Jaargang 5 Aflevering 35 VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2002
|
Deze column is afkomstig uit het archief van REFLEXXIONZZ! Klik hier voor de meest recente aflevering. Column Horror vacui
Er zijn drie principes die de zitplaatskeuze bepalen, in opklimmende volgorde van doorslaggevendheid:
(1) Gemak bij het verlaten van het voertuig. Ad 1 en 2. Mensen kiezen het liefst een handige en gunstige zitplek; het lijkt triviaal, maar het dient in het licht van deze studie toch luidkeels opgemerkt te worden. De meeste reizigers zitten graag aan een raam, en met hun neus in de rijrichting. Rokers kiezen gaarne roken; niet-rokers reizen over het algemeen niet-roken. Verder laten velen hun keuze bepalen door de uitstap-situatie. Dat merkte ik bijvoorbeeld in de tijd dat ik in Utrecht werkte, en elke dag de veel te volle trein van 17.38 naar Leiden nam. De achterste coupé stond en zat vol met reizigers naar Vleuten, die het station van die naam zo snel mogelijk wilden verlaten. Geslepen als ik ben, ging ik zelf altijd in die laatste wagon staan. Het ongerief van 6 minuten lang als haringen in een ton reizen, nam ik voor lief; na Vleuten kon ik altijd zitten. Ad 3. Het lijkt wel, alsof reizigers gedreven worden door een ‘horror vacui’, een afkeer van lege ruimten, die ze daarom zo snel mogelijk willen vullen. Zij gaan altijd zo verspreid mogelijk zitten. Ga het maar eens observeren in een bus, die vertrekt van het beginpunt. Stel: zelf ga je vlak tegenover de achterdeur zitten, links-midden dus; om makkelijk te kunnen uitstappen. Wedden, dat de tweede instapper dan rechts voorin gaat zitten, en de derde rechts achterin; zo ver mogelijk van je af? In trams, als ze tenminste een twee-plus-één opstelling hebben, raakt eerst de galerij der eenzamen bezet, vervolgens alle raamplaatsen van de dubbelzitsbankjes, en dan de gangplaatsen pas. IJzeren wetten, waarop maar één uitzondering bestaat: het “samen uit, samen thuis”-principe. Want: Ad 4 : Samenreizenden blijven vrijwel altijd bij elkaar, en deze regel is sterker dan alle anderen; dat was ik nog even vergeten. - - - - Laatst nam ik op Den Haag CS de Intercity naar Limburg. De treinen Den Haag CS - Heerlen / Venlo worden tegenwoordig gereden met oude, van Deutsche Bahn overgenomen rijtuigen, die heel aardig opgekalefaterd zijn. Ze bestaan uit coupés met zes zitplaatsen; drie tegenover drie; keurig gemoderniseerd, en voorzien van blauwe bekleding; een lust voor het oog, en een feest om ermee te reizen. Gehoor gevend aan regel 3 trachtte ik een lege coupé te vinden, om die te vullen met mezelf. Maar helaas: in het eerste rijtuig waren ze allemaal al bezet; elk met exact één persoon. Ik liep naar het tweede, maar daar idem dito. Al die mensen, elk in hun eigen hokje, probeerden zo nors mogelijk naar me te kijken, of pasten de struisvogelpolitiek toe (als ik nu maar strak naar buiten staar, dan bestáát die vent helemaal niet, en komt hij zeker mijn territorium niet binnen). Ik moest er wel om lachen; het leek wel of ik in een dierenwinkel langs de vogelkooien liep; iedereen gevangen achter zijn eigen tralies. Ik moest helemaal doorlopen tot buiten de overkapping om zo’n eigen hokje voor mezelf te vinden, minstens de 53ste coupé. Waarom had ik zoveel moeite gedaan voor die plek? Met bedroevend weinig resultaat bovendien, want reeds op Den Haag HS kwam een echtpaar mijn huisje binnen, schoorvoetend weliswaar, en beleefd groetend; met alle egards voor mij als bewoner van die ruimte, maar het gebeurde toch maar: vreemdelingen in mijn egelstelling! “Horror vacui”, ammenooitniet: mensen zijn gewoon doodsbang voor hun soortgenoten, en mijden elkaar zo veel mogelijk. Dat is heel de oorzaak van dat ingewikkelde gedoe, niets anders. Als socioloog kun je het bij zo’n constatering niet laten. Je moet ook nog uitpluizen of het verschijnsel algemeen geldig is, dan wel cultureel bepaald. Ik overweeg, een fikse reissubsidie aan te vragen bij het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen en mijn onderzoek onder minstens 15 volkeren binnen en buiten Europa te herhalen. Tot ziens Nederland, tot over heel lang! Frans Mensonides
Komende maandag weer een OV-reisverhaal in REFLEXXIONZZ! Aflevering gemist? Kijk in het overzicht van recente REFLEXXIONZZ! in de rechterkolom. Daar is ook te zien: de uitsmijter van Fris Spr!ts. |
Pasfoto:
 foto: Wim Scherpenisse Colofon
REFLEXXIONZZ! biedt columns over openbaar vervoer en andere onderwerpen, reisverslagen, korte verhalen en geen gedichten.
REFLEXXIONZZ! maakt deel uit van de opgeheven site De digitale reiziger, waarvan het archief nog toegang verleent tot alle tussen 1996 en 2001 verschenen artikelen. Wie op de hoogte gehouden wil worden van alle updates, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief Reiziger. Op- of aanmerkingen, opbouwende of afbrekende kritiek, benevens suggesties zijn welkom in mijn brievenbus. Vrijwel alle brieven worden door mij beantwoord, zij het meestal niet per kerende post. Overzicht meest recente REFLEXXIONZZ!
Luidste stemmen gelden Leefbaar Rotterdam blundert met trampluslijn naar Carnisselanden - Di 27.08.2002 De uitsmijter, door Fris Spr!ts Kabinet Bak Ellende wil flink bezuinigen op stads- en streekvervoer In plaats dat ze nou eens in de BUS blazen! Ha, ha, hi, hi, ho, ho: allemaal even lachen om alweer zo'n flauwe, smakeloze woord-bak van Hollands kortste en kleinste columnist, ingehuurd van de goedkoopste krant van ons land: uw aller Fris Spr!ts.
© 2002, Frans Mensonides, Leiden 35/184/316/47,6 |