De stand in chipland – ervaringen met de chipkaart
deel 28; december 2012 - maart 2013

ALTIJD KORTING; CHIPPEN ONDER ARRIVA

Onlangs gebeurde dan het onvermijdelijke: afschaffing van het sterabonnement. Dat abonnement, dat recht gaf op onbeperkt (pret)reizen per bus in een gebied met een centrumzone en een straal daaromheen, paste natuurlijk al lang niet meer in het concept van de OV-chipkaart. Dat is er immers op gericht, mensen te laten betalen voor elke hectometer die ze afleggen.

Connexxion handhaafde desondanks, samen met enkele andere stads- en streekvervoerbedrijven, dit aloude ster-abo. Sinds begin van dit jaar kon je dat zelfs in verchipte vorm op je OV-chipkaart laden. Ik had er één voor de zone Leiden alleen, waar al mijn reizen beginnen en eindigen.

Toen kwam er bij ons in Zuid-Holland Noord een wisseling van concessiehouder; Connexxion zou per 9 december 2012 plaatsmaken voor Arriva. Als ik beweer, dat ik hete tranen heb geschreid om het afscheid van Connexxion, dan krijg ik een Pinocchio-neus van hier tot aan Roodeschool. Daarvoor heb ik me toch in de loop van vele jaren te veel geërgerd aan de ongeschreven filosofie van Connexxion: ‘De reiziger is er voor ons, wij niet voor de reiziger’. Ergernis waarmee ik ongetwijfeld gewoon verder kan gaan, want bij concessieovernames moet het personeel nu eenmaal meegenomen worden, en zal de mentaliteit dus ook wel hetzelfde blijven. Arriva is sinds 9 december het grootste stads- en streekvervoerbedrijf van Nederland, maar groot en goed zijn nog altijd twee heel verschillende dingen.

In ieder geval betekende dat wel het eind van het sterabonnement. Chiplezers van Arriva kunnen dat so wie so niet lezen. Je kunt dat ster-abo dan nog wel krijgen als ‘zichtkaartje’, op een manier die me niet geheel duidelijk is geworden. Maar het is uitstel van executie, want nieuwe sterabonnementen kun je niet meer kopen; hooguit de oude opmaken.

Abonnementen raken uit de gratie. Arriva schijnt ze nog wel te hebben, maar dat is een goed bewaard geheim. ‘In plaats van de huidige abonnementen bieden wij OV-chipkaarthouders vanaf 9 december een aantal aantrekkelijke nieuwe abonnementen. Lees daar hier meer over.’, vond ik ergens op hun in onoverzichtelijkheid uitmuntende  website. Maar daaronder staat dan verder niets meer; geen tekst, geen link.

Laatst kwam ik in de trein een oud-medestrijder voor het OV tegen, die van de hoed en de rand wist. Ik moest de folder maar halen bij de Arriva Store bij Leiden Centraal. Dat zit, zonder dat het erop vermeld staat, in een verzamelgebouw op de Stationsweg, 100 meter van de busperrons. Verder zetelen er de Kamer van Koophandel, de VVV, het ontvangstcentrum van de Leidse universiteit en nog zo wat. Het gebouw heeft weliswaar openingsuren, maar die vallen nooit op tijdstippen dat ik erlangs kom.

Daar kan ik dus in principe een folder krijgen over stads- en streekabonnementen van Arriva. Maar mijn zegsman bezwoer me dat ik dan wel op de kleine lettertjes moest letten. Die behelzen onder meer dat ze alleen geldig zijn bij Arriva; je kunt er bijvoorbeeld niet mee de Veolia-bus instappen, die ook nog rijdt in deze streek, op enkele lijnen naar Den Haag.

Ik heb me er verder niet in verdiept. Nee, dan in Noord-Holland. Daar is weer een nieuw soort sterabonnement geïntroduceerd, gewoon weer gebaseerd op de oude zone’s.

Ik heb iets anders gedaan. Je kunt tegenwoordig een AK op je chipkaart laden, een Altijd Korting, die geldig is bij alle stads- streekvervoerbedrijven in Nederland. Je koopt hem bij de oplaadautomaat, voor € 16,50. Dan krijg je op elk ritje 20% korting.

20% korting is eigenlijk te weinig om echt aantrekkelijk te zijn. Een busritje van mijn buurt naar het station kost zonder korting € 1,44. In het eindtijdperk van de strippenkaart was dat ca. 1 euro; 2/45ste van een 45-strippenkaart. Met mijn nieuwverworven Altijd Korting tel ik € 1,15 neer; big deal, vette bek!

En voor die korting betaal ik dan nog € 16,50 per maand. Pas als je per maand meer dan het vijfvoudige daarvan verreist, heeft aanschaf van een AK zin; anders leg je er gewoon op toe. Nou haal ik dat bedrag op mijn sloffen, als je al die ritten overal in het land bij elkaar optelt, dus ik heb toch maar zo’n AK gekocht.

Er blijkt overigens ook een 40%-dalurenkorting te bestaan, zag ik op een informatiedisplay van Arriva, maar ook daarvan weet ik het fijne niet. Het is in het chipkaarttijdperk toch gegaan zoals ik al jaren voorspeld heb: het eenduidige sterabonnement is vervangen door een onoverzichtelijk woud van landelijke of streek- of bedrijfsgebonden abonnementen. Voer voor de calculerende reiziger, maar of je er nou echt beter van wordt, betwijfel ik sterk.

Die Altijd Korting werkt, tegen mijn verwachting in, precies zoals je verwacht. Bij in- en uitchecken zie je bij sommige maatschappijen iets als: AK 28-12-2012 over het scherm flitsen, waarbij die datum de uiterste dag van geldigheid aangeeft. Je opstaptarief bedraagt nog steeds 4 euro. Na verrekening bij het uitstappen heb je inderdaad 80% van de ritprijs betaald die ervoor staat; dat wil zeggen: 80% van het basistarief plus 80% van de hectometerkosten. Ik heb het de eerste paar keer natuurlijk goed nagerekend, maar kon het systeem niet op een fout betrappen.

Arriva zelf ging wel zwaar in de fout bij deze concessieovername. Zoals ik al schreef toen ik op weg was naar de Hanzelijn, ging deze gepaard met vertraging, verwarring, bussen zonder lijnnummer en bestemming, ‘busbrullers’ die de passagiers op het onoverzichtelijke plein voor Leiden Centraal naar de juiste bus schreeuwden; informatieschermen die de busdienstregeling weergaven en niet de sterk daarvan afwijkende werkelijkheid… Kortom: alles wat je als reiziger al had aan zien komen, en alles waarmee de media hun kolommen graag vullen.

Arriva moest van de provincie de 40 hybride bussen overnemen waar ze zo trots op zijn, al worden ze door reizigers verfoeid om hun gebrek aan zitcomfort. Deze hybrids worden vooral ingezet op de stadsbussen van Leiden, de lijnen 1 t/m 6. Vanaf de eerste dag van exploitatie door Arriva reden ze rond zonder lijnnummer en bestemming. De dinsdag daarop bleken ze voorzien te zijn van lichtkranten, met zulke kleine lettertjes dat je ze pas kon lezen als de bus bij de halte voor je neus stond. Juist op het Stationsplein, met de grote afstand van de abri tot de busperrons, had niemand er iets aan.

De hybrids reden ook zonder chiplezers. In die situatie kwam pas na anderhalve week langzaam verandering. Iedereen reisde dus gratis op de Leidse stadslijnen. Het heeft Arriva een strop opgeleverd van naar mijn schatting 3 à 4 ton. Maar ook een hoop extra klanten, natuurlijk.

Ik zelf ben blij dat ik voor deze maand niet meer een sterabonnement gekocht had voor de zone Leiden, want dat was zo goed als weggegooid geld geweest. Maar met mijn Altijd Kortingkaart schoot ik die weken in Leiden ook niet veel op, want 20% van 0 cent is 0 cent.

DIT IS DEEL 28

Dit is dan deel 28 van de reeks: ‘De stand in chipland’. De lezer die voor het eerst op mijn Thuispagina komt, zou verwachten dat er dan ook delen bestaan met de nrs. 1 t/m 27. Dat klopt ook. Onderaan dit artikel vind je een overzicht van alles op mijn site dat in de loop van 7 jaar gepubliceerd is over de chipkaart. De rubriek is in de loop der tijd verschenen onder verschillende namen. Verder zitten er ook nog wat ongenummerde afleveringen tussen, zag ik laatst tot mijn eigen verwondering, zodat dit in werkelijkheid al aflevering 30 of 31 is.

Ik begon de reeks in de winter van 2006, toen je alleen op de Rotterdamse metro en op een paar streeklijnen rond de Maasstad kon reizen op de OV-chipkaart. Het systeem was zo gammel en klantvriendeloos, dat het me onmogelijk leek, dat het ooit landelijk ingevoerd zou worden. Ik dacht dat de chipkaart een snelle en stille dood zou sterven, en daarmee ook mijn rubriek erover.

Maar ik zat er ver naast; ultimo 2012 is de chipkaart hét betaalmiddel in bus, tram en trein. Maar ook weer niet het enige; met die ene kaart voor heel Nederland bleek de OV-sector er al even ver naast te zitten.

Mijn laatste chipstuk is alweer een halfjaar oud; de chipkaart behoort tot het dagelijks leed waar je langzamerhand aan went, omdat het zo dagelijks is. Desondanks toch nog een nieuwe aflevering, die hierboven begon, en hieronder gewoon verder gaat.

AUTOMATEN RANDSTADRAIL

In mei 2012 schreef ik een stuk over de ‘nieuwe’ Randstadraillijn 2: Den Haag (Loosduinen) Kraayenstein - Leidschendam Noord. Ik twijfelde in dat stuk een beetje, of het nu wel zo’n grote verbetering was, om een reguliere tramlijn te vervangen door een Randstadrail die precies dezelfde route rijdt, in precies hetzelfde lage tempo, stopt bij precies dezelfde haltes en dan zelfs nog in een iets lagere frequentie rijdt.

Een lezer uit Leidschendam vond het zeker geen verbetering. Hij klaagde erover dat er in een Randstadrailvoertuig geen losse kaartjes te koop zijn bij de bestuurder, die in een afgezonderd hok zit. Je kunt wel een kaartje kopen in een automaat in de tram, maar die is in de meeste gevallen defect. En als er dan controle komt, kun je je niet beroepen op kapotte automaten, maar betaal je gewoon een boete. Ook de controleurs zijn erop uit, zoveel mogelijk mensen te plukken.

Deze lezer heeft zonder meer gelijk; die kaartautomaten zijn vrijwel altijd defect. Zelf heb ik echter weinig reden om ontevreden te zijn over Randstadrail. Bij een paar lange ritten in de herfst chipte ik 83 cent; alleen basistarief dus, en geen kilometertarief. Deze ritten laten geen spoor na in de rittenadministratie op Mijn OV-chipkaart. Behalve een ritje op 27 oktober van Zoetermeer Centrum West naar Leidschenveen. Volgens het systeem was ik zowel in- als uitgechekt op het eindpunt, De Uithof. Ik had dus 0 kilometer afgelegd en was dus 0 cent kilometerkosten schuldig. Klopt, toch?

KAARTJESAUTOMATEN  NS

Iets zegt me dat NS graag wil dat we voortaan op saldo reizen, en geen papieren enkeltjes meer aanschaffen. Ik reis op woonwerkritten nog altijd op papier, omdat mijn werkgever alleen dan mijn reiskosten wil vergoeden. Dat ligt dan weer aan de belastingdienst, die geen uitgedraaide chipoverzichten accepteert.

Vroeger kon je ofwel je chipkaart tegen de NS-kaartjesautomaat aanhouden, en wachten op de dingen die komen gingen, ofwel meteen een bestemming aantoetsen om een papieren kaartje te bemachtigen. Sinds een paar maanden wordt je bij dat laatste echter geconfronteerd met een openingsscherm waarop je ‘Ik heb geen OV-chipkaart’ moet aantippen. Dat is nog een leugen ook, want ik heb er wél een, maar reis om mij moverende redenen vandaag op papier.

Bij sommige automaten kun je nu meteen verder met het intoetsen van een bestemming. Maar bij andere wordt je oog nu getrokken door levensgrote verleidingen, een chipkaart aan te schaffen. Terwijl je voor enkeltjes en retourtjes met je vinger moet prikken op de kleine knopjes met kleine lettertjes in de marge.

Voor wie de boodschap nog niet duidelijk was, stond er in de beginperiode ook nog een figuur in een opzichtig pak bij de automaat om je over te halen tot aanschaf van een chipkaart. Mij vragen ze niks. Doodziek van het dagelijkse spitsroeden lopen op Leiden Centraal tussen bedelaars, enquêteurs en leurders met koopwaar en levensovertuigingen, kijk ik in die omgeving zo on-aaibaar mogelijk.

Helpt dat niet, dan zie ik er ook geen been in, ze plompverloren omver te lopen. Molestatie van dit soort lieden moest eigenlijk gewoon toegestaan zijn; dan leren ze het wel af.

‘INGEWIKKELD? DAT VALT MEE!’ OMCHIPPEN OP HET SPOOR

Hoevelaken

Ondanks deze campagne voor het reizen per trein op saldo, blijft het papieren treinkaartje nog minstens tot eind 2013 bestaan. Reizen op papier is doorgaans goedkoper, als je reist van of naar een van de 18 regionale spoorlijnen in de uithoeken van dit land, die geëxploiteerd worden door een andere spoorwegmaatschappij dan NS.

Bij het overstappen van een NS-trein op zo’n regionale trein, moet je uitchecken bij NS en in- bij de regionale vervoerder. Omchippen, noem ik deze hachelijke operatie, in navolging van onze oosterburen, die ‘omstijgen’ zeggen tegen overstappen. Behalve dat je daarbij alle kans loopt op dure vergissingen, ben je veelal ook nog eens een dief van je eigen portemonnee.

Ondanks mijn bezwaren tegen die operatie, heb ik het onlangs toch een hele week lang gedaan, gewoon als proefkonijn voor mijn eigen chiprubriek. Ik reisde langs alle 6 nieuw geopende stations in dit land, over het algemeen gelegen in stationsomgevingen waar je nog niet levenloos aangetroffen zou willen worden. Maandag 10 december deed ik de 3 nieuwe langs de Flevo- en Hanzelijn: Kampen Zuid, Dronten en Almere Poort. Geen probleem; deze hele lijn wordt door NS geëxploiteerd.

Woensdagmiddag de 12^e reisde ik van Den Haag Centraal naar Hoevelaken en daarvandaan via Ede-Wageningen naar Leiden. Twee dagen later maakte ik een heel ingewikkelde reis om tussen ontbijt en diner niet alleen Hengelo Gezondheidspark en Halfweg-Zwanenburg te zien, maar ook nog een proefritje te maken met de Vechtdallijn (Zwolle-Emmen, door mij bereden tot Mariënberg). Over deze twee spoordagen komt er nog een aparte fotorapportage, maar hieronder alvast het verhaal over het chipgebeuren.

Het nieuwe, nog niet eens voltooide station Hoevelaken ligt op de Valleilijn Amersfoort – Wageningen. Die lijn bestaat, zoals al uitvoerig beschreven in ‘07, uit een treingedeelte Amersfoort – Ede-Wageningen, gereden door Connexxion, en een bus op het traject Ede-Wageningen – Wageningen Centrum, tegenwoordig gereden door Syntus.

Voor zo’n overstap van trein op bus zul je op Ede-Wageningen ongetwijfeld moeten uit- en inchecken. Dat zal vast wel ergens staan in deze folder met tariefinformatie voor de Valleilijn, met bijbehorend organisatieschema, waarvoor een wijdvertakte international zich niet zou hoeven te schamen.

Op dit kraakheldere PDF’je las ik dan ook ergens: ‘Ingewikkeld? Dat valt mee!’ Ook hebben ze het over een ‘Kaartlezer met de Valleilijnblauwe uitstraling’, waar ‘blauwe kaartlezer’ toch ook wel volstaan had.

Er staat in deze folders nergens, wat een rit kost. Volgens de OV-Reisplanner (‘9292’) is de prijs van een rit naar Hoevelaken onbekend; het station is niet alleen nog niet af, maar staat ook nog niet in de databanken van OVR.

Ik chipte € 1,26 voor de 6 kilometer Amersfoort – Hoevelaken, en een uur later € 3,00 voor de 28 km Hoevelaken – Ede-Wageningen. Dat is samen € 4,26. Volgens ‘9292’ kost een doorgaande rit Amersfoort Ede-Wageningen € 5,70. Ik schijn dus zo om en nabij 25% korting gekregen te hebben.

Maar zo werkt het niet helemaal. Volgens de doorgaans goed gedocumenteerde Wikipedia betaal je in treinen van Connexxion ongeveer 2,00 euro voor eerste 8 km en daarbovenop een – nergens te vinden –bedrag  per kilometer. Een degressief tarief dus, net als bij NS. Ik zou dus in werkelijkheid 40% korting gekregen kunnen hebben, op grond van mijn 40% korting bij NS. Maar daarbovenop iets bijbetaald hebben omdat dit een degressief tarief is, en ik mijn reis onderbroken heb.

N.B.: ‘degressief’ (niet te verwarren met 'depressief') wil zeggen, dat je gemiddeld per kilometer minder betaalt naarmate je meer kilometers aflegt. Je 10e kilometer is dus goedkoper dan de eerste, en de 100ste weer goedkoper dan de 10e. Daardoor werkt het ook nadelig als je bij iedere overstap moet in- en uitchecken, in plaats van een lange reis in één keer te kunnen betalen, zoals bij NS nog steeds mag.

Op sommige regionale lijnen wordt een degressief tarief gehanteerd, op sommige anderen een kilometerprijs. Het staat nergens echt duidelijk, noch of er, net als in het stads- en streekvervoer, ook nog het basistarief van 83 cent geldt.

Mariënberg

Dan die monsterrit op vrijdag de 14e. Als ik op een papieren kaartje had willen reizen van Leiden via Mariënberg naar Hengelo Gezondheidspark, had ik ook niet kunnen volstaan met een simpel enkeltje; het is een ruime omweg. Je hebt vijf treinen nodig voor die rit, en moet dus vier keer overstappen. Bij elke overstap wissel je tevens van maatschappij (NS, Arriva, Syntus / Connexxion, NS, Syntus). Vier keer omchippen, dus, en vier keer kans om dat te vergeten, of in de verkeerde volgorde te doen, en daardoor onbewust zwart te rijden en je ‘Inifee’ (instaptarief) van een tientje of meer te verspelen.

De Rit Zwolle – Mariënberg (34 kilometer) met Arriva’s mooie nieuwe Vechtdaltreinen kost voltarief € 5,90, volgens Reisplanner 9292. Ik chipte slechts € 3,56 en reisde blijkbaar zo ongeveer met 40% korting. Arriva neemt de NS-korting over van mijn voordeeluren-abonnement bij NS. Volgens mij rekenen ze ook een basistarief. Dat komt dan allemaal overeen met de MerwedeLingeLijn, waar Arriva ook rijdt. Maar het is allemaal giswerk. Op de site van Arriva zelf staat veel over het reizen met chipkaart met bussen, maar weinig over dat met treinen.

In Mariënberg had ik exact 30 seconden om om te chippen en ook nog het station te fotograferen. In het meest bescheiden spoorwegknooppunt van Nederland (700 inwoners) wilde ik beslist geen uur doorbrengen. Maar achteraf bleek dat zelfs het dunstbevolkte spoorlijntje van dit land, Mariënberg-Almelo, toch ook nog rijdt in halfuursdienst. Syntus rijdt deze ritten, in opdracht van Connexxion.

Heb ik in Almelo een tientje verspeeld? Op het overzicht op Mijn OV-Chipkaart stond wel een check-in in Mariënberg, maar geen check-out in Almelo. Maar toen ik een paar dagen later nog een keer keek, stond hij ineens wel vermeld. Ik had € 3,14 betaald voor de rit met het magere veenlijntje, in plaats van de €3,93, vermeld op 9292. Ook weer kilometertarief plus opnieuw basistarief, hoewel ik overgestapt was binnen 35 seconden, in plaats van 35 minuten.

Dat wil ook zeggen dat mij door de exploitant niet de 40% korting van mijn NS-voordeeluren-abonnement was gegeven, maar nu ineens de 20% van mijn Altijd Korting. Of zo. Ook dit verhaal is weer niet kraakhelder.

Hengelo Gezondheidspark

Dan de rit van Hengelo via het nieuwe station Hengelo Gezondheidspark naar Zutphen. Deze lijn wordt nog steeds gereden door Syntus. Een kaartjesautomaat staat er niet op dit station; alleen een oplaadautomaat.

Hoe gezond dat park was, schrijf ik nog wel in het reisverslag. Ook dit station, een fraai stuk minimal art, staat nog niet in de Reisplanner. Voor een ononderbroken rit Hengelo-Zutphen staat € 8,23 genoteerd als voltarief. ik betaalde 24 cent voor de 1500 meter naar Gezondheidspark en € 5,68 voor de 43,5 kilometer daarvandaan naar Zutphen; totaal € 5,92, circa 30% korting, het gemiddelde van 20% en 40% (?????).

Voor Hengelo – Zutphen moet je geen papieren kaartje kopen. NS rekent dan de omweg via hun eigen lijnen, via Deventer, en niet de rechtstreekse route met Syntus, via onder andere Delden. Je betaalt dan € 11,20 voltarief. Tenzij je een omwegkaartje via Delden uit de automaat trekt. Dan betaal je de kortste weg.

Ben je daar nog, lezer? Zelf kan ik het nauwelijks meer volgen. Het is ook om kwart over twee in de nacht, dat ik deze woorden zit te tikken.

Nergens anders dan in Zutphen zie je zo duidelijk hoezeer de OV-chipkaart ontspoord is (ook dat klopt niet; ook op station Arnhem moet zo’n trits staan als hierboven). Van een streekbewoner hoorde ik dat zo'n geval een 'overstapmeubel' heet. Een bespottelijke naam voor een bespottelijk ding.

Zutphen is een iets indrukwekkender knooppunt dan Mariënberg. Je kunt er vijf kanten op: met NS in de richtingen Deventer en Arnhem, met Syntus naar Hengelo en tegenwoordig met Arriva, dat ook in de treinsector goed landjepik gespeeld heeft, naar Winterswijk en Apeldoorn. En natuurlijk doe je dat op die ene chipkaart voor heel het OV in Nederland. Maar waar houd je hem nu tegenaan, in de gauwigheid? Van een foutje krijg je grote spijt in je portemonnee.

Voor de rit Zutphen-Apeldoorn betaalde ik €,2,27, wat inderdaad weer ongeveer 60% is van de € 3,68 die de Reisplanner geeft als voltarief. Ook dit is vermoedelijk, gezien het geringe aantal kilometers, weer inclusief basistarief – hoewel ik binnen 35 minuten ben overgestapt.

Het begint vervelend te worden. Heb ik nog lezers over? Of is iedereen afgehaakt, en heeft men de site verlaten, na het vluchtig bekijken van de rest van de plaatjes?

Vanaf Apeldoorn reisde ik verder met NS. Maar nog wel met een omweg via het nieuwe station Halfweg-Zwanenburg. Dat heb ik niet op de foto. Toen mijn trein daar binnenreed, was het bijna 17:00 uur, stikdonker en regende het pijpenstelen. Ik stapte niet uit, hing even uit de deur om het plaatsnaambord ‘Halfweg-Zwanenburg’ te lezen, en reisde verder.

Nu moeten we dan maar eens naar een conclusie. Vorig jaar om deze tijd had ik die hele expeditie van West- naar Oost-Nederland en terug kunnen doen op een dagkaart van 28 euro, als ik me het bedrag goed herinner. Nu was ik, met in totaal negen keer in- en uitchecken, € 40,89 kwijt.

Als ik papieren kaartjes had gekocht, had ik mijn rit, gezien de regels voor omrijden, kunnen opsplitsen in een aantal stukken: Leiden - Hengelo via Mariënberg, Hengelo – Halfweg-Zwanenburg, en Halfweg-Zwanenburg – Leiden Centraal. Ik heb opgezocht, hoeveel ik dan kwijt was geweest. Dan kom ik op € 33,50. Wie biedt er minder? Voor alternatieven sta ik altijd open.

Enkele dagen later werd er al een alternatief gemeld door een lezer. Met kaartjes Leiden - Vriezenveen,
Vriezenveen - Heemstede-Aerdenhout via Goor, en Heemstede Aerdenhout - Leiden komt het
totaalbedrag op € 32,30. Kan er nog een dubbeltje van die prijs af? Voor de sport, natuurlijk,
niet voor dat dubbeltje.

Reizen naar het boerenland op chip kost in dit wat buitenissige voorbeeld dus 25% meer dan reizen op papier. Dat komt door het degressieve tarief van NS, maar ook door het pittige kilometertarief dat de regionale treinbedrijven mogen rekenen van de provinciale concessieverleners. Schommelend rond 16 à 17 cent, komt dat een stuk hoger uit dan het kilometertarief van de bus.

Ooit hebben de spoorwegmaatschappijen de koppen bijeen gestoken voor een universeel chipsysteem. Je zou dan bijvoorbeeld van Roermond naar Doetinchem moeten kunnen reizen met achtereenvolgens Veolia, NS en Arriva, en toch maar één keer in- en één keer uitchecken.

Maar zo’n systeem is er ook in 2012 niet gekomen, en het is ook moeilijk te realiseren, gezien de geheel verschillende tariefopbouw bij NS en de regionalen. Voorlopig zal NS tot zijn eigen verdriet nog papieren kaartjes moeten verstrekken.

Frans Mensonides
Xmas 2012
Laatste aanvulling: 3 februari 2013

CHIPPEN BIJ ARRIVA (VERVOLG)

Leiden Centraal

Aan de bovenkant van deze pagina had ik het al over de aanloopproblemen van Arriva in het concessiegebied Zuid-Holland Noord (ZHN). Die leidden in december 2012 onder meer tot gratis reizen op de Leidse stadsbussen. Die tijd is helaas voorbij. Maar verder gaat er bij deze nieuwe exploitant toch een hoop fout met chippen.

In de eerste plaats hebben ze heel aparte kaartlezers, die in de praktijk van het reizen vaak moeilijkheden geven. Die lezers geven het je wit op zwart. Met witte letters op een zwarte achtergrond melden ze WELKOM  PRESENTEER UW KAART. In heel kleine lettertjes, vol afkortingen en spelfouten zie je ook nog de halte waar je in- of uitstapt en gegevens over de ‘ Inifee’ (het opstaptarief van 4 euro) en je saldo.

Het duurt altijd knap lang voordat de chiplezer reageert. Als je kaart dan uiteindelijk gelezen is, dan hoor je soms een piep, een heel zachte, en soms ook helemaal niets. Ook de saldo-informatie flitst zo snel over dat schermpje dat je het onmogelijk in je kunt opnemen. Vaak verkeer je in onzekerheid of je echt wel in- / uitgecheckt bent. Dat had ik laatst toen ik bij Leiden Centraal wilde uitstappen. Ik hield mijn kaart een fractie van een seconde te lang bij de lezer en checkte meteen weer in. Daarna moest ik natuurlijk weer uitchecken.

‘Ja, kunt u misschien doorlopen!’, grauwde een manwijf achter me, die een rolkoffer met zich meevoerde met een inhoud van ongeveer 2,5 kubieke meter, en ongetwijfeld op weg was naar waar zij node gemist kon worden. Ze begon ook nog te douwen.
‘Ja, mag ik godverdomme even uitchecken?’, zei ik.
‘Dat doe ik toch een stuk vlugger!’
‘Dan bent u blijkbaar even snel als onbeschoft!’

Eigenlijk had ik met beide handen een hoop sneeuw, blubber en hondenstront bijeen moeten graaien van het plaveisel, en die Kenau er van top tot teen mee moeten inzepen. Maar dan zal je net zien dat iemand dat net gaat staan filmen voor JoeTjoeb. Ik liet het nu bij de opmerking: ‘Maak je maar niet dik over je trein; die rijdt vandaag tóch niet!’

Een feit is, dat het uitstappen van een massa reizigers uit een Arriva-bus een stuk trager verloopt dan met de iets minder onhandige lezers uit het Connexxion-tijdperk.

Legio fouten ook, sinds Arriva de winkel in ZHN heeft overgenomen. Veel defecte chiplezers, veel haltefouten ook, waaronder hele grove. Ik stapte laatst op het Bizetpad uit stadsbus 6, maar volgens de kaartlezer bevonden we ons nog op de De Genestetstraat, zes haltes daarvóór.

Een paar weken geleden, nog voor je er de kou de schuld van kon geven, was er een chipstoring op de stadslijnen 3 en 4 (Leiden Zuid-West – Merenwijk). Zowel bij in- als uitchecken werd 4 euro afgeschreven, en dat een hele week op die hele lijn.

Ik werd er als vrijwel dagelijkse gebruiker één keer slachtoffer van. Het kwam ook in het Leidsch Dagblad, maar alleen in de papieren versie; op het web kan ik verhaal niet terugvinden.

Je zou hopen dat zo’n fout automatisch hersteld kon worden. Het vervoersbedrijf kan toch wel uit zijn databank opmaken welke reizigers twee keer 4 euro lichter gemaakt zijn op de bussen die die dag op lijn 3 / 4 gereden hebben? Ik suggereerde Arriva ook, zoiets te doen, maar kreeg tot antwoord dat dat om privacy-redenen niet mogelijk is. Dat lijkt me een onzinnige smoes: ‘U wordt bestolen in het belang van uw eigen  privacy.’

Er is door Arriva een hoop geld verdiend aan deze storing. Veel mensen zullen het niet gemerkt hebben. Zelf heb ik een restitutieverzoek gedaan, maar ik heb er niets meer van gehoord. Misschien zijn uit privacyoverwegingen mijn naam en gironummer verwijderd; ik weet het niet. *)

*) op 1 februari werd het bedrag alsnog overgemaakt
 

Leiden, Korevaarstraat

Een geval apart is lijn 365, genoemd naar het aantal dagen per jaar waarop hij beschikbaar is. Dit is een snelbusverbinding tussen Zoetermeer en Schiphol, via Leiden, Leiderdorp en Roelofarendsveen / Oude Wetering.

Deze bus is blauw in plaats van groen, heet Qliner in plaats van bus, en daarvoor moet je natuurlijk betalen. De Qliner kost 17,3 cent per kilometer, in plaats van 13,0 cent voor een gewone bus.

Sneu is het een beetje voor mensen die geen alternatief hebben. De ontsluitende bus lijn 32, die tussen Zoetermeer en Leiden ook de rustieke dorpen Stompwijk en Zoeterwoude Dorp aandeed, is per 9 december 2012 opgedoekt. De bewoners hebben nu alleen nog deze dure Qliner, die bovendien doorgaans alleen stopt langs de snelweg, aan de rand van hun dorp. Door lang aandringen van de Zoeterwoudenaren en Stompwijkers rijden er nu nog 10 bussen van lijn 365 per richting per dag door de dorpskernen. Waarbij de doorgaande reizigers nu ook nog op een te betalen omweg getrakteerd worden; allemaal inkomstenverhogende maatregelen voor de busmaatschappij.

Tussen Zoetermeer en Leiden rijdt lijn 365 in de spits elke 5 minuten.  Van deze ritten rijden er 6 per uur (nog steeds in de spits) door naar Leiderdorp Ziekenhuis. Ook op dit traject vervangt lijn 365 een goedkopere stadsbus. 2 ritten rijden nog verder door, naar Roelofarendsveen en Schiphol.

Laatst wilde ik op Leiden Centraal de 365 nemen naar Roelofarendsveen; omdat ik daar moest wezen, want het is in de winter geen dorp waar je voor de leut heengaat. Naar dat dorp met die lange naam rijdt ook nog de normale, en dus goedkopere bus 56, die een paar minuten langer doet over de rit. Maar ik ben dan zo iemand die gewoon de eerste neemt die vertrekt, en niet een kwartier gaat staan wachten op een goedkopere bus.

Deze keer kreeg ik er geen spijt van. Op de bus heen waren de lezers defect. Terug betaalde ik een onwaarschijnlijk laag bedrag. Op de uitdraai zag ik later dat als instaphalte Leiderdorp Rijnlandziekenhuis vermeld stond in plaats van Roelofarendsveen Rembrandt van Rijnlaan, waarmee ik zo maar 10 kilometer cadeau kreeg.

Nee, er schijnt weinig goed te kunnen gaan met het chippen bij Arriva, maar het is niet altijd in het nadeel van de klant.

Frans Mensonides
27 januari 2013

Zoetermeer Centrum West

MET 200 KM/UUR NAAR HAZERSWOUDE

met overstap vanuit Noordwijk aan Zee

Van de week diende ik per Internet de volgende klacht in bij Arriva:

 
Een klacht over het overtreden van de maximum snelheid. Op zondag j.l., 10/02/2013, stapte ik om 16:50 op Leiden Centraal in bus 169 naar Alphen a/d Rijn. Om 16:53 ben ik uitgestapt bij de halte Hazerswoude-Rijndijk Raadhuis. De bus heeft dus in 3 minuten tijd een afstand afgelegd van 10 kilometer, wat neerkomt op een gemiddelde snelheid van 200 kilometer per uur. Ik houd over het algemeen van opschieten.  Daarom ben ik blij dat Arriva de superbus van Wubbo Ockels in gebruik heeft genomen, die een snelheid van 250 km/uur kan bereiken. In de stad vind ik dergelijke snelheden echter beslist onverantwoord. Ik zou het zelf niet geloofd hebben, als de gegevens op Mijn OV Chipkaart mijn verhaal niet zouden bevestigen. U wordt verzocht, deze chauffeur tot een beetje rustigere rijstijl te manen!

 
Nu hoop ik maar dat ze bij Arriva snappen dat dit satire is, want het zou me niet verwonderen als ze de desbetreffende chauffeur werkelijk op het matje zouden roepen.

Dit ritje vanaf Leiden Centraal maakte ik met een overstap vanuit Noordwijk, waar ik een foto-van-de-week schoot. In werkelijkheid reisde ik niet naar het ( bijna voormalige) gemeentehuis van Hazerswoude, maar naar dat van Leiden.  Een afstandje van ruim een kilometer. Een kort stukje inderdaad, voor een busrit, maar ik moest nog iets hebben uit een winkel die om 17:00 uur dicht zou gaan. Je neemt dan natuurlijk de eerste de beste bus die klaarstaat, en ongemerkt laten ze je betalen voor een rit naar een gemeentehuis van een dorp ik weet niet waar. Ik zag het pas bij het bekijken van het overzicht op Mijn OV-chipkaart.

De gemeente Rijnwoude, waarvan het huis in Hazerswoude staat, wordt – dit terzijde– op oudejaarsdag 2013 opgevroten door Alphen aan den Rijn. Daarvoor heeft de bevolking zich per referendum uitgesproken voor een naamsverandering van die gemeente in ‘Rijn en Gouweland’. Maar de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn besloot, de naam Alphen aan den Rijn te handhaven. Iedereen boos in de op te slokken dorpen. Een referendum heeft niet  veel zin, als ze het resultaat ervan meteen in de prullenbak gooien. Ik snap niet, waarom ze, om de boeren uit hun gemeente tegemoet te komen, de naam Alphen aan den Rijn niet veranderd hebben in het veel moderner klinkende Alphen aan de Rijn, maar dit, nogmaals, terzijde.

Voor dit ritje van 1100 meter na een overstap, had ik verwacht, een cent of 12 te moeten betalen, maar het werd 1,01 euro. Connexxion, is jarenlang rijk geworden door hier en daar systematisch een halteje te pikken van de reiziger. Maar Arriva maakt het nog stukken erger: het ging deze keer met 16 haltes tegelijk.

Onbegrijpelijk hoe zo’n fout kan ontstaan. Je kunt het bij zulke verschillen toch moeilijk gooien op onnauwkeurigheid van het GSM-plaatsbepalingssysteem. Ik ben erg benieuwd naar de reactie van Arriva.

 
Frans Mensonides
17 februari 2013

'AFHANDELING' VAN DEZE KLACHT

Van de week kreeg ik een mail van Arriva met de volgende inhoud:

Geachte heer Mensonides,

Op 14-02-2013 16:00:05 hebben wij een reactie van u ontvangen.

Uw reactie is door ons geregistreerd.

Type/soort reactie: Klacht, Manier van rijden

Lijnnummer:     169  

Uw reactie is in behandeling genomen en in vervolg hierop laten wij u het volgende weten.

Wij begrijpen uit uw reactie dat u niet tevreden * over het rijgedrag van één van onze chauffeurs. Dit vinden wij vervelend en wij bieden u hiervoor onze excuses aan.

Uw reactie sturen wij door naar de vestiging. Er volgt een gesprek met de chauffeur over zijn rijgedrag. Wij verwachten van onze chauffeurs dat zij betrokken zijn en al het mogelijke ondernemen om reizigers een optimaal reiscomfort te bieden. Bij de jaarlijkse beoordelingsgesprekken met ons personeel worden ook reacties van reizigers meegenomen.

Wij danken u ten slotte voor uw reactie. Dit stelt ons in staat onze kwaliteit te bewaken en te verbeteren.

Een Goede Reis gewenst!

Met vriendelijke groet,

Arriva Personenvervoer Nederland B.V.

O.P. Lichter**

Manager Klantenservice a.i.

*Woord ‘bent’ weggevallen; zelfs in hun standaardteksten maken ze nog fouten

**Werkelijke naam hier uit piëteit niet vermeld

Ja, dit had ik kunnen verwachten!

Al eerder had ik kennisgemaakt met de wijze waarop de nieuwe vervoerder zijn klachten afhandelt. Men laat ze eerst een paar weken in de week liggen, om de klant de indruk te geven, dat zijn klacht serieus onderzocht wordt. Dan krijg je een halfbakken excuusmail, waarin als aap uit de mouw komt, dat er nog helemaal niets aan gedaan is. Je klacht is alleen doorgezonden naar het desbetreffende rayon, die de verantwoordelijke op het matje moet roepen. Daar hoor je dan vervolgens nooit meer wat van. Dat er echt iets mee gedaan wordt, is iets wat je maar moet geloven op de blauwe ogen van Arriva.

Ik heb al een tijd het vermoeden dat deze klachten ‘afgedaan’ worden door een softwarepakket in plaats van door een mens van vlees en bloed. Dit is het harde bewijs. Want als deze klacht zelfs ook maar gelezen was, had het iemand toch moeten opvallen dat er iets raars mee aan de hand was. 

Ik wacht nog even af, of de ‘vestiging’ alsnog reageert; zo niet, dan stuur ik de pers maar een linkje, denk ik.

Intussen heb ik voor dat foute ritje gewoon maar een restitutieverzoek ingediend, in de wetenschap dat die ongelukkige euro die ze me hebben afgepikt, hun een veelvoud van dat bedrag kost om hem terug te geven.

Frans Mensonides
03/03/2013

Eerdere afleveringen in de deze reeks:

De stand in chipland 27 (maart - augustus 2012): Innovatie in Zeeland: de Zeeuwse strip / Stiekeme tariefsverhoging in Haaglanden / Chipkaart vraagt om piraten -   De stand in chipland 26 (november 2011 - februari 2012) : 3 miljard voor een buskaartje? Open Kaart van Brenno de Winter / Innovaties: sterabonnement op chip en de strippenkaart heruitgevonden in Zeeland - De stand in chipland 25 (september – november 2011): De Afsluitdijk over met drie kartonnetjes / D-day in Utrecht / Connexxion controleert /D-day in Bavel (Breda) - De stand in chipland 24 (juli - augustus 2011): D-day, of liever: zure zaterdag in Almere, Hilversum en op Walcheren / Tjeerds worsteling met de chipkaart / Pendelen in de Leidse Merenwijk / Restitutie blijft probleem voor Connexxion / Alle dertien goed / Wel aan de chipKAART maar niet aan de chipKNIP - De stand in chipland 23 (mei - juni 2011): Alsnog D-day in Zuid-Holland, 19 mei 2011 / Tweede Kamer blijft problemen houden met 'kinderziekten' chipkaart / Restitutie bij Connexxion on-line / Lopen of een kaartje kopen / Ouderdom en andere kleine gebreken die het reizen met de chipkaart moeilijk maken - De stand in chipland 22 (januari - april 2011): De D-day in Zuid-Holland die niet doorging / Hybride chipsysteem, ofwel: willen we de totale digitalisering? / Fraude acceptabel in onze gedoogdemocratie / Geld terug, maar niet on-line / 40 keer chippen bij Connexxion in Zuid-Holland - De stand in chipland 21 (november - december 2010): Chipkaart S.M.A.R.T.?, ofwel: wie wordt er eigenlijk blij van? / Chippen in Gelderland: dalurenkorting en de trein van Veolia / Kilometertarief Haaglanden 15% omlaag! / Op naar D-day in Zuid-Holland (03/02/11) -De stand in chipland 20 (september - oktober 2010): Opti-MIS-me over negatief chipnieuws / chippen bij NS, HTM, GVB, Qbuzz, GVB, Hermes en tijdens Leidens Ontzet / Meldpunt Collectief Onrecht / Slecht weer voor de chipkaart / Chipklok op twee voor twaalf - De stand in chipland 19 (juni - augustus 2010) met o.a.: D-day in groot-Amsterdam / Connexxion: 38% ritten fout; restitutie chaos / 60 ritten met HTM / fakende controleurs RET / 30 ritten met NS / 'Klauwen met tijd, techneut Connexxion aan de lijn / anoniem chippen / chippen in Gelderland - De stand in chipland 18 (april - mei 2010) met o.a.: Legale zakkenrollerij: chippen bij Connexxion (met lange nasleep) / vergeetpalen op de SUNIJ / speuren in de reisplanner / metro Amsterdam: -13% passagiers / chippen bij NS, HTM en Veolia / op saldo naar Nijverdal - De stand in chipland 17 (februari - maart 2010) met o.a.: Afschaffing strippenkaart op RET-tram en bus / Goeree-Overflakkee / met Connexxion de mist in / chippen bij NS en HTM / voor 16 euro het schip in bij Leidse stadsrit - De stand in chipland 16 (december 2009-januari 2010) met o.a.: eindelijk chippen bij NS / 30 ritten bij HTM en Connexxion / 25 stellingen van Brenno de Winter / introductie Studenten-OV-chipkaart / het onderzoek van Otto Cox (Leiden) - De stand in chipland 15 (oktober-november 2009) met o.a.: chipkaart is 15% duurder dan strippenkaart en jaagt mensen de metro uit / slap D-daytje bij NS / duur oeps-moment / uitrol chipkaart bij HTM - Chipblog augustus - september 2009, met o.a.: 27/8: D-day bij GVB Amsterdam, chippen in Zeeland, Utrecht, Arnhem / Nijmegen en bij Veolia - Chipblog juni-augustus 2009, met o.a.: probleem met Voordeelurenkaart NS / Chippen op de bus in en om Leiden / Evaluatie: hoe goed gaat het werkelijk in chipland / een weggooier: de wegwerpkaart van het GVB - Chipblog maart - mei 2009, met o.a.: Falende controleapparatuur bij NS en RET / ROVER terug in overleg / Langdurige blackout chipkaartlezers in RET-metro / Chipkaart getest rond Leiden - Strip en Chip; rond een historische donderdag: Magneetkaart, chipkaart: een kwart eeuw gemodder / Witkielen, aftellen naar donderdag / Randstadrail / de Compensatiekaart / D-day: donderdag 29 januari 2009 / Dan toch maar de evaluatie (jan./feb. 2009) - Unknown Check-in: Rondje Randstad met de chipkaart / Ervaringen van andere reizigers / Aanvullend stads-streekabonnement / Compensatiekaart: achter-het-bureau-denken van RET / ROVER: Duitse chipkaart of vouw-de-vouw / Rondje Rotterdam (november 2008 - januari 2009) - Pinksterupdate / Plundertarief GVB / Rotterdamse Pleurisschop / Tegoedbon op Hoekse Lijn / Discussieavond 'De OV-chipshow' van TUMULT / En toen: nieuw uitstel / Controleapparaat gesignaleerd (mei-juli 2008) - Op weg naar Station Unknown; De week van Tineke Huizinga / aanvulling voor wie de nuance zoekt / Huizinga´s aanvalsplan / Toenemende twijfel aan Alladin´s wonderlamp (januari / maart 2008) - RGL en Chipkaart: bladeren in koppijndossiers (januari 2008) - 'Ken d'rrr ook niks an doen' Een middag chippen in de tram van de RET (juli 2007) - Ik overleefde de metro-marathon van Rotterdam (april 2007) - U houdt van reizen, maar niet van gedoe; chippen bij NS (januari 2007) - ‘Use it, lose it’; Zomaar wat chip-shit uit de Amsterdamse Gettogordel (januari 2007) - 'RET wenst u een goede reizen'; op pad met de OV-chipkaart (juni 2006) - Aangekaart; losse flodders over de chipkaart (mei 2006) - Niet goed, geld weg. Twee dagen op pad met de OV-chipkaart (maart 2006) - Veel onduidelijkheden rond de OV-chipkaart (februari 2006)

© Frans Mensonides, Leiden, 2011 / 2012

<< naar thuispagina Frans Mensonides