Zo, hieronder dan het jaaroverzicht van opmerkelijke
‘overige’ foto’s die ik in de loop van het al bijna vergeten jaar 2014 op mijn
site heb geplaatst. ‘Overig’ betekent bij mij dan: foto’s die niet het openbaar
vervoer tot onderwerp hebben. Het OVerzicht van OV-foto’s verscheen al op oudejaarsavond.
In april van het afgelopen jaar kocht ik een nieuwe
compact-camera, met nog meer toeters, bellen en knopjes dan de vorige. Een van
de meest bijzondere features is wel de panoramafoto. Vroeger moest je die
samenstellen door drie, vier goed op elkaar aansluitende foto’s te maken, en
die dan later met een bewerkingsprogramma aan elkaar vast te plakken; zenuwenwerk,
dat nooit echt voor 100% lukte.
Maar met de panorama-instelling volstaat het, met de camera
rustig, in één vloeiende beweging van links naar rechts te pennen, en dan rolt
er vanzelf uit wat ik al snel een Mesdag ging noemen. De software van de camera
corrigeert voor onregelmatigheden in de beweging; hoe die het doet, doet-ie het.
Natuurlijk maakte ik overvloedig gebruik van deze nieuwe
gadget; een nieuw speeltje is nooit weg.
In dezelfde maand kreeg ik ook een smartphone van de zaak. Zelf
ben ik er nooit aan toe gekomen om er een aan te schaffen; ik gunde me er
gewoon de tijd niet voor. Ook mooi speelgoed! Met zo’n telefoon kun je ook nog
wel aardige foto’s maken, gewone, simpele foto’s, zonder kunst- en vliegwerk.
De volgende generatie van die telefoons zal wel een zo geavanceerde camera aan
boord hebben, dat het geen zin meer heeft, een aparte compact-camera te kopen.
Dit zou dus heel goed mijn laatste kunnen zijn.
Natuurlijk neemt een professioneel óverkomende fotograaf
daarmee geen genoegen. Hij houdt zijn kloeke spiegelreflex, mitsgaders zijn
karbies met lenzen, meters, filters en statieven, dat hij overal met zich
meesjouwt. Van dat type komen we er straks nog een tegen.
Hier had ik hem nog niet, die nieuwe compact-camera. Op een
winterdag nam ik de Hanzelijn naar Kampen, dat nog drie fraaie stadspoorten
telt. Dit is de Cellebroederspoort. Die vader en dat dochtertje (zoontje?) laten zien hoe
groot dat ding is. Zij vormen de menselijke maat, die door die poort behoorlijk
overschreden wordt. Zonder die twee was die foto een stuk minder bijzonder
geweest en had hij het jaaroverzicht niet gehaald. Ze liepen trouwens maar
toevallig door mijn beeldvlak.
Klein-Amsterdam, zo zou je het dorp Maarssen bij Utrecht wel
kunnen noemen. Die gevels langs de Vecht zijn al mooi genoeg. Maar op deze foto
trekt vooral de Evert Kwokbrug de aandacht, die net naar boven gaat. Of naar
beneden; dat weet ik echt niet meer, na 10 maanden. Die brug verleent de foto
een extra dynamiek, een dynamisch lijnenspel, vind ik persoonlijk. Toch? Ja, ik
moet toch kunnen uitleggen waarom ik de ene wel, en de andere niet gekozen heb voor het overzicht.
Ik kwam in Maarssen met de bus van U-OV.
Deze foto van het mooie Arsenaal in Delft is een bijvangst.
Ik fotowandelde over de campus van de TU Delft en bij Rotterdam The Hague Airport,
louter om een stukje te illustreren over een tramplan (waarover ik daarna nooit
een woord meer gehoord heb). Aan beide terreinen was kraak noch smaak. Dat
Arsenaal, daar kwam ik per ongeluk langs, onderweg.
Hier dan een van mijn eerste panorama’s. In Enschede bezocht
ik museum Twentse Welle (waar ik hier met de rug naartoe sta), gelegen in de buurt die in 2000 slachtoffer was van
de vuurwerkramp, en daarna zeer verdienstelijk is opgeknapt.
Onderweg naar alles wat er nog boven Groningen gaat, fotografeerde
ik het befaamde Peerd van ome Loeks op het stationsplein van die stad. Doordat
de zon erg fel scheen, zag ik niet precies wat ik voor mijn lens had. Na
ontwikkeling van het filmrolletje bleken dat, behalve het peerd, ook nog twee
jonge deernen te zijn, die het gebeeldhouwde dier stonden te liefkozen als was
het van vlees en bloed, en dat zelf ook wel een beetje raar vonden.
Een van de meest bijzondere vierkante kilometers van ons
land: de Zandmotor voor de kust van Kijkduin en Ter Heijde. De aanleg van dit
kunstmatige eiland was omstreden, en dat is nou juist weer helemaal niet zo
bijzonder in dit land.
Ik liep hier op een zwarte dag in de Nederlandse historie:
de dag die het woord ‘rampvlucht’ aan de woordenschat toevoegde.
Straatje in Zutphen. Verder niks. Ik heb er geen uitleg bij.
‘Brandend zand, en nergens WiFi’,zong ik onderweg op deze wandeling
over het Hulshorster Zand, een tekstvariant op een lied van Gerd Timmerman. Het
was afzien, deze hete wandeling door het rulle zand, maar de foto’s vergoedden
de inspanning. De wandeling maakte deel uit van de Veluwe-reeks van deze
zomer.
Een paar kilometer daarvandaan zag ik een week later deze
stoere jongelieden, die liever lui dan moe waren – maar wel mooi in één lijn
reden op hun segways (segwaaien: uitwaaien op je segway). Als de voorste een
noodstop moet maken…
Een waarheid die ik al snel ontdekte over panoramafoto’s: ze
maken krom wat recht is, zoals deze dijk; het tegengestelde van een eigenschap die aan geld
wordt toegeschreven. Ik stond aan de oever van de Oosterschelde bij Wissenkerke
op Noord-Beveland.
Veranderlijk weer, dat was meestal het chapiter in de zomer
van 2014. In het Twentse Tubbergen was het niet anders.
Het Andreashofje vlak achter de boulevard van Katwijk aan
Zee. Dat is nu zo raar met panorama’s. Rechte lijnen worden krom, zoals gezegd.
Maar fotografeer je een hofje, dan worden de lijnen juist recht, verdwijnen de hoeken,
en verandert het hofje in een lange huizenrij.
Inzoomen geeft ook altijd een bijzonder effect. Die nieuwe camera van mij heeft 80x zoom. De pier van
IJmuiden met op de achtergrond Tata Steel. Ik kom wel vaker in IJmuiden.
Vrijwel alles is er lelijk, en toch fotografabel.
Het vrome volk knielt voor een namaak-grot-van-Lourdes,
zodat ze er niet helemaal voor naar Lourdes hoeven. Ik zag het in België, in Meersel-Dreef.
En hier dus zo’n professionele fotograaf aan het werk, met
dure spullen. Minuut na minuut staat hij te richten op die indrukwekkende nieuwe Markthal in Rotterdam. Maar schieten doet hij niet. Wel kijkt hij vol dedain
en walging naar een vrouw die slechts een compact-cameraatje bezit. En hij
heeft helemaal niet in de smiezen dat ik, met een vergelijkbaar cameraatje,
bijna languit op de grond lig om zowel hem, haar als die hal in beeld te
krijgen.
Gisteren was het eerste kwartier, en vandaag ietsje meer dan
dat. Zo, met 60% van de schijf verlicht, beelden ze de maan nooit af in
stripverhalen. Daar is hij ofwel vol, ofwel een smal sikkeltje waarvan beide
uiteinden elkaar bijna raken, en dat je in wekelijkheid nooit zo zult zien.
Deze maan verlichtte het Planken Wambuis (en verder de halve wereld).
De Oorsprongbeek op de Hemelseberg in Oosterbeek. Dat in
zulk lieflijk landschap ooit een verschrikkelijke veldslag is uitgevochten!
Hij werd te licht bevonden voor de functie van Midwinterfoto
2014, maar is toch erg sfeervol: deze opname van het witte Limburgse stadje
Thorn bij avond.
Daarmee is dit overzicht compleet. Vanaf eind januari
verschijnen er weer foto’s-van-de-week op mijn Thuispagina.
Frans Mensonides
10 januari 2015
Eerdere jaaroverzichten:
© Frans Mensonides, Leiden, 2014