Uit de oude modem (15): Mannen van 45 (2002)


Binnenkort vier ik mijn 57ste verjaardag en de 17e van mijn website, die – onder verschillende namen en op verschillende domeinen – al die tijd aanwezig is geweest op het WWW. Elf jaar geleden schreef ik ter gelegenheid van de 46ste, respectievelijk 6e verjaardag voor de rubriek REFLEXXIONZZ! het drieluik ‘Mannen van 45’, dat ik nu uit de archieven heb gevist voor deze rubriek ‘Uit de oude modem’.

Ik had toen een jaar lang ervaring opgedaan met 45 zijn. Diverse mannen in mijn omgeving waren ook rond de 45. Ook hun wederwaardigheden heb ik verwerkt in de stukjes. Ik begon er diverse trends in te zien. Sommige mannen van 45 waren nog beklagenswaardiger dan ik, al beseften ze het zelf niet.

Bijvoorbeeld de minor poet Daan Droevendael, die ik toen nog als vriend beschouwde. Hij had genoeg van zijn concubine, stortte zich met enthousiasme in andere verhoudingen, en bezocht regelmatig hoeren en snoeren, of ontbood ze aan huis. Behalve tot minor poems leverden deze escapades hem ook inspiratie tot proza. Wekelijks verhaalde hij me per email met veel bravoure over zijn seksuele avonturen, waarbij geen enkel weerzinwekkend detail onvermeld bleef.

Zielig eigenlijk, zoals alle mannen van 45 vaak wel een beetje zielig zijn. Maar mijn veronderstelling dat het daarna allemaal beter zou worden, klopte ook niet. Ik merk er in ieder geval nog niet veel van.

Anyway: hier is het stukje van weleer.

Frans Mensonides
27 oktober 2013

 

Mannen van 45 (1)

(min of meer in de stijl van het tijdschrift MAD, maar dan zonder leuke plaatjes, die je er in sommige gevallen gemakkelijk bij kunt denken)

Je beseft dat je een man van 45 bent, als …

… de mensen steeds vaker beweren, dat je in elk opzicht meer en meer op je vader gaat lijken;
… twee keer per maand zo langzamerhand ook wel genoeg is;
… je ergens vaag het idee krijgt dat je nu eindelijk volwassen gaat worden;
… je nog best evenveel zou kunnen als 15 jaar geleden, als je maar niet altijd zo moe was;
… je de tol gaat betalen, waar je gehoopt had dat je de vruchten zou gaan plukken;
… je steeds vaker trots bent op wat je nog kunt;
… je de jaren tot je VUT gaat aftellen (en hoopt dat je het nog haalt);
… de meisjes, waarop je valt, in toenemende mate wel je dochter hadden kunnen zijn;
… je tweede jeugd voorbij is en je nog niet toe bent aan je derde;
… je nog zelden deelneemt aan wedstrijden wie het verst kan pissen;
… je als een berg opziet tegen de rest van je leven;
… je 15 jaar geleden mannen van 45 stokoud vond;
… je vindt dat je het allemaal anders had moeten aanpakken;
… je vraagt, waar de jaren gebleven zijn, en je plannen, en je idealen;
… je steeds vaker terugdenkt aan je grootouders;
… je jezelf dikwijls betrapt op uitdrukkingen als “toen ik nog een jonge vent was”;
… je denkt dat er steeds meer jonge mensen bijkomen, en je je afvraagt waar ze allemaal vandaan komen, en hoe het komt dat ze al maar jonger worden;
… je ontdekt hebt, dat de meeste veranderingen toch neerkomen op meer-van-hetzelfde en niets-nieuws-onder-de-zon;
… het met je vrienden (die ook zo om en debij 45 zijn) ook sukkelen is;
… je weinig behoefte meer hebt, de wereld, de maatschappij of wat dan ook te verbeteren, en jezelf al helemaal niet;
… de top 40 van deze week je voorkomt als een onverdraaglijke, vormeloze brei geluid (behalve dan natuurlijk die cover van die Blondie-hit uit 1979);
… heel veel dingen voor jou eigenlijk niet zo verschrikkelijk broodnodig meer hoeven;
… de medische encyclopedie geen Ver van mijn bed-show meer is;
… je je met schrik realiseert dat je over 5 jaar 50 bent, over 15 jaar 60 en over 45 jaar 90;
… het lichaamsvet zich nu definitief heeft genesteld op de verkeerde plaatsen;
… je je voorneemt nu eindelijk dat donorcodicil eens in te vullen, omdat het over 5 jaar niet meer hoeft, daar dan niemand jouw aftandse organen nog wil hebben;
… je je tandarts steeds vaker ziet, en je kapper nog slechts sporadisch;
… je je om dit alles nog drukmaakt, en er nog niet helemaal voor afgestompt bent;
… een jaar in jouw gevoel nog maar 8 maanden duurt;
… je moeder volgend jaar al 75 wordt;
… je ineens op de kalender ziet dat je 46ste verjaardag er al weer zit aan te komen.

  

Mannen van 45 (2) - Onderpresteren

Deze herfst vier ik een jubileum: 40 jaar lang onderpresteren. 40 jaar? Ja: ik hoop op de verschijningsdatum van dit magazine de leeftijd van 46 te bereiken, en ik ga ervan uit, dat een mens als zuigeling, peuter of kleuter alleen maar hoeft te spelen, en niet te presteren. De prestatiedwang komt pas in je leven in het jaar dat je je zesde verjaardag viert, en naar de lagere school gaat.

40 jaar. Op zichzelf vind ik dat al een prestatie, zo’n lange tijd mijn licht onder de korenmaat te laten schijnen. Alle reden om er even bij stil te staan (alsof ik ooit iets anders gedaan heb).

De onderwijzer van de vierde klas schreef het al met vette rode halen op een ruïneus kerstrapport: “Frans kan beter, maar is veels [sic] te slordig.” Ik ben dat jaar nog voorwaardelijk bevorderd. Maar op de middelbare school ben ik volkomen gesjeesd, hetgeen niet zozeer was te wijten aan te weinig uitvoeren, als wel aan helemaal niets uitvoeren.

“Zonde dat iemand met jouw verstand niet meer weet te bereiken”, zei me enkele jaren later de afdelingschef op kantoor. Het was tijdens een personeelsbeoordelingsgesprek, waarbij hij verder niet veel bezwaren tegen me kon inbrengen: ik was altijd aanwezig als ik aanwezig moest zijn, en daar nietsdoen me ernstiger verveelde dan werken, pakte ik vaak nog flink aan, ook. Diezelfde chef heeft mijn doorstroming naar een minder lichte functie overigens een hele tijd tegengehouden, omdat hij het niet kon verkopen aan een aantal jaloerse collega’s op de afdeling, die hun koperen jubileum in onderprestatie al achter de rug hadden.

Tot mijn 30ste vond ik het volslagen onzinnig, ambities te koesteren om iets te bereiken in de wereld; sedert mijn 40ste, een reeks ontluisterende ervaringen rijker, weet ik dat ik indertijd gelijk had in mijn jeugdige bezonnenheid.

En nu? Ik doe in grote lijnen nog hetzelfde werk als onder die chef die mijn talent als onderpresteerder ontdekt heeft. Mijn studie Nederlands is momenteel bezig te ontaarden in een tienjarenplan. Geen idee hoe dat alles komt; lui ben ik niet, daar ligt het niet aan. Ik heb toch ook in nog geen half jaar tijd ruim 50 columns volgeschreven; deze hier zit ik zelfs om kwart over zeven in de morgen al te typen.

Zelf houd ik me altijd voor, dat ik een generalist ben. Ik kan van alles, maar nixx echt goed. Ik heb geen roeping, of althans maar heel kort, tot ik iets anders hoor, dat harder roept.

“Je bent gewoon te over-perfectionistisch”, zei onlangs een vriendelijk iemand tegen me, die het goed met me voorhad, “op die manier krijg je nooit eens wat af”. Mijn gezicht klaarde op. Zo had ik het nog nooit bekeken. Ik geloof niet dat het waar is, maar een bruikbaar excuus is het in ieder geval wel.

En verder? Een lintje kun je bij mijn weten niet krijgen voor een jubileum in onderprestatie (tenzij je je tijd hebt uitgezeten op een ministerie of in de diplomatieke dienst), dus speld ik me dat zelf maar op de revers; bij dezen.

 

Mannen van 45 (3) - Een vergeten minderheidsgroep

 Uit recente onderzoekingen is gebleken [altijd een goede openingszet voor een serieus stukkie], dat mannen van rond de 45 behoren tot de meest beklagenswaardige wezens die onze aardbodem draagt. Laat ik er niet te zeer over uitweiden; de opsomming van leed in deel 1 van deze reeks gestapelde columns, gebaseerd op eigen ervaringen en die van geslachts- en leeftijdgenoten, volstaat wel.

Waar “mannen” staat, kan vaak ook “vrouwen” gelezen worden. Deze column gaat echter alleen over mannen. Het is me namelijk duidelijk geworden, dat de treurnis van de middelbare man schromelijk onderschat wordt. De vrouwelijke overgang is een algeheel erkend leed, maar de mannelijke “penopauze” (het woord alleen al!) kan bij iedereen die toevallig geen man van rond de 45 is, alleen maar een meewarig lachje opwekken, alsof het alleen om dat wormvormig aanhangsel zou gaan, dat bovendien bij velen nog tot op hoge leeftijd blijft functioneren.

Wij mannen van in de veertig vormen een vergeten groep. Er worden bijvoorbeeld nooit liedjes over ons gemaakt. Ik herinner me “meisjes van 13, net d’rtussenin”; was het Paul van Vliet niet die het zong? Zulke vertederende ballades hoor je nooit over mannen van 45, hoewel ook wij altijd tussen twee stoelen zitten, zo niet tussen Scylla en Charibdis. De tweede helft van ons leven is al weer voor ruim een kwart voorbij, we zijn niet jong meer, maar om de duvel nog niet oud!; we zitten in een bang niemandsland. De balans is nog niet opgemaakt, maar de rekeningen uit het verleden drukken er al zwaar op. Ouders gaan dood; kinderen gaan het huis uit of trekken zich niets meer van ons aan; zelf behoren we tot de verloren en vergeten generatie daartussen in.

En er is ook geen enkele sector in de veelgeprezen Zorg die zich over onze bevolkingsgroep ontfermt. De gelden op de begroting lijken geheel ten goede te komen aan jongeren en ouderen, maar nooit aan wat halverwege zit. Ooit gehoord van: randgroep-middelbaren? Probleem-middelbaren? Hang-middelbaren? Middelbaren-integratie? Sociëteiten voor middelbaren? (die voor jongeren en bejaarden krijgen honderden miljoenen euro’s per jaar, maar wie richt de eerste soos op voor heren van rond de 45?) En is er hier in de stad ergens een middelbaren-consultatiebureau? Wie organiseert middagen met middelbaren-gymnastiek? Waar staat het HALT-bureau voor middelbare vandalen? Moeten we dan wachten tot we “Senior” zijn, voordat we weer eens ergens voor in aanmerking komen??

Er is ook in ons demissionaire kabinet geen staatssecretaris voor middelbare mannen-emancipatie. Geen enkele van de duizenden wethouders in ons land heeft middelbare mannen in zijn of haar portefeuille. Ik kom vaak in gemeentelijke archiefbewaarplaatsen, maar ben er nog nooit een dossier tegengekomen, getiteld: “Intergemeentelijk middelbare mannenbeleid; Ambtelijk vooroverleg”. En je beseft niet half, over hoeveel onderwerpen er in ons land ambtelijk vooroverleg gepleegd wordt; je wilt het vermoedelijk niet eens exact weten!

Vanwaar die geringe belangstelling van beleidsmakers en bestuurders voor de middelbare man? Ik denk, dat het er iets mee te maken heeft, dat velen van hen zelf een middelbare man zijn. En vooral middelbare macht-mannen blijven graag tot het einde toe volharden dat er niets met hun aan de hand is; dat zij geen hulp nodig hebben.

Dat is het deerniswekkende van onze minderheidsgroep; misschien hebben wij het wel aan onszelf te wijten dat niemand zich om ons bekommert, terwijl wij het nadir, het absolute dieptepunt van ons leven beleven.

Maar er gloort hoop. Uit het eerder geciteerde onderzoek blijkt ook, dat oudere mannen, die dus hun middelbare leeftijd achter de rug hebben, steeds gelukkiger worden. Met mannen van in de 50 gaat het beter dan die in de 40; mannen van in de 60 zijn weer gelukkiger dan die van in de 50. Hoe minder van het leven er nog resteert, hoe leuker het wordt.

Dus: kop op, mannenbroeders; wie weet wat er nog mogelijk is! In de hoop, jullie toch nog een hart onder de riem gestoken te hebben, tekent uw dienaar,

Frans Mensonides
4 november 2002



Eerder verschenen in deze reeks:

Deel 0: Gecensureerd: aan het ziekbed van een wethouder (1998, 2001) - 15 jaar thuispagina
Deel 1: Nunc est bulborum; langs de Geestlijn (2003)
Deel 2: Opkomst en ondergang van Lovers Rail (1996-1998)
Deel 3: Twee (mis)managersportretten: Zich installeren (2002) en Wereld op Wielen (2000)
Deel 4: Spoorrampjaar 2001 
Deel 5: Het hoofdstuk Horeca: een paar eet- en drinkervaringen (1999, 2000)
Deel 6: Start van Syntus (1999)
Deel 7: Langs Lange Lijnen: Emmen - Groningen, met toegift in Beijum (1998)
Deel 8: Stadsdienst Alkmaar op de digitale snelweg (1997)
Deel 9: Bahn en Kerstmarkten in het Ruhrgebiet (1998, 1999)
Deel 10: The Lotus Man en andere ICT-treurnis (1999-2003)
Deel 11: Het aller, allerbeste uit Langs Lange Lijnen (voorjaar 1998)
Deel 12: Treinreizgerstypen (1998-2000)
Deel 13: Vier uit 'twee; verhalen uit REFLEXXIONZZ! (2002)
Deel 14: Lange Lijn langs de Lek (1998; met foto's uit 2013)





© Frans Mensonides, Leiden, 2013.