Dat waag ik erop: dit jaaroverzicht van OV-foto’s alvast publiceren
op 30 december. Ik ga er niet vanuit dat ik nou net uitgerekend vandaag of
morgen een top-OV-foto schiet. Maar mocht dat toch het geval zijn, dan
postdateer ik hem wel op 1 januari 2013, en zet hem gewoon in het overzicht van
2013.
Dit jaar nam ik een dikke 3500 foto’s. Op ongeveer de helft
daarvan staat een openbaar vervoertuig afgebeeld, of in ieder geval iets wat
met OV te maken heeft. Misschien haalde zo’n 30% van die foto-overvloed mijn
website, in grootte variërend van schermbrede panoramafoto tot onderdeeltje van
een collage.
Uit die foto’s stelde ik dit jaaroverzicht samen. Zonder al
te veel systeem; ik nam gewoon de plaatjes die me opvielen bij het doorbladeren
van dat enorme album, of waarover een verhaal valt te vertellen dat nog niet
verteld is op deze site. Het zijn misschien niet altijd de beste foto’s; niet
de foto’s waarvan een lezer mij laatst schreef dat hij ze wel als achtergrond
gebruikte op zijn desktop (zeer vereerd!)
Hieronder volgen ze. Sommige foto's kun je schermbreed op je scherm krijgen door ze aan te klikken. Anderen weer niet. De weg wijst zich vanzelf.
Het jaaroverzicht van niet-OV-foto’s verschijnt volgende week.
Dat schreef ik vorig jaar geloof ik ook al: neem je bussen (bijna)
en face, en liefst een beetje schuin
van beneden naar omhoog, dan worden ze des te indrukwekkender, als aanstormende
briesende stieren. Hier een bus van het R-net, dat afgelopen winter onderwerp
was van een serie op mijn site.
Een nieuw station, zoals hier Westervoort, trekt nou
eenmaal hobbyfotografen aan. Van de meester lijkt zich desondanks een lichte
verbijstering meester te maken, dat hij op De digitale reiziger komt.
Deze nog geen jaar oude foto is ook alweer historisch, in
die zin dat Syntus van de spoorlijn Arnhem – Winterswijk – Zutphen is verdreven
door Arriva, de mega-slokop in OV-land, die beter is in het veroveren van
concessies dan in het exploiteren ervan.
De vaderlandse spoorsector wist dit jaar zijn positie als nationaal
lachertje te consolideren en zelfs nog uit te bouwen, onder meer met
preventieve ruiming van treinen zodra er vijf sneeuwvlokjes dreigden te vallen,
en met de recente tragikomedie rond de Fyra’s naar Brussel. Neemt niet weg dat
deze sector vele werknemers telt die dagelijks hun stinkende individuele best
doen om iets van hun werk te maken. Deze geeljas op Leiden Centraal worstelt
zichtbaar met een technisch probleem dat groter is dan zijn probleemoplossend
vermogen. Of snuit hij alleen zijn neus maar in dat A-nulletje?
Enkhuizen, waar de trein doodloopt op de Zuiderzee. Zo maar
een foto, zonder verhaal. Ik was die dag op weg naar J.P. Coen in Hoorn en deed
Enkhuizen er als extraatje bij.
Over miljard jaar krijgen we echt opwarming van de aarde,
zeggen de astronomen. De zon schijnt dan zo fel te gaan schijnen, dat de zeeën
gaan koken. Dat is alleen nog maar de opmaat tot de volledige ontploffing van
de zon, nog een slordige vier miljard jaar later, waarbij de aarde compleet zal
verdampen, zonder veel sporen na te laten. Eindelijk krijgen die kalenderlui
van de Maya’s dan toch nog hun zin. Het heeft te maken met kernfusieprocessen,
die hier te ver zouden voeren.
Ergens tussen nu en dan moet er een tijdperk komen waarop
het alle dagen strandweer is, zelfs op onze noorderbreedte. Zover is het nog
niet. Deze zomer was een heel normale, dat wil zeggen: enkele korte
hittegolven, afgewisseld met lange perioden van regen. Op zaterdag 28 mei was
het heet zomerweer. Toch was het nog lente, en de zomerdienst van NS, met vier
treinen per uur naar Zandvoort, was nog niet ingegaan. We deden het met twee
overvolle dubbeldekkers per uur.
Alweer zo’n frontale foto, deze keer in Breda; de Brabantliner.
Zo kun je een bus ook fotograferen: als bijvangst bij een
monument. Stadhuis Leuven, tijdens alweer zo’n zomerse regenbui. Ik deed die dag het Diabolo-project: nieuwe spoorverbindingen naar Luchthaven Zaventhem.
‘Ik ga naar Frankrijk, en ik kom nooit meer terug’, zongen
The Amazing Stroopwafels; zo’n typisch top-2000-liedje, dat er dit jaar ook
vast wel weer in zal staan. De ‘ik’ in het liedje wil ook zijn partner nooit
meer zien. Maar in de loop van de coupletten haalt hij steeds meer bakzeil. Ik
wed dat hij ook helemaal niet naar het land van Marianne is geweest, maar
hooguit dit busje heeft genomen naar de buitenwijk van Harderwijk die ook
Frankrijk heet. Die stad aan de voormalige boorden van de Zuiderzee is voor mij
een jeugdherinnering aan zomervakanties en hoort dus in het zomerplakboek.
Ook dit is een manier om bussen te fotograferen. Een wat
aparte manier, in een aparte stad, Enschede, waar ik slechts mysteries
ontmoette.
Elk jaar denk ik dat dit het laatste jaaroverzicht is waarin
nog Plan-V’s voorkomen. Deze sinds lang niet meer door de wasstraat gegane
exemplaren fotografeerde ik van de zomer in Sittard.
Zulke rommelige foto’s moet je niet plaatsen op je site, en
zeker niet in het jaaroverzicht. Tenzij je juist wilt aantonen hoe rommelig het
ergens toegaat, en dat was mijn bedoeling ermee, om niet te zeggen: mijn
insteek.
Dat ‘ergens’ is dan: de Turfmarkt in Leiden. Er is maar weer
eens een plan verschenen voor afwikkeling van de stads- en streekbussen in het
hart van deze stad, die ik al bijna een halve eeuw mijn woonplaats mag noemen.
En daarbij kwam naar voren, dat deze Turfmarkt eigenlijk busverkeer in twee richtingen
zou moeten hebben. Terwijl eenrichtingsverkeer al problematisch genoeg is.
Al sinds 1960 / 1961, toen de Blauwe Tram werd opgeheven, is
de Breestraat de slagader van het busverkeer. Ook al sinds 1960 / 1961 wil men
af van de bussen op de Breestraat, eens een voorname winkelstraat, maar nu
voornamelijk opvallend door lege of dichtgetimmerde etalages. Die neergang komt
door een halve eeuw busverkeer; niet door de crisis, niet door de opkomst van
webwinkels, niet door de concurrentie van winkelcentra in randgemeenten, niet
door gammel centrumbeleid van de gemeente, en zeker niet door het in
commercieel opzicht falen van Leidse winkeliers.
Ook al sinds 1960 / 1961 weet men geen echt goed alternatief
te noemen voor de bus op de Breestraat. Sinds iets korter geleden is daarvoor
de HoLa-variant in beeld, de Hooigracht / Langegrachtroute. Maar dan moet men
eerst af van de stroom van auto’s, daar. En ook al een hele tijd weet men dáár
weer geen alternatief voor te noemen.
Van de zomer voerde ik het woord, namens niemand anders dan
mezelf, op een inspraakavond over de afwikkeling van het OV. Onlangs heeft de
gemeenteraad een ferm besluit genomen. Een substantieel deel van de bussen moet
van de Breestraat verhuizen naar de HoLa-route. En er moet onderzocht worden,
waar de auto’s op de HoLa-route dan moeten blijven. Een vruchteloze discussie
die ik een jaar of 20 geleden al eens mee heb mogen voeren, indertijd namens
ROVER. Niets nieuws onder de zon. Waarin een provinciestad provinciaal kan zijn…
Als er in de avondspits weer eens een stremming is op het
spoortraject Leiden – Den Haag, is er op Leiden Centraal betrekkelijk veel
belangstelling voor het vervangend busvervoer.
Welke consumentenprogramma van vroeger had ook alweer de
rubriek: De miskoop van de maand? Welnu, hier op Rotterdam Centraal staat de
zeperd van de hele eeuw tot nu toe. Ze hebben wel fiere neuzen, die Fyra’s,
maar verder valt er weinig positiefs te melden over deze Aldi-treinen, die
allemaal defect uit die Italiaanse maffiafabriek komen. Wie koopt er nou
treinen, of om het even wat, in Italië?
Ik maakte een soort proefrit Schiphol-Rotterdam, maar het
personeel was er enthousiaster over dan het publiek.
De avond valt over station Roosendaal, en daarmee over de Beneluxtrein, die vanaf 1957 zijn baantjes heeft getrokken tussen de twee
hoofdsteden der Lage Landen.
In Antwerpen is dit jaar weer een stukje lang braakliggende
premetro-infrastructuur in gebruik genomen, waaronder deze afrit van de
Mercatorstraat naar premetrostation Plantin. Ik nam lijn 9 en lijn 15 nog maar
een paar weken geleden.
Ja, hij is open, de Hanzelijn Lelystad – Zwolle, en daarmee
de nieuwe IC Den Haag – Groningen / Leeuwarden, niet meer via Amersfoort, maar
via Lelystad. Deze dame rent zo hard om hem nog te halen, vanuit de vertraagde
IJssellijn, dat ze er helemaal vaag van wordt. ’t Was ook een vrij donkere
decemberdag, met lange belichtingstijden.
Station Hoevelaken, aan de Valleilijn Amersfoort –
Ede-Wageningen, is nog niet af, maar je kunt er wel in- en uitstappen, en daar
draait het maar om. Deze foto is zo recent, dat het artikel waar het bijhoort,
nog niet eens gepubliceerd is. Dat komt allemaal nog in januari 2013, in alweer
de negende jaargang van De digitale reiziger – nieuwe stijl.
Frans Mensonides
30 december 2012
Eerdere jaaroverzichten:
© Frans Mensonides, Leiden, 2012