DESIDERATA [Parlando] [Koor] [Parlando] [Koor en parlando] [Parlando] [Koor] |
WAT JE ALLEMAAL MOET DOEN EN LATEN Maak flink wat leven op je levenspad; bedenk dat je na je dood nog lang genoeg van je rust kunt genieten. Wees assertief en geef niet te snel toe aan anderen. Spreek je waarheid luid en duidelijk uit, maar luister goed naar mensen die wijzer en intelligenter zijn dan jezelf; daar kun je vast nog wel wat van leren. Negeer domme onbenullen. Die hebben allemaal natuurlijk ook hun verhaal, maar er is geen enkele reden waarom jíj daarnaar zou luisteren. Als je jezelf vergelijkt met anderen, dan raak je misschien verbitterd, want altijd zijn er mensen die minder in hun mars hebben dan jij, maar het toch verder schoppen in het leven. Trek desondanks je eigen plan en maak je niet druk over je werk, want het wordt altijd vijf uur. Let goed op je spullen, want de wereld zit vol zakkenrollers. Laat je niet verblinden door lieden die streven naar hoge idealen, want zulke helden zijn uiteindelijk toch uit op aardse goederen. Zoek jezelf, maar speel eens een ander. Verlaat je niet op de liefde, want die leeft zo kort als een vergeet-me-nietje en verdort zo snel als een madeliefje. Hetzelfde geldt voor jezelf, maar met een beetje geluk word je oud genoeg om kinds te eindigen. Zorg voor een potje voor slechte tijden, maar mijd de IJslandse banken: zij zijn als zeepbellen in de ijszee. Maak je niet te sappel over de toekomst; de meeste rampen gebeuren toch onverwachts. Wees niet te aardig voor jezelf; strakke discipline kan soms nog uitkomst bieden. Je bent een kind van het heelal, net als de ratten en de maden. Vecht voor je recht om hier nog even te mogen blijven. Streef naar geluk, reik naar de top. En als het een tikje tegenzit, je leven één groot fiasco is en je jaren een aaneenschakeling zijn van verdriet en ontgoochelingen: bedenk dat je er nog altijd een leuke dág van kunt maken. |
OP YOU TUBE: De originele versie van Les Crane, met mooie natuurfoto's op de achtergrond (4:00)
OP YOU TUBE: De parodie Deteriorata van National Lampoon (4:28)
Vorig jaar kreeg ik een kerstkaart van iemand die het beste met me voor had. Hij bevatte dit poëtische, klankrijke, doch niet rijmende Engelse ‘gebed’; zo kun je het bijna wel noemen. Ik zat al in een kerstwalg, en van deze brave, zoete, zwaar overtrokken, hypocriete, waanwijze, pedante hoop stierenpoep kreeg ik een extra vieze smaak in de bek, die met geen tien kalkoenen meer te neutraliseren viel.
Die tekst kende ik al: van die oude hit van Les Crane en andere gelegenheden. Desiderata, zoals hij heet, Latijn voor (vrij vertaald) ‘De dingen die we zouden moeten nastreven’, is razend populair in het Angelsaksische deel van de wereld. Hij wordt te pas en te onpas van stal gehaald, geciteerd op begrafenissen, en is voor een handvol dollars verkrijgbaar op wandkleedjes en zo.
Volgens een raar, hardnekkig en ingewikkeld misverstand stamt Desiderata uit het jaar 1692 en is hij aangetroffen in een kerk in Baltimore. Maar je ziet in een oogopslag dat het geen vroegmoderne Engelse tekst is. Hij is geschreven in 1927, en wel door de advocaat en dichter Max Ehrmann (1872-1945). Hij lijkt wat ouder en bovendien heel universeel, doordat Ehrmann geen zaken noemt die in zijn tijd modern waren.
Nee, een klap van het modernisme heeft Ehrmann zeker niet gehad. Desiderata past qua boodschap wel wat in het tijdperk waaraan het wordt toegeschreven. De stoïcijnse levenshouding die gepredikt wordt, de verwijzingen naar het Opperwezen, de waarschuwingen tegen de ijdelheid van de wereld, de belerende toon: wat dat allemaal betreft had Desiderata best uit 16-zoveel kunnen zijn.
Ik besloot tot het produceren van een eigen versie, een dwarse ‘vertaling’, die nu hierboven staat afgedrukt in de rechterkolom. Ik liet het Opperwezen weg. Verder voegde ik een verwijzing toe naar de geldcrisis, daarmee de tekst van zijn tijdloosheid berovend.
Mijn eigen Desiderata bevallen me ook maar half. Ze zijn prozaïsch in de dubbele zin van het woord; mijn gebed is een stuk eerlijker en realistischer dan dat van Ehrmann, maar de sjeu is er toch ook wel een tikje vanaf. Het zij zo, soit, amen.
Les Crane (1933-2008) was een succesvolle radio-DJ en TV talkshow host. Crane heeft de groten der aarde geïnterviewd. Hij stond bekend om zijn nogal agressieve manier van vragenstellen, en zijn ‘shotgun microphone’ waarin het studiopubliek zijn zegje mocht doen.
Crane was helemaal geen man voor een tekst als Desiderata. Maar hij nam het toch op. Eigenlijk is het niet eens zo’n verschrikkelijk slecht nummer; als nummer, bedoel ik. Crane declameert de tekst met sonore, warme stem. Op de achtergrond een wat wee melodietje dat echter niet irriteert. De regel die begint met ‘You are a child of the universe’ is gepromoveerd tot refrein. Dat wordt gezongen door een koortje van pittige gospel-meiskes.
Desiderata haalde rond de jaarwisseling 1971 / 1972 de top 10 in Amerika. Tot Nederland drong het nummer pas in het voorjaar van 1972 door; het kwam niet verder dan de tipparade.
Natuurlijk vroeg Desiderata om bewerkingen, parafrasen en parodieën. De aardigste is die van National Lampoon, een satirisch tijdschrift dat gepaard ging met een radioshow. Deteriorata, zo heet hun versie (‘Alles wat versjteerd wordt’, zal dat wel betekenen). De mens is daarin niet zozeer een kind, als wel een ongelukje van het heelal, een visie waar ik me volkomen bij kan aansluiten.
Deteriorata werd een klein hitje in de Billboard top 100, als ik me goed herinner. Les Crane zei in een eerlijke bui dat hij die versie leuker vond dan die van hemzelf, en ook daar kan ik me volkomen bij aansluiten.
© Frans Mensonides, Leiden, 2008
Deel 84: A Taste of Aggro / The Barron Knights (1978)
Deel 21 bis: De Werkmens / Ivan Heylen (1973)
Deel 83: When I Was Young / Eric Burdon & The Animals (1967)
Deel 82: Wired for Sound / Cliff Richard (1981)
Deel 81: Pictures at an Exhibition / Emerson, Lake & Palmer (Album) (1971)
Deel 80: Sexy Sadie (The White Album) / The Beatles (1968)
Deel 78/79: Love of the Common People / Paul Young (1983) - Stille Willem / Spaan & Vermeegen (1981)
Deel 77: You've Got Your Troubles / The Fortunes (1965)
Deel 76: Catootje / (niet) Wim Sonneveld (1963)
Deel 75: Na, na, na / The Shoes (1967)
Deel 74: Don't Call Us, We'll Call You / Sugarloaf & Jerry Corbetta (1975)
Deel 73: The Cover of the Rolling Stone / Dr. Hook & Medicine Show (1972)
Deel 71/72: My Little Town / Paul Simon (1975) en My Home Town / Marvin, Welch & Farrar (1971), door Wim Scherpenisse
Deel 70: Hurricane / Bob Dylan (1975)
Deel 69: A Salty Dog / Procol Harum (1969)
Deel 68: Sixteen Tons / Tennessee Ernie Ford (1955)
Deel 66/67: Rhinestone Cowboy / Glenn Campbell (1975) en Bronco Bill's Lament / Don McLean (1972), door Wim Scherpenisse
Deel 65: Albatross / Fleetwood Mac (1968), door: Frans ten Kleij
Deel 63/64: Shine on You Crazy Diamond en Arnold Layne / Pink Floyd (1975; 1967)
Deel 62: Wat een geluk / Rudi Carrell (1960)
Deel 61: Do the Strand / Roxy Music (1973)
Deel 60: Thick as a Brick pts. 1 & 2 / Jethro Tull (1972)
Deel 59: Everything counts / Depeche Mode (1983)
Deel 58: Air / Ekseption (1969)
Deel 57: All the Young Dudes / Mott The Hoople (1973) tevens: Top-2000-special
Deel 56: Een fijne dag / Drs. P (1973)
Deel 55: Matthew and Son / Cat Stevens (1967)
Deel 54: The Worker / Fischer-Z (1979)
Deel 53: Atlantis / Donovan (1968/1969)
Deel 52: Proud Mary / Creedence Clearwater revival (1969)
Deel 51: The Eve of the War / Jeff Wayne (1978)
Deel 50: Daddy Cool / Boney M (1976)
Deel 49: Spirit in the sky / Norman Greenbaum (1970)
Deel 48: Monkey on Your Back / Outsiders (1967)
Soundbites nrs 1 t/m 47 in het archief van REFLEXXIONZZ!