde zich in de aula onder de sprekers, en prees de moeite die Hans zich immer getroost had voor het openbaar vervoer. We begeleidden Hans naar zijn laatste rustplaats, en sloten ons aan bij een lange stoet achter de lijkbaar. Toen we ongeveer halverwege waren op weg van de aula naar het graf, klonk vanaf een spoorbaan een geraas dat ons, OV-kenners, wat ongewoon voorkwam. Onwillekeurig keken we op, en zie!:, daar reed die Franse TGV over de spoordijk, tijdens één van zijn proefritten. “De TGV!”, fluisterden we elkaar toe. “De TGV, waar Hans het altijd over had!”. Het leek alsof de flitstrein ons gezonden was door de Voorzienigheid, om hoogstpersoonlijk afscheid te nemen van zijn trouwste aanhanger in de lage landen. Ik geloof niet in zulke dingen, maar toch voer er een huivering door me heen. Ook op de gezichten van de andere leden, inclusief de priester, meende ik iets van schrik en ontzetting te bespeuren. Zo’n toeval, welke levensovertuiging je ook aanhangt, is iets van buiten de orde; angstwekkend en toch zo normaal. Het is een Wonder, zonder dat er iets bovennatuurlijks gebeurt; een Onmogelijkheid, terwijl toch niets voorvalt dat tegen de wetten der mechanica indruist. Je kijkt in de gapende muil van wist-je-maar-wat. Hans had het ons misschien kunnen uitleggen, maar hij was dood. Die trein, uitgerekend op dat moment: het is een geforceerd en volstrekt ongeloofwaardig slot van een verhaal, ál te toevallig. Ik zou het niet opgeschreven hebben als ik het niet met eigen ogen gezien had.
Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. |
Pasfoto:
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten.
REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Louter presentexemplaren (OV-reisverhaal) Zon, zeelucht en pointillisme op Walcheren - Zo 21.07.2002 De uitsmijter, door Fris Spr!ts Staatssecretaris Philomena Bijlhout blijkt tijdens decembermoorden lid te zijn geweest van Bouterse's militie BijlFout!! Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts. © 2002, Frans Mensonides, Leiden 30/170/302/27,5 |