Drie maal RR (Randstadrail). Ik ging jaren na dato
toch nog helemaal
door tot de Javalaan in de wijk Zoetermeer Oosterheem. Verder dwaalde
ik in de
avondschemering rond in de buurt van het in 2012 te openen station
Bleizo
(Bleiswijk – Zoetermeer), dat een knooppunt gaat worden van trein,
Randstadrail
en ZoRo-bus (Zoetermeer-Rodenrijs), en nog veel meer dan dat. Ten
slotte
belandde ik tegen mijn bedoeling in Gouda, waar ik de Zoetermeerlijn
kon
koppelen aan de RGL, althans in gedachten (RijnGouweLijn; al die
afkortingen
ook, altijd!) Dat alles gebeurde op zaterdag 26 november 2011.
Dit is deel 12 van de
reeks ‘Randstadrail rijdt!’, die al loopt sinds 2006. Een overzicht van
alle
genummerde en ongenummerde eerdere afleveringen vind je aan de voet van
dit
document.
Laatst viel me ineens in dat ik nog
nooit een voet had gezet
op het eindstation / de eindhalte van RR4 (Den Haag Uithof – Zoetermeer
Oosterheem): Javalaan.
In 2007, toen de
vaak deraillerende Randstadrailen ons langdurig bezighielden, was het
station
nog niet bereikbaar, en werd je er op de voorlaatste halte, Oosterheem,
uitgebonjourd.
Daarna: eigenlijk finaal vergeten.
Een aardige klus voor een
zaterdagmiddag met redelijk, zij het wat vlagerig, herfstweer. Camera
gepakt,
bus 32 genomen op de Lammenschansweg, en koers gezet naar Centrum West.
Ik heb een wat problematische relatie
met Randstadrail (en
in wezen ook met Zoetermeer). Al schrijf ik er vaak over, echt verliefd
worden
op RR doe ik niet.
Op zijn beurt schijnt Randstadrail mij ook niet te mogen. Als ik eens wil instappen voor een rit is hij doorgaans net weg (te vroeg), vertraagd, onderhevig aan kluitjesvorming (drie achter elkaar, na lang wachten), mudvol of gestremd. Op deze zaterdag is het laatste het geval; dat heb ík weer! Er is een Randstadrailvoertuig gestrand op station Centrum West; op het spoor richting Den Haag. Mannen met gele hesjes staan ongeïnspireerd te klooien aan de stroomafnemer, in plaats dat het ding wordt weggesleept naar een opstelterrein.
Hoe lost men dit op? Lijn RR4 is uit de koers genomen. Naar
Den Haag kun je komen met lijn RR3 (Zoetermeer Centrum West – Den Haag
Loosduinen) die de ‘krakeling’ door Zoetermeer deze keer alleen linksom
berijdt, en dan blijkbaar geen last heeft van de gestrande tram. In
Oosterheem
kun je voorshands helemaal niet komen.
Het perron loopt vol met mensen die
er toch heen willen. Na
enige verwarring komt een reiziger melden, dat we mee moeten rijden met
lijn
RR3 en op Seghwaert over moeten stappen op een pendeltje naar
Oosterheem. ‘D’r
staan op het voorplein tien HTM-lui dat aan iedereen te vertellen, dus
ik zeg:
“gaat dat dan ook effe op het perron zeggen, dan weten ze het daar
ook!” Zegt
die lul: “ga het zelf maar zeggen, ik heb geen instructie om op het
perron te
gaan staan”. Wat een waardeloze kuttent is dat HTM toch!’
Goed, ik volg het doorgegeven advies,
en beland toch nog op
de Javalaan. Het gaat gepaard met lang stilstaan en een vertraging van
in
totaal een half uur. Is en blijft RaRail nou een klotesysteem, net als
in de
beginjaren, of is dat nou net alleen als ík me op een halteperron
vertoon?
Maar over de prijs wil ik me niet
beklagen; het ritje tot
Seghwaert kost me, na nog geldige overstap vanuit de bus, exact 0 cent;
voor
het pendelritje naar Javalaan chip ik 11 cent voor 3 kilometer;
concurrerende
prijzen.
Het tegenwoordig al circa 20.000
inwoners tellende
Oosterheem kent nog altijd geen permanent winkelcentrum, maar moet het
net als
in 2007 nog steeds doen met een soort barakken ten noorden van station
/ halte
Oosterheem. Aan de andere kant van het spoor verrijst iets groots en
hoogs, met
op de parterre zo te zien een definitief winkelcentrum dat deze wijk
echt een
hart zal moeten geven.
Station Javalaan verschilt niet
opmerkelijk veel van
de andere twee stations in Oosterheem. Als
je circa 5 meter naar beneden bent gewandeld, sta je op het maaiveld
van niet
de meest onaangename wijk van Zoetermeer, met een afwisseling van lage,
hoge en
zeer hoge woningen. Ja, op straathoeken waaien de tanden me bijna uit
de mond,
maar dat ligt aan het seizoen en aan de dunne sprietboompjes die nog
weinig
wind tegenhouden. ’t Kan er hier toch wel mee door, en als je er genoeg
van
hebt, zit je dank zij de Randstadrail in 10 minuten in het Stadshart en
binnen
een half uur in bruisend Den Haag.
De wijk wordt aan de oostkant afgesloten door de vaak in het nieuws zijnde HSL-baan Schiphol – Rotterdam, waar ik een Thalys overheen zie snellen – te snel voorbij om nog op de plaat te zetten. Ander OV is hier niet; de oosterflank van Oosterheem kent geen busvervoer – maar gelukkig ook geen verschrikkelijk grote loopafstanden naar de RR-haltes.
De doortrekking van
Randstadrail naar Bleizo (bruine
stippellijn). De rode lijn: de omzwervingen van een digitale reiziger
op een zaterdagmiddag in de schemering.
Javalaan is ook nog niet het eindpunt. Daarvoorbij is
onlangs een opstel-emplacementje aangelegd. ’s Avonds laat en aan het
eind van
de spits kunnen de lightrailvoertuigen hier geparkeerd worden, zodat ze
niet leeg
terug hoeven te rijden naar de opstelsporen bij Forepark.
Verder is er een verlenging van ongeveer 2000 meter in aanleg naar het in december 2012 te openen station BleiZo aan de spoorlijn Den Haag – Utrecht. Bleizo is de werktitel van het project, die staat voor Bleiswijk – Zoetermeer. Of de Bleiswijkers wel zo blij zullen zijn met dat station, is de vraag; het ligt zo’n kilometer of 3 buiten de bebouwde kom te midden van een uitgebreid bedrijventerrein.
Maar station Bleizo is niet zozeer
bedoeld voor de
Bleiswijkers (die ik in de zomer van 2010 bezocht);
Bleizo zal vooral Bleizo
ontsluiten. Bleizo is meer dan een OV-knooppunt, het is: nog meer
bedrijventerrein (Greentech Business Park) dan er al is, nog meer
recreatieterrein dan er al ligt (Leisure Park) en een Podium waar werk
en
vrijetijd elkaar ontmoeten op het kruispunt der vier winderige
windstreken. Het
kan allemaal niet op, als je de site bekijkt. Alsof het geen crisis is!
Ze
moeten al die nieuwe terreinen en kantoren nog maar zien te verhuren,
en de
hotelkamers van Podium ook.
Dit stuk Zoetermeer bestaat uit doorgaande autowegen die
grote rechthoeken en trapezia uit de polder hebben gesneden. De wijken
en
bedrijventerreinen zijn er door ingesloten. Ik heb een rechthoekige
rondwandeling
uitgezet door dit stuk stadsrand, maar ben er niet zeker van of ik de
wandeling
kan ronden. Vaak stuit je, in zo’n habitat der vierwielers, op hekken
die de
tweevoeter de toegang beletten en borden die hem de doortocht
ontzeggen.
Langs de Australiëweg is een grote
waterplas waaromheen het
Heempark Oosterheem aangelegd zal worden. Daarachter zie ik de
silhouetten van
de hoge flats bij het toekomstige winkelcentrum, en die van de nog
hogere hijskranen.
Een ziekenwagen krijst langs met huilende sirene, tot verhoging van de
stemming.
Ik sla linksaf langs de Oostweg, naar
het Van Tuyllpark, een
sport- en wandelpark dat aan de andere kant een Randstadrailhalte zal
krijgen.
Verderop beland ik opeens op een beboomd pad langs een plas en aan de
voet van
het wegtalud. Het verkeersgedruis verstomt als bij toverslag; ik kon me
gemakkelijk in een plattelandsdorp wanen.
Ook aan dit pad komt een spoedig
einde. Wederom sla ik linksaf
en neem het fietspad langs Siemens en het industrieterrein Brinkhage.
Ik verwacht
hier op zijn minst wel één selfstorage, en zie meteen ook al dat
vuurtorentje
van Shurgard als baken. Hier wandel ik parallel aan de spoorbaan en de
A12, die
een paarhonderd meter zuidelijker lopen.
Bleizo bestaat voorshands alleen uit
een brievenbus. De
locatie van het nieuwe station is voor zover ik weet vanaf deze kant
niet
bereikbaar voor voetgangers. Ik zal het moeten spelen via
bedrijventerrein
Lansinghage, maar dat doe ik een andere keer wel.
BleiZo zal tevens een halte worden op
de ZoRo-bus van
Zoetermeer Centrum West naar RR-halte Rodenrijs. Jawel, dit project
gaat nu, na
talloze malen uitstel, echt door. Van de zomer is de spade de grond
ingegaan
voor de busbaan van 7 kilometer langs de HSL-route, tussen
Bergschenhoek en
Berkel in. De baan staat op DIT kaartje met een dun rood
lijntje ingetekend en
eindigt abrupt in het kassengebied onder Zoetermeer. Daarvandaan zal de
ZoRo-bus
via de bestaande weginfrastructuur verder rijden naar Centrum West.
Ik heb die ZoRo –bus al vaker een
gemiste kans genoemd;
natuurlijk hadden ze de Randstadraillijn van Javalaan via BleiZo
helemaal verder
moeten doortrekken tot Rodenrijs, zodat er een rechtstreekse
railverbinding
Zoetermeer – Rotterdam tot stand had kunnen komen. Nog steeds moet je
straks
overstappen tussen de grootste en de derde stad van Zuid-Holland.
Maar er is welbeschouwd nóg een kans
gemist. De HSL-baan
loopt hier 400 meter ten oosten van het viaduct van Randstadrail, waar
ik
daarnet onderdoor ben gelopen. Als je die twee nou eens had gebundeld.
Dan
hadden de HST’s, die toch al lang tot simpele Intercity’s zijn
verworden, op
station Bleizo mooi een overstap kunnen bieden op de Randstadrail en de
stoptrein naar Den Haag. Dan had Haaglanden ook zijn felbegeerde
HST-station
gehad. Bleizo – Paris Nord, zonder overstappen! ‘La gare Blaiseau /
Haguelande!’
Die Fransen bouwen wel TGV-stations op raardere plekken!
Maar dat zijn gedane zaken die geen
keer nemen. Ik loop over
het bedrijventerrein Prisma met de Randstadrailbaan-in-wording aan mijn
linkerhand. Hier moet ergens halte Van Tuyllpark komen. Op dit
schemerige en
wat lege bedrijventerrein is verder werkelijk geen sterveling te
bekennen, noch
te voet, noch te fiets, nog te auto. Dat terwijl hier ook dingen te
koop zijn,
zoals auto’s bij SennaCars, dat wonderlijk genoeg is genoemd naar een
verongelukte coureur.
En dan stuit ik toch nog op de al
gevreesde barrière. De weg
terug naar de Javalaan is afgesloten voor alle verkeer. Ik moet nu een
grote
slinger maken, onder de HSL door, een ongewisse route tegemoet in een
gebied
waar het licht snel wijkt. Wel een naam die ik herken: de
Klapachterweg. In
mijn Wanderjahre placht ik wijde fietstochten in de omgeving te maken.
Toen
reed ik hier wel eens. Ik heb die aparte naam onthouden. Indertijd lag
hij in
tuindersgebied, als mijn geheugen me niet
bedriegt. Maar dat is een jaar of 30 geleden.
Toch nog menselijke aanwezigheid.
Vliegeraars maken op een
braakliggend landje gebruik van de overvloedig aanwezige wind.
Misschien kan ik
ze vragen hoe ik weer in de bewoonde wereld kom, en als ik heel
ongelukkig
kijk, een lift versieren; ze zullen hier vast na donker niet blijven
staan.
Maar dan ineens, als een oase in de
woestijn, een bushalte.
Maak je nou niet blij met een dode bus, houd ik mezelf voor; hier rijden vast alleen
spitsdiensten, en
niets in het weekend. Maar nee, over 12 minuten zal bus 177 (Zoetermeer
–
Gouda) hier stoppen.
Ik neem plaats in de abri en zie even
later nog twee onwaarschijnlijker
figuren dan ikzelf rondwaren in de deemstering:
twee amazones die respectievelijk een ezel en een paard
aan de leidsel
hebben. Ze beantwoorden mijn groet node en lopen stuurs kijkend door
naast hun
rijdieren. Ik zou zelf op zo’n beestje zijn gaan zitten, als ik er een
bezat.
De bus komt eraan in de verte,
verdwijnt langdurig uit zicht,
maakt blijkbaar een rare omweg, maar duikt dan toch nog op bij mijn
abri, net
op het moment dat ik aan hem ga wanhopen. Hij staat hier met zijn neus
in de
richting Zoetermeer, maar heeft toch Gouda als eindbestemming, met
kronkels via
Moerkapelle en Zevenhuizen. Dit zijn twee authentiek-Zuid-Hollandse
dorpen, met
kassen en met smalle bruggetjes over een vaart. Ook die dorpen ken ik
nog van
die fietsescapades.
Het was helemaal niet mijn bedoeling
om in Gouda te
belanden, maar nu ik er toch ben, kan ik mooi een punt scoren over de
RijnGouweLijn.
Even een bruggetje leggen tussen RR en RGL, waar een echte
railverbinding nog
heel ver weg is.
Ik schreef afgelopen voorjaar in FHM’s
dat het nieuwe
provinciebestuur de RGL voortvarend had uitgekleed tot een financieel
behapbare
railverbinding in kwartierdienst tussen Gouda en Leiden Centraal, en
een
HOV-bus daarvandaan naar de kust.
Die voortvarendheid is er inmiddels
wel af; in acht maanden
tijd is er niets officieels meer over medegedeeld. Maar er zijn wel
angstwekkende dingen over uitgelekt. Het laatste gerucht luidt dat de
RGL toch
een tram zal gaan worden, en geen light-train, in halfuursdienst zal
gaan
rijden en niet om het kwartier, en het pas aangelegde station Boskoop
Snijdel (twee
maanden geleden door mij gefotografeerd)
doodleuk met 80 km/uur zal
voorbijrijden.
Erger nog: de RGL komt toch door het
centrum van Leiden,
hoewel vrijwel niemand hem daar wil hebben, en nog erger: op de
Breestraat,
waar hij over enkelsporige trajecten zal moeten rijden. Dit alles voor
de
toekomstvastheid, om koppelingen met Randstadrail mogelijk te maken.
En daarmee hebben we het bruggetje
geslagen. Hoe kunnen
RaRail en RGL aaneengesmeed worden? Wel, op twee manieren. Er kan een
stuk
spoor aangelegd worden van Zoetermeer naar Leiden, langs Stompwijk en
Zoeterwoude Dorp, ongeveer via de route van de huidige snelbus 206. En
HTM-lijn
2 kan doorgetrokken worden van Leidschendam via Voorschoten naar
Leiden.
Natuurlijk kun je het ook allebei doen. Dan hebben we straks drie
lijnen door
de Breestraat: Gouda – Leiden, Den Haag – Leidschendam – Leiden en
Zoetermeer
–Leiden. Stel dat ze alle drie in de spits om de 7,5 minuten rijden,
dan hebben
we per uur 48 trams over een enkelsporig traject. Toekomstvast…
Onnodig te zeggen dat in de
uitgelekte plannen het
overstappunt tussen rail en bus niet komt te liggen op het OV-knooppunt
Leiden
Centraal, maar bij het transferium A44, op een plek die verder alleen
per auto
bereikbaar is.
Als de magistraten na bijna 25 jaar
discussie over de RGL
niets beters weten te bedenken dan dit, zou dat een ongekend schandaal
zijn.
Maar laten we afwachten waarmee ze uiteindelijk voor de dag komen;
misschien
hebben we het zotste plan nog niet gehoord, en bewaren ze dat tot het
laatste.
Frans Mensonides
9 december 2011
Er geweest: zaterdag 26 november 2011
Meer over Randstadrail:
Deel 11: Aantakken met Qbuzz; Bleiswijk (augustus 2010) - Deel 10: Statenwegtunnel in gebruik: Vivat Hofpleinlijn! (augustus 2010) - Deel 9: (Geen) afscheid van station Rotterdam Hofplein (juli 2010) - Deel 8: Zuidwaarts Randstadrail op koers? (Berkel-Westpolder, Qbuzz; februari 2009) - Deel :7 Krakkemikkige Krakeling (november 2007) -Deel 6: Randstadrail; the movie (oktober 2007) - Forepark: geen bloemen. geen toespraken (september 2007) - Deel 5: Geen pgimeuâh, geen wissel-èzâh: RR 4 naar De Uithof (juni 2007) - Deel 4: In elleke boch´ gaat-ie op z´n zèkant legge; RR 3 naar Loosduinen (maart 2007) - Deel 3: We hebben weer stroom! Erasmuslijn Rotterdam - Den Haag CS (november 2006) - Deel 2: TRAMmelant is het handelsmerk; RR4, Oosterheem - Monstersestraat (november 2006) - Deel 1: Een nieuwe reisstijl: kruipen van Hofplein naar Nootdorp (september 2006) - Deel 0: Diep beschamend! (uitstel opening Randstadrail; september 2006) - Kattenrug op krakeling? Ombouw Hofplein- en Zoetermeerlijn (juli 2006)
© Frans Mensonides, Leiden, 2011.