Yes, I feel like a mammoth today
Like I'm going to die.
Yes, it seems I am lost anyway
And I'm finding out why.
Maybe tomorrow- stone age arrival
Maybe tomorrow- I'll be alright.
Have you been like a mammoth sometimes?
Do you know what you felt?
There you speak about the social crimes.
You can feel the ice melt.
Maybe tomorrow- stone age arrival
Maybe tomorrow- I'll be alright.
OP YOU TUBE: De clip uit 1973 (2:59)
Een museum, gewijd aan Nederpopmuziek: je zou het verwachten diep in de Amsterdamse grachtengordel, of liever nog in Den Haag, ooit het mekka van de Nederbeat. Maar het museum RockArt zit op industrieterrein De Haak in Hoek van Holland, in iets wat lijkt op een kleine unit voor startende ondernemers.
Onderweg vanaf station Hoek van Holland Haven kruiste ik de Jolinkstraat. Even hoopte ik, een hele wijk aan te treffen met namen van Nederpopcoryfeeën: het Mariska Veresplein, het Wally Taxpad, de Straat Zonder Naam, de Lange (Rick van der) Lindenlaan, De Herman Broodboulevard. Maar nee, het bleef bij die ene Jolinkstraat, en ik ben er niet eens zeker van dat die naar de frontman van Normaal is genoemd. Die leeft nog, bovendien.
RockArt is kunstgalerie annex museum, en is deze winter bijna geheel gevuld met memorabilia uit een halve eeuw pop van eigen bodem. Gevuld, letterlijk; tot aan de nok staat het museumpje vol met zaken die je terugvoeren in de tijd: gouden platen, foto’s, contracten, oude gitaren en drumstellen waarop tophits gespeeld zijn, kleurige kleren die op de bühne gedragen zijn…
Je ziet er de mengtafel waarop Venus gemixt is en de uitzendstudio die aan boord stond van Radio Veronica. Die ziet eruit alsof het nog steeds 31 augustus 1974 is, en de laatste snikken van Rob Out net weggestorven zijn.
En dit is ook niet te versmaden: reclame voor een ‘Teenager-envelop’, zo rond 1963 verkocht door Eurofoto. Er zaten vijf echte foto’s in van artiesten, waaronder Cliff Richard. Er zaten twee oude nummers in van een muziekblad (hopelijk niet te oud, want popsterren waren toen ook al vaak eendagsvliegen). Er was als klap op de vuurpijl een fietswimpel met Conny Froeboess erop. Al dat moois kreeg je toegezonden als je een papieren rijksdaalder opstuurde naar Eurofoto. Dat alles voor zo’n klein, vies, grijsblauw briefje, dat ik zelf altijd graag omruilde voor een zilveren rijksdaalder; dan voelde ik me meteen twee keer zo rijk.
Herinneringen, herinneringen, herinneringen. Mijn medebezoekers zijn even oud als ik, of erger. Natuurlijk gaf dit museum inspiratie voor een soundbiteje. Ik had besloten, het te wijden aan de eerste zanger(es) of band waarvan ik in RockArt een geluidsflard zou horen. Van dat soort voornemens kun je gemakkelijk spijt krijgen. Voor hetzelfde geld waren ze op de proppen gekomen met de Kilima Hawaiians, waarover ik echt niets zou weten te zeggen. Maar het viel mee, Kayak woei me al bij de deur tegemoet met hun Ruthless Queen.
Dat nummer is een gelikt stuk ‘conservatorium-pop’, zoals critici in 1977 wel zeiden. Rond die tijd had de band ook het felbegeerde hitje in de Billboard Top 100, met I Want You to Be Mine. Over die koningin zelf ga ik het verder niet hebben, noch over de wisselingen van bezetting en stijl die de Gooise band heeft ondergaan sedert 1972, het jaar van hun oprichting. In de onvolprezen Wikipedia vind je er meer over.
Ik voel me meer aangetrokken tot het Kayak uit de vroege jaren 70. Toen waren ze een band met een gevarieerde, niet gemakkelijk te omschrijven sound. Ze hadden romantische, melodieuze, sfeervolle nummers als Lyrics en Wintertime, maar konden ook strakke rocksongs neerzetten als Chance for a Lifetime en Royal Bed Bouncer.
Mammoth (1973) is een nummer uit de eerste categorie, een tikje apart en daardoor veel langer in het geheugen blijvend dan veel ander Nederpopwerk. Deze internationaal georiënteerde band had er ook een echt, origineel, onvervalst Nederlands element aan toegevoegd: een draaiorgel, een Amsterdams pierement, De Arabier van Gijs Perlee. Mammoth werd opgenomen in de bekende Wisseloordstudio in Hilversum, bakermat van heel wat Nederpop. Daar De Arabier te groot was voor de opnamestudio, hebben ze de orgelpartij maar in de open lucht opgenomen, voor de deur.
Mammoth werd een hitje in Nederland. Het haalde de 18e plek van de Veronica Top 40 en was daarmee tot 1977 het grootste hitsucces van Kayak.
De melodie van Mammoth is, zoals zo vaak bij Kayak, vrolijk en opwekkend, maar met een melancholische ondertoon. De zang is larmoyant en de tekst is aan de sombere kant. De ‘ik’ voelt zich een mammoet, niet omdat hij zo sterk is als zo’n toendrabewoner, maar eerder omdat hij zo Siberisch kil is, zo oud, zo log en zo uitgestorven. Ook in zijn sociale leven gaat hij als een mammoet door de porseleinkast. Het is gelukkig van voorbijgaande aard; het is maar een stemming. Of zoiets: de tekst is meestal niet het sterkste onderdeel van een Nederpopsong.
Na het bezoek aan RockArt is er de ontnuchtering. Als dat industrieterrein op zaterdagmiddag daarvoor al niet zorgt, is het het boekje 50 jaar Nederpop van Jan van der Plas wel. Ik kocht het in het museum en las het die avond in één ruk tot halverwege (de tweede helft van de laatste halve eeuw is te kort geleden voor jeugdsentiment).
Achter alle glitter, glamour en nostalgie komt een minder vrolijk beeld tevoorschijn van de Nederpop. Het is het verhaal van royalty’s die nooit uitbetaald werden, van ruzies, van haantjes die elkaar naar de kroon staken (Jan Akkerman en Thijs van Leer van Focus), van gammel Engels, van bands die aan conflicten ten onder gingen, van aan lager wal raken.
Het is ook het verhaal van weinig originaliteit. Vrijwel alles in de Nederpop is een reactie op het gebeuren in het buitenland, zo niet een platte imitatie ervan, zo niet ronduit plagiaat. The Motions namen Wasted Words niet op uit afkeer van de ‘rassendiscriminatie’ in Amerika, maar omdat protestsongs in 1965 in de mode waren. Robbie van Leeuwen van Shocking Blue heeft zijn wereldhit Venus geheel en al bijeengejat uit flarden muziek van grotere geesten uit Engeland en de USA.
Maakt allemaal niet uit. Nederpop, daarvan houd je, ondanks alle gebreken. Dat is mijn mening, en vast ook die van alle andere mammoeten die rondlopen in RockArt.
© Frans Mensonides, Leiden, 2008
Deel 86: Mother Nohead / Groep 1850 (1967)
Deel 85: Desiderata - Les Crane (1971)
Deel 84: A Taste of Aggro / The Barron Knights (1978)
Deel 21 bis: De Werkmens / Ivan Heylen (1973)
Deel 83: When I Was Young / Eric Burdon & The Animals (1967)
Deel 82: Wired for Sound / Cliff Richard (1981)
Deel 81: Pictures at an Exhibition / Emerson, Lake & Palmer (Album) (1971)
Deel 80: Sexy Sadie (The White Album) / The Beatles (1968)
Deel 78/79: Love of the Common People / Paul Young (1983) - Stille Willem / Spaan & Vermeegen (1981)
Deel 77: You've Got Your Troubles / The Fortunes (1965)
Deel 76: Catootje / (niet) Wim Sonneveld (1963)
Deel 75: Na, na, na / The Shoes (1967)
Deel 74: Don't Call Us, We'll Call You / Sugarloaf & Jerry Corbetta (1975)
Deel 73: The Cover of the Rolling Stone / Dr. Hook & Medicine Show (1972)
Deel 71/72: My Little Town / Paul Simon (1975) en My Home Town / Marvin, Welch & Farrar (1971), door Wim Scherpenisse
Deel 70: Hurricane / Bob Dylan (1975)
Deel 69: A Salty Dog / Procol Harum (1969)
Deel 68: Sixteen Tons / Tennessee Ernie Ford (1955)
Deel 66/67: Rhinestone Cowboy / Glenn Campbell (1975) en Bronco Bill's Lament / Don McLean (1972), door Wim Scherpenisse
Deel 65: Albatross / Fleetwood Mac (1968), door: Frans ten Kleij
Deel 63/64: Shine on You Crazy Diamond en Arnold Layne / Pink Floyd (1975; 1967)
Deel 62: Wat een geluk / Rudi Carrell (1960)
Deel 61: Do the Strand / Roxy Music (1973)
Deel 60: Thick as a Brick pts. 1 & 2 / Jethro Tull (1972)
Deel 59: Everything counts / Depeche Mode (1983)
Deel 58: Air / Ekseption (1969)
Deel 57: All the Young Dudes / Mott The Hoople (1973) tevens: Top-2000-special
Deel 56: Een fijne dag / Drs. P (1973)
Deel 55: Matthew and Son / Cat Stevens (1967)
Deel 54: The Worker / Fischer-Z (1979)
Deel 53: Atlantis / Donovan (1968/1969)
Deel 52: Proud Mary / Creedence Clearwater revival (1969)
Deel 51: The Eve of the War / Jeff Wayne (1978)
Deel 50: Daddy Cool / Boney M (1976)
Deel 49: Spirit in the sky / Norman Greenbaum (1970)
Deel 48: Monkey on Your Back / Outsiders (1967)
Soundbites nrs 1 t/m 47 in het archief van REFLEXXIONZZ!