Nou, bedankt voor de waarschuwing, en goed dat ik die bus gemist heb, zeg!, besmet, brrrrr!!

Nee, onzin, deze Leidse stadsbus maakt reclame voor  ‘Besmet!’, een tentoonstelling over pandemieën in Rijksmuseum Boerhaave. Ik bezocht hem in juli, per fiets, niet per bus.

De tentoonstelling is ook in het komende coronajaar 2021 nog het hele jaar aanwezig (net als het coronavirus zelf, vrees ik). Maar nu even niet, want alle musea zitten dicht tijdens de Tweede, zogenaamd strikte, maar in werkelijkheid nog aardig vrijblijvende Lockdown.

De tentoonstelling ‘Besmet’ is niet ingericht om handig in te spelen op de actualiteit, zoals je misschien zou denken. De expositie stond al tijden gepland voordat een inwoner van Wuhan zich tegoed ging doen aan vleermuispaté, slangencompote en rat-tatouille. ‘Besmet’ zal nu een groter kassucces worden dan Rijksmuseum Boerhaave ooit had kunnen dromen.

Maar daarover schreef ik van de zomer al op FHM’s. Het stuk dat je nu leest, gaat in principe over openbaar vervoer, en is het traditionele overzicht van de opmerkelijkste OV-foto’s die het afgelopen jaar zijn verschenen op mijn site. 

Dat zijn er verrekte weinig, en dit overzicht bevat er dan ook veel minder dan gebruikelijk. Dat ga ik over een week ruimschoots compenseren in het overzicht van de overige foto’s, die niets met OV te maken hebben.

Dit jaar ondernam ik voor de rubriek ‘De digitale reiziger’ maar 14 reisdagen per OV, tegen zo’n 70 in normale jaren. 10 zaterdagen en 2 woensdagen in de winter, 2 zaterdagen nog in de zomer in het interbellum tussen de Eerste en Tweede oorlog tegen het virus, en toen was het jaar ineens afgelopen.

Mijn laatste ouwelullen-Keuzedag had ik voor de jaarwisseling al opgemaakt. Om een of andere reden gaan ze bij mij in op de 18e van even maanden. Aan die van 18 februari – 17 april ben ik niet meer toegekomen. Geplande buitenlandse reizen naar Oostenrijk en Denemarken gingen vanzelfsprekend ook niet door. Een geluk bij een ongeluk was dan nog, dat het voorlopig ook afgelopen was met mijn woonwerkritten Leiden – Castricum.

Dan maar wat foto’s van die 12 reisdagen aan het begin van het jaar.

Tegelijk met tram 22, Utrecht Centraal – Utrecht Science Park, werd U-link geïntroduceerd, 6 lijnen met tamelijk snelle en hoogfrequente bussen die de stad Utrecht verbinden met grote plaatsen in de provincie. Behalve lijn 28 dan, die de gemeente Utrecht niet verlaat. Een stemmige foto op een late wintermiddag in USP, v/h De Uithof.

Wel in de provincie, in Odijk om precies te zijn, knipte ik op een nevelige Nieuwjaarsmiddag deze nieuwe U-linkbus met 3 assen en een opvallend lange kont, met bestemming Wijk bij Duurstede. 60 passagiers kunnen er zittend in vervoerd worden, meer dan in vele gelede bussen.

In de ganzenpas! Het bus-tramviaduct over de Van Sijpesteijnkade maakt deel uit van de route van de Jaarbeurszijde naar de Centrumzijde van Utrecht Centraal. Ik legde op één foto niet minder dan 8 gewone plus U-linkbussen vast, keurig verdeeld over 4 per richting. De sporen liggen er nu alleen voor de trams van lijn 22 die erover naar de remise rijden. Ergens in 2021 zullen ze ook gebruikt gaan worden voor doorgaande ritten van USP naar Nieuwegein / IJsselstein.

 

Prachtig, die harmonie van al die witte vlakken op een rij, hier in de tunnel op station Deventer. NS had juridisch gedonder over de aanbesteding van de reclame op de stations. Daardoor geen reclameposters. Voor zover ik weet, is dat nu, bijna een jaar later, nog steeds zo, en mist niemand ze.

 

Dit is strikt genomen een OV-foto, want er staat een Eindhovense (elektrische) stadsbus op. Maar ik schoot dit plaatje vooral vanwege dat grotesk-lelijke flatgebouw erachter. Het torent uit boven het winkelcentrum Gerretsonplein in de wijk Woensel.

Ooit reed in Alphen aan den Rijn vrijwel de gehele vloot stads- en streekbussen over deze brug in het winkelhart, over de rivier die de stad zijn naam heeft gegeven. Nu alleen nog maar 4 stadsbussen per uur. En ook dat vindt de gemeenteraad nog teveel van het goede, want deze bussen worden in de toekomst mogelijk omgeleid, ver om het centrum heen. Daar kon ik me in februari nog knap kwaad om maken, maar nu zou ik willen zeggen tegen de Alphenaren: mensen, ga lekker fietsen!

Het vernieuwde station Driebergen-Zeist bij avond. We schreven 7 maart 2020 en voelden de hete adem van het virus al wekenlang in de nek - behalve mijn collega’s op kantoor die niet snapten dat ik me druk maakte over een griepje. 4 dagen later zag ik ze voor het laatst dit jaar (afgezien van vergaderingen via MS-teams).

 

Daarna werd het 2 maanden lang: wandelen. Maar gelukkig kon ik toch nog door de Kanaaltunnel, zij het niet naar Engeland. Die tunnel, niet ver van station Leiden Lammenschans, heet zo omdat de Kanaalweg erdoorheen loopt, en die heet zo omdat hij langs een kanaal loopt, dat Het Kanaal heet.

 

Zaterdag 14 maart, een week na die foto van Driebergen-Zeist. De pas ingegane Lockdown begon al bijna te wennen. Achter instappen bij de normaal zo drukke halte Nieuwe Beestenmarkt in Leiden, waar nu vrijwel geen kip stond. Het was 17:15 uur. Even tevoren was ik door een lege stationshal gelopen.

Wel bijzonder dat de rechtse volkshitser / journalist Rare Eend (sorry: Wierd Duk) op datzelfde moment ook rondwaarde door Leiden, en meldde dat het centrum propvol mensen was die geen afstand hielden. Ik geloofde er niets van, en op de vraag van velen, waarom hij er dan zelf niet vandaan bleef, is geloof ik geen antwoord gekomen. Mijn eerste kennismaking met de mentaliteit die ik meteen gedoopt heb tot: ‘De drukte, dat zijn de anderen’ (met dank aan J.P. Sartre).

Na die foto gemaakt te hebben, liep ik naar huis. Instappen in een stadsbus bezorgde me toen al de griebels, als kwetsbare senior. Vanaf donderdag 12 maart, toen Rutte de Eerste Lockdown afkondigde,  tot/met vrijdag 8 mei, maakte ik geen enkele rit met het OV. 58 dagen zonder, vermoedelijk de langst OV-loze periode in mijn leven. Maar op deze oudejaarsdag staat de teller alweer op 54. Op 7 november durfde ik met een volle boodschappentas nog wel een lege bus te nemen voor de 6 haltes van de Korevaarstraat tot de Kennedylaan. Daarna heb ik ze alleen maar zien rijden.

Tijdens de 1e, ‘intelligente’ lockdown volgde ik het OV-nieuws nog op de voet. Ik vond het verbijsterend hoe snel de – vaak toch al niet optimale – dienstverlenende instelling van OV-personeel verloederde. Tientallen berichten in mijn Twitter-timeline handelden bijvoorbeeld over conducteurs van NS die reizigers aan een verhoor onderwierpen over de vraag of hun reis echt wel noodzakelijk was. Andere NS’ers weerden dik betalende reizigers uit de 1e klas, die ze voor zichzelf gereserveerd hadden.

Alleen mensen met cruciale beroepen waren nog welkom, terwijl ook niet-cruciale werkzaamheden uiteindelijk wel verricht moeten worden. Al het andere was een ‘uitje’, of je nou op weg was naar het strand van Zandvoort, of op pad was als onmisbare mantelzorger.

Ik kreeg de indruk – niet meer gecorrigeerd door praktijkervaring – dat de weinige passagiers die nog het OV namen, alleen maar aanvaringen hadden met personeel dat zich nog botter gedroeg dan ooit tevoren. Een OV waar reizigers niet meer welkom zijn, mag de naam OV niet meer dragen. Even treurig was en is het verbod om in het OV medische mondkapjes te dragen, die echt werken.  Zo hielp en helpt het OV echt zichzelf om zeep.

Ik heb toen 7 weken in successie een zwarte bladzijde gepubliceerd als OV-foto van de week. Goede OV-onderwerpen had ik toch niet meer voor mijn OV-foto’s. Treinen en bussen fotografeer ik weliswaar meestal van buiten, maar als ik zelf niet meer kan instappen, gaat de lol er snel af.

Aan boord kun je soms ook nog wel aardige foto´s maken. In februari nog op weg van Breda naar Dongen.

Ergens in de loop van juni raakte het onder ‘woke’ burgers echter in zwang om zwarte pagina’s te publiceren om een heel andere reden. Het ging om misstanden in de USA, een land waar altijd heel veel mis is, en dat dus een rijke voedingsbodem vormt voor protesten. Ook altijd makkelijk: lekker deugen over gebeurtenissen aan de andere kant van de oceaan.

Toen ben ik zelf maar gestopt met die zwarte pagina’s. Daarna ben ik oude foto’s gaan herplaatsen uit mijn omvangrijke archief van 1996 tot heden. Ook had ik inmiddels mijn eigen goede raad voor Alphenaren in praktijk gebracht en was ik (elektrisch) gaan fietsen voor mijn conditie, mobiliteit en foto’s.

 

 

Maar in de zomer toch nog twee zaterdagen op pad met het OV. Opnieuw naar Utrecht, waar ik op de OV-fiets stapte voor een tocht langs de trambaan naar IJsselstein die in renovatie verkeerde – en dat nog steeds doet; het schiet nooit erg op, daar in Utrecht.

In augustus brak er een hittegolf uit en circuleerden er verhalen over onvoldoende circulatie van frisse lucht in treinen, waardoor het virus juist meer zou gaan circuleren. Toen de hittegolf voorbij was, begon het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames, etc. angstwekkend te stijgen. Voorlopig (bijna) geen OV meer en daardoor ook (bijna) geen OV-foto’s.

Misschien een vreemde reactie, maar nu ik geen gebruik meer kan maken van het openbaar vervoer, hoef ik er ook niets meer over te horen en te weten. Mijn parate kennis over dienstregelingen, lijnen en routes begint aardig te vervagen. Verder heb ik vrijwel al mijn Twitter-accounts over OV ontvolgd, of zelfs gemute, waar het erg bijdehante OV-bobo’s en personeelsleden betrof. Ook meng ik me niet meer in discussies over allerlei al te fantastische OV-plannen die gesmeed worden.

Behalve als een deel van de tuin van Huygens Museum Hofwijck opgeofferd dreigt te worden aan een onbekookt lightrailplan in Voorburg. Daar rijden al sinds 1870 treinen, en voegt een tram langs het spoor dus niets toe. Och, zulke plannen gaan toch nooit door. Maar elke aanleiding om  weer eens naar Voorburg te fietsen, is er één. Het is en blijft mijn geboortedorp.

Nee, laat het OV eerst de huidige crisis maar eens te boven komen, en dan zien we wel weer verder. Veel mensen zijn in 2020 afgehaakt als OV-reiziger. Zie ze straks eerst maar weer eens terug te winnen, als corona voorbij is. En dat moment is ook nog zeer ver weg.

Goed, nog één recente OV-foto dan, nog niet eerder gepubliceerd. Een SNG op de spoorbaan Leiden – Den Haag, ter hoogte van een drassig, naamloos bosje bij het tunneltje naar de Noordheylaan in Leidschendam.

 

En tot slot deze, die het hele, bizarre OV-jaar 2020 dan maar moet afsluiten. Een woekerprijs voor één mondkapje op station Ermelo, terwijl ik er laatst bij de drogist 50 kreeg voor een tientje. Ik was in Ermelo op 7 augustus, de laatste OV-zaterdag tot nu toe.

Ik sluit niet uit dat De digitale reiziger ergens in 2021 terugkeert op het Web.

Frans Mensonides
31 december 2020

Tussen haakjes: ik vier vandaag een jubileum: 25 jaar op Internet. Op oudejaarsdag 1995 kocht ik een Planet Internet startpakket; ook voor 19,95 (in guldens), als ik het me goed herinner. Mijn homepage kwam 10 maanden later in de lucht. Dat jubileum zal in 2021 groots herdacht worden!
FM