Jaaroverzicht 2024 in foto’s – Openbaar vervoer

10 treinfoto’s, ook 10 busfoto’s, voor het evenwicht; 4 van een tram en nog één van de Schwebebahn van Wuppertal, dat zijn samen 25 foto’s op de drempel van het jaar ’25.

Zoals gewoonlijk zet ik op oudejaarsavond om 20:00 uur het jaaroverzicht van meest opvallende OV-foto’s online. Op dat tijdstip gaat het openbaar en masse naar de remise en garage, om daar pas op nieuwjaarsmorgen niet al te matineus weer uit tevoorschijn te komen. Ook zoals gewoonlijk verschijnt as. zondag het jaaroverzicht van overige foto’s, zonder openbaar vervoermiddel erop.

Waarom de ene foto wel en de andere niet? Bijna al mijn foto’s zijn mij even lief. Maar sommige springen er naar mijn onbescheiden eigen mening uit, door compositie, stijl, klikken op het juiste moment, en dat soort dingen.

Bij andere, die op het eerste gezicht soms maar heel gewoontjes zijn, wil ik nog een verhaal kwijt, in aanvulling op wat ik eerder in het jaar al onder die foto geschreven heb.

De foto boven dit overzicht verenigt dat allemaal in zich in één plaatje. Ik nam hem afgelopen winter in Vollenhove in de Kop van Overijssel. Een akelig, minimalistisch tafereel op een gure dag: die eenzame bushalte bovenaan een dijk, die tochtige abri, de lichtelijk versleten betonnen trap, en nergens een bus te zien op deze OV-foto, terwijl ik hem toch gerekend heb onder de 10 busfoto’s.

Zo’n halte met maar één keer per uur een bus, en bovendien een van EBS, dus het is maar te hopen dat hij daadwerkelijk komt.

Het staat voor een verschraald OV, dat in 2024 nog volop in de naweeën van corona verkeerde en het niveau van 2019 zelden wist te evenaren. En ook toen, in 2019, was het vaak al niet veel soeps…

Zo’n schuddende, hossende Achttax staat ook voor OV op zijn minimaalst. Deze reed in Wormer in de Zaanstreek, waar ook EBS de scepter zwaait. Het leidde eerder dit jaar tot zo’n 25% rituitval. Of het in de loop van het jaar iets beter geworden is, ik weet het eigenlijk niet. Ik had dit jaar nog een keer terug zullen keren naar de oevers van de Zaan, maar weet je wat? Láát ook maar!



Koploper in Almere. Elk jaar zet ik er wel een in het jaaroverzicht. Het is een vrijwel uitgestorven diersoort; elke foto van een Koploper kan de laatste zijn.


Smoothies in bekertjes van koek, die werden op vrijdag 23 februari geserveerd aan de reizigers op Ede-Wageningen. De 4e versie van dit station, dat oorspronkelijk dateert uit 1845, werd die dag in alle vroegte geopend. Ik kwam die kijken, iets later dan het openingsmoment. Tegen het noenuur was ik ter plaatse.


Lichtelijk beteuterd kijken deze huisgaande scholieren in Harderwijk op hun neus, een minuut nadat deze foto genomen is. Er arriveert toch nog een chauffeur bij hun ernstig vertraagde bus naar Almere. Maar ineens verandert de bestemming in: Nijkerk. Ja, we zijn hier nog steeds in EBS-land!



Trambus’ in het Vlaamse Strombeek op weg van het Brusselse Jette, via een stuk Vlaanderen, naar Brussels Airport in Zaventem. Het blijft een raar geval, die trambus. Het is een bus, beslist geen tram.

Hij gaat ‘binnenkort’ (al heel wat jaren: ‘komend jaar’) ook rijden op het traject Hasselt – Genk – Maasmechelen, in plaats van de lightrail die daar had zullen komen.


Dinant in het Waalse land, bekend van dinanderie (kunstvoorwerpen van messing) en de saxofoon, uitgevonden door Adolphe Sax, die geboren is in dit stadje aan de Maas.


 


Het Zwitserse Lausanne, niet veel groter dan Leiden - maar wel de wereldhoofdstad van de sport - is de kleinste stad ter wereld die een eigen metronet heeft. Het bestaat uit 2 geheel verschillende, volkomen unieke systemen: een automatische metro op een tandradbaan met een hellingspercentage bijna als op een skischans, en deze tram op een geheel vrije, grotendeels enkelsporige (!) baan. Die is met spoorbomen afgesloten van het autoverkeer.

5-minutendienst rijden op een baan die voor 90% bestaat uit enkelspoor, en dan toch nog op tijd op het eindpunt aankomen: laat dat maar over aan Zwitsers!

 Meer bijzonders in Zwitserland, een land waar het OV-gebruik per inwoner naar mijn schatting 3 keer zo groot is als in Nederland. Hier davert doodleuk een trein door een niet al te brede winkelstraat in Dietikon, een forenzenstadje in de buurt van Zürich.

 

Overal blauw op straat in Zürich, tramstad bij uitstek

 

In Nederland vindt toch zo nu en dan ook nog iets van innovatie plaats op OV-gebied. De hybride trolleybus Arnhem – Wageningen kan zowel onder de bovenleiding rijden als op accu. Hier zijn we in Oosterbeek.

 

De in de inleiding al beloofde Schwebebahn van Wuppertal, bij het beginpunt in Vohwinkel. Dit lijkt ook een stuk hypermoderne innovatie, maar het systeem is al uitgevonden tegen het eind van de 19e eeuw. Kaiser Wilhelm II kreeg in 1900 een proefrit aangeboden, en sinds 1 maart 1901 kunnen ook gewone mensen zweven boven de stad aan de Wupper.

 

Malden bij Nijmegen; een Limburgse bus passeert de vreemde menhirs en obelisken die het straatbeeld bepalen in het hart van dit verder weinig opmerkelijke Gelderse dorp. Ik was er voor een vermoedelijk eenmalige reprise van de reeks Langs Lange Lijnen uit de begintijd van deze site. lijn 83, Nijmegen – Venlo, is een van de laatste echt lange streekbuslijnen in Nederland.


Hij rijdt!; de Amsteltram werd op zaterdag 20 juli doorgetrokken van Amstelveen naar Uithoorn.

 

Panorama’s van landschappen of stadschappen pakken soms verrassend uit. Ik weet niet wat me ertoe bracht om een panoramafoto te gaan maken op het opstelterrein bij het spoorwegmuseum in Koblenz' DB Museum. Maar het geeft een heel aardig effect.

Ik bracht deze zomer een paar korte vakanties / lange weekends door in Duitsland, mede aangetrokken door het Deutschland-Ticket, D-ticket. Een hele kalendermaand onbeperkt reizen met het complete stads- streekvervoer en regionaal treinvervoer voor 49 euro (vanaf januari 2025: 58 euro). 

Dat D-ticket wérkt. Sinds de invoering ervan daalde het autogebruik met 7% en de CO2-uitstoot met 7 miljoen ton. Het gebruik van het regionale railverkeer steeg met 30%.

Het D-ticket maakte school in Nederland (maar niet meer dan dat). Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 was het bij vrijwel elke partij een programmapunt: invoering van een Nederlands equivalent van het D-ticket (N-ticket?). Maar het kwam er niet; tot nu toe in ieder geval nog niet. We hebben een kabinet van veel beloven en weinig geven, en het N-ticket was dan nog niet eens officieel beloofd.


Bonn. Boven een Straβenbahn en onder een  Stadtbahn op de Kennedybrücke over de Rijn.


De Saarbahn in de dorpsstraten van Riegelsberg. De Saarbahn van Saarbrücken was aan het eind van de jaren 90 het grote voorbeeld voor de Rijngouwelijn in Zuid-Holland Noord (al had die aan zee zullen eindigen, en eindigt de Saarbahn in een appelboomgaard).

Die Rijngouwelijn, daar was ik altijd mordicus tegen. Hij is niet doorgegaan. Aan de Saarbahn kleven exact dezelfde nadelen die ik in de Rijngouwelijn zag: opgeheven bustrajecten, moeilijke inpassing, en een heel dure vorm van dun plattelandelijk streekvervoer.

Wel een hele leuke lijn voor de railhobbyist, dat zeker.


Nog een keer het nieuwe station Ede-Wageningen, met die aardige klokkentoren en een bus op de voorgrond.


Salzburg. De Railjet van de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij ÖBB is een luxueuze trein met een bioscoop voor de kleintjes en werkkamers voor zakenbobo’s.



De Obus (Oberleitungbus)  van Salzburg

Na al die Interrail- en D-Ticketreizen weer wennen aan Nederland. Zo maar een paar foto’s, gemaakt zonder enige bijbedoeling:

De snelbus naar Utrecht staat gereed voor station Gorinchem


Randstadrailhalte Zoetermeer Stadhuis


Station Kapelle-Biezelinge, een origineel 19e-eeuws standaardstation


Zwolle, Katwolderplein. De achterste bus, met die lange achterbak, rijdt op lijn 9 naar de Deltion Campus, een mega-scholencomplex met 20.000 leerlingen. In de ochtendspits en midden op de middag elke 5 minuten zo’n lang gevaarte; het zal een van de drukste buslijnen van Nederland zijn.



De laatste. Sinds 15 december is Schiphol met Amsterdam Centraal verbonden door de Airport Sprinter, die 8 keer per uur rijdt. Zowel op Schiphol Airport als op Amsterdam Centraal (hier op de foto) vertrekken de treinen van een vast perron.

Een van de kleine verbeteringen in het OV in Nederland, die op de valreep nog wat moed voor de toekomst geven.

Frans Mensonides
31 december 2024

PS: nog even de statistieken van dit jaar; alles afgerond op honderdtallen, ik houd van ronde getallen.

In 2024 heb ik 1000 JPG’s op mijn site geplaatst, tegen 900 in 2023. Sommige daarvan zijn collages; er staan meer foto’s op één plaatje, maar die tel ik dan toch voor één.
Dit jaar heb ik per trein 20.600 km afgelegd (18.900 in 2023) en met het stads- en streekvervoer  4600 (3900). Van de 25200 OV-kilometers in 2024 heb ik er 9000 afgelegd tijdens buitenlandse vakanties.

Lekker belangrijk, zegt een lezer misschien, maar het ligt nu in ieder geval vast.

FM

 


Eerdere jaaroverzichten:


© Frans Mensonides, Leiden, 2024